കാകളി
മലയാളവ്യാകരണത്തിലെ ഒരു വൃത്തമാണ്‌ കാകളി. കാകളിയുമായി ഏറെ സാമ്യമുള്ള മറ്റൊരു വൃത്തമാണ്‌ മഞ്ജരി. കിളിപ്പാട്ട്‌പ്രസ്ഥാനത്തിലെ പ്രധാന വൃത്തങ്ങളിലൊന്നാണിത്‌.
പ്രസിദ്ധമായ കവിതകൾ[തിരുത്തുക]
അധ്യാത്മരാമായണം അയോധ്യാകാണ്ഡം, മഹാഭാരതം സഭാപർവം, ചാണക്യസൂത്രം രണ്ടാം പാദം എന്നിവ കാകളി വൃത്തത്തിലാണ്‌ രചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ശീതങ്കൻ തുള്ളൽപ്പാട്ടുകളിലും കാകളി വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ലക്ഷണം[തിരുത്തുക]
കാകളിയുടെ ലക്ഷണം വൃത്തമഞ്‌ജരിയിൽ
| “ | മാത്രയഞ്ചക്ഷരം മൂന്നിൽ വരുന്നൊരു ഗണങ്ങളെ എട്ടുചേർത്തുള്ളീരടിക്കു ചൊല്ലാം കാകളിയെന്നുപേർ |
” |
കേരളകൗമുദി എന്ന വ്യാകരണ വൃത്താലങ്കാര ലക്ഷണ ഗ്രന്ഥത്തിലുള്ള ലക്ഷണം
| “ | ഗണമെട്ടയ്യശച്ചീരോ പിണയുന്നടി രണ്ടിലെ |
” |
വകഭേദങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
കളകാഞ്ചി, മണികാഞ്ചി, മിശ്രകാകളി, ഊനകാകളി, ദ്രുതകാകളി, മഞ്ജരി തുടങ്ങിയ വൃത്തങ്ങൾ കാകളിയുടെ വകഭേദങ്ങളാണ്‌. ഗണത്തിന്‌ മൂന്നക്ഷരത്തിൽ, അധികം വരുന്ന കാകളികളാണ് അധികാകളികൾ. കളകാഞ്ചി, മണികാഞ്ചി, അതിസമ്മത, മിശ്രകാകളി, കലേന്ദുവദന, സ്തിമിത, അതിസ്തിമിത എന്നിവ അധികകാകളികളാണ്. ഊനത വരുന്ന കാകളികളാണ് ഊനകാകളികൾ . ഊനകാകളി, ദ്രുതകാകളി, കല്യാണി, സമ്പുടിതം എന്നിവയാണവ. ഗണത്തിനു മൂന്നക്ഷരമെങ്കിലും ആറാറുമാത്ര വരുന്ന കാകളികളാണ് ശ്ലഥകാകളികൾ. ഏതെങ്കിലും ഗണത്തിന്‌ ആറുമാത്രയ്‌ക്കു വേണ്ടത്ര വർണം തികയാത്ത കാകളികളാണ് ഊനശ്ലഥകാകളികൾ . മഞ്‌ ജരി, സർപ്പിണി, ഉപസർപ്പിണി, സമാസമം എന്നിവ ഊനശ്ലഥകാകളികൾ.