ഇന്ദിരാഗാന്ധി കനാൽ
| Indira Gandhi canal | |
|---|---|
| Date of first use | 2005 |
| Branch of | Sutlej Beas |
ഇന്ദിരാഗാന്ധി കനാൽ (യഥാർത്ഥത്തിൽ, രാജസ്ഥാൻ കനാൽ ) ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നീളമേറിയ കനാൽ ആണ്. പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനത്തിലെ സത്‌ലജ്, ബിയാസ് നദികളുടെ സംഗമസ്ഥാനത്ത് നിന്ന് ഏതാനും കിലോമീറ്റർ താഴെയുള്ള ഹരികെയ്ക്ക് സമീപമുള്ള ഹരികെ ബാരേജിൽ നിന്ന് ആരംഭിച്ച് രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറുള്ള താർ മരുഭൂമിയിലെ ജലസേചന സൗകര്യങ്ങളിൽ അവസാനിക്കുന്നു. മുമ്പ് രാജസ്ഥാൻ കനാൽ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇത്, പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ കൊലപാതകത്തെത്തുടർന്ന് 1984 നവംബർ 2-ന് ഇന്ദിരാഗാന്ധി കനാൽ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു.
കനാലിൽ ആദ്യത്തെ 167 kilometres (104 mi) ) രാജസ്ഥാൻ ഫീഡർ കനാൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. പഞ്ചാബ്, ഹരിയാന സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കൂടുതൽ 37 kilometres (23 mi) രാജസ്ഥാനിൽ. ഇതിനെ തുടർന്ന് 445 kilometres (277 mi) രാജസ്ഥാൻ പ്രധാന കനാലിന്റെ, പൂർണ്ണമായും രാജസ്ഥാനിൽ ആണ്. പഞ്ചാബിൽ നിന്ന് ലോഹ്ഗറിനടുത്ത് നിന്ന് ഹരിയാനയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന കനാൽ സിർസ ജില്ലയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്തിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോൾ ഹനുമാൻഗഢ് ജില്ലയിലെ ടിബി തഹസിൽ ഖരഖേര ഗ്രാമത്തിന് സമീപം രാജസ്ഥാനിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു.
ഇത് രാജസ്ഥാനിലെ ബാർമർ, ബിക്കാനീർ, ചുരു, ഹനുമാൻഗഡ്, ജയ്സാൽമീർ, ജോധ്പൂർ, ശ്രീഗംഗാനഗർ തുടങ്ങിയ ഏഴ് ജില്ലകളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു: . പ്രധാന കനാലിനു 445 km (277 mi) ആണ് നീളം, അത് 1458 RD എന്ന ഇടത്തുനിന്നും 96 km (60 mi) നീണ്ട ഒരു ശാഖ ആരംഭിക്കുന്നു, ഇത് സാഗർ മൽ ഗോപ ബ്രാഞ്ച് അല്ലെങ്കിൽ SMGS എന്നറിയപ്പെടുന്നു. എസ്‌എം‌ജി‌എസിന്റെ അവസാന പോയിന്റിൽ നിന്ന്, ബാബാ രാംദേവ് ഉപശാഖ എന്ന 92 കിലോമീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള മറ്റൊരു ഉപശാഖയുടെ അവസാനത്തേത്. ജയ്സാൽമീർ ജില്ലയിലെ ഗുഞ്ചൻഗർഹ് ഗ്രാമത്തിനടുത്താണ് ഇത് അവസാനിക്കുന്നത്.
രൂപകൽപ്പനയും നിർമ്മാണവും[തിരുത്തുക]
പഞ്ചാബിലൂടെ ഒഴുകുന്ന ഹിമാലയൻ നദികളിൽ നിന്നും പാക്കിസ്ഥാനിലേക്കും ജലം എത്തിക്കുക എന്ന ആശയം 1940 കളുടെ അവസാനത്തിൽ ഹൈഡ്രോളിക് എഞ്ചിനീയർ കൻവാർ സെയ്‌നാണ് വിഭാവനം ചെയ്തത്. സെയിൻ കണക്കാക്കിയത് 2,000,000 ha (20,000 km2) എന്നാണ് പഞ്ചാബ് നദികളിലെ സംഭരിച്ച ജലം ഉപയോഗിച്ച് ബിക്കാനീറിലെ മരുഭൂമിയും ജയ്‌സാൽമീറിന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മൂലയും നനയ്ക്കാനാകും. 1960-ൽ ഇന്ത്യയും പാക്കിസ്ഥാനും തമ്മിൽ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി ഒപ്പുവച്ചു, അത് സത്‌ലജ്, ബിയാസ്, രവി എന്നീ മൂന്ന് നദികളിൽ നിന്നുള്ള വെള്ളം ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അവകാശം ഇന്ത്യയ്ക്ക് നൽകി. നിർദ്ദിഷ്ട രാജസ്ഥാൻ കനാൽ 7,600,000 acre-feet (9.4×109 m3) ഘനമീറ്റർ വെള്ളം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു . [1]
രണ്ട് ഘട്ടങ്ങളിലായി കനാൽ നിർമിക്കാനായിരുന്നു പ്രാഥമിക പദ്ധതി. സ്റ്റേജ് I 204 km (127 mi) ആയിരുന്നു ഹരികെ ബാരേജ്, ഫിറോസ്പൂർ, പഞ്ചാബ് മുതൽ മസിതാവാലി ( ഹനുമാൻഗഡ് ) വരെയുള്ള 189 km (117 mi) -ലെ പ്രധാന കനാൽ മസിതാവാലി ( ഹനുമാൻഗഡ് ) മുതൽ രാജസ്ഥാനിലെ പുഗൽ ( ബിക്കാനീർ ) വരെ. സ്റ്റേജ് I-ൽ ഏകദേശം 2,950 km (1,830 mi) വിതരണ കനാൽ സംവിധാനം നിർമ്മിക്കുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്നു നീളം. രണ്ടാം ഘട്ടത്തിൽ 256 km (159 mi) നിർമ്മിക്കുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു പുഗൽ ( ബിക്കാനീർ ) മുതൽ മോഹൻഗഡ് ( ജൈസൽമീർ ) വരെയുള്ള 3,600 km (2,200 mi) നീളമുള്ള പ്രധാന കനാലും വിതരണ കനാൽ ശൃംഖലയും . പ്രധാന കനാൽ 140 ft (43 m) ആക്കാനാണ് പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത് മുകളിൽ വീതിയും 116 ft (35 m) 21 ft (6.4 m) ജലത്തിന്റെ ആഴമുള്ള അടിയിൽ വീതി . 1971-ഓടെ പൂർത്തീകരിക്കാനാണ് പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്.
കനാൽ കടുത്ത സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കങ്ങളും അവഗണനയും അഴിമതിയും നേരിട്ടു. [2] 1970-ൽ പദ്ധതി പരിഷ്കരിക്കുകയും കനാൽ മുഴുവനായും കോൺക്രീറ്റ് ടൈലുകൾ പാകാൻ തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്തു. അഞ്ച് ലിഫ്റ്റ് സ്കീമുകൾ കൂടി കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയും സ്റ്റേജ് II ന്റെ ഫ്ലോ കമാൻഡ് 100,000 ha (1,000 km2) വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു വർദ്ധിച്ച ആവശ്യകതകളോടെ, പ്രധാന, ഫീഡർ, വിതരണ കനാലുകളുടെ ആകെ നീളം ഏകദേശം 9,245 km (5,745 mi) ആയിരുന്നു . 1983-ൽ സ്റ്റേജ് I പൂർത്തിയാക്കിയത് 20 വർഷം പിന്നിട്ടാണ്.
ഇന്ദിരാഗാന്ധി കനാലിന്റെ നിർമ്മാണത്തിനുശേഷം 6,770 km2 (1,670,000 acres) പ്രദേശത്ത് ജലസേചന സൗകര്യം ലഭ്യമായിരുന്നു. ജയ്സാൽമീർ ജില്ലയിലും 37 km2 (9,100 acres)ബാർമർ ജില്ലയിൽ . 3,670 km2 (910,000 acres) സ്ഥലത്ത് നേരത്തെ തന്നെ ജലസേചനം നൽകിയിരുന്നു ജയ്സാൽമീർ ജില്ലയിൽ. കടുക്, പരുത്തി, ഗോതമ്പ് എന്നിവ ഈ അർദ്ധ-ശുഷ്കമായ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശത്ത് ഇപ്പോൾ വളരുന്നു, മുമ്പ് അവിടെയുള്ള മണ്ണിന് പകരമായി. എന്നിരുന്നാലും, വരണ്ട പ്രദേശങ്ങളിൽ ഈ കനാലിന്റെ വിജയത്തെക്കുറിച്ച് പലരും തർക്കിക്കുകയും അതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ നേടിയിട്ടുണ്ടോ എന്ന് സംശയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [3]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ Ramtanu Maitra: The Indira Gandhi Canal: greening the desert in India EIR Volume 14, Number 7, February 13, 1987
- ↑ "Corruption scandal to further delay completion, raise cost of Indira Gandhi Canal Project-India Today". Archived from the original on 2 Sep 2020. Retrieved 24 Aug 2021.
- ↑ "Scam of a canal". Archived from the original on 24 Aug 2021. Retrieved 24 Aug 2021.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 23 ഓഗസ്റ്റ് 2021 suggested (help)
ഉറവിടങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
- അനോൺ. 1998. സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്കൽ അബ്സ്ട്രാക്റ്റ് രാജസ്ഥാൻ. ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് ഇക്കണോമിക് ആൻഡ് സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്സ്, രാജസ്ഥാൻ, ജയ്പൂർ.
- ബാലക് റാം, 1999. രാജസ്ഥാനിലെ ഹനുമാൻഗഡ് ജില്ലയിലെ തരിശുഭൂമിയെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട്. CAZRI, ജോധ്പൂർ.
- കരിംകോഷ്തെ, MH 1995. മരുഭൂമിയെ ഹരിതവൽക്കരിക്കുക (ഐജി കനാലിന്റെ കാർഷിക-സാമ്പത്തിക ആഘാതം). നവോത്ഥാന പബ്ലിക്കേഷൻ, ന്യൂഡൽഹി.
- കവാഡിയ, PS 1991. ഇന്ദിരാഗാന്ധി നഹർ പദ്ധതിയിലെ വെള്ളക്കെട്ടിന്റെ പ്രശ്‌നവും അത് പരിഹരിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രവർത്തന പദ്ധതിയുടെ രൂപരേഖയും.
- സിംഗ്, എസ്. ആൻഡ് കാർ, എ. 1997. മരുഭൂവൽക്കരണ നിയന്ത്രണം - സുസ്ഥിര വികസനത്തിനായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ വരണ്ട ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ. അഗ്രോ-ബൊട്ടാണിക്കൽ പബ്ലിഷേഴ്സ്, ബിക്കാനീർ.
- ബർദാക്ക്, എൽആർ 1982. ഡെസേർട്ട് ഫോറസ്റ്റേഷൻ, ഡെറാഡൂണിലെ സമീപകാല മുന്നേറ്റങ്ങൾ.
ഫലകം:Hydrography of Haryanaഫലകം:Hydrography of Rajasthanഫലകം:Hydrography of Punjab, India
| International | |
|---|---|
| National | |
