പേശി വ്യവസ്ഥ
| പേശി വ്യവസ്ഥ | |
|---|---|
 മുൻവശത്ത് നിന്ന് കാണുന്ന മനുഷ്യ പേശികൾ. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ രേഖാചിത്രം | |
| Details | |
| Identifiers | |
| Latin | Systema musculare. |
| TA | A04.0.00.000 |
| FMA | 72954 |
| Anatomical terminology | |
മസ്കുലർ സിസ്റ്റം അല്ലെങ്കിൽ പേശി വ്യവസ്ഥ അസ്ഥി പേശികൾ, മിനുസമാർന്ന പേശികൾ, ഹൃദയപേശികൾ എന്നിവ അടങ്ങുന്ന ഒരു അവയവ സംവിധാനമാണ്. ഇത് ശരീരത്തിന്റെ ചലനം അനുവദിക്കുകയും, ഭാവം നിലനിർത്തുകയും, ശരീരത്തിലുടനീളമുള്ള രക്തചംക്രമണത്തിന് സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[1] ചില പേശികൾ (ഹൃദയപേശികൾ പോലുള്ളവ) പൂർണ്ണമായും സ്വയം പ്രവർത്തിക്കുന്നവയാണെങ്കിലും പൊതുവേ കശേരുകികളിലെ പേശി സംവിധാനങ്ങൾ നാഡീവ്യവസ്ഥയിലൂടെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു. മനുഷ്യനിലെ അസ്ഥികൂട വ്യവസ്ഥയ്‌ക്കൊപ്പം, ഇത് ശരീരത്തിന്റെ ചലനത്തിന് ഉത്തരവാദിയായ മസ്കുലോസ്കെലെറ്റൽ സിസ്റ്റത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നു.[2]
തരങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]
അസ്ഥിപേശികൾ, ഹൃദയപേശികൾ, മിനുസമാർന്ന (നോൺ-സ്ട്രയേറ്റഡ്) പേശികൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത തരം പേശികളുണ്ട്. ശരീരത്തിന് ഊഷ്മളത നിലനിർത്താൻ പേശികൾ ശക്തി, ബാലൻസ്, ഭാവം, ചലനം, ചൂട് എന്നിവ നൽകുന്നു.[3]
മനുഷ്യശരീരത്തിൽ 650 ൽ അധികം[4] പേശികളുണ്ട്. ഒരുതരം ഇലാസ്റ്റിക് ടിഷ്യു കൊണ്ടാണ് ഓരോ പേശിയും നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്, അതിൽ ആയിരക്കണക്കിന് അല്ലെങ്കിൽ പതിനായിരക്കണക്കിന് ചെറിയ പേശി നാരുകൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഓരോ നാരിലും ഫൈബ്രിലുകൾ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന നിരവധി ചെറിയ സരണികൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, നാഡീകോശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പ്രേരണകൾ ഓരോ പേശി നാരുകളുടെയും സങ്കോചത്തെ നിയന്ത്രിക്കുന്നു.
അസ്ഥി പേശി
[തിരുത്തുക]ഒരു തരം സ്ട്രയേറ്റഡ് (വരയുള്ള) പേശിയായ അസ്ഥിപേശി മയോഫിബ്രിൽസ് അടങ്ങിയതാണ്. സ്ട്രൈറ്റഡ് പേശി ടിഷ്യുവിന്റെ അടിസ്ഥാന നിർമാണ ബ്ലോക്കായ സാർകോമറുകൾ അടങ്ങിയതാണ് മയോഫിബ്രില്ലുകൾ. ഒരു ആക്ഷൻ പൊട്ടൻഷ്യൽ മൂലം ഉത്തേജിതമാകുമ്പോൾ, അസ്ഥി പേശികൾ ഓരോ സാർകോമറെയും ചെറുതാക്കി ഏകോപിതമായി സങ്കോചിക്കുന്നു. സങ്കോചം മനസ്സിലാക്കുന്നതിനുള്ള ഏറ്റവും മികച്ച നിർദ്ദേശിത മാതൃക പേശികളുടെ സങ്കോചത്തിന്റെ സ്ലൈഡിംഗ് ഫിലമെന്റ് മാതൃകയാണ്. സാർകോമറിനുള്ളിൽ, ആക്റ്റിൻ, മയോസിൻ നാരുകൾ പരസ്പരം സങ്കോചപരമായ ചലനത്തിൽ ഓവർലാപ്പ് ചെയ്യുന്നു. മയോസിൻ ഫിലമെന്റുകൾക്ക് ക്ലബ് ആകൃതിയിലുള്ള മയോസിൻ ഹെഡ് ഉണ്ട്, അത് ആക്റ്റിൻ ഫിലമെന്റുകൾക്ക് നേരെ പ്രൊജക്റ്റ് ചെയ്യുന്നു,[1][3][5] ആക്റ്റിൻ ഫിലമെന്റുകൾക്ക് ബൈൻഡിംഗ് സൈറ്റുകളിൽ അറ്റാച്ച്മെന്റ് പോയിന്റുകൾ നൽകുന്നു. മയോസിൻ ഹെഡ് ഒരു ഏകോപിത ശൈലിയിൽ നീങ്ങുന്നു; അവ സാർകോമറിന്റെ മധ്യഭാഗത്തേക്ക് തിരിയുകയും വേർപെടുത്തുകയും പിന്നീട് ആക്റ്റിൻ ഫിലമെന്റിന്റെ ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള സജീവ സൈറ്റിലേക്ക് വീണ്ടും ഘടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിനെ റാറ്റ്ചെറ്റ് ടൈപ്പ് ഡ്രൈവ് സിസ്റ്റം എന്ന് വിളിക്കുന്നു.[5]
ഈ പ്രക്രിയ സെല്ലിന്റെ ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായ അഡിനോസിൻ ട്രൈഫോസ്ഫേറ്റ് (എടിപി) വലിയ അളവിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു. മയോസിൻ ഹെഡ് കൾക്കും ആക്റ്റിൻ ഫിലമെന്റുകൾക്കുമിടയിലുള്ള ക്രോസ്-ബ്രിഡ്ജുകളുമായി എടിപി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. എടിപി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, അത് അഡിനോസിൻ ഡൈഫോസ്ഫേറ്റ് (ADP) ആയി മാറുന്നു. പേശി ടിഷ്യുവിൽ വേഗത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന റീചാർജ് കെമിക്കൽ, ക്രിയേറ്റിൻ ഫോസ്ഫേറ്റ് എന്നിവയും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, ആവശ്യമുള്ളപ്പോൾ എഡിപിയെ എടിപിയിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കും.[6]
സാർകോമറിന്റെ ഓരോ ചക്രത്തിനും കാൽസ്യം അയോണുകൾ ആവശ്യമാണ്. ഒരു പേശി ചുരുങ്ങാൻ ഉത്തേജിപ്പിക്കപ്പെടുമ്പോൾ സാർകോപ്ലാസ്മിക് റെറ്റിക്യുലത്തിൽ നിന്ന് സാർകോമറിലേക്ക് കാൽസ്യം പുറത്തുവിടുന്നു. ഈ കാൽസ്യം ആക്റ്റിൻ-ബൈൻഡിംഗ് സൈറ്റുകളെ കണ്ടെത്തുന്നു. പേശികൾക്ക് ഇനി സങ്കോചിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ലെങ്കിൽ, കാൽസ്യം അയോണുകൾ സാർകോമറിൽ നിന്ന് പമ്പ് ചെയ്യുകയും സാർകോപ്ലാസ്മിക് റെറ്റിക്യുലത്തിലെ സംഭരണത്തിലേക്ക് തിരികെ പോകുകയും ചെയ്യുന്നു.[5]
മനുഷ്യശരീരത്തിൽ ഏകദേശം 639 അസ്ഥി പേശികളുണ്ട്.
-
അസ്ഥി പേശികൾ, മുന്നിൽ നിന്ന് നോക്കുമ്പോൾ -
അസ്ഥി പേശികൾ, പിന്നിൽ നിന്ന് നോക്കുമ്പോൾ
കാർഡിയാക്
[തിരുത്തുക]ഹൃദയപേശികൾ അസ്ഥി പേശികൾ പോലെ സ്ട്രയേറ്റഡ് പേശിയാണ്, പക്ഷേ പേശി നാരുകൾ പാർശ്വസ്ഥമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതിനാൽ അസ്ഥി പേശികളിൽ നിന്ന് ഇവ വ്യത്യസ്തമാണ്. കൂടാതെ, മിനുസമാർന്ന പേശികളെപ്പോലെ, അവയുടെ ചലനവും അനിയന്ത്രിതമാണ്. ഓട്ടോണമിക് നാഡീവ്യൂഹം സ്വാധീനിക്കുന്ന സൈനസ് നോഡാണ് ഹൃദയപേശികളെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത്.[1][3]
മിനുസമാർന്ന പേശികൾ
[തിരുത്തുക]മിനുസമാർന്ന പേശികൾ ഓട്ടോനോമസ് നാഡീവ്യൂഹത്താൽ നേരിട്ട് നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നു, അതായത് ഇവ ബോധപൂർവമായ ചിന്തകളാൽ ചലിപ്പിക്കപ്പെടാൻ കഴിയില്ല.[1] ഹൃദയമിടിപ്പ്, ശ്വാസകോശം തുടങ്ങിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ (പരിമിതമായ പരിധി വരെ മനസ്സോടെ നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിവുള്ളവയാണ്) അനിയന്ത്രിതമായ പേശികളാണെങ്കിലും അവ മിനുസമാർന്ന പേശികളല്ല.
ശരീരശാസ്ത്രം
[തിരുത്തുക]സങ്കോചം
[തിരുത്തുക]ഒരു മോട്ടോർ ന്യൂറോൺ പേശികളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കേന്ദ്രബിന്ദുവാണ് ന്യൂറോ മസ്കുലർ ജംഗ്ഷനുകൾ. ഒരു ആക്ഷൻ പൊട്ടൻഷ്യൽ സിനാപ്സ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന സൂക്ഷ്മ ജംഗ്ഷനിൽ എത്തുമ്പോൾ നാഡീകോശത്തിന്റെ ആക്സൺ ടെർമിനലിൽ നിന്ന് അസെറ്റൈൽകോളിൻ, (എല്ലിൻ്റെ പേശികളുടെ സങ്കോചത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു ന്യൂറോ ട്രാൻസ്മിറ്റർ) പുറത്തുവരുന്നു. ഒരു കൂട്ടം കെമിക്കൽ മെസഞ്ചറുകൾ സിനാപ്‌സിനെ മറികടന്ന് വൈദ്യുത മാറ്റങ്ങളുടെ രൂപവത്കരണത്തെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നു. അസറ്റൈൽകോളിൻ അതിന്റെ ഉപരിതലത്തിലെ റിസപ്റ്ററുകളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുമ്പോൾ ആണ് പേശി സെല്ലിൽ വൈദ്യുത മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നത്. കോശത്തിന്റെ സാർകോപ്ലാസ്മിക് റെറ്റിക്യുലത്തിൽ അതിന്റെ സംഭരണ സ്ഥലത്ത് നിന്ന് കാൽസ്യം പുറത്തുവിടുന്നു. ഒരു നാഡീകോശത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു പ്രേരണ കാൽസ്യം റിലീസിന് കാരണമാകുകയും മസിൽ ട്വിച്ച് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഒരൊറ്റ ഹ്രസ്വ പേശി സങ്കോചത്തിന് കാരണമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. ന്യൂറോ മസ്കുലർ ജംഗ്ഷനിൽ ഒരു പ്രശ്നമുണ്ടെങ്കിൽ, ടെറ്റനസ് മൂലമുണ്ടാകുന്ന പേശികളുടെ സങ്കോചങ്ങൾ പോലെ വളരെ നീണ്ട സങ്കോചം സംഭവിക്കാം. കൂടാതെ, ജംഗ്ഷനിലെ പ്രവർത്തനം നഷ്ടപ്പെടുന്നത് പക്ഷാഘാതത്തിന് കാരണമാകും.[5]
അസ്ഥി പേശികൾ നൂറുകണക്കിന് മോട്ടോർ യൂണിറ്റുകളായി ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നു, അവയിൽ ഓരോന്നിനും ഒരു മോട്ടോർ ന്യൂറോൺ ഉൾപ്പെടുന്നു, ഇവ ആക്സോൺ ടെർമിനലുകൾ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന നേർത്ത വിരൽ പോലെയുള്ള ഘടനകളാൽ ഘടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇവ പേശി നാരുകളുടെ വ്യതിരിക്തമായ കെട്ടുകളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വ്യക്തിഗത പേശി യൂണിറ്റുകൾ ഒരു യൂണിറ്റായി ചുരുങ്ങുമ്പോൾ, മോട്ടോർ യൂണിറ്റിന്റെ ഘടന കാരണം മുഴുവൻ പേശികൾക്കും മുൻകൂട്ടി നിശ്ചയിച്ച അടിസ്ഥാനത്തിൽ ചുരുങ്ങാൻ കഴിയും. മോട്ടോർ യൂണിറ്റ് ഏകോപനം, ബാലൻസ്, നിയന്ത്രണം എന്നിവ പലപ്പോഴും തലച്ചോറിന്റെ സെറിബെല്ലത്തിന്റെ ദിശയിൽ വരുന്നു. ചിന്തിക്കാതെ ഒരാൾ ഒരു കാർ ഓടിക്കുന്നത് പോലെ, ചെറിയ ബോധപൂർവമായ പരിശ്രമത്തിലൂടെ സങ്കീർണ്ണമായ പേശി ഏകോപനം സാധ്യമാക്കുന്നു.[5][7]
ടെൻഡൺ
[തിരുത്തുക]ഒരു പേശിയെ അസ്ഥിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ബന്ധിത ടിഷ്യുവിന്റെ ഒരു ഭാഗമാണ് ടെൻഡോൺ.[8] ഒരു പേശി ചുരുങ്ങുമ്പോൾ, ചലനം സൃഷ്ടിക്കാൻ അത് അസ്ഥികൂടത്തിന് നേരെ വലിക്കുന്നു.
എയറോബിക്, അനെയ്റോബിക് പേശികളുടെ പ്രവർത്തനം
[തിരുത്തുക]വിശ്രമവേളയിൽ, ലാക്റ്റിക് ആസിഡോ മറ്റ് ഉപോൽപ്പന്നങ്ങളോ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കാതെ തന്നെ ശരീരം അതിന്റെ എടിപിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും മൈറ്റോകോൺ‌ഡ്രിയയിൽ[9] എയറോബിക്കലായി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. വ്യായാമ വേളയിൽ, വ്യക്തിയുടെ ശാരീരികക്ഷമതയെയും വ്യായാമത്തിന്റെ ദൈർഘ്യത്തെയും തീവ്രതയെയും ആശ്രയിച്ച് എടിപി ഉൽപാദന രീതി വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. താഴ്ന്ന പ്രവർത്തന തലങ്ങളിൽ, വ്യായാമം ദീർഘനേരം (നിരവധി മിനിറ്റുകളോ അതിൽ കൂടുതലോ) തുടരുമ്പോൾ, ശരീരത്തിൽ സംഭരിച്ചിരിക്കുന്ന കാർബോഹൈഡ്രേറ്റുകളുമായും കൊഴുപ്പുകളുമായും ഓക്സിജനുമായി സംയോജിപ്പിച്ച് എയറോബിക് ആയി ഊർജ്ജം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.[6][10]
തീവ്രത കൂടിയ പ്രവർത്തന സമയത്ത്, തീവ്രത കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച് ദൈർഘ്യം കുറയുന്നതിനാൽ, എടിപി ഉൽപ്പാദനം ക്രിയേറ്റിൻ ഫോസ്ഫേറ്റിന്റെയും ഫോസ്ഫേജൻ സിസ്റ്റത്തിന്റെയും അല്ലെങ്കിൽ വായുരഹിത ഗ്ലൈക്കോളിസിസ് പോലെയുള്ള വായുരഹിത പാതകളിലേക്ക് മാറാം. എയ്‌റോബിക് എടിപി ഉൽപ്പാദനം ബയോകെമിക്കലി വളരെ സാവധാനമാണ്, ഇത് ദീർഘകാല, കുറഞ്ഞ തീവ്രതയുള്ള വ്യായാമത്തിന് മാത്രമേ ഉപയോഗിക്കാനാകൂ. എയറോബിക് പരിശീലനം ഓക്സിജൻ വിതരണ സംവിധാനം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു, ഇത് എയറോബിക് മെറ്റബോളിസം വേഗത്തിൽ ആരംഭിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു. അനേറോബിക് എടിപി ഉൽപ്പാദനം എടിപി വളരെ വേഗത്തിൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുകയും പരമാവധി തീവ്രതയ്ക്ക് അടുത്ത് വ്യായാമം ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, മാത്രമല്ല ഉയർന്ന തീവ്രതയുള്ള വ്യായാമം കുറച്ച് മിനിറ്റിലധികം സുസ്ഥിരമാക്കാത്ത ലാക്റ്റിക് ആസിഡും ഗണ്യമായ അളവിൽ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ഫോസ്ഫേജൻ സംവിധാനവും വായുരഹിതമാണ്. ഇത് ഏറ്റവും ഉയർന്ന അളവിലുള്ള വ്യായാമ തീവ്രത അനുവദിക്കുന്നു, എന്നാൽ ഫോസ്ഫോക്രിയാറ്റിന്റെ ഇൻട്രാമുസ്കുലർ സ്റ്റോറുകൾ വളരെ പരിമിതമാണ്, മാത്രമല്ല പത്ത് സെക്കൻഡ് വരെ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന വ്യായാമങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ ഊർജ്ജം നൽകാൻ കഴിയൂ. വീണ്ടെടുക്കൽ വളരെ വേഗത്തിലാണ്, അഞ്ച് മിനിറ്റിനുള്ളിൽ പൂർണ്ണമായ ക്രിയേറ്റിൻ സ്റ്റോറുകൾ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.[6][11]
ക്ലിനിക്കൽ പ്രാധാന്യം
[തിരുത്തുക]ഒന്നിലധികം രോഗങ്ങൾ പേശീ വ്യവസ്ഥയെ ബാധിക്കും.
മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫി
[തിരുത്തുക]
മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫി എന്നത് പതിയെ വർദ്ധിച്ചു വരുന്ന പേശി ബലഹീനത, പേശികളുടെ പിണ്ഡം നഷ്ടപ്പെടൽ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു കൂട്ടം വൈകല്യങ്ങളാണ്. ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീനുകളിലെ മ്യൂട്ടേഷനുകൾ മൂലമാണ് ഈ തകരാറുകൾ ഉണ്ടാകുന്നത്.[12] ആഗോളതലത്തിൽ വർഷത്തിൽ 100,000 വ്യക്തികളിൽ 19.8 നും 25.1 നും ഇടയിൽ ആളുകളെ ഈ രോഗം ബാധിക്കുന്നു.[13]
30-ലധികം തരം മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫികൾ ഉണ്ട്. തരം അനുസരിച്ച്, മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫി രോഗിയുടെ ഹൃദയത്തെയും ശ്വാസകോശത്തെയും കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ ചലിക്കാനും നടക്കാനും ദൈനംദിന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്താനുമുള്ള കഴിവിനെയും ബാധിക്കും. ഏറ്റവും സാധാരണമായ തരങ്ങളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു:
- ഡുചെൻ മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫി (ഡിഎംഡി), ബെക്കർ മസ്കുലർ ഡിസ്ട്രോഫി (ബിഎംഡി)
- മയോടോണിക് ഡിസ്ട്രോഫി
- ലിംബ്-ഗേർഡിൽ (എൽജിഎംഡി)
- ഫാസിയോസ്കാപ്പുലോഹ്യൂമറൽ ഡിസ്ട്രോഫി (എഫ്എസ്എച്ച് ഡി)
- കൺജെനിറ്റൽ ഡിസ്ട്രോഫി (സിഎംഡി)
- ഡിസ്റ്റൽ (ഡിഡി)
- ഒക്യുലോഫറിംഗൽ ഡിസ്ട്രോഫി (ഒപിഎംഡി)
- എമെറി-ഡ്രീഫസ് (ഇഡിഎംഡി)
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]- മനുഷ്യശരീരത്തിലെ പ്രധാന സംവിധാനങ്ങൾ
- ഇൻട്രാമുസ്കുലർ കോർഡിനേഷൻ
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Ross MH, Wojciech P (2011). Histology: a text and atlas: with correlated cell and molecular biology (6th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins Health. ISBN 9780781772006. OCLC 548651322.
- ↑ Standring S, Gray H (2016). Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (Forty-first ed.). [Philadelphia]. ISBN 9780702052309. OCLC 920806541.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ 3.0 3.1 3.2 Mescher AL, Junqueira LC (2013-02-22). Junqueira's basic histology : text and atlas (Thirteenth ed.). New York. ISBN 9780071807203. OCLC 854567882.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ "How Many Muscles Are in the Human Body? Plus a Diagram". Healthline (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2020-02-04. Retrieved 2022-05-18.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Hall JE, Guyton AC (2011). Guyton and Hall textbook of medical physiology (Twelfth ed.). Philadelphia, Pa. ISBN 9781416045748. OCLC 434319356.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ 6.0 6.1 6.2 Lieberman M, Peet A (2018). Marks' basic medical biochemistry : a clinical approach (Fifth ed.). Philadelphia. ISBN 9781496324818. OCLC 981908072.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Blumenfeld H (2010). Neuroanatomy through clinical cases (2nd ed.). Sunderland, Mass.: Sinauer Associates. ISBN 9780878930586. OCLC 473478856.
- ↑ "Tendon vs. ligament: MedlinePlus Medical Encyclopedia Image". medlineplus.gov.
- ↑ Abercrombie M, Hickman CJ, Johnson ML (1973). A Dictionary of Biology. Penguin reference books (6th ed.). Middlesex (England), Baltimore (U.S.A.), Ringwood (Australia): Penguin Books. p. 179. OCLC 943860.
- ↑ "Misconceptions about Aerobic and Anaerobic Energy Expenditure". Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2 (2): 32–37. December 2005. doi:10.1186/1550-2783-2-2-32. PMC 2129144. PMID 18500953.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ "Anaerobic metabolism in human skeletal muscle during short-term, intense activity". Canadian Journal of Physiology and Pharmacology. 70 (1): 157–165. January 1992. doi:10.1139/y92-023. PMID 1581850.
- ↑ CDC (2022-11-21). "What is Muscular Dystrophy? | CDC". Centers for Disease Control and Prevention (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2023-05-05.
- ↑ Theadom, Alice; Rodrigues, Miriam; Roxburgh, Richard; Balalla, Shiavnthi; Higgins, Chris; Bhattacharjee, Rohit; Jones, Kelly; Krishnamurthi, Rita; Feigin, Valery (2014-12-16). "Prevalence of Muscular Dystrophies: A Systematic Literature Review". Neuroepidemiology. 43 (3–4): 259–268. doi:10.1159/000369343. ISSN 0251-5350. PMID 25532075. S2CID 2426923.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്
[തിരുത്തുക]- Cartee GD, Hepple RT, Bamman MM, Zierath JR (June 2016). "Exercise Promotes Healthy Aging of Skeletal Muscle". Cell Metabolism. 23 (6): 1034–1047. doi:10.1016/j.cmet.2016.05.007. PMC 5045036. PMID 27304505.
- Murphy AC, Muldoon SF, Baker D, Lastowka A, Bennett B, Yang M, Bassett DS (January 2018). "Structure, function, and control of the human musculoskeletal network". PLOS Biology. 16 (1): e2002811. doi:10.1371/journal.pbio.2002811. PMC 5773011. PMID 29346370.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
പുറം കണ്ണികൾ
[തിരുത്തുക]
പരിശീലനക്കുറിപ്പുകൾ Human Physiology എന്ന താളിൽ ലഭ്യമാണ്
പരിശീലനക്കുറിപ്പുകൾ Anatomy and Physiology of Animals എന്ന താളിൽ ലഭ്യമാണ്
- "Muscle". Cleveland Clinic.
- Online Muscle Tutorial
- MedBio.info Archived 2011-02-05 at the Wayback Machine. Use and formation of ATP in muscle
| Library resources |
|---|
| About Muscular system |
