വൃത്തം (ഛന്ദഃശാസ്ത്രം)

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ഛന്ദശ്ശാസ്ത്രമനുസരിച്ച്, അക്ഷരങ്ങളെയോ മാത്രകളെയോ അടിസ്ഥാനമാക്കി പദ്യം നിർമ്മിക്കുന്ന തോതാണ് വൃത്തം. പദ്യസാഹിത്യത്തിൽ, അക്ഷരപദാദികൾ അനുവാചകർക്ക് ആസ്വാദ്യത പകരത്തക്കവിധം ക്രമീകരിക്കുന്ന രീതികളിൽ ഒന്നാണ്‌ വൃത്തം. ഭാഷാവൃത്തം,സംസ്കൃതവൃത്തം എന്നിങ്ങനെ വൃത്തങ്ങൾ രണ്ടുതരത്തിലുണ്ട്.

പദ്യം വാർക്കുന്ന തോതല്ലോ വൃത്തമെന്നിഹ ചൊൽ‌വത്

ഒരു പാദത്തിൽ ഒരക്ഷരം മുതൽ 26 അക്ഷരങ്ങൾ വരെയുള്ള ഛന്ദസ്സുകൾ സംസ്കൃതത്തിലുണ്ടെങ്കിലും, ഒരു വരിയിൽ 8 അക്ഷരം മുതൽ 21 അക്ഷരം വരെ വരുന്നവിധത്തിലുള്ള ഛന്ദസ്സുകളിലെ പ്രധാനവൃത്തങ്ങൾ മാത്രമേ കവികൾ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നുള്ളൂ.

വൃത്തം എന്ന പേരിൽ തന്നെ ഒരു വൃത്തമുണ്ട്.

വർണവൃത്തങ്ങളും മാത്രാവൃത്തങ്ങളും[തിരുത്തുക]

ഗണം തിരിക്കേണ്ട രീതി അനുസരിച്ച് "വർണവൃത്തങ്ങൾ" (അക്ഷരവൃത്തങ്ങൾ) എന്നും "മാത്രാവൃത്തങ്ങൾ" രണ്ടുതരത്തിലുള്ള വൃത്തങ്ങളുണ്ട്. വർണവൃത്തങ്ങളിൽ 'മൂന്നക്ഷരം ഒരു ഗണം' എന്ന രീതിയിലും മാത്രാവൃത്തങ്ങളിൽ 'നാലുമാത്ര ഒരു ഗണം' എന്ന രീതിയിലുമാണ് ഗണങ്ങൾ. ഇന്ദ്രവജ്ര, ഉപേന്ദ്രവജ്ര, ഉപജാതി, രതോദ്ധത, സ്വാഗത, വംശസ്ഥം ദ്രുതവിളംബിതം തുടങ്ങിയവ അക്ഷരവൃത്തങ്ങളും ആര്യ, ഗീതി, ഉദ്ഗീതി, ആര്യാഗീതി, വൈതാളീയം തുടങ്ങിയവ മാത്രാവൃത്തങ്ങളുമാണ്.

പദ്യത്തിന്റെ വൃത്തം കണ്ടെത്തുന്ന വിധം[തിരുത്തുക]

ഒരു പദ്യത്തിന്റെ വൃത്തം കണ്ടുപിടിക്കുന്നതിന് പദ്യത്തിലെ അക്ഷരങ്ങളെ ആദ്യമായി മൂന്നക്ഷരങ്ങൾവീതം വരുന്ന ഗണങ്ങളായി തിരിക്കണം. അനന്തരം ഗണത്തിലെ ഓരോ അക്ഷരവും ഗുരുവാണോ-ലഘുവാണോ എന്ന് കണ്ടെത്തി അക്ഷരത്തിന്റെ മുകളിൽ ചിഹ്നങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെ അടയാളപ്പെടുത്തണം. ഗണങ്ങളുടെ പേര് നിർണയിച്ച് അതിന്റെ ആദ്യക്ഷരം ഓരോ ഗണത്തിന്റെയും മുകളിലായി എഴുതണം. പിന്നീട് വൃത്തലക്ഷണപ്രകാരം വൃത്തം നിർണയിക്കാം.

ചില കവിതകളും അവയുടെ വൃത്തങ്ങളും ലക്ഷണങ്ങളും[തിരുത്തുക]

  • ബധിരവിലാപം- പുഷ്പിതാഗ്ര
  • മഗ്ദലനമറിയം-മഞ്ജരി
  • കൊച്ചു സീത - കാകളി
  • സുന്ദരകാണ്ഡം- കളകാഞ്ചി
  • കർണ്ണ പർവം-അന്നനട
  • കരുണ-നതോന്നത
  • വീണപൂവ്- വസന്തതിലകം
  • ചിന്താവിഷ്ടയായ സീത - വിയോഗിനി
  • കൃഷ്ണഗാഥ- മഞ്ജരി - ശ്ലഥകാകളി കാകളി വൃത്തത്തിൽ രണ്ടാം പാദത്തിലന്ത്യമാം രണ്ടക്ഷരം കുറച്ചീടിലതു മഞ്ചരിയായിടും .
  • മാമ്പഴം- കേക - മൂന്നും രണ്ടും രണ്ടും മൂന്നും രണ്ടും രണ്ടെന്നെഴുത്തുകൾ പതിന്നാലിനാറുഗണം പാദം രണ്ടിലുമൊന്നുപോൽ ഗുരുവൊന്നെങ്കിലും വേണം മാറാതോരോ ഗണത്തിലും നടുക്കുയതി പാദാദി പൊരുത്തമിതുകേകയാം .
  • കുചേലവൃത്തം വ‍ഞ്ചിപ്പാട്ട്-നതോന്നത - ഗണംദ്വ്യക്ഷരമെട്ടെണ്ണമൊന്നാംപാദത്തിൽ, മറ്റതിൽ ഗണമാറരനില്കേണംരണ്ടുമെട്ടാമതക്ഷരേ ഗുരുതന്നെയെഴുത്തെല്ലാമിശ്ശീലിൻപേർ നതേന്നത.
  • നളിനി - രഥോദ്ധത
  • സൂര്യകാന്തി - കേക

{{ചട്ടം|വൃത്തമഞ്ജരിയിലെ ‎അനപായംഅനുഷ്ടുപ്പ്‎അനംഗശേഖരം‎അന്നനട‎അപരവക്ത്രം‎അപരാജിത‎അപരാന്തികഅമല‎അമലതരം‎അമൃതധാര‎അലസ‎അലോല‎അവനി‎അർണ്ണം‎അർണ്ണവം‎അർദ്ധകേക‎അശ്വഗതിഅശ്വഗതിഅശ്വലളിതം‎അസംബാധആഖ്യാനകി‎ആപാതാളികആപീഡംആര്യ‎ആര്യാഗീതി‎ഇക്ഷുദണ്ഡിക‎ഇന്ദുവദനഇന്ദ്രവജ്രഇന്ദ്രവംശഉജ്ജ്വലഉജ്ജ്വലംഉത്പലമാലിക‎ഉദീച്യവൃത്തി‎ഉദ്ഗത‎ഉദ്ഗീതി‎ഉപഗീതിഉപചിത്രംഉപചിത്രംഉപജാതി‎ഉപമാലിനി‎ഉപസർപ്പിണിഉപസ്ഥിത‎ഉപസ്ഥിതംഉപസ്ഥിതപ്രചുപിതഉപേന്ദ്രവജ്രഉർവശി‎ഊനകാകളിഊനതരംഗിണി‎ഏലഔപച്ഛന്ദസികംകന്യകന്യകന്യകാമണികബരി‎കമനീയം‎കമലദിവാകരം‎കമലാകരം‎കമലാക്ഷം‎കരകമലംകരുണാകരം‎കരംഭംകലിക‎കലേന്ദുവദനകല്യാണികളകാഞ്ചികളത്രം‎കാകളികാന്തകാമക്രീഡകാരീരം‎കുമാരി (ത്രിഷ്ടുപ്ഛന്ദസ്സ്)‎കുമാരി (ശക്വരീച്ഛന്ദസ്സ്)‎കുമുദിനി‎കുമുദ്വതികുലപാലംകുവലിനികുസുമമഞ്ജരികുസുമിതലതാവേല്ലിത‎കുസുമവിചിത്രകൃശമദ്ധ്യകേക‎കേതുമതികേരളികോകരതംക്രൗഞ്ചപദക്രൗഞ്ചപദംക്ഷമ‎ഖഗ‎ഗംഗഗാഥ‎ഗിരിശിഖരം‎ഗിരിസാരം‎ഗീതി‎ഗുണജാലം‎ഗുണസദനം‎ഗുരുഗൗരി‎ചഞ്ചരീകാവലി‎ചണ്ഡവൃഷ്ടിപ്രയാതം‎ചന്ദനസാരംചന്ദ്രരേഖ‎ചന്ദ്രലേഖ‎ചന്ദ്രലേഖ‎ചന്ദ്രവർത്മ‎ചപലാവക്‌ത്രം‎ചപലാര്യ‎ചമ്പകമാല‎ചാരണഗീതംചാരുഹാസിനി‎ചിത്രപദചിത്രലേഖചിത്രവൃത്തഛാന്ദസി‎ജഗതീതിലകംജഘനചപല‎ജലധരനീലംജലധരമാല‎ജലോദ്ധതഗതിജീമൂതംജ്വാല‎തടിനിതനുമദ്ധ്യതന്വിതരംഗിണി (വൃത്തം)‎തരംഗിണിതവിപുല‎താമരസംതോടകംത്രിഖണ്ഡികദക്ഷിണാന്തിക‎ദളം‎ദിശ‎ദൂഷണഹരണംദോധകംദ്രുതകാകളി‎ദ്രുതഗതി‎ദ്രുതപദം‎ദ്രുതമദ്ധ്യദ്രുതവിളംബിതം‎ധരണിധാരാനന്ദിനി‎ധീരലളിത‎ധൃതകുതുകം‎നതോന്നത‎നർക്കുടകം‎നവതാരണ്യം‎നവമാലികനവിപുല‎നാഗരികംനാരാചിക‎നാരി‎നിശനൃപതിലലാമംപഞ്ചചാമരംപത്ഥ്യപത്ഥ്യാര്യ‎പത്ഥ്യാവക്‌ത്രം‎പത്രലത‎പദചതുരൂർദ്ധ്വംപരാവതിപരിണാമം‎പരിമളംപര്യസ്തകാഞ്ചി‎പല്ലവിനിപാത്രം (വൃത്തം)‎പുടംപുളകംപുഷ്പിതാഗ്രപൃത്ഥ്വി പൃത്ഥ്വി ‎പ്രചിതകം‎പ്രഥമപദം‎പ്രഭപ്രഭദ്രകംപ്രഭദ്രകം‎പ്രമദ‎പ്രമാണിക‎പ്രമിതാക്ഷര‎പ്രമുദിതവദനപ്രവൃത്തകം‎പ്രഹരണതിലകം‎പ്രഹർഷിണി‎പ്രാച്യവൃത്തി‎പ്രിയംവദ‎ഫലമുഖി‎ഭദ്രകഭദ്രകംഭദ്രവിരാൾ‎ഭദ്രികഭവതരണംഭവസാരംഭവിപുലഭാരതിഭുജംഗപ്രയാതംഭുജംഗവിജൃംഭിതംഭ്രമരവിലസിതം‎ഭ്രമരാവലി‎മകരന്ദികമഞ്ജരി‎മഞ്ജുഭാഷിണി‎മഞ്ജുളമണികാഞ്ചി‎മണിഘൃണിമണിദീപംമണിദീപ്തിമണിമകുടംമണിമദ്ധ്യം‎മണിമാലമത്തമത്തകാശിനിമത്തമയൂരംമത്താക്രീഡാ‎മത്തേഭംമത്തേഭവിക്രീഡിതം‎മദനാർത്ത‎മദനീയംമദമന്ഥര‎മദലേഖ‎മദിര‎മധുകരകളഭം‎മധുമതി‎മധുരതരം‎മനോരമ വൃത്തം‎മന്ദാക്രാന്ത‎മയൂരസാരിണി‎മരതകനീലംമല്ലിക‎മവിപുല‎മഹാമാലിക‎മാത്രാസമകം‎മാണവകംമാനിനി‎മാരകാകളി‎മാല‎മാലിനി‎മാലതി‎മിശ്രകാകളിമുഖചപലമൃഗിമേഘവിഷ്ഫൂർജ്ജിതം‎മൗക്തികദാമമൗക്തികപംക്തിമൗക്തികമാല‎മംഗളഫലകംയുഗ്മവിപുല‎രത്നാവലിരഥോദ്ധത‎രജനിരമണംരമണംരമണംരമണിരമണീയംരവിപുല‎രവിരദനംരസപാത്രം‎രസരംഗംരുക്മവതി‎രുചിരതരംലക്ഷ്മി (വൃത്തം)‎ലലനലലാമം‎ലവലിലളിതലളിതലളിതംലളിതംലളിതപദംലളിതശരീരം‎ലീലാകരംവക്ത്രം‎വനമാലം‎വർദ്ധമാനം‎വലജം‎വസന്തമാലിക‎വസന്തതിലകം‎വസുധ‎വസുമതി‎വാണിവാണിനി‎വാതോർമ്മി‎വാനവാസികവിതാനംവിദ്യുത്ത്വിദ്യുന്മാല‎വിപരീതപത്ഥ്യാവക്‌ത്രം‎വിപരീതാഖ്യാനകി‎വിപുലാര്യവിയോഗിനിവിലാസിനി‎വിശ്ലോകംവൃത്തവൃത്തം‎വേഗവതിവേണിവൈതാളീയംവൈശ്വദേവി‎വംശപത്രപതിതം‎വംശയഷ്ടിക‎വംശസ്ഥംവ്യാളംശങ്കരചരിതം‎ശശധരബിംബംശശികലശശികല‎ശാർദ്ദൂലവിക്രീഡിതംശാലിനിശിഖരിണി‎ശിവംശിതാഗ്ര‎ശുദ്ധവിരാൾ‎ശിശുഭൃത‎ശുദ്ധവിരാഡാർഷഭം‎ശുഭഗതി‎ശുഭചരിതം‎ശുഭജാതം‎ശൈലശിഖശംഭുനടനം‎ശ്യേനിക‎ശ്രവണീയംശ്രീ‎ശ്രീസദനം‎സകലകലംസമാനിക‎സമാസമംസമ്മതസമ്പുടിതംസരസസരോരുഹംസരോജസമം‎സർപ്പിണി‎സലിലനിധിസംസാരംസാരവതി‎സാരസകലിക‎സാരസനയന‎സിംഹവിക്രാന്തം‎സിംഹവിഷ്ഫൂർജ്ജിതം‎സുകൃതം‎സുകേസരംസുഖകരം‎സുഖാവഹം‎സുദതി‎സുഭഗസുമംഗല‎സുമുഖിസുമുഖിസുലലാമം‎സുവദനസുശരീരംസുഷമ‎സൗരഭം‎സ്തിമിത‎സ്രഗ്ദ്ധരസ്രഗ്വിണി‎സ്വാഗത‎സ്ത്രീ‎ഹരനർത്തനംഹരി‎ഹരിണപ്ലുത‎ഹരിണപ്ലുതംഹരിണിഹംസപ്ലുതംഹംസമാലഹംസരുതശുഭജാതം


വൃത്തമഞ്ജരി - വിക്കിഗ്രന്ഥശാലയിൽ

|}

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വൃത്തം_(ഛന്ദഃശാസ്ത്രം)&oldid=2535636" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്