വസന്തതിലകം (വൃത്തം)
എ.ആർ. രാജരാജവർമ്മയുടെ വൃത്തമഞ്ജരിയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള വൃത്തമാണ് വസന്തതിലകം. പാദത്തിൽ പതിനാലക്ഷരമുള്ള ശക്വരി ഛന്ദസ്സിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു വൃത്തമാണിത്. സിംഹോന്നതാ, ഉദ്ധർഷിണി, സിംഹോദ്ധതാ, വസന്തതിലകാ എന്നീ പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ഇതൊരു സംസ്കൃത വൃത്തമാണ്.കുമാരനാശാന്റെ'വീണപൂവ്', ഈ വൃത്തത്തിലാണ്.
ലക്ഷണം[തിരുത്തുക]
| “ | ചൊല്ലാം വസന്ത തിലകം തഭജം ജഗംഗം | ” |
ത ഭ ജ ജ എന്നീ ഗണങ്ങൾക്കുശേഷം രണ്ട് ഗുരുക്കൾ കൂടി വന്നാൽ വസന്തതിലക വൃത്തമാകും.
ഗഗല ഗലല ലഗല ലഗല ഗഗ. എന്നിങ്ങനെ അക്ഷരക്രമം.
ലക്ഷണം സംസ്കൃതത്തിൽ (വൃത്തരത്നാകരം) -
| “ | ഉക്താ വസന്തതിലകാ തഭജാ ജഗൗ ഗഃ | ” |
ഉദാഹരണങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
ഉദാഹരണം 1.
| “ | ഹാ! പുഷ്പമേ, അധികതുംഗപദത്തിലെത്ര |
” |
ഉദാഹരണം -2.
| “ | പൂഞ്ചായലാൾ മുടിയിൽ നൽ കുസുമങ്ങൾ ചൂടി- |
” |
ഉദാഹരണം -3.
| “ | ചൊല്ലാർന്ന പൂർണ്ണശശിതന്നുടെ ഭംഗിയേറും |
” |
{{ചട്ടം|വൃത്തമഞ്ജരിയിലെ
• അനപായം
• അനുഷ്ടുപ്പ്
• അനംഗശേഖരം
• അന്നനട
• അപരവക്ത്രം
• അപരാജിത
• അപരാന്തിക
• അമല
• അമലതരം
• അമൃതധാര
• അലസ
• അലോല
• അവനി
• അർണ്ണം
• അർണ്ണവം
• അർദ്ധകേക
• അശ്വഗതി
• അശ്വഗതി
• അശ്വലളിതം
• അസംബാധ
• ആഖ്യാനകി
• ആപാതാളിക
• ആപീഡം
• ആര്യ
• ആര്യാഗീതി
• ഇക്ഷുദണ്ഡിക
• ഇന്ദുവദന
• ഇന്ദ്രവജ്ര
• ഇന്ദ്രവംശ
• ഉജ്ജ്വല
• ഉജ്ജ്വലം
• ഉത്പലമാലിക
• ഉദീച്യവൃത്തി
• ഉദ്ഗത
• ഉദ്ഗീതി
• ഉപഗീതി
• ഉപചിത്രം
• ഉപചിത്രം
• ഉപജാതി
• ഉപമാലിനി
• ഉപസർപ്പിണി
• ഉപസ്ഥിത
• ഉപസ്ഥിതം
• ഉപസ്ഥിതപ്രചുപിത
• ഉപേന്ദ്രവജ്ര
• ഉർവശി
• ഊനകാകളി
• ഊനതരംഗിണി
• ഏല
• ഔപച്ഛന്ദസികം
• കന്യ
• കന്യ
• കന്യകാമണി
• കബരി
• കമനീയം
• കമലദിവാകരം
• കമലാകരം
• കമലാക്ഷം
• കരകമലം
• കരുണാകരം
• കരംഭം
• കലിക
• കലേന്ദുവദന
• കല്യാണി
• കളകാഞ്ചി
• കളത്രം
• കാകളി
• കാന്ത
• കാമക്രീഡ
• കാരീരം
• കുമാരി (ത്രിഷ്ടുപ്ഛന്ദസ്സ്)
• കുമാരി (ശക്വരീച്ഛന്ദസ്സ്)
• കുമുദിനി
• കുമുദ്വതി
• കുലപാലം
• കുവലിനി
• കുസുമമഞ്ജരി
• കുസുമിതലതാവേല്ലിത
• കുസുമവിചിത്ര
• കൃശമദ്ധ്യ
• കേക
• കേതുമതി
• കേരളി
• കോകരതം
• ക്രൗഞ്ചപദ
• ക്രൗഞ്ചപദം
• ക്ഷമ
• ഖഗ
• ഗംഗ
• ഗാഥ
• ഗിരിശിഖരം
• ഗിരിസാരം
• ഗീതി
• ഗുണജാലം
• ഗുണസദനം
• ഗുരു
• ഗൗരി
• ചഞ്ചരീകാവലി
• ചണ്ഡവൃഷ്ടിപ്രയാതം
• ചന്ദനസാരം
• ചന്ദ്രരേഖ
• ചന്ദ്രലേഖ
• ചന്ദ്രലേഖ
• ചന്ദ്രവർത്മ
• ചപലാവക്‌ത്രം
• ചപലാര്യ
• ചമ്പകമാല
• ചാരണഗീതം
• ചാരുഹാസിനി
• ചിത്രപദ
• ചിത്രലേഖ
• ചിത്രവൃത്ത
• ഛാന്ദസി
• ജഗതീതിലകം
• ജഘനചപല
• ജലധരനീലം
• ജലധരമാല
• ജലോദ്ധതഗതി
• ജീമൂതം
• ജ്വാല
• തടിനി
• തനുമദ്ധ്യ
• തന്വി
• തരംഗിണി (വൃത്തം)
• തരംഗിണി
• തവിപുല
• താമരസം
• തോടകം
• ത്രിഖണ്ഡിക
• ദക്ഷിണാന്തിക
• ദളം
• ദിശ
• ദൂഷണഹരണം
• ദോധകം
• ദ്രുതകാകളി
• ദ്രുതഗതി
• ദ്രുതപദം
• ദ്രുതമദ്ധ്യ
• ദ്രുതവിളംബിതം
• ധരണി
• ധാരാനന്ദിനി
• ധീരലളിത
• ധൃതകുതുകം
• നതോന്നത
• നർക്കുടകം
• നവതാരണ്യം
• നവമാലിക
• നവിപുല
• നാഗരികം
• നാരാചിക
• നാരി
• നിശ
• നൃപതിലലാമം
• പഞ്ചചാമരം
• പത്ഥ്യ
• പത്ഥ്യാര്യ
• പത്ഥ്യാവക്‌ത്രം
• പത്രലത
• പദചതുരൂർദ്ധ്വം
• പരാവതി
• പരിണാമം
• പരിമളം
• പര്യസ്തകാഞ്ചി
• പല്ലവിനി
• പാത്രം (വൃത്തം)
• പുടം
• പുളകം
• പുഷ്പിതാഗ്ര
• പൃത്ഥ്വി
• പൃത്ഥ്വി
• പ്രചിതകം
• പ്രഥമപദം
• പ്രഭ
• പ്രഭദ്രകം
• പ്രഭദ്രകം
• പ്രമദ
• പ്രമാണിക
• പ്രമിതാക്ഷര
• പ്രമുദിതവദന
• പ്രവൃത്തകം
• പ്രഹരണതിലകം
• പ്രഹർഷിണി
• പ്രാച്യവൃത്തി
• പ്രിയംവദ
• ഫലമുഖി
• ഭദ്രക
• ഭദ്രകം
• ഭദ്രവിരാൾ
• ഭദ്രിക
• ഭവതരണം
• ഭവസാരം
• ഭവിപുല
• ഭാരതി
• ഭുജംഗപ്രയാതം
• ഭുജംഗവിജൃംഭിതം
• ഭ്രമരവിലസിതം
• ഭ്രമരാവലി
• മകരന്ദിക
• മഞ്ജരി
• മഞ്ജുഭാഷിണി
• മഞ്ജുള
• മണികാഞ്ചി
• മണിഘൃണി
• മണിദീപം
• മണിദീപ്തി
• മണിമകുടം
• മണിമദ്ധ്യം
• മണിമാല
• മത്ത
• മത്തകാശിനി
• മത്തമയൂരം
• മത്താക്രീഡാ
• മത്തേഭം
• മത്തേഭവിക്രീഡിതം
• മദനാർത്ത
• മദനീയം
• മദമന്ഥര
• മദലേഖ
• മദിര
• മധുകരകളഭം
• മധുമതി
• മധുരതരം
• മനോരമ വൃത്തം
• മന്ദാക്രാന്ത
• മയൂരസാരിണി
• മരതകനീലം
• മല്ലിക
• മവിപുല
• മഹാമാലിക
• മാത്രാസമകം
• മാണവകം
• മാനിനി
• മാരകാകളി
• മാല
• മാലിനി
• മാലതി
• മിശ്രകാകളി
• മുഖചപല
• മൃഗി
• മേഘവിഷ്ഫൂർജ്ജിതം
• മൗക്തികദാമ
• മൗക്തികപംക്തി
• മൗക്തികമാല
• മംഗളഫലകം
• യുഗ്മവിപുല
• രത്നാവലി
• രഥോദ്ധത
• രജനി
• രമണം
• രമണം
• രമണം
• രമണി
• രമണീയം
• രവിപുല
• രവിരദനം
• രസപാത്രം
• രസരംഗം
• രുക്മവതി
• രുചിരതരം
• ലക്ഷ്മി (വൃത്തം)
• ലലന
• ലലാമം
• ലവലി
• ലളിത
• ലളിത
• ലളിതം
• ലളിതം
• ലളിതപദം
• ലളിതശരീരം
• ലീലാകരം
• വക്ത്രം
• വനമാലം
• വർദ്ധമാനം
• വലജം
• വസന്തമാലിക
• വസന്തതിലകം
• വസുധ
• വസുമതി
• വാണി
• വാണിനി
• വാതോർമ്മി
• വാനവാസിക
• വിതാനം
• വിദ്യുത്ത്
• വിദ്യുന്മാല
• വിപരീതപത്ഥ്യാവക്‌ത്രം
• വിപരീതാഖ്യാനകി
• വിപുലാര്യ
• വിയോഗിനി
• വിലാസിനി
• വിശ്ലോകം
• വൃത്ത
• വൃത്തം
• വേഗവതി
• വേണി
• വൈതാളീയം
• വൈശ്വദേവി
• വംശപത്രപതിതം
• വംശയഷ്ടിക
• വംശസ്ഥം
• വ്യാളം
• ശങ്കരചരിതം
• ശശധരബിംബം
• ശശികല
• ശശികല
• ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതം
• ശാലിനി
• ശിഖരിണി
• ശിവം
• ശിതാഗ്ര
• ശുദ്ധവിരാൾ
• ശിശുഭൃത
• ശുദ്ധവിരാഡാർഷഭം
• ശുഭഗതി
• ശുഭചരിതം
• ശുഭജാതം
• ശൈലശിഖ
• ശംഭുനടനം
• ശ്യേനിക
• ശ്രവണീയം
• ശ്രീ
• ശ്രീസദനം
• സകലകലം
• സമാനിക
• സമാസമം
• സമ്മത
• സമ്പുടിതം
• സരസ
• സരോരുഹം
• സരോജസമം
• സർപ്പിണി
• സലിലനിധി
• സംസാരം
• സാരവതി
• സാരസകലിക
• സാരസനയന
• സിംഹവിക്രാന്തം
• സിംഹവിഷ്ഫൂർജ്ജിതം
• സുകൃതം
• സുകേസരം
• സുഖകരം
• സുഖാവഹം
• സുദതി
• സുഭഗ
• സുമംഗല
• സുമുഖി
• സുമുഖി
• സുലലാമം
• സുവദന
• സുശരീരം
• സുഷമ
• സൗരഭം
• സ്തിമിത
• സ്രഗ്ദ്ധര
• സ്രഗ്വിണി
• സ്വാഗത
• സ്ത്രീ
• ഹരനർത്തനം
• ഹരി
• ഹരിണപ്ലുത
• ഹരിണപ്ലുതം
• ഹരിണി
• ഹംസപ്ലുതം
• ഹംസമാല
• ഹംസരുത
• ശുഭജാതം
|}