മത്തേഭം
ദൃശ്യരൂപം
ഒരു സംസ്കൃതവൃത്തമാണ് മത്തേഭം. ആകൃതിഎന്ന ഛന്ദസ്സിൽ പെട്ട (ഒരു വരിയിൽ 22 അക്ഷരങ്ങൾ) സമവൃത്തം.
ലക്ഷണം
[തിരുത്തുക]വൃത്തശാസ്ത്രസങ്കേതമനുസരിച്ചു് “ത ഭ യ ജ ര സ ന” എന്നീ ഗണങ്ങളും ഒരു ഗുരുവും 7, 14 എന്നീ അക്ഷരങ്ങൾക്കു ശേഷം യതിയോടുകൂടി വരുന്ന വൃത്തമാണു മത്തേഭം.
മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ - - v - v v v എന്നതു മൂന്നു തവണയും ഒരു ഗുരുവും വരുന്ന വൃത്തമാണു മത്തേഭം.
- - v - v v v / - - v - v v v / - - v - v v v / -
ഉദാഹരണങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- (ശങ്കരാചാര്യർ):
“ | ചേടീഭവന്നിഖിലഖേടീ കദംബതരുവാടീഷു നാകിപടലീ
കോടീരചാരുതരകോടീ മണീകിരണകോടീ കരംബിതപദാ പാടീരഗന്ധികുചശാടീ കവിത്വപരിപാടീമഗാധിപസുതാ ഘോടീഖുരാദധിക ധാടീമുദാരമുഖ വീടീരസേന തനുതാം |
” |
സാദൃശ്യമുള്ള മറ്റു വൃത്തങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]മറ്റു വിവരങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ഷോഡശപ്രാസത്തിനു പ്രസിദ്ധമാണു് ഈ വൃത്തം. മുകളിൽക്കൊടുത്ത ഉദാഹരണം ശ്രദ്ധിക്കുക.