ചതുരംഗം

ഈ ലേഖനം ചതുരംഗം എന്ന കളിയെക്കുറിച്ചുള്ളതാണ്. ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രത്തെക്കുറിയാൻ ചതുരംഗം (ചലച്ചിത്രം) എന്ന താൾ കാണുക.

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Chathurangam

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

ചതുരംഗത്തിന്റെ ആരംഭനില.^[1] രാജാക്കന്മാർ നേർക്കുനേർ അല്ല സജ്ജീക്കരിക്കുന്നത്; വെളുത്ത രാജാവ് e1 ൽ നിന്നും കറുത്ത രാജാവ് d8 ൽ നിന്നുമാണ് കളി തുടങ്ങുന്നത്.

പുരാതനമായ ഒരു ഭാരതീയ കളിയും ചെസ്സ്, ഷോഗി, മാക്രുക്, ഷിയാങ്ചി, ജാങ്ജി എന്നീ കളികളുടെ പൂർവ്വികനുമാണ് ചതുരംഗം (സംസ്കൃതം: चतुरङ्ग; caturaṅga).

ആറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഭാരതത്തിലെ ഗുപ്ത സാമ്രാജ്യത്തിലാണ് ചതുരംഗം രൂപംകൊണ്ടതു്. ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സസാനിനിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിൽ "ഷത്രഞ്ജ്" എന്ന പേരിൽ ഈ കളി പ്രീതിനേടി. ഈ ഷത്രഞ്ജാണു് പിൽകാലത്തു് യൂറോപ്പിൽ ചെസ്സായതു്.

ചതുരംഗത്തിന്റെ എല്ലാ നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചരിത്രകാരന്മാർക്കുള്ള അറിവ് പരിമിതമാണ്. എന്നാൽ ഷത്രഞ്ജിന്റെ നിയമങ്ങൾ തന്നെയായിരുന്നു ചതുരംഗത്തിന്റേതെന്നൂഹിക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും ആനയുടെ മുൻഗാമിയായ ഗജത്തിന്റെ നീക്കങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംശയങ്ങളുണ്ട്.

ഈ ലേഖനത്തിൽ, ചെസ്സ് നീക്കങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നതിനു ബീജഗണിത സൂചകസമ്പ്രദായം(അൾജിബ്രിക് നൊട്ടേഷൻ) ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു.

ചരിത്രം[തിരുത്തുക]

കൃഷ്ണനും രാധയും 8x8 രീതിയിലുള്ള അഷ്ടപദയിൽ ചതുരംഗം കളിക്കുന്നു.

"ചതുരംഗം" എന്ന സംസ്കൃത പദം ബഹുവ്രീഹി സമാസമാണു്. ഇതിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ നാലു് എന്നർത്ഥം വരുന്ന "ചതുർ" എന്നവാക്കും "ഭാഗം" എന്നർത്ഥം വരുന്ന അംഗം എന്നവാക്കുമാണു്. ഈ വാക്ക് ഇതിഹാസങ്ങളിൽ "സേന" എന്ന അർത്ഥത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പേരു് മഹാഭാരതത്തിൽ പറയപ്പെടുന്ന ഒരു സേനാനിരയിൽ നിന്നാണു് ഉദ്ഭവിക്കുന്നതു്; ഈ നിരയിൽ നാലുഭാഗങ്ങൾ ഗജം, രഥം, അശ്വം, കാലാൾ എന്നിവയാണു്. അക്ഷൗഹിണി എന്ന പ്രാചീനമായ യുദ്ധവിന്യാസത്തെ അനുസ്മരിക്കുന്ന തരത്തിലാണ് ചതുരംഗത്തിന്റെ സജ്ജീക്കരണം.

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

ചതുരംഗം കളിക്കാനുപയോഗിക്കുന്ന, ചെക്കർ രീതിയിലല്ലാത്ത 8x8 രീതിയിലുള്ള, ചില അടയാളങ്ങളോടു കൂടിയ ബോർഡാണ് അഷ്ടപദ.

അഷ്ടപദ എന്ന് വിളിക്കുന്ന, 8x8 രീതിയിലുള്ള ചെക്കർ രീതിയിലല്ലാത്ത ബോർഡിലാണ് ചതുരംഗം കളിക്കുന്നത്. കളത്തിൽ ചില പ്രത്യേക അടയാളങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഇതിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം ഇന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഈ അടയാളങ്ങൾക്ക് ചതുരംഗവുമായി ബന്ധമില്ലെങ്കിലും സാമ്പ്രദായികമായി മാത്രം വരച്ചു പോരുന്നു. ചെസ്സ് ചരിത്രകാരനായ ഹരോൾഡ് മുറെയുടെ നിഗമനപ്രകാരം അഷ്ടപട ചില പ്രത്യേകതരം ഡൈസ് കളികൾക്ക് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി അനുമാനിക്കാം. ഉദാഹരണമായി ചൗക ബര (ഇംഗ്ലീഷ്: Chowka bhara; കേരളത്തിലെ കവടികളിയ്ക്ക് സദൃശ്യം) എന്ന കളിയിൽ സമാനമായ അടയാളങ്ങൾ ഉപയോഗത്തിലുള്ളതായി കാണുന്നു.

കളി നിയമങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

ആരംഭനില കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. വെളുപ്പ് ആദ്യം കളിക്കുന്നു. ആധുനിക ചെസ്സിലേതു പോലെ, ഏതിരാളിയുടെ രാജാവിനെ ചെക്ക്മേറ്റ് ആക്കുക എന്നതു തന്നെയാണ് ചതുരംഗത്തിലെയും ലക്ഷ്യം.

കരുക്കളും അവയുടെ നീക്കങ്ങളും[തിരുത്തുക]

ചതുരംഗ കരുക്കൾ
	രാജൻ (രാജാവ്)
	മന്ത്രി അഥവാ സേനാപതി (ഫെർസ് എന്ന കരുവിന്റെ പൂർവ്വികൻ; ചെസ്സിലെ മന്ത്രിയുടെ ആദ്യരൂപം)
	രഥം (തേര്)
	ഗജം (ആന; ഇപ്പോൾ ഫിൽ എന്ന് വിളിക്കുന്ന കരു; ചെസ്സിലെ ആനയുടെ ആദ്യരൂപം)
	അശ്വം (കുതിര)
	പടയാളി അഥവാ ഭടൻ (കാലാൾ)

രാജൻ (രാജാവ്) : ചെസ്സിലെ രാജാവിലെ പോലെ ഒരു കള്ളി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കും (കുത്തനെ, തീരശ്ചീനം, കോണോടുകോൺ) നീക്കാൻ സാധിക്കും. പക്ഷേ, ചെസ്സിലേതിനു സമാനമായ കാസ്‌ലിങ്ങ് നീക്കം ചതുരംഗത്തിലില്ല.
മന്ത്രി (സേനാപതി) : ഒരു കള്ളി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കും കോണോടുകോണായി നീക്കാൻ സാധിക്കുന്നു. ഷത്രഞ്ജിലെ ഫെർസ് കരുവിന് തുല്യമാണ് ഈ കരു.
രഥം (തേര്) : ചെസ്സിലെ തേരിനെ പോലെ നീങ്ങുന്നു.
ഗജം (ആന) : മൂന്നു തരത്തിലുള്ള വ്യത്യസ്ത നീക്കങ്ങൾ ചരിത്രപഠനങ്ങളിൽ പ്രതിപാദിച്ചു കാണുന്നു.
1. ഷത്രഞ്ജിലെ ആൽഫിൽ കരുവിനെ പോലെ, രണ്ടു കള്ളി കോണോടുകോണായി ആദ്യ കള്ളിയെ മറികടന്നു കൊണ്ട് നീങ്ങുന്നു. (2,2) എന്ന രീതിയിൽ നീങ്ങാൻ കഴിയുന്ന ഇതൊരു കാല്പനിക ചെസ്സ് കരുവാണ്.
  - ഇതേ നീക്കം തന്നെ, നാലു പേർക്ക് കളിക്കാവുന്ന ചതുരംഗരൂപമായ ചതുരാജിയിലെ ബോട്ട് എന്ന കരുവിനുമുണ്ട്.^[2]
  - തടസ്സങ്ങൾക്കു മുകളിലൂടെയുള്ള ചാട്ടമൊഴിവാക്കിയുള്ള ഇതേ നീക്കം ഷിയാങ്ചിയിലെ ആനയ്ക്കുമുണ്ട്.
2. ഒരു കള്ളി മുന്നോട്ടോ ഒരു കള്ളി കോണോടുകോണായി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കുമുള്ള നീക്കം.
  - മാക്റൂകിലെ (തായ് ചെസ്സ്) ഖോൻ (പ്രഭു) എന്ന കരുവിനും സിറ്റുയിനിലെ (ബർമ്മീസ് ചെസ്സ്) സിൻ (ആന) എന്ന കരുവിനും ഷോഗിയിലെ സിൽവർ ജനറലിനും ഇതേ നീക്കം കാണാം.
  - എ.ഡി. 1030-ൽ ചരിത്രപണ്ഡിതനായ അൽ-ബറൂണി ഇൻഡ്യ എന്ന തന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഈ നീക്കത്തെക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.
3. രണ്ടു കള്ളി കുത്തനെയോ, തിരശ്ചീനമായോ ആദ്യ കള്ളിയെ മറികടന്നു കൊണ്ട് നീങ്ങുന്നു.
  - ചില ചെസ്സ് വകഭേദങ്ങളിൽ ഇത്തരം നീക്കത്തോടു കൂടിയ കരുക്കളെ കാണാം. ചില പേർഷ്യൻ വകഭേദങ്ങളിൽ ഇത് ദബാബ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്.^[3] ഈ നീക്കത്തെ കുറിച്ച് അറബിക് ചെസ്സ് മാസ്റ്ററായ അൽ-അഡ്ലി^[4] എ.ഡി. 840-ൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചെസ്സിനെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിൽ (ഭാഗികമായി നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു) പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. (അറബി വാക്കായ ദബാബ മുൻകാലങ്ങളിൽ അർത്ഥമാക്കിയിരുന്നത് കോട്ടകൾ തകർക്കുന്നതിനു വേണ്ടി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന കവചത്തോടു കൂടിയ ആയുധപുരകളെയായിരുന്നു. ഇന്നിത് യുദ്ധടാങ്ക് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.)
  - എന്നാൽ, രഥത്തിന്റെ ആദ്യകാല നീക്കമായാണ് ജർമ്മൻ ചരിത്രക്കാരനായ ജോഹന്നെസ് കോറ്റ്സ് (1843–1918) ഇതിനെ വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്.
അശ്വം (കുതിര) : ചെസ്സിലെ കുതിരയെ പോലെ നീങ്ങുന്നു.
പടയാളി അഥവാ ഭടൻ (കാലാൾ അഥവാ കുട്ടി) ; സൈനികൻ എന്നും അറിയപെടുന്നു: നീക്കവും വെട്ടിയെടുക്കലും ചെസ്സിലെ കാലാളിനെ പോലെ തന്നെയാണ്. പക്ഷേ, ചെസ്സിലെ പോലെ ആദ്യ നീക്കത്തിലെ രണ്ടുകള്ളി നീക്കം ചതുരംഗത്തിലെ കാലാളിനില്ല.

ഇതും കൂടി കാണുക[തിരുത്തുക]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

↑ "The History Of Chess". ChessZone. ശേഖരിച്ചത് 29 March 2011.
↑ W. Borsodi, etc. (1898). American Chess Magazine. Original from Harvard University. പുറം. 262.
↑ Dabbābah
↑ "Al-Adli". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2009-10-28-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2009-10-28.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

ചതുരംഗം കളിക്കാൻ

Chaturanga by Hans Bodlaender, The Chess Variant Pages
Pathguy.com a simple Chaturanga program by Ed Friedlander

[1] "The History Of Chess". ChessZone. ശേഖരിച്ചത് 29 March 2011.

[Borsodi-2] W. Borsodi, etc. (1898). American Chess Magazine. Original from Harvard University. പുറം. 262.

[3] Dabbābah

[4] "Al-Adli". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2009-10-28-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2009-10-28.

[1]

[2]

[3]

[4]