സാന്തോസൈലം
സാന്തോസൈലം | |
---|---|
മുള്ളിലത്തിന്റെ തടി | |
ശാസ്ത്രീയ വർഗ്ഗീകരണം | |
കിങ്ഡം: | |
(unranked): | |
(unranked): | |
(unranked): | |
Order: | |
Family: | |
Subfamily: | |
Genus: | Zanthoxylum |
Type species | |
Zanthoxylum americanum | |
Species | |
About 250, see text. | |
Synonyms | |
മരങ്ങളും കുറ്റിച്ചെടികളും ഉൾപ്പെടെ റൂട്ടേസീ സസ്യകുടുംബത്തിലെ 250 -ഓളം സ്പീഷിസുകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു ജനുസാണ് സാന്തോസൈലം (Zanthoxylum). ലോകത്തെല്ലായിടത്തും ഉഷ്ണ-മിതോഷ്ണ മേഖലകളിൽ കാണുന്നുണ്ട്. പലമരങ്ങളുടേയും കാതലിനു മഞ്ഞനിറമാണ് അതിൽനിന്നാണ് ജനുസിന് ഈ പേരു വന്നതും. [2] പല സ്പീഷിസിന്റെയും ഫലങ്ങൾ മസാലയായി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്, ബോൺസായി മരങ്ങളാക്കി വളർത്താനും പലതും ഉപയോഗിക്കുന്നു. തൊലി പല്ലുവേദനയ്ക്കും വാതത്തിനും കോളിക്കിനും ഔഷധമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.[3]
തെരഞ്ഞെടുത്ത സ്പീഷിസുകൾ
[തിരുത്തുക]- Zanthoxylum acanthopodium DC. – Andaliman; Chinese: 刺花椒 (ci hua jiao[4])
- Zanthoxylum ailanthoides Sieb. & Zucc. – Chinese: 椿叶花椒 (chun ye hua jiao),[4] 越椒 (yue-jiao),[5] 食茱萸 (shi zhu yu);[6][7] ജാപ്പനീസ്: カラスザンショウkarasu-zanshō.
- (syn. Fagara ailanthoides (Sieb. & Zucc.) Engler[5])
- Zanthoxylum alatum Roxb. – Winged prickly ash.
- (cf. syn under Z.armatum)
- Zanthoxylum albuquerquei D.R.Simpson (Peru)
- Zanthoxylum americanum Mill. – Toothache Tree, Northern prickly ash (Eastern and Central United States)
- Zanthoxylum armatum DC. – Bamboo-leaf prickly ash; Chinese: 竹叶花椒 (zhu ye hua jiao),[4] 竹葉(花)椒(zhu-ye-(hua)-jiao, "bamboo-leaved Z."),[5] 狗椒 (gou-jia "dog Z."),[5]
- (syn. Z. planispinum Sieb. & Zucc.; Z. alatum sensu Forbes & Hemsley, Rehder & Wilson, non Roxburgh; Z. alatum var. planispinum Rehder & Wilson[5])
- Zanthoxylum atchoum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
- Zanthoxylum beecheyanum
- Zanthoxylum belizense Lundell (Central America)
- Zanthoxylum bifoliolatum Leonard – Maricao prickly ash
- Zanthoxylum brachyacanthum F.Muell. – Thorny Yellowwood (Australia)
- Zanthoxylum bungeanum Maxim. – Northern China peppercorn;[5] Chinese: 花椒(hua jiao)[4][5]
- Zanthoxylum buesgenii
- Zanthoxylum capense (Thunb.) Harv.
- Zanthoxylum caribaeum Lam. – Yellow prickly ash
- Zanthoxylum chevalieri Waterman (Ghana)
- Zanthoxylum clava-herculis L. – Hercules club, Southern prickly ash (southeastern United States)
- Zanthoxylum coco Gillies ex Hook. & Arn. – Coco, Smelly Sauco (Argentina, Bolivia)
- Zanthoxylum coreanum Nakai – Korean Lime Tree
- Zanthoxylum coriaceum – Biscayne prickly ash
- Zanthoxylum davyi Waterman
- Zanthoxylum delagoense Waterman (Mozambique)
- Zanthoxylum deremense (Engl.) Kokwaro (Malawi, Tanzania)
- Zanthoxylum dipetalum H.Mann – Kāwaʻu (Hawaii)
- Zanthoxylum fagara (L.) Sarg. – Lime prickly ash (Neotropics)
- Zanthoxylum ferrugineum J.D.Smith (Central America)
- Zanthoxylum flavum Vahl – West Indian Satinwood (Caribbean)
- Zanthoxylum gentlei Lundell (Belize, Guatemala, Honduras)
- Zanthoxylum harrisii P.Wilson ex Britton (Jamaica)
- Zanthoxylum hartii (Krug & Urb.) P.Wilson (Jamaica)
- Zanthoxylum hawaiiense Hillebr. – Aʻe, Hawaiiʻi prickly ash (Hawaii)
- Zanthoxylum heterophyllum (Lam.) Smith (Mauritius, Réunion)
- Zanthoxylum hirsutum Buckley – Texas Hercules club
- Zanthoxylum holtzianum (Engl.) Waterm. (Tanzania)
- Zanthoxylum humile Waterm.
- Zanthoxylum hyemale A.St.-Hil.
- Zanthoxylum integrifoliolum (Merr.) Merr. (The Philippines, Taiwan)
- Zanthoxylum kauaense A.Gray – Aʻe, Kauaʻi prickly ash (Hawaii)
- Zanthoxylum leprieurii Guill. & Perr.
- Zanthoxylum limonella Alston – Makhwaen (Thai: มะแขว่น)[8]
- Zanthoxylum lindense (Engl.) Kokwaro (Tanzania)
- Zanthoxylum martinicense (Lam.) DC. – White prickly ash
- Zanthoxylum monophyllum (Lam.) P.Wilson – Yellow Prickle
- Zanthoxylum nadeaudii Drake (French Polynesia)
- Zanthoxylum negrilense Fawc. & Rendle (Jamaica)
- Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC. – Shining prickly ash; Chinese: 两面针(liang mian zhen "both side needles")[4]
- Zanthoxylum oahuense Hillebr. – Aʻe, Oʻahu Prickly ash (Island of Oʻahu in Hawaii)
- Zanthoxylum ocumarense (Pittier) Steyerm.
- Zanthoxylum ovatifoliolatum Finkelstein
- Zanthoxylum naranjillo Griseb. – Naranjillo
- Zanthoxylum panamense P.Wilson (Honduras, Costa Rica, Panama)
- Zanthoxylum paniculatum (Rodrigues)[9]
- Zanthoxylum parvum Shinners – Tickletongue
- Zanthoxylum pinnatum
- Zanthoxylum piperitum (L.) DC. – Japanese Pepper Tree, Japan Pepper, Sanshō; ജാപ്പനീസ്: 山椒(サンショウ)sanshō; Korean: 초피나무(chopi-namu)
- Zanthoxylum planispinum Siebold & Zucc. → Z. armatum
- Zanthoxylum procerum Donn Sm. (Central America)
- Zanthoxylum psammophilum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
- Zanthoxylum punctatum Vahl – Dotted prickly ash
- Zanthoxylum rhetsa (Roxb.) DC. – Chirphal, Teppal, Tirphal, Indian Pepper[10]
- Zanthoxylum rhoifolium Lam.
- Zanthoxylum schinifolium Siebold & Zucc. – Mastic-leaved prickly ash; Wild Zanthoxylum;[5] Chinese: 香椒子 (xiang-jiao-zi "aromatic Z."),[5] 青花椒 (qing-hua-jiao "green Z.");[4][5] ജാപ്പനീസ്: イヌザンショウ (inu-zanshō);[11] Korean: 산초나무(山椒__; sancho-namu)
- Zanthoxylum simulans Hance – Chinese prickly ash, Sichuan pepper, Sichuan Zanthoxylum,[5] Sichuan peppercorn;[5] Chinese: 野花椒 (ye hua jiao),[4] 川椒 (chuan-jiao, lit. "Sichuan pepper"[5])(Eastern China, Taiwan)
- Zanthoxylum spinifex (Jacq.) DC. – Niaragato
- Zanthoxylum thomasianum (Krug & Urb.) P.Wilson – St. Thomas prickly ash (Puerto Rico, British Virgin Islands, United States Virgin Islands)[12][13][14]
- Zanthoxylum zanthoxyloides (Lam.) Zepern. & Timler, 1981; Senegal pricky ash
നേരത്തേ ഇതിൽ പെടുത്തിയിരുന്നവ
[തിരുത്തുക]- Eleutherococcus trifoliatus (L.) S.Y.Hu (as Z. trifoliatum L.)
- Melicope lunu-ankenda (Gaertn.) T.G.Hartley (as Z. roxburghianum Cham.)
- Melicope pteleifolia (Champ. ex Benth.) T.G.Hartley (as Z. pteleifolium Champ. ex Benth.)[14]
പേരുവന്ന വഴി
[തിരുത്തുക]പുരാതന ഗ്രീക്കിൽ ξανθός (xanthos), എന്നാൽ മഞ്ഞ എന്നും ξύλον (xylon) എന്നാൽ മരം എന്നും ആണ് അർത്ഥം. ഈ മരങ്ങളുടേ വേരിൽ നിന്നും ഒരു മഞ്ഞ നിറം വേർതിരിച്ചിരുന്നു.[15] [16]
ഉപയോഗങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ഈ ജനുസിലെ മ്പ്[അല മരങ്ങളും ബോൺസായി ആക്കിമാറ്റാൻ ഉത്തമമാണ്. മുറിക്കുള്ളിലും ഇവയെ വളർത്താൻ എളുപ്പമാണ്.
ഭക്ഷ്യോപയോഗം
[തിരുത്തുക]പല സ്പീഷിസുകളിൽ നിന്നും മസാലയ്ക്ക് യോഗ്യമായ വസ്തുക്കൾ ഉണ്ടാക്കാറുണ്ട്. സാന്തോസൈലം പിപെറ്റത്തിന്റെ കുരുക്കൾ പൊടിച്ചണ് സിചുവാൻ പെപ്പർ ഉണ്ടാക്കുന്നത്.[17] മഹരാഷ്ട്ര, കർണ്ണാടകം, ഗോവ എന്നിവിടങ്ങളിൽ മുള്ളിലവിന്റെ കായകൾ വെയിലത്ത് ഉണങ്ങി കറിമസാലയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. മഴക്കാലത്ത് ഉണ്ടാകുന്നതിനാൽ ഈ കായകൾ ആ സമയത്തുതന്നെയുള്ള കൃഷ്ണജന്മാഷ്ടമിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുണ്ട്.[18]
ഭക്ഷണങ്ങളിൽ ചേർക്കാൻ നേപാൾ, സിക്കിം, ഡാർജിലിംഗ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഇത് ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്..
രാസപരമായ സവിശേഷതകൾ
[തിരുത്തുക]സാന്തോസൈലത്തിലെ ചെടികളിൽ സെസാമിൻ (sesamin) എന്നൊരു നിറം അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്.
പരിസ്ഥിതി
[തിരുത്തുക]പല ശലഭകുടുംബത്തിലെ അംഗങ്ങളും ഈ സ്പീഷിസിലെ ചെടികളുടെ ഇലകൾ ഭക്ഷണമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
അവലംബങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- ↑ "!Zanthoxylum L." TROPICOS. Missouri Botanical Garden. Retrieved 2010-02-26.
- ↑ Thomas, Val; Grant, Rina (2001). Sappi tree spotting: Highlands: Highveld, Drakensberg, Eastern Cape mountains. illustrations: Joan van Gogh; photographs: Jaco Adendorff (3rd ed.). Johannesburg: Jacana. p. 260. ISBN 978-1-77009-561-8.
- ↑ Wilbur, C. Keith, MD.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Zhang & Hartley 2008
- ↑ 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 Hu 2005, vol.1, pp.503-5
- ↑ given in zh:花椒, retrieved from (2011.12.20 11:55) version
- ↑ Stuart & Smith 1985,p.462gives 食菜萸 but probably mistyped since this is not pronounced Wade–Giles: Shih-chu-yü
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on September 14, 2011. Retrieved June 1, 2012.
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Bone. A proposal for rare plant rescue: Zanthoxylum paniculatum, endemic to Rodrigues" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2015-09-23. Retrieved 2016-10-15.
- ↑ Allen, Gary (2007). The Herbalist in the Kitchen. University of Illinois Press. p. 389. ISBN 978-0-252-03162-5.
- ↑ 11.0 11.1 Blaschek, Hänsel & Keller 1998, Hagers Handbuch, vol.3, p.832 (gives Jp. inu-zansho)
- ↑ "Subordinate taxa of !Zanthoxylum L." TROPICOS. Missouri Botanical Garden. Retrieved 2010-02-26.
- ↑ "Zanthoxylum". Integrated Taxonomic Information System. Retrieved 2010-02-25.
- ↑ 14.0 14.1 "GRIN Species records of Zanthoxylum". Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Archived from the original on 2009-01-21. Retrieved 2010-11-29.
- ↑ Quattrocchi, Umberto (2000). CRC World Dictionary of Plant Names. Vol. IV R-Z. Taylor & Francis US. p. 2868. ISBN 978-0-8493-2678-3.
- ↑ Takhtajan, Armen (2009). Flowering Plants (2 ed.). Springer. p. 375. ISBN 978-1-4020-9608-2.
- ↑ Peter, K. V. (2004). Handbook of Herbs and Spices. Vol. 2. Woodhead Publishing. pp. 98–99. ISBN 978-1-85573-721-1.
- ↑ Bharadwaj, Monisha (2006). Indian Spice Kitchen. Hippocrene Books. pp. 82–83. ISBN 978-0-7818-1143-9.
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- Hu, Shiu-ying (2005), Food plants of China (preview), vol. 1, Chinese University Press
- Zhou, Jiaju; Xie, Guirong; Yan, Xinjian (2011), Encyclopedia of Traditional Chinese Medicines - Molecular Structures (preview), vol. 1, Springer
- Zhang, Dianxiang; Hartley, Thomas G. (2008), "1. Zanthoxylum Linnaeus, Sp. Pl. 1: 270. 1753.", Flora of China, 11: 53–66 PDF
- Stuart, George Arthur; Smith, Frederick Porter (1985), Chinese materia medica (snippet), vol. vegetable kingdom, Southern Materials Center, 1985
- Blaschek, Wolfgang; Hänsel, Rudolf; Keller, Konstantin (1998), Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis (preview), vol. 3 (L-Z), Gabler Wissenschaftsverlage, pp. 809-, ISBN 978-3-540-61619-1
{{citation}}
: More than one of|ISBN=
and|isbn=
specified (help)
പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ
[തിരുത്തുക]- Bonsai Plants and Tree Species Guide by Ma-Ke Bonsai Archived 2012-06-15 at the Wayback Machine.