എത്യോപ്യ
ഫെഡറൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് എത്യോപ്യ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī Dīmōkrāsīyāwī Rīpeblīk | |
|---|---|
 Flag
 Coat of arms
| |
Anthem: വെദെഫിത് ഗെസ്ഗസി വൌദേ ഹെനതേ എത്യോപ്യ "March Forward, Dear Mother Ethiopia". | |
 | |
| തലസ്ഥാനം | അഡിസ് അബാബ 9°1′N 38°45′E / 9.017°N 38.750°E |
| വലിയ നഗരം | തലസ്ഥാനം |
| ഔദ്യോഗിക ഭാഷ | അമറ്നാ |
| Recognised പ്രാദേശിക ഭാഷകൾ | മറ്റ് ഭാഷകൾ official amongst the different ethnicities and their respective regions. |
| Ethnic groups | Oromo 34.49%, Amhara 26.89%, Somali 6.20%, Tigray 6.07%; Sidama 4.01%, Gurage 2.53%, Welayta 2.31%[1][2] and around eighty other small ethnic groups. |
| Demonym(s) | Ethiopian |
| Government | ഫെഡറൽ പാർലമെൻററി ജനാധിപത്യം1 |
| സാഹ്ലെവർക് സ്വെഡെ | |
| അബി അഹമ്മദ് അലി | |
| Establishment | |
• Traditional date | 980 BC |
| 1991 | |
| Area | |
• Total | 1,104,300 കി.m2 (426,400 ച മൈ) (27th) |
• Water (%) | 0.7 |
| Population | |
• 2018 estimate | 10,92,24,414 (12th) |
• 2007 census | 73,918,505 |
• സാന്ദ്രത | 79/കിമീ2 (204.6/ച മൈ) (123rd) |
| ജിഡിപി (PPP) | 2010 estimate |
• Total | $85.119 billion[3] |
• Per capita | $1,003[3] |
| GDP (nominal) | 2010 estimate |
• Total | $30.599 billion[3] |
• Per capita | $360[3] |
| Gini (1999–00) | 30 medium |
| HDI (2007) |  0.414Error: Invalid HDI value · 171st |
| Currency | Birr (ETB) |
| സമയമേഖല | UTC+3 (EAT) |
• Summer (DST) | UTC+3 (not observed) |
| ഡ്രൈവിങ് രീതി | right |
| Calling code | 251 |
| ISO 3166 code | ET |
| Internet TLD | .et |
| |
ഒരു കിഴക്കേ ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യമാണ് എത്യോപ്യ(/ˌiːθiˈoʊpiə/) (Ge'ez: ኢትዮጵያ ʾĪtyōṗṗyā). പണ്ടുകാലങ്ങളിൽ അബിസീനിയ എന്നും അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസംഖ്യയുള്ള രണ്ടാമത്തെ രാജ്യവും,[4] വലിപ്പത്തിൽ പത്താം സ്ഥാനവുമാണ്‌ എത്യോപ്യയ്ക്ക്. നാലുഭാഗവും കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന ഇവിടുത്തെ ജനംഖ്യ ഏകദേശം 8.5 കോടി ആണ്‌ . [5] അഡ്ഡിസ് അബാബെയാണ്‌ തലസ്ഥാനം. വടക്ക് എരിട്രിയ, പടിഞ്ഞാറ് സുഡാൻ, കിഴക്ക് സൊമാലിയ, ജിബൂട്ടി തെക്ക് കെനിയ എന്നിവയാണ്‌ എത്യോപ്യയുമായി അതിർ‌ത്തി പങ്കിടുന്ന രാജ്യങ്ങൾ.
പ്രകൃതിപരമായി വളരെയധികം പ്രത്യേകതകൾ നിറഞ്ഞതാണ് എത്യോപ്യ. ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ പർവ്വതങ്ങൾ മുതൽ സമുദ്രനിരപ്പിൽനിന്നും 100 മീറ്ററിലധികം താഴെയുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ [6]വരെ ഇവിടെ കാണാൻ സാധിക്കും. ഭൂമിയിൽ ആൾത്താമസമുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽവച്ച് ഏറ്റവും അധികം ശരാശാരി താപനില രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ദല്ലോൾ, ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള ഗുഹയായ (15.1 കിലോമീറ്റർ[7] സോഫ് ഒമാർ എന്നീ പ്രദേശങ്ങളും എത്യോപ്യയിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
കാപ്പിയുടെ ജന്മദേശമായ ഈ രാജ്യം ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാപ്പി[8], തേൻ എന്നിവ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാജ്യവുമാണ്.
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
എത്യോപ്യൻ ചരിത്രം പല ഭാഗങ്ങളായി തരം തിരിക്കാവുന്നതാണ്. 160,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ്, പാലിയോലിത്തിക് യുഗത്തിന്റെ മദ്ധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ ഇവിടെ ജീവിച്ചിരുന്ന ഹോമോ സാപിയൻസ് ഫോസിലുകൾ ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്[9], ആദിമമനുഷ്യർ ആഫ്രിക്കയിലാണ് ആദ്യമായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടതെന്നതിന്റെ തെളിവായി ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നു. 58 ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് നമ്മുടെ പൂർവ്വികർ എത്യോപ്യയിൽയിൽ ജീവിച്ചിരുന്നു. ഇവിടെ നിന്നാണ് ഇവർ ദേശാടനം തുടങ്ങിയതും സർവ്വ കരകളിലും വ്യാപിച്ചതും. [10][11]
ഇന്നത്തെ എത്യോപ്യ, എറിത്രിയ,സുഡാന്റെ തെക്കു കിഴക്കൻ ഭാഗം എന്നിവയുൾപ്പെടുന്ന മേഖലയെ അതിപുരാതന ഈജിപ്തുതുകാർ പുന്ത് എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു, ദൈവത്തിന്റെ നാട് എന്നാണ് ഈ പദത്തിന്റെ അർത്ഥം
ഭൂമിശാസ്ത്രം[തിരുത്തുക]
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ 27-ആമത്തെ രാജ്യമാണ് 435,071 ചതുരശ്ര മൈൽ (1,126,829 കി.m2),[12] വിസ്തീർണ്ണമുള്ള എത്യോപ്യ.
നൈൽ നദിയിലെ ജലത്തിന്റെ 85% പ്രദാനം ചെയ്യുന്നത് എത്യോപ്യയാണ്. നൈൽ നദിയുടെ ഒരു പ്രധാന കൈവഴിയായ ബ്ലൂ നൈൽ എത്യൊപ്യയിലെ ടാനാ എന്ന തടാകത്തിൽ നിന്നാണിത്‌ ജന്മമെടുക്കുന്നത്‌. ഉൽഭവസ്ഥാനത്തുനിന്നും ആദ്യം കിഴക്കോട്ടും പിന്നെ തെക്കോട്ടും അതിനുശേഷം പടിഞ്ഞാറേയ്ക്കും ഗതി മാറ്റുന്ന ഈ ചെറിയ നദി ഒരു ചൂണ്ടക്കോളുത്തിന്റെ ആകൃതി സ്വീകരിയ്ക്കുന്നു. പടിഞ്ഞാറേയ്ക്കൊഴുകുന്ന നദി സുഡാനിലെ ഖാർതൂമിൽ വച്ച്‌ സഹോദര നദിയായ വെള്ള നൈലുമായി ചേരുന്നു.
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 2007 Census, [1]PDF (51.7 KB) . Retrieved 3 may 2009.
- ↑ Embassy of Ethiopia, Washington, DC. Retrieved 6 April 2006. Archived 2008-01-30 at the Wayback Machine.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "Ethiopia". International Monetary Fund. ശേഖരിച്ചത് 2010-04-21.
- ↑ "എത്യോപ്യ, ആഫ്രിക്കയിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസംഖ്യയുള്ള രണ്ടാമത്തെ രാജ്യം". Nctimes.com. 2007-05-30. ശേഖരിച്ചത് 2010-06-02.
- ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ
<ref>ടാഗ്;Factbookഎന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല. - ↑ "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2008-09-28-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2011-01-12.
- ↑ http://www.caverbob.com/wlong.htm
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/6225514.stm
- ↑ White, Tim D., Asfaw, B., DeGusta, D., Gilbert, H., Richards, G.D., Suwa, G. and Howell, F.C. (2003). "Pleistocene Homo sapiens from Middle Awash, Ethiopia". Nature. 423 (6491): 742–747. doi:10.1038/nature01669. PMID 12802332.CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: ref=harv (link)
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12802332
- ↑ "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2011-01-12-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2011-01-12.
- ↑ "CIA World Factbook -Rank Order - Area". ശേഖരിച്ചത് 2008-02-02.
വായനയ്ക്ക്[തിരുത്തുക]
ഈ ലേഖനം യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് സർക്കാർ പബ്ലിക്ക് ഡൊമെയ്ൻ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളായ ലൈബ്രറി ഓഫ് കോൺഗ്രസ് കണ്ട്രി സ്റ്റഡീസ്-ൽ നിന്നുള്ള വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
This article incorporates public domain material from the സിഐഎ വേൾഡ് ഫാക്ട് ബുക്കിലെ website https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html.
- Zewde, Bahru (2001). A History of Modern Ethiopia, 1855–1991. 2nd ed. Athens, OH: Ohio University Press. ISBN 0821414402.
- Selassie I., Haile (1999). My Life and Ethiopia's Progress: The Autobiography of Emperor Haile Selassie I. Translated by Edward Ullendorff. Chicago: Frontline. ISBN 0948390409.
- Henze, Paul B. (2004). Layers of Time: A History of Ethiopia. Shama Books. ISBN 1-931253-28-5. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(help) - Marcus, Harold G. (1975). The Life and Times of Menelik II: Ethiopia, 1844–1913. Oxford, U.K.: Clarendon. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(help) Reprint, Trenton, NJ: Red Sea, 1995. ISBN 1-56902-009-4. - Marcus, Harold G. (2002). A History of Ethiopia (updated ed.). Berkeley: University of California Press. ISBN 0520224795. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(help) - Mockler, Anthony (1984). Haile Selassie's War. New York: Random House. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(help) Reprint, New York: Olive Branch, 2003. ISBN 1-902669-53-3. - Pankhurst, Richard. "History of Northern Ethiopia — and the Establishment of the Italian Colony or Eritrea". Civic Webs Virtual Library. ശേഖരിച്ചത് 5 April 2008.
- Rubenson, Sven (2003). The Survival of Ethiopian Independence (4th ed.). Hollywood, CA: Tsehai. ISBN 0972317279. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(help) - Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2003). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 1: A-C. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2005). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 2: D-Ha. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Siegbert Uhlig, et al. (eds.) (2007). Encyclopaedia aethiopica, Vol. 3: He-N. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Arnaldo Mauri, The Early Development of Banking in Ethiopia, International Review of Economics, Vol. L, n. 4, 2003, pp. 521–543.
- Arnaldo Mauri, The re-establishment of the national monetary and banking system in Ethiopia, 1941-1964, The South African Journal of Economic History, 24 (2) , 2009, pp. 82–131.
പുറം കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]
നിർവചനങ്ങൾ വിക്കിനിഘണ്ടുവിൽനിന്ന്
മീഡിയ വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിൽനിന്ന്
വാർത്തകൾ വിക്കിന്യൂസിൽനിന്ന്
ഉദ്ധരണികൾ വിക്കിക്വോട്ട്സിൽനിന്ന്
ഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിക്കിസോഴ്സിൽനിന്ന്
പാഠപുസ്തകങ്ങൾ വിക്കിബുക്സിൽനിന്ന്
പഠനസഹായികൾ വിക്കിവാഴ്സിറ്റിയിൽനിന്ന്
News related to Category:Ethiopia at Wikinews- Global Integrity Report: Ethiopia[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി] has reporting on governance and corruption.
- Ethiopia entry at The World Factbook
- എത്യോപ്യ ഓപ്പൺ ഡയറക്റ്ററി പ്രൊജക്റ്റിൽ
Wikimedia Atlas of Ethiopia- Ethiopian Tourism Commission Ministry of Culture and Tourism
വിക്കിവൊയേജിൽ നിന്നുള്ള എത്യോപ്യ യാത്രാ സഹായി- Ethiopian News Agency Archived 2006-06-16 at the Wayback Machine. government news agency
- "Ethiopia, Slavery and the League of Nations" Abyssinia/Ethiopia slavery and slaves trade
|
ആഫ്രിക്കൻ ഭൂമിശാസ്ത്രസംബന്ധിയായ ഈ ലേഖനം അപൂർണ്ണമാണ്‌. ഇതു വികസിപ്പിക്കുവാൻ സഹായിക്കുക. |
| (ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ഭൂവിഭജനം അനുസരിച്ച്) | ||
|
| ||
|
വടക്ക് | അൾജീരിയ · ഈജിപ്ത് · ലിബിയ · മൊറോക്കൊ · സുഡാൻ · ടുണീഷ്യ · പശ്ചിമ സഹാറ · സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക് |
|
പടിഞ്ഞാറ് | ബെനിൻ · ബർക്കിനാ ഫാസോ · കേപ്പ് വേർഡ് · ഐവറി കോസ്റ്റ് · ഗാംബിയ · ഘാന · ഗിനിയ · ഗിനി-ബിസൗ · ലൈബീരിയ · മാലി · മൗറിത്താനിയ · നീഷർ · നൈജീരിയ · സെനഗാൾ · സീറാ ലിയോൺ · ടോഗോ |
|
മദ്ധ്യം | അംഗോള · കാമറൂൺ · മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക് · ഛാഡ് · ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ · ഇക്ക്വിറ്റോറിയൽ ഗിനിയ · ഗാബോൺ · റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ · സാഒ ടോമെ പ്രിൻസിപ്പെ |
|
കിഴക്ക് | ബുറുണ്ടി · കൊമോറോസ് · ജിബൂട്ടി · എറിട്രിയ · എത്യോപ്യ · കെനിയ · മഡഗാസ്കർ · മലാവി · മൗറീഷ്യസ് · മൊസാംബിക്ക് · റുവാണ്ട · സീഷെത്സ് · സൊമാലിയ · ടാൻസാനിയ · ഉഗാണ്ട · സാംബിയ · സിംബാബ്‌വെ · ദക്ഷിണ സുഡാൻ |
|
തെക്ക് | ബോട്സ്വാന · ലെസോത്തോ · നമീബിയ · സൗത്ത് ആഫ്രിക്ക · സ്വാസിലാന്റ് |
|
| ||
|
ആശ്രിത ഭൂവിഭാഗങ്ങളുടെ പട്ടിക | ||