മത്തമയൂരം
ദൃശ്യരൂപം
പാദത്തിൽ പതിമൂന്നക്ഷരമുള്ള അതിജഗതി ഛന്ദസ്സിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു വൃത്തമാണ് മത്തമയൂരം. ഇതൊരു സമവൃത്തമാണ്.
ലക്ഷണം
[തിരുത്തുക]മലയാളത്തിൽ | ||
---|---|---|
വൃത്തമഞ്ജരി | നാലിൽ ഛിന്നം മത്യസഗം മത്തമയൂരം | നാലക്ഷരത്തിൽ യതിയോടെ യഥാക്രമം മ ത യ സ എന്നീ ഗണങ്ങളും അവസാനം ഒരു ഗുരുവും വന്നാൽ മത്തമയൂരം വൃത്തം. ഈ വൃത്തത്തിന് കേരളപാണിനി വൃത്തമഞ്ജരിയിൽ ഉദാഹരണം നല്കിയിട്ടില്ല. ഈ വൃത്തത്തിന്റെ ഗുരു ലഘു വിന്യാസം ഇപ്രകാരമാണ് : 'ഗംഗംഗം।ഗംഗംല।ല ഗംഗം।ലലഗം।ഗം' |
സംസ്കൃതത്തിൽ | ||
വൃത്തരത്നാകരം - കേദാരഭട്ടൻ | वेदै रन्ध्रैर्म्तौ यसगा मत्तमयूरम्।- | വേദൈ രന്ധ്രൈർമതൌ യസഗ മത്തമയൂരം |
നാട്യശാസ്ത്രം - ഭരതമുനി | षष्ठं च सप्तमं चैव दशमेकादशे लघु |
ഷഷ്ഠം ച സപ്തമം ചൈവ ദശമേകാദശേ ലഘു |
ഉദാഹരണങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]“ | മിന്നൽച്ചാർത്തുണ്ടിന്ദ്രധനുസ്സുണ്ടുലസിപ്പൂ കാറ്റാൽ നീങ്ങും കാറുകളുണ്ടുണ്ടു വലാക |
” |
— നാട്യശാസ്ത്രം. വിവർത്തനം :കെ.പി നാരായണപിഷാരടി |
“ | വണ്ടും ഞണ്ടും കേളികളാടും ചെറുകണ്ടം തണ്ടുംകെട്ടിപ്പാട്ടിനുപോകും പുഴവള്ളം |
” |
— സുബ്രഹ്മണ്യൻ കുറ്റിക്കോൽ |