ബെല്ലെ മോനപ്പ ഹെഗ്‌ഡെ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
(Belle Monappa Hegde എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)
ബെല്ലെ മോനപ്പ ഹെഗ്‌ഡെ
BelleMonappaHegde.JPG
Hegde in 2005
ജനനം18 August 1938 (1938-08-18) (84 വയസ്സ്)
Medical career
ProfessionCardiologist, Medical Scientist, Educationist, and Author
InstitutionsStanley Medical College (Madras)
King George Medical College (Lucknow)
Royal College of Physicians (London)
Brigham and Women's HospitalHarvard Medical School (Boston)
Manipal University
Bharatiya Vidya Bhavan
Notable prizesPadma Vibhushan(2021)
Padma Bhushan(2010)
Dr. B. C. Roy Award(1999)
Jagdish Chandra Bose Award in Life Science (1999)
Rajyotsava Award(1997)
Panchajanya Puraskara(2016)
Ullal Srinivasa Mallya Lifetime Achievement Award(2019)

കാർഡിയോളജിസ്റ്റ്, പ്രൊഫഷണൽ അധ്യാപകൻ, എഴുത്തുകാരൻ എന്നീ നിലകളിൽ പ്രശസ്തനാണ് ബെല്ലെ മോനപ്പ ഹെഗ്‌ഡെ (ബിഎം ഹെഗ്‌ഡെ). (ജനനം: 18 ഓഗസ്റ്റ് 18, 1938) [1] മണിപ്പാൽ സർവകലാശാലയുടെ മുൻ വൈസ് ചാൻസലർ, ചെന്നൈയിലെ ടിഎജി-വിഎച്ച്എസ് പ്രമേഹ ഗവേഷണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ കോ-ചെയർമാൻ [2], മംഗലാപുരം ഭാരതീയ വിദ്യാഭവൻ ചെയർമാൻ. മെഡിക്കൽ പ്രാക്ടീസ്, എത്തിക്സ് എന്നിവയെക്കുറിച്ച് നിരവധി പുസ്തകങ്ങൾ അദ്ദേഹം രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. രോഗശാന്തി ഫലങ്ങളുടെ സയൻസ് ജേണലിന്റെ എഡിറ്റർ ഇൻ ചീഫ് കൂടിയാണ് അദ്ദേഹം. 1999 ൽ ഡോ. ബിസി റോയ് അവാർഡ് അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു. [3] 2010 ൽ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന മൂന്നാമത്തെ സിവിലിയൻ അവാർഡ് പത്മ ഭൂഷൺ അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു . [4] 2021 ൽ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന രണ്ടാമത്തെ സിവിലിയൻ അവാർഡ് പത്മവിഭൂഷന് [5] [6] [7] [8]

മുൻകാലജീവിതം[തിരുത്തുക]

ഡോ. ബി എം ഹെഗ്‌ഡെ 1938 ഓഗസ്റ്റ് 18 ന് കർണാടകയിലെ ഉഡുപ്പിക്ക് സമീപമുള്ള പങ്കാലയിൽ ജനിച്ചു [9] [10]

വിദ്യാഭ്യാസം[തിരുത്തുക]

ഡോ ബി.എം ഹെഗ്ഡെ ഒരു മെഡിക്കൽ പ്രാക്ടീഷണർ ആണ്. അദ്ദേഹത്തിന് മെഡിക്കൽ ബിരുദം സ്റ്റാൻലി മെഡിക്കൽ കോളേജിൽ നിന്നും (മദ്രാസ്), എംഡി കിംഗ് ജോർജ് മെഡിക്കൽ കോളേജിൽ നിന്നും (ലഖ്നൗ), FRCP ഫിസിഷ്യൻസ് റോയൽ കോളജ്, ലണ്ടൻ, ഗ്ലാസ്ഗോ, എഡിൻബറോ, ഡബ്ലിനിൽ നിന്നും ലഭിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന് ഒരു FACC, FAMS എന്നിവയുമുണ്ട്. ബെർണാഡ് ലോണിന് കീഴിലുള്ള ഹാർവാർഡ് മെഡിക്കൽ സ്കൂളിൽ നിന്ന് കാർഡിയോളജിയിൽ പരിശീലനവും നേടി. [11]

  • എം‌ബി‌ബി‌എസ് - സ്റ്റാൻലി മെഡിക്കൽ കോളേജ്, മദ്രാസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി (1960) [12]
  • എംഡി - കിംഗ് ജോർജ്ജ് മെഡിക്കൽ കോളേജ്, ലഖ്‌നൗ സർവകലാശാല (1964)
  • എം‌ആർ‌സി‌പി - റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്, യുകെ (1969)
  • FRCP - റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്, ലണ്ടൻ (1981)
  • FACC - അമേരിക്കൻ കോളേജ് ഓഫ് കാർഡിയോളജി, യുഎസ്എ (1984)
  • FRCPG - റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ് ആൻഡ് സർജൻസ്, ഗ്ലാസ്ഗോ (1985)
  • FRCPE - റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്, എഡിൻ‌ബർഗ് (1986)
  • FRCPI - റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസ്, ഡബ്ലിൻ, അയർലൻഡ് - ഓണററി ഫെലോഷിപ്പ് കോൺഫറൻഡ് ഫോർ ഡിസ്റ്റിംഗ്ഷൻ (1999)
  • FAMS - ന്യൂഡൽഹിയിലെ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസിന്റെ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഫെലോ (2002)

കരിയർ[തിരുത്തുക]

ഡോ. ബി എം ഹെഗ്‌ഡെ പല സർവകലാശാലകളിലും സന്ദർശകഫാക്കൽറ്റി ആണ്. ഭാരതീയ വിദ്യ ഭവനിലെ മംഗലാപുരം ചാപ്റ്ററിന്റെ ചെയർമാനായും അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [13] മണിപ്പാൽ സർവകലാശാല വൈസ് ചാൻസലറായും സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട് . ഇംഗ്ലീഷിലും കന്നഡയിലും നിരവധി പുസ്തകങ്ങൾ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിരവധി മെഡിക്കൽ ഗവേഷണ പ്രബന്ധങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനു പുറമേ. ഡോ. ഹെഗ്‌ഡെ 2002 മുതൽ നോർത്തേൺ കൊളറാഡോ സർവകലാശാലയിലെ ഹ്യൂമൻ ഹെൽത്തിന്റെ അഫിലിയേറ്റ് പ്രൊഫസറാണ്. ബിഹാർ സ്റ്റേറ്റ് ഹെൽത്ത് സൊസൈറ്റിയുടെ വിദഗ്ദ്ധ സമിതി ചെയർമാനായി അദ്ദേഹം സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നു. പട്നയിലെ ബീഹാറിൽ. ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ ബിരുദാനന്തര മെഡിക്കൽ വിദ്യാഭ്യാസ ബോർഡ് അംഗമായിരുന്നു. ബാംഗ്ലൂരിലെ ഒഹിയോ സർവകലാശാലയുടെ ഇന്ത്യൻ ട്രസ്റ്റിന്റെ ചെയർമാനായിരുന്നു. വെല്ലൂരിലെ ഗണപതി എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് ഗവേണിംഗ് ബോർഡ് ചെയർമാനായിരുന്നു. മംഗലാപുരം കേന്ദ്ര ഭാരതീയ വിദ്യാഭവൻ ചെയർമാനായിരുന്നു. എഡിറ്റർ ഇൻ ചീഫ്, ജേണൽ ഓഫ് സയൻസ് ഓഫ് ഹീലിംഗ് ഔട്‌കംസ്, മംഗലാപുരം. ഇന്ത്യയിലെ മണിപ്പാൽ സർവകലാശാല വൈസ് ചാൻസലറായിരുന്നു. 1982 മുതൽ ലണ്ടൻ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി കാർഡിയോളജി പ്രൊഫസർ ആയിരുന്നു. മംഗലാപുരം കസ്തൂർബ മെഡിക്കൽ കോളേജിന്റെ ഡയറക്ടർ-പ്രൊഫസർ, പ്രിൻസിപ്പൽ, ഡീൻ എന്നിവയായിരുന്നു. ലണ്ടനിലെ റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസിന്റെയും എഡിൻബർഗിന്റെയും എമെറിറ്റസ് ഇന്റർനാഷണൽ അഡ്വൈസറായിരുന്നു. 1988 മുതൽ 1998 വരെ യുകെയിൽ എംആർസിപി [യുകെ] പരീക്ഷ നടത്തിയ ആദ്യ ഇന്ത്യൻ പരീക്ഷകനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. 2000 മുതൽ 2009 വരെ ഡബ്ലിനിലെ എംആർസിപിഐ പരീക്ഷകനായിരുന്നു. മംഗലാപുരം വേൾഡ് അക്കാദമി ഓഫ് ഓതന്റിക് ഹീലിംഗ് സയൻസസിന്റെ പ്രസിഡന്റായിരുന്നു. 2009 ജൂലൈ 29 മുതൽ സിഡസ് വെൽനസ് ലിമിറ്റഡിന്റെ നോൺ എക്സിക്യൂട്ടീവ് & ഇൻഡിപെൻഡന്റ് ഡയറക്ടറാണ്. ബിരുദധാരികൾക്കും ബിരുദാനന്തര ബിരുദധാരികൾക്കും 47 വർഷത്തെ അധ്യാപന പരിചയം ഡോ. 1973 മുതൽ മെഡിസിൻ പ്രൊഫസറാണ്. ലണ്ടനിലെ റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യന്റെ എമെറിറ്റസ് ഇന്റർനാഷണൽ അഡ്വൈസറാണ്. 

ഡോ ഹെഗ്ഡെ മെഡിക്കൽ സയൻസ് നാഷണൽ അക്കാദമിയുടെ ഒരു തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഫെലോ ആണ്. [14] 1999 ൽ ഒരു പ്രമുഖ മെഡിക്കൽ ടീച്ചർ വിഭാഗത്തിൽ ഡോ ബി.സി. റോയ് ദേശീയ അവാർഡ്, ലൈഫ് സയൻസസ് റിസർച്ചിനുള്ള ഡോ. ജെ. സി. ബോസ് അവാർഡ്, കാലിഫോർണിയയിലെ പസഫിക് അസോസിയേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യൻസിൽ നിന്നുള്ള പ്രൈഡ് ഓഫ് ഇന്ത്യ അവാർഡ് എന്നിവയും നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഡോ. ബി എം ഹെഗ്‌ഡെ 2010 ലെ പത്മഭൂഷൺ അവാർഡ് ജേതാവാണ്. അദ്ദേഹം എം‌ബി‌ബി‌എസ് [മദ്രാസ്], എം‌ഡി [ലഖ്‌നൗ], എം‌ആർ‌സി‌പി [യുകെ], എഫ്‌ആർ‌സി‌പി [ലണ്ടൻ], എഫ്‌ആർ‌സി‌പി [എഡിൻ‌ബർഗ്], എഫ്‌ആർ‌സി‌പി [ഗ്ലാസ്ഗോ], എഫ്‌ആർ‌സി‌പി‌ഐ [ഡബ്ലിൻ], എഫ്‌എ‌സി‌സി [യു‌എസ്‌എ], ഫാംസ് എന്നിവയും നേടിയിട്ടുണ്ട്.[15]

നിലവിൽ അദ്ദേഹം വഹിക്കുന്ന ചുമതലകൾ [12] [16]

  • മെഡിക്കൽ ജേണലിന്റെ എഡിറ്റർ-ഇൻ-ചീഫ്, ജേണൽ ഓഫ് സയൻസ് ഓഫ് ഹീലിംഗ് ഔട്‌കംസ്
  • സീനിയർ കൺസൾട്ടന്റ് കാർഡിയോളജിസ്റ്റ് (വിസിറ്റിംഗ്), പിഎംഡിആർസി, ചെന്നൈ
  • മംഗലാപുരം ഭാരതീയ വിദ്യാവൺ ചെയർമാൻ
  • അംഗം, ബോർഡ് ഓഫ് മാനേജ്മെന്റ്, ഡി വൈ പാട്ടീൽ വിദ്യാപീത്, പൂനെ

മുമ്പ് അദ്ദേഹം വഹിച്ചിരുന്ന ചുമതലകൾ: [12] [16]

  • ചെന്നൈയിലെ ടിഎജി-വിഎച്ച്എസ് പ്രമേഹ ഗവേഷണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സഹ ചെയർമാൻ
  • മണിപ്പാൽ അക്കാദമി ഓഫ് ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷന്റെ വൈസ് ചാൻസലർ (മണിപ്പാൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി)
  • മണിപ്പാൽ അക്കാദമി ഓഫ് ഹയർ എഡ്യൂക്കേഷന്റെ (മണിപ്പാൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി) പ്രോ വൈസ് ചാൻസലർ
  • മംഗലാപുരം കസ്തൂർബ മെഡിക്കൽ കോളേജിലെ ഡീൻ / പ്രിൻസിപ്പൽ
  • പി.ജി സ്റ്റഡീസ് ഡയറക്ടർ, പ്രൊഫസർ & മെഡിസിൻ വിഭാഗം മേധാവി, കസ്തൂർബ മെഡിക്കൽ കോളേജ്, മംഗലാപുരം
  • മംഗലാപുരിലെ സീനിയർ കൺസൾട്ടന്റ് കാർഡിയോളജിസ്റ്റ്
  • ചെയർമാൻ, സ്റ്റേറ്റ് ഹെൽത്ത് സൊസൈറ്റിയുടെ വിദഗ്ദ്ധ സമിതി, ഗവ. പട്നയിലെ ബീഹാറിൽ
  • കാർഡിയോളജി പ്രൊഫസർ (സന്ദർശനം), മിഡിൽസെക്സ് ഹോസ്പിറ്റൽ മെഡിക്കൽ സ്കൂൾ, ലണ്ടൻ സർവകലാശാല
  • അഫിലിയേറ്റ് പ്രൊഫസർ ഓഫ് ഹ്യൂമൻ ഹെൽത്ത്, യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് നോർത്തേൺ കൊളറാഡോ, യുഎസ്എ
  • അംഗം, ബോർഡ് ഓഫ് ഗവർണർമാർ, നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി കർണാടക (എൻ‌ഐ‌ടി‌കെ), സൂരത്കൽ
  • റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസിലും (യുകെ) എംആർസിപിക്കുള്ള പരീക്ഷയും അയർലണ്ടിലെ റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസിലും
  • ബിരുദാനന്തര മെഡിക്കൽ വിദ്യാഭ്യാസ ബോർഡ് അംഗം, ഗവ. ഇന്ത്യയുടെ
  • ഗുജറാത്തിലെ അഹമ്മദാബാദിലെ സിഡസ് വെൽനസിന്റെ നോൺ എക്സിക്യൂട്ടീവ് & ഇൻഡിപെൻഡന്റ് ഡയറക്ടർ
  • ലണ്ടനിലെ റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ഫിസിഷ്യൻസിന്റെയും എഡിൻബർഗിന്റെയും എമെറിറ്റസ് ഇന്റർനാഷണൽ അഡ്വൈസർ
  • കർണാടക വിജ്ഞാന കമ്മീഷൻ അംഗം

ഗവേഷണം[തിരുത്തുക]

മൂന്ന് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ മലേറിയയെ സുഖപ്പെടുത്തുന്നതിന് വെള്ളത്തിൽ നിറച്ച വെള്ളി നാനോ കണങ്ങളെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം ഒരു ഗവേഷണം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.

കപടശാസ്ത്രവും വിവാദങ്ങളും[തിരുത്തുക]

'ക്വാണ്ടം രോഗശാന്തി'യിലൂടെ രോഗികളെ സാധാരണ നിലയിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാൻ കഴിയുമെന്ന് അദ്ദേഹം നിർദ്ദേശിച്ചു [17] ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിൽ കപടശാസ്ത്രീയമെന്ന് പരക്കെ കരുതപ്പെടുന്ന ഒരു ആശയമാണ് ഇത്. [18]

2019 ൽ, മദ്രാസിലെ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജിയുടെ കാമ്പസിൽ "സന്തോഷത്തിന്റെ സോസ്" എന്ന വിഷയത്തിൽ ഒരു പ്രഭാഷണം നടത്താൻ ഹെഗ്‌ഡെയെ ക്ഷണിച്ചപ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തെ "കപട ശാസ്ത്രത്തിന്റെയും ചതിയുടെയും" വക്താവായി ഒരു സംഘം പ്രതിഷേധിച്ച ഗവേഷണ പണ്ഡിതന്മാർ വിളിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ "വിചിത്രവും തെളിവില്ലാത്തതുമായ" അവകാശവാദങ്ങളെ എതിർത്തു, "ആധുനിക വൈദ്യത്തെ പരിഹസിക്കുന്നു", വിവിധ രോഗങ്ങൾക്ക് "സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത പരിഹാരങ്ങളോ രോഗശാന്തികളോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക". പ്രതിഷേധത്തോട് പ്രതികരിച്ച ഡോ. ബി.എം ഹെഗ്‌ഡെ പി.ടി.ഐയോട് പറഞ്ഞു, “ശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ച് പ്രതിഷേധക്കാർക്ക് എത്രമാത്രം അറിയാമെന്ന്” ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[19][20][21][22]

ആഗോളതലത്തിൽ ഒരു കപടശാസ്ത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഹോമിയോപ്പതിയെ പിന്തുണച്ച് ഹെഗ്‌ഡെ ലേഖനങ്ങൾ എഴുതി പ്രസംഗങ്ങളും നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. ലേഖനങ്ങളും സംഭാഷണങ്ങളും പൂർവകാല തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ്, ഹോമിയോപ്പതി ഒരു പ്ലാസിബോ ആണെന്ന് മാത്രമേ തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂവെന്നും അതിനാൽ പ്ലേസിബോയെന്ന നിലയിൽ ഇത് രോഗത്തിന്റെ പ്രവണതയിൽ പ്രധാനമാണെന്നും ഹെഗ്‌ഡെ സമ്മതിക്കുന്നു. [23] [24] [25]

ഗ്രന്ഥസൂചിക[തിരുത്തുക]

  • Wisdom of the human body. Gandhi Centre of Science and Human Values of Bharatiya Vidya Bhavan. 2001. പുറങ്ങൾ. 148 pages.
  • What Doctors Don't Get to Study in Medical School. Anshan. 2006. പുറങ്ങൾ. 275 pages. ISBN 978-1-904798-84-2.
  • Hypertension: Assorted Topics. Bharatiya Vidya Bhavan. 1995. പുറങ്ങൾ. 108 pages.
  • The Heart Manual. UBS Publishers' Distributors. 2000. പുറങ്ങൾ. 157 pages.
  • You Can Be Healthy. Macmillan Publishers India Limited. 2004. പുറങ്ങൾ. 208 pages. ISBN 978-1-4039-2233-5.
  • How To Maintain Good Health. UBS Publishers' Distributors Pvt. Ltd. ISBN 978-81-7476-069-2.
  • Modern Medicine and Ancient Indian Wisdom. Manipal Academy of Higher Education. 2000.
  • Holistic Living. Bharatiya Vidya Bhavan. പുറങ്ങൾ. 117 pages. ISBN 978-81-7276-024-3.
  • Art Of Public Speaking. Bharatiya Vidya Bhavan. ISBN 978-81-7276-054-0.

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. "B.M. Hegde to head Bihar health society". The Hindu. 2006-03-01. മൂലതാളിൽ നിന്നും 7 April 2014-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 29 April 2012.
  2. ":: TAG-VHS Diabetes Research Centre". www.tagvhsdrc.com. മൂലതാളിൽ നിന്നും 2021-05-16-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2021-05-16.
  3. Bureau Hindu Business Line. "Coconut oil, an ideal fat". The Hindu. ശേഖരിച്ചത് 29 April 2012. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  4. http://www.daijiworld.com/news/newsDisplay.aspx?newsID=71299
  5. "PIB Press Release: This Year's Padma Awards announced". Pib.nic.in. ശേഖരിച്ചത് 2011-02-02.
  6. "'People's doctor' gets Padma Bhushan". The New Indian Express. 2010-01-26. ശേഖരിച്ചത് 2010-02-03.
  7. {{cite news| url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/shinzo-abe-tarun-gogoi-ram-vilas-paswan-among-padma-award-winners-complete-list/articleshow/80453596.cms |title=Shinzo Abe, Tarun Gogoi, Ram Vilas Paswan among Padma Award winners: Complete list |work=The Times of India |date=25 January 2021 |access-date=25 January 2021}.
  8. {{cite news| url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/karnataka-dr-belle-monappa-hegde-gets-padma-vibhushan/articleshow/80454117.cms |title=Karnataka: Dr Belle Monappa Hegde gets Padma Vibhushan|work=The Times of India |date=25 January 2021 |access-date=25 January 2021}.
  9. "Padma Bhushan Award for Veteran Physician, Administrator, Dr B M Hegde". Daijiworld. ശേഖരിച്ചത് 2011-02-02.
  10. "Padma Bhushan to Dr B M Hegde". Mangalore Today. ശേഖരിച്ചത് 2010-01-25.
  11. "Dr. B. M. Hegde CV". ശേഖരിച്ചത് 29 April 2012.
  12. 12.0 12.1 12.2 http://www.bmhegde.com
  13. Bhavan's Kendras Statewise List, മൂലതാളിൽ നിന്നും 28 സെപ്റ്റംബർ 2011-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്, ശേഖരിച്ചത് 18 ജൂലൈ 2011
  14. "List of Fellows – NAMS" (PDF). National Academy of Medical Sciences. 2016. ശേഖരിച്ചത് March 19, 2016.
  15. "personId=34036663&capId=20416501&previousCapId=20416501&previousTitle=VR%20WOODART%20LTD". ശേഖരിച്ചത് 5 March 2017.
  16. 16.0 16.1 "Bio". www.thejsho.com. ശേഖരിച്ചത് 2020-12-21.
  17. Hegde BM : “Modern Medicine and Quantum Physics” Kuwait Medical Journal: March 2003:35(1): 1–3
  18. Francis, Matthew R. (2014-05-29). "The Two Top Inspirations of Science-Sounding Nonsense: Quantum and Consciousness". Slate Magazine (ഭാഷ: ഇംഗ്ലീഷ്). ശേഖരിച്ചത് 2020-12-06.
  19. Bureau, N. T. (6 February 2019). "IIT-M scholars call B M Hegde a proponent of pseudo-science, quackery".
  20. "RIP Science: How IIT-M students protested against Padma Bhushan B M Hegde's lecture on 'sauce of happiness'". The New Indian Express.
  21. "IIT-Madras scholars protest inviting B M Hegde for lecture". 5 February 2019.
  22. "IIT-Madras scholars protest inviting B M Hegde for lecture". The New Indian Express. മൂലതാളിൽ നിന്നും 2021-05-16-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2021-05-16.
  23. https://www.moneylife.in/article/homeopathyscience-or-fraud/22682.html
  24. https://www.youtube.com/watch?v=gbhWiW8ZZHE
  25. http://bmhegde.com/hegde/articles.php?article_id=146

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ബെല്ലെ_മോനപ്പ_ഹെഗ്‌ഡെ&oldid=3830988" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്