സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ (ഇന്ത്യ)

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ, സ്വതന്ത്രവും നീതിയുക്തവും നിഷ്പക്ഷവുമായ രീതിയിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനായി ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും രൂപീകരിച്ച ഒരു സ്വയംഭരണാധികാരമുള്ള ഭരണഘടനാപരമായ സ്ഥാപനമാണ്. ആർട്ടിക്കിൾ 324 പ്രകാരമുള്ള വ്യവസ്ഥകളോടെയുള്ള ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന്റെ അധികാരങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നു. മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ, മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകൾ, പഞ്ചായത്തുകൾ തുടങ്ങി ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുള്ള മറ്റേതെങ്കിലും നഗര തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനാണ്. സംസ്ഥാനത്തിന്റെയോ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശത്തിന്റെയോ ഗവർണറാണ് അവരെ നിയമിക്കുന്നത്.

ചരിത്രവും ഭരണവും[തിരുത്തുക]

തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുടെ മേൽനോട്ടത്തിനായി 1950-ൽ രൂപീകരിച്ച ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന്റെ അധികാരങ്ങൾക്കനുസൃതമായി അതത് സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കായി ഇന്ത്യയിൽ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ രൂപീകരിച്ചു. സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സ്വയംഭരണാവകാശം ഉറപ്പാക്കാൻ, സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണറെ നിയമിക്കുന്നത് ഗവർണറാണ്. ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജിക്ക് വേണ്ടി നിർവചിച്ചിരിക്കുന്ന അടിസ്ഥാനത്തിലും രീതിയിലും അല്ലാതെ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണറെ സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് മാറ്റാൻ കഴിയില്ല. [1] [2] [3][4]

73, 74 ഭരണഘടനാ ഭേദഗതിക്ക് ശേഷമാണ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ രൂപീകരിച്ചത്. ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 243 കെ പ്രകാരമാണ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനുകൾ രൂപീകരിച്ചത്. ആർട്ടിക്കിൾ 324 പ്രകാരം ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ രൂപീകരിക്കുന്നതിന് സമാനമാണ്.

ഘടന[തിരുത്തുക]

സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനിൽ ചീഫ് ഇലക്‌ടർ ഓഫീസറും  അതത് സംസ്ഥാന ഗവൺമെന്റുകളുടെ നിയമങ്ങൾ പ്രകാരം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുള്ള അത്രയും അംഗങ്ങളും സ്റ്റാഫും ഉൾപ്പെടുന്നു. സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണർമാർ ഏതെങ്കിലും കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ സ്ഥാനമോ ഓഫീസോ വഹിക്കാത്ത സ്വതന്ത്ര വ്യക്തികളാണ്.

അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളും[തിരുത്തുക]

ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ ഇനിപ്പറയുന്നവയ്ക്ക് ഉത്തരവാദികളാണ്: [1][5]

  • തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഷെഡ്യൂൾ പുറത്തിറക്കുന്നു.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ അടങ്ങിയ വിജ്ഞാപനം പുറപ്പെടുവിക്കുക.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നു.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കാൻ യോഗ്യരായ വ്യക്തികൾക്കുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ തയ്യാറാക്കുന്നു.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ പഞ്ചായത്തുകളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നു.
  • തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മാതൃകാ പെരുമാറ്റച്ചട്ടം തുടരുകയാണ്.
  • പുതിയ കൂട്ടിച്ചേർക്കലുകൾക്കൊപ്പം ഇലക്ടറൽ റോളുകൾ അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്യുന്നു.
  • എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ നീക്കം ചെയ്യലുകളോടെ ഇലക്ടറൽ റോളുകൾ അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്യുന്നു.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളിലേക്ക് നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലപ്രഖ്യാപനം.
  • സംസ്ഥാനത്തെ മുനിസിപ്പൽ പഞ്ചായത്തുകളിലേക്ക് നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഫലപ്രഖ്യാപനം.
  • തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു.
  • ആവശ്യമെങ്കിൽ റീപോളിന് ഓർഡർ ചെയ്യുന്നു.
  • സംസ്ഥാനമൊട്ടാകെ തെരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള ക്രമീകരണങ്ങൾ നടത്തുന്നു.
  • പഞ്ചായത്ത് തെരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചെലവ് നിരീക്ഷിക്കുന്നു.
  • മുനിസിപ്പൽ, പഞ്ചായത്ത് നിയോജക മണ്ഡലങ്ങളുടെ നിർണ്ണയം.
  • തെറ്റായ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ എതിർക്കുന്നു.

സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനുകളുടെ പട്ടിക[തിരുത്തുക]

ഇന്ത്യയിലെ ഓരോ സംസ്ഥാനത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനുകളുടെ പട്ടിക താഴെ കൊടുക്കുന്നു:

സംസ്ഥാനം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
1 ആന്ധ്രാപ്രദേശ് ആന്ധ്രപ്രദേശ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
2 അരുണാചൽ പ്രദേശ് അരുണാചൽ പ്രദേശ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
3 അസം അസം സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
4 ബീഹാർ ബീഹാർ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
5 ഛത്തീസ്ഗഡ് ഛത്തീസ്ഗഡ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
6 ഡൽഹി ഡൽഹി സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
7 ഗോവ ഗോവ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
8 ഗുജറാത്ത് ഗുജറാത്ത് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
9 ഹരിയാന ഹരിയാന സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
10 ഹിമാചൽ പ്രദേശ് ഹിമാചൽ പ്രദേശ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
11 ജമ്മു കശ്മീർ ജമ്മു & കശ്മീർ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
12 ജാർഖണ്ഡ് ജാർഖണ്ഡ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
13 കർണാടക കർണാടക സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
14 കേരളം കേരള സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
15 മധ്യപ്രദേശ് മധ്യപ്രദേശ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
16 മഹാരാഷ്ട്ര മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
17 മണിപ്പൂർ മണിപ്പൂർ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
18 മേഘാലയ മേഘാലയ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
19 മിസോറാം മിസോറാം സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
20 നാഗാലാൻഡ് നാഗാലാൻഡ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
21 ഒറീസ ഒറീസ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
22 പഞ്ചാബ് പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
23 പുതുച്ചേരി പുതുച്ചേരി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
24 രാജസ്ഥാൻ രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
25 സിക്കിം സിക്കിം സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
26 തമിഴ്നാട് തമിഴ്നാട് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
27 തെലങ്കാന തെലങ്കാന സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
28 ത്രിപുര ത്രിപുര സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
29 ഉത്തർപ്രദേശ് ഉത്തർപ്രദേശ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
30 ഉത്തരാഖണ്ഡ് ഉത്തരാഖണ്ഡ് സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
31 പശ്ചിമ ബംഗാൾ പശ്ചിമ ബംഗാൾ സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ


റഫറൻസുകൾ[തിരുത്തുക]

  1. 1.0 1.1 "WHAT IS ELECTION COMMISSION OF INDIA (ECI)?". Business Standard India. Retrieved 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022.
  2. "State election panels: Independent of central EC, with similar powers". The Indian Express (in ഇംഗ്ലീഷ്). 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022. Retrieved 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022.
  3. "India Code: Section Details". www.indiacode.nic.in. Retrieved 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022.
  4. "State Election Commissioner Conditions of Service Rules, 1994". www.bareactslive.com. Retrieved 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022.
  5. "Election Commission directs all state electoral officers to immediately redress all pending voter applications". The Statesman. 22 ഓഗസ്റ്റ് 2022.