Jump to content

ചതുരംഗം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
a b c d e f g h
8 a8 black rook b8 black knight c8 black upside-down bishop d8 black king e8 black queen f8 black upside-down bishop g8 black knight h8 black rook 8
7 a7 black pawn b7 black pawn c7 black pawn d7 black pawn e7 black pawn f7 black pawn g7 black pawn h7 black pawn 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 a2 white pawn b2 white pawn c2 white pawn d2 white pawn e2 white pawn f2 white pawn g2 white pawn h2 white pawn 2
1 a1 white rook b1 white knight c1 white upside-down bishop d1 white queen e1 white king f1 white upside-down bishop g1 white knight h1 white rook 1
a b c d e f g h
ചതുരംഗത്തിന്റെ ആരംഭനില.[1] രാജാക്കന്മാർ നേർക്കുനേർ അല്ല സജ്ജീക്കരിക്കുന്നത്; വെളുത്ത രാജാവ് e1 ൽ നിന്നും കറുത്ത രാജാവ് d8 ൽ നിന്നുമാണ് കളി തുടങ്ങുന്നത്.

പുരാതനമായ ഒരു ഭാരതീയ കളിയും ചെസ്സ്, ഷോഗി, മാക്രുക്, ഷിയാങ്ചി, ജാങ്ജി എന്നീ കളികളുടെ പൂർവ്വികനുമാണ് ചതുരംഗം (സംസ്കൃതം: चतुरङ्ग; caturaṅga).

ആറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഭാരതത്തിലെ ഗുപ്ത സാമ്രാജ്യത്തിലാണ് ചതുരംഗം രൂപംകൊണ്ടതു്. ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സസാനിനിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിൽ "ഷത്രഞ്ജ്" എന്ന പേരിൽ ഈ കളി പ്രീതിനേടി. ഈ ഷത്രഞ്ജാണു് പിൽകാലത്തു് യൂറോപ്പിൽ ചെസ്സായതു്.

ചതുരംഗത്തിന്റെ എല്ലാ നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചരിത്രകാരന്മാർക്കുള്ള അറിവ് പരിമിതമാണ്. എന്നാൽ ഷത്രഞ്ജിന്റെ നിയമങ്ങൾ തന്നെയായിരുന്നു ചതുരംഗത്തിന്റേതെന്നൂഹിക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും ആനയുടെ മുൻഗാമിയായ ഗജത്തിന്റെ നീക്കങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംശയങ്ങളുണ്ട്.


ചരിത്രം

[തിരുത്തുക]
കൃഷ്ണനും രാധയും 8x8 രീതിയിലുള്ള അഷ്ടപദയിൽ ചതുരംഗം കളിക്കുന്നു.

"ചതുരംഗം" എന്ന സംസ്കൃത പദം ബഹുവ്രീഹി സമാസമാണു്. ഇതിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ നാലു് എന്നർത്ഥം വരുന്ന "ചതുർ" എന്നവാക്കും "ഭാഗം" എന്നർത്ഥം വരുന്ന അംഗം എന്നവാക്കുമാണു്. ഈ വാക്ക് ഇതിഹാസങ്ങളിൽ "സേന" എന്ന അർത്ഥത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പേരു് മഹാഭാരതത്തിൽ പറയപ്പെടുന്ന ഒരു സേനാനിരയിൽ നിന്നാണു് ഉദ്ഭവിക്കുന്നതു്; ഈ നിരയിൽ നാലുഭാഗങ്ങൾ ഗജം, രഥം, അശ്വം, കാലാൾ എന്നിവയാണു്. അക്ഷൗഹിണി എന്ന പ്രാചീനമായ യുദ്ധവിന്യാസത്തെ അനുസ്മരിക്കുന്ന തരത്തിലാണ് ചതുരംഗത്തിന്റെ സജ്ജീക്കരണം.

a b c d e f g h
8 a8 b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8 8
7 a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7 7
6 a6 b6 c6 d6 e6 f6 g6 h6 6
5 a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5 5
4 a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4 4
3 a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3 3
2 a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2 2
1 a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1 1
a b c d e f g h
ചതുരംഗം കളിക്കാനുപയോഗിക്കുന്ന, ചെക്കർ രീതിയിലല്ലാത്ത 8x8 രീതിയിലുള്ള, ചില അടയാളങ്ങളോടു കൂടിയ ബോർഡാണ് അഷ്ടപദ.

അഷ്ടപദ എന്ന് വിളിക്കുന്ന, 8x8 രീതിയിലുള്ള ചെക്കർ രീതിയിലല്ലാത്ത ബോർഡിലാണ് ചതുരംഗം കളിക്കുന്നത്. കളത്തിൽ ചില പ്രത്യേക അടയാളങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഇതിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം ഇന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഈ അടയാളങ്ങൾക്ക് ചതുരംഗവുമായി ബന്ധമില്ലെങ്കിലും സാമ്പ്രദായികമായി മാത്രം വരച്ചു പോരുന്നു. ചെസ്സ് ചരിത്രകാരനായ ഹരോൾഡ് മുറെയുടെ നിഗമനപ്രകാരം അഷ്ടപട ചില പ്രത്യേകതരം ഡൈസ് കളികൾക്ക് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി അനുമാനിക്കാം. ഉദാഹരണമായി ചൗക ബര (ഇംഗ്ലീഷ്: Chowka bhara; കേരളത്തിലെ കവടികളിയ്ക്ക് സദൃശ്യം) എന്ന കളിയിൽ സമാനമായ അടയാളങ്ങൾ ഉപയോഗത്തിലുള്ളതായി കാണുന്നു.

കളി നിയമങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

ആരംഭനില കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. വെളുപ്പ് ആദ്യം കളിക്കുന്നു. ആധുനിക ചെസ്സിലേതു പോലെ, ഏതിരാളിയുടെ രാജാവിനെ ചെക്ക്മേറ്റ് ആക്കുക എന്നതു തന്നെയാണ് ചതുരംഗത്തിലെയും ലക്ഷ്യം.

കരുക്കളും അവയുടെ നീക്കങ്ങളും

[തിരുത്തുക]
ചതുരംഗ കരുക്കൾ
രാജൻ (രാജാവ്)
മന്ത്രി അഥവാ സേനാപതി (ഫെർസ് എന്ന കരുവിന്റെ പൂർവ്വികൻ; ചെസ്സിലെ മന്ത്രിയുടെ ആദ്യരൂപം)
രഥം (തേര്)
ഗജം (ആന; ഇപ്പോൾ ഫിൽ എന്ന് വിളിക്കുന്ന കരു; ചെസ്സിലെ ആനയുടെ ആദ്യരൂപം)
അശ്വം (കുതിര)
പടയാളി അഥവാ ഭടൻ (കാലാൾ)
  • രാജൻ (രാജാവ്) : ചെസ്സിലെ രാജാവിലെ പോലെ ഒരു കള്ളി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കും (കുത്തനെ, തീരശ്ചീനം, കോണോടുകോൺ) നീക്കാൻ സാധിക്കും. പക്ഷേ, ചെസ്സിലേതിനു സമാനമായ കാസ്‌ലിങ്ങ് നീക്കം ചതുരംഗത്തിലില്ല.
  • മന്ത്രി (സേനാപതി) : ഒരു കള്ളി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കും കോണോടുകോണായി നീക്കാൻ സാധിക്കുന്നു. ഷത്രഞ്ജിലെ ഫെർസ് കരുവിന് തുല്യമാണ് ഈ കരു.
  • രഥം (തേര്) : ചെസ്സിലെ തേരിനെ പോലെ നീങ്ങുന്നു.
  • ഗജം (ആന) : മൂന്നു തരത്തിലുള്ള വ്യത്യസ്ത നീക്കങ്ങൾ ചരിത്രപഠനങ്ങളിൽ പ്രതിപാദിച്ചു കാണുന്നു.
    1. ഷത്രഞ്ജിലെ ആൽഫിൽ കരുവിനെ പോലെ, രണ്ടു കള്ളി കോണോടുകോണായി ആദ്യ കള്ളിയെ മറികടന്നു കൊണ്ട് നീങ്ങുന്നു. (2,2) എന്ന രീതിയിൽ നീങ്ങാൻ കഴിയുന്ന ഇതൊരു കാല്പനിക ചെസ്സ് കരുവാണ്.
      • ഇതേ നീക്കം തന്നെ, നാലു പേർക്ക് കളിക്കാവുന്ന ചതുരംഗരൂപമായ ചതുരാജിയിലെ ബോട്ട് എന്ന കരുവിനുമുണ്ട്.[2]
      • തടസ്സങ്ങൾക്കു മുകളിലൂടെയുള്ള ചാട്ടമൊഴിവാക്കിയുള്ള ഇതേ നീക്കം ഷിയാങ്ചിയിലെ ആനയ്ക്കുമുണ്ട്.
    2. ഒരു കള്ളി മുന്നോട്ടോ ഒരു കള്ളി കോണോടുകോണായി ഏതു ദിശയിലേയ്ക്കുമുള്ള നീക്കം.
      • മാക്റൂകിലെ (തായ് ചെസ്സ്) ഖോൻ (പ്രഭു) എന്ന കരുവിനും സിറ്റുയിനിലെ (ബർമ്മീസ് ചെസ്സ്) സിൻ (ആന) എന്ന കരുവിനും ഷോഗിയിലെ സിൽവർ ജനറലിനും ഇതേ നീക്കം കാണാം.
      • എ.ഡി. 1030-ൽ ചരിത്രപണ്ഡിതനായ അൽ-ബറൂണി ഇൻഡ്യ എന്ന തന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഈ നീക്കത്തെക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്.
    3. രണ്ടു കള്ളി കുത്തനെയോ, തിരശ്ചീനമായോ ആദ്യ കള്ളിയെ മറികടന്നു കൊണ്ട് നീങ്ങുന്നു.
      • ചില ചെസ്സ് വകഭേദങ്ങളിൽ ഇത്തരം നീക്കത്തോടു കൂടിയ കരുക്കളെ കാണാം. ചില പേർഷ്യൻ വകഭേദങ്ങളിൽ ഇത് ദബാബ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്.[3] ഈ നീക്കത്തെ കുറിച്ച് അറബിക് ചെസ്സ് മാസ്റ്ററായ അൽ-അഡ്ലി[4] എ.ഡി. 840-ൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചെസ്സിനെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിൽ (ഭാഗികമായി നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു) പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. (അറബി വാക്കായ ദബാബ മുൻകാലങ്ങളിൽ അർത്ഥമാക്കിയിരുന്നത് കോട്ടകൾ തകർക്കുന്നതിനു വേണ്ടി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന കവചത്തോടു കൂടിയ ആയുധപുരകളെയായിരുന്നു. ഇന്നിത് യുദ്ധടാങ്ക് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.)
      • എന്നാൽ, രഥത്തിന്റെ ആദ്യകാല നീക്കമായാണ് ജർമ്മൻ ചരിത്രക്കാരനായ ജോഹന്നെസ് കോറ്റ്സ് (1843–1918) ഇതിനെ വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്.
  • അശ്വം (കുതിര) : ചെസ്സിലെ കുതിരയെ പോലെ നീങ്ങുന്നു.
  • പടയാളി അഥവാ ഭടൻ (കാലാൾ അഥവാ കുട്ടി) ; സൈനികൻ എന്നും അറിയപെടുന്നു: നീക്കവും വെട്ടിയെടുക്കലും ചെസ്സിലെ കാലാളിനെ പോലെ തന്നെയാണ്. പക്ഷേ, ചെസ്സിലെ പോലെ ആദ്യ നീക്കത്തിലെ രണ്ടുകള്ളി നീക്കം ചതുരംഗത്തിലെ കാലാളിനില്ല.

ഇതും കൂടി കാണുക

[തിരുത്തുക]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. "The History Of Chess". ChessZone. Archived from the original on 2011-07-16. Retrieved 29 March 2011.
  2. W. Borsodi, etc. (1898). American Chess Magazine. Original from Harvard University. p. 262.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  3. Dabbābah
  4. "Al-Adli". Archived from the original on 2009-10-28. Retrieved 2009-10-28.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]

ചതുരംഗം കളിക്കാൻ

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ചതുരംഗം&oldid=4118023" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്