ഇന്ത്യൻ പൗരത്വനിയമം

1955 ലെ പൗരത്വ നിയമം
ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടുന്നതിനും നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു നിയമം.
സൈറ്റേഷൻ	Act No 57 of 1955
നിയമം നിർമിച്ചത്	Parliament of India
അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട തീയതി	30 December 1955
ഭേദഗതികൾ
The Citizenship (Amendment) Act, 1986, The Citizenship (Amendment) Act, 1992, the Citizenship (Amendment) Act, 2003, The Citizenship (Amendment) Act, 2005, and The citizenship (Amendment) Act, 2019
സംഗ്രഹം
Along with the Constitution of India, the Citizenship Act, 1955, is the exhaustive law relating to citizenship in India.

ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യവസ്ഥകൾ ഇന്ത്യൻ ദേശീയത നിയമം വിശദമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നു. ഈ ആവശ്യകതകളെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന രണ്ട് പ്രാഥമിക നിയമനിർമ്മാണങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ഭരണഘടനയും 1955 ലെ പൗരത്വ നിയമവുമാണ്.

1950 ജനുവരി 26 നും 1987 ജൂലൈ 1 നും ഇടയിൽ ഇന്ത്യയിൽ ജനിച്ച എല്ലാ വ്യക്തികൾക്കും അവരുടെ മാതാപിതാക്കളുടെ ദേശീയത പരിഗണിക്കാതെ തന്നെ ജനനം വഴി പൗരത്വം ലഭിച്ചു. 1987 ജൂലൈ 1 നും 2004 ഡിസംബർ 3 നും ഇടയിൽ, മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളെങ്കിലും പൗരനാണെങ്കിൽ ജനനം വഴി പൗരത്വം അനുവദിച്ചു. അതിനുശേഷം രാജ്യത്ത് ജനിച്ച വ്യക്തികൾക്ക് ജനനസമയത്ത് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം ലഭിക്കുന്നത് മാതാപിതാക്കൾ ഇരുവരും ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാണെങ്കിൽ അല്ലെങ്കിൽ മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാൾ പൗരനാണെങ്കിൽ മറ്റൊരാൾ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ മാത്രമാണ്.

കുറഞ്ഞത് 12 വർഷമെങ്കിലും രാജ്യത്ത് താമസിച്ച് മുൻ ദേശീയതകൾ ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം വിദേശികൾക്ക് സ്വാഭാവികത വഴി ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാകാം . അയൽ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ചില മതന്യൂനപക്ഷ സമുദായങ്ങളിലെ അംഗങ്ങൾക്ക് ആറ് വർഷത്തെ കുറഞ്ഞ താമസ ആവശ്യകതയ്ക്ക് അർഹതയുണ്ട്. പാകിസ്ഥാനിലോ ബംഗ്ലാദേശിലോ സ്ഥിരമായി സ്ഥിരതാമസമാക്കുന്നതോ സ്വമേധയാ വിദേശ പൗരത്വം നേടുന്നതോ ആയ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർക്ക് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം സ്വയമേവ നഷ്ടപ്പെടും. പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത കുട്ടികളുടെ ചില കേസുകളിൽ ഇരട്ട പൗരത്വം അനുവദനീയമാണ്.

ഇന്ത്യ മുമ്പ് ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കീഴിലായിരുന്നു ഭരിച്ചിരുന്നത് , തദ്ദേശവാസികൾ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളും ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷിത വ്യക്തികളുമായിരുന്നു . 1947-ൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിക്കുകയും ഇന്ത്യക്കാർക്ക് ബ്രിട്ടീഷ് പൗരത്വം ഇല്ലാതിരിക്കുകയും ചെയ്തെങ്കിലും, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ താമസിക്കുമ്പോൾ അവർക്ക് ഇപ്പോഴും ആ പദവി അനുകൂലമാണ് ; കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാർ എന്ന നിലയിൽ, യുകെ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ വോട്ടുചെയ്യാനും അവിടെ പൊതു ഓഫീസുകളിൽ സേവനമനുഷ്ഠിക്കാനും ഇന്ത്യക്കാർക്ക് അർഹതയുണ്ട്. ഉഭയകക്ഷി കരാറിലൂടെ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർ നേപ്പാളിൽ സ്വതന്ത്ര സഞ്ചാര അവകാശങ്ങളും ആസ്വദിക്കുന്നു .

പദാവലി

പൗരത്വം , ദേശീയത എന്നീ പദങ്ങളുടെ അർത്ഥം ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിൽ എല്ലായ്പ്പോഴും വ്യക്തമല്ല, കൂടാതെ രാജ്യം അനുസരിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. സാധാരണയായി, ദേശീയത എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ നിയമപരമായ ഒരു ദേശീയ രാഷ്ട്രത്തിലെ അംഗത്വത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു , കൂടാതെ ഒരു സംസ്ഥാനത്തെ അംഗങ്ങളെ പരാമർശിക്കുമ്പോൾ അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടികളിൽ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പദമാണിത്; പൗരത്വം എന്നത് ഒരു വ്യക്തിക്ക് ആ രാജ്യത്ത് ഉള്ള അവകാശങ്ങളുടെയും കടമകളുടെയും കൂട്ടത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ഇന്ത്യൻ സാഹചര്യത്തിൽ, ഈ രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഇന്ത്യൻ നിയമത്തിൽ ബാധകമായ കൂടുതൽ കൃത്യമായ ഒരു നിർവചനം സുപ്രീം കോടതി നൽകുന്നു; പൗരത്വം എന്നത് സ്വാഭാവിക വ്യക്തികൾക്ക് മാത്രം കൈവശം വയ്ക്കാവുന്ന ഒരു നിയമപരമായ പദവിയാണ്, അത് ഒരു വ്യക്തിക്ക് പ്രയോഗിക്കാൻ കഴിയുന്ന സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങൾ നിർണ്ണയിക്കുന്നു , അതേസമയം ദേശീയത എന്നത് അന്താരാഷ്ട്ര നിയമത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരു സ്ഥാപനത്തിനുള്ള അവകാശങ്ങൾ നിർണ്ണയിക്കുന്ന സ്വാഭാവിക, നിയമപരമായ വ്യക്തികൾക്ക് ബാധകമാകുന്ന ഒരു പദവിയാണ്.

കൊളോണിയൽ കാലഘട്ട ചരിത്രം

കമ്പനി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ

1600-ൽ രാജകീയ ചാർട്ടർ പ്രകാരം സ്ഥാപിതമായ ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി ഏഷ്യയുമായുള്ള എല്ലാ ഇംഗ്ലീഷ് വ്യാപാരത്തിലും കുത്തക നൽകി . പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഇൻഡിഗോ ഡൈ , സാൾട്ട്പീറ്റർ , ഇന്ത്യൻ തുണിത്തരങ്ങൾ എന്നിവയുടെ വ്യാപാരത്തിലൂടെ കമ്പനി ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിൽ ശക്തമായ ഒരു വാണിജ്യ സാന്നിധ്യം ഉറപ്പിച്ചു. 18-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ മുഗൾ സാമ്രാജ്യം തകർച്ചയിലേക്ക് കടന്നതോടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കൂടുതൽ ലാഭകരമായി, പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ഇടപെട്ടുകൊണ്ട് കമ്പനിക്ക് കൂടുതൽ നേട്ടങ്ങൾ നേടാനുള്ള അവസരം ലഭിച്ചു. സ്ഥാപനത്തിന്റെയും അതിന്റെ മികച്ച സൈന്യത്തിന്റെയും വിശാലമായ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ എതിരാളികളായ യൂറോപ്യൻ വ്യാപാര കമ്പനികളെ പരാജയപ്പെടുത്തി ഇന്ത്യയിലെ പ്രബല ശക്തിയാകാൻ അതിനെ പ്രാപ്തമാക്കി.  1757 മുതൽ 1858 വരെ കമ്പനി തന്നെ നേരിട്ടുള്ള ഭരണസമിതിയായി ഭരിച്ചു, എന്നിരുന്നാലും പരമാധികാരം പലപ്പോഴും കിരീടവുമായി പങ്കിട്ടിരുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളെ പരാമർശിക്കുന്ന നിയമനിർമ്മാണം നടപ്പിലാക്കിയെങ്കിലും , ഏതൊക്കെ വ്യക്തികളാണ് പ്രജകളെന്ന് നിർവചിക്കുന്നതിന് സമഗ്രമായ ഒരു ദേശീയതാ നിയമവും നിലവിലില്ല, ഈ കാലയളവിൽ തദ്ദേശീയ ഇന്ത്യക്കാരുടെ പദവി അവ്യക്തമായി അവശേഷിച്ചു.

1852-ൽ പാസാക്കിയ നിയമനിർമ്മാണം, ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി ഭരിക്കുന്ന പ്രദേശത്ത് താമസിക്കുന്ന വിദേശികൾക്ക് സർക്കാരിന് അപേക്ഷ നൽകി ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളായി പൗരത്വം നേടാൻ അനുവദിച്ചു. താമസത്തിന് കുറഞ്ഞ നിബന്ധനകളൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല, സ്ഥാനാർത്ഥികൾക്ക് ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ അനുമതി മാത്രമേ ആവശ്യമുള്ളൂ. വിജയകരമായ അപേക്ഷകർക്ക് നൽകുന്ന വിശ്വസ്തതാ സത്യപ്രതിജ്ഞയിൽ , കമ്പനിയോടുള്ള വിശ്വസ്ത സേവനവും ബ്രിട്ടീഷ് രാജാവിനോടുള്ള കൂറും അവർ പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട് .

നേരിട്ടുള്ള സാമ്രാജ്യത്വ ഭരണം

1858-ൽ ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ നേരിട്ടുള്ള ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി. പ്രദേശങ്ങൾ വിശാലമായി രണ്ട് രാഷ്ട്രീയ ഗ്രൂപ്പുകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടു: ബ്രിട്ടീഷ് ഗവൺമെന്റ് ഭരിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ പ്രവിശ്യകൾ , ബ്രിട്ടീഷ് പരമാധികാരം സ്വീകരിക്കുന്നതിന് പകരമായി പരിമിതമായ സ്വയംഭരണം നൽകിയ പ്രാദേശിക രാജാക്കന്മാർ ഭരിച്ചിരുന്ന പ്രദേശങ്ങളായ നാട്ടുരാജ്യങ്ങൾ. പ്രവിശ്യാ നിവാസികൾ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളായിരുന്നു ,  അതേസമയം നാട്ടുരാജ്യ ഭരണാധികാരികളുടെ പ്രജകളെ ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷിത വ്യക്തികളായി കണക്കാക്കി .

രണ്ട് തരത്തിലുള്ള ഹോൾഡിംഗുകളിലും ബ്രിട്ടന് സമഗ്രമായ അധികാരപരിധി ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, ആഭ്യന്തര നിയമം നാട്ടുരാജ്യങ്ങളെ വിദേശ പ്രദേശങ്ങളായി കണക്കാക്കി. ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷിത വ്യക്തികളെ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ അന്യഗ്രഹജീവികളായി കണക്കാക്കിയിരുന്നു, എന്നാൽ ഇന്ത്യൻ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾക്കും സംരക്ഷിത വ്യക്തികൾക്കും ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ പാസ്‌പോർട്ടുകൾ നൽകാമായിരുന്നു . സംരക്ഷിത വ്യക്തികൾക്ക് ആദ്യം അനുമതി അഭ്യർത്ഥിക്കാതെ യുകെയിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല, എന്നാൽ സാമ്രാജ്യത്തിന് പുറത്തേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾക്ക് ലഭിക്കുന്ന അതേ കോൺസുലാർ സംരക്ഷണം അവർക്ക് ലഭിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയുടെ നേരിട്ട് ഭരിക്കപ്പെടുന്ന ഭാഗങ്ങളുമായും നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നുമായും ബന്ധമുള്ള ഒരാൾക്ക് ഒരേസമയം ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജയും ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷിത വ്യക്തിയും ആകാം.

ഈ സമയത്ത് ബ്രിട്ടീഷ് ദേശീയത നിയമം ക്രോഡീകരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നില്ല, കൂടാതെ ഒരു സ്റ്റാൻഡേർഡ് നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല,  മുൻകാല മുൻവിധികളെയും പൊതു നിയമങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരുന്നു . [  -ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യം വരെ, യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിലെ പ്രകൃതിവൽക്കരണ നിയമങ്ങൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിൽ ബാധകമാണോ എന്ന് വ്യക്തമല്ലായിരുന്നു. വിദേശികളെ പ്രജകളായി പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സ്വന്തം നടപടിക്രമങ്ങളും ആവശ്യകതകളും വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഓരോ കോളനിക്കും വിശാലമായ വിവേചനാധികാരമുണ്ടായിരുന്നു.  1844 വരെ, കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമായ ഒരു ഭരണ പ്രക്രിയ നിലവിൽ വരുന്നതുവരെ, പാർലമെന്റിന്റെ വ്യക്തിഗത നിയമങ്ങളിലൂടെയാണ് ബ്രിട്ടനിലെ പ്രകൃതിവൽക്കരണം നേടിയത് .  1847-ൽ, യുകെയിൽ സ്വാഭാവികവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട പ്രജകളും മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിൽ അങ്ങനെ ചെയ്തവരും തമ്മിലുള്ള വ്യക്തമായ വ്യത്യാസം ഇംപീരിയൽ പാർലമെന്റ് ഔപചാരികമാക്കി. യുകെയിൽ സ്വാഭാവികവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികൾക്ക് സാമ്രാജ്യത്വ പ്രകൃതിവൽക്കരണത്തിലൂടെ പദവി ലഭിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടു, അത് സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളം സാധുവായിരുന്നു. കോളനികളിൽ സ്വാഭാവികവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവർ പ്രാദേശിക പ്രകൃതിവൽക്കരണത്തിലൂടെ കടന്നുപോയതായും പ്രസക്തമായ പ്രദേശത്തിനുള്ളിൽ മാത്രം സാധുതയുള്ള വിഷയ പദവി നൽകിയതായും പറയപ്പെടുന്നു.  ഉദാഹരണത്തിന്, ബംഗാളിൽ പ്രാദേശികമായി സ്വദേശിവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട ഒരു വിഷയം അവിടെ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് വിഷയമായിരുന്നു, പക്ഷേ ഇംഗ്ലണ്ടിലോ ന്യൂ സൗത്ത് വെയിൽസിലോ അല്ല . സംരക്ഷിത വ്യക്തികളെപ്പോലെ, സാമ്രാജ്യത്തിന് പുറത്തേക്ക് സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ പ്രാദേശികമായി സ്വദേശിവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾക്കും ഇപ്പോഴും സാമ്രാജ്യ സംരക്ഷണത്തിന് അർഹതയുണ്ടായിരുന്നു.

1914-ലെ ബ്രിട്ടീഷ് നാഷണാലിറ്റി ആൻഡ് സ്റ്റാറ്റസ് ഓഫ് ഏലിയൻസ് ആക്ട് ( 4 & 5 ജിയോ. 5. സി. 17) പാസാക്കിയതോടെ, ഇംപീരിയൽ പാർലമെന്റ് ആദ്യമായി ബ്രിട്ടീഷ് സബ്ജക്ട് സ്റ്റാറ്റ്യൂട്ടിനുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങൾ ക്രോഡീകരിച്ച സ്റ്റാറ്റിയൂട്ട് നിയമത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നു . സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളം ബ്രിട്ടീഷ് സബ്ജക്ട് സ്റ്റാറ്റസ് ഒരു പൊതു ദേശീയതയായി മാനദണ്ഡമാക്കി.  ഈ നിയമം ഡൊമിനിയൻസിനെയും ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയെയും സാമ്രാജ്യത്വ നാച്ചുറലൈസേഷൻ വഴി അന്യഗ്രഹജീവികൾക്ക് സബ്ജക്ട് സ്റ്റാറ്റസ് നൽകാൻ അനുവദിച്ചു, എന്നാൽ പ്രാദേശിക നിയമനിർമ്മാണത്തിന് കീഴിൽ കൂടുതൽ പ്രാദേശിക നാച്ചുറലൈസേഷൻ നൽകുന്നത് തടഞ്ഞില്ല.  പ്രാദേശിക നാച്ചുറലൈസേഷന്റെ തുടർച്ചയായ പ്രയോഗം ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ അധികാരികൾക്ക് നാച്ചുറലൈസേഷൻ പ്രക്രിയയിൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷാ ആവശ്യകതകൾ ചേർക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കാൻ അനുവദിച്ചു .

അസമത്വ പദവി

1857-ലെ ഇന്ത്യൻ കലാപത്തെത്തുടർന്ന് , 1858 -ൽ വിക്ടോറിയ രാജ്ഞി "ഇന്ത്യയിലെ രാജകുമാരന്മാർക്കും, മേധാവികൾക്കും, ജനങ്ങൾക്കും" ഒരു രാജകീയ വിളംബരം പുറപ്പെടുവിച്ചു, കിരീടം "നമ്മുടെ മറ്റ് എല്ലാ പ്രജകളോടും നമ്മെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന അതേ കടമ ബാധ്യതകളാൽ നമ്മുടെ ഇന്ത്യൻ പ്രദേശങ്ങളിലെ തദ്ദേശീയരുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു" എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.  ഔദ്യോഗിക വാചാടോപം ബ്രിട്ടീഷ് വിഷയ പദവിയെ തുല്യതയുടെ ഒരു വേദിയായി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു, കിരീടത്തിലെ എല്ലാ പ്രജകളും വംശമോ പശ്ചാത്തലമോ പരിഗണിക്കാതെ നിയമത്തിന് മുന്നിൽ തുല്യരാണെന്ന സാമ്രാജ്യത്വ തത്ത്വചിന്തയെ ഇത് ചിത്രീകരിക്കുന്നു.

ഇന്ത്യൻ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള വെള്ളക്കാരല്ലാത്ത കുടിയേറ്റക്കാരെ അവരുടെ അതിർത്തികളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കാൻ സൃഷ്ടിച്ച മറ്റ് കോളനികളിലും ഡൊമിനിയനുകളിലും നിരവധി കുടിയേറ്റ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഈ ആദർശത്തിന് നേരിട്ട് വിരുദ്ധമായിരുന്നു.  ഓസ്‌ട്രേലിയ , കാനഡ , ന്യൂസിലാൻഡ് , ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക എന്നിവയെല്ലാം ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഇന്ത്യൻ കുടിയേറ്റത്തെ ഏതെങ്കിലും രൂപത്തിൽ കർശനമായി നിയന്ത്രിക്കുന്ന നിയമനിർമ്മാണം നടത്തി.  ബ്രിട്ടനിൽ തന്നെ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളുടെ അവകാശങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കുന്നതിൽ ഇന്ത്യക്കാർക്ക് കൂടുതൽ വിജയം കൈവരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു, ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിലേക്ക് രണ്ട് ഇന്ത്യൻ സ്ഥാനാർത്ഥികളായ ദാദാഭായ് നവറോജിയും മഞ്ചർജി ഭോനാഗ്രിയും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതിലൂടെ ഇത് വ്യക്തമാണ് .

19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിലും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലും സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളമുള്ള ഇന്ത്യൻ പൗരാവകാശ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് യൂറോപ്യൻ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾക്ക് തുല്യമായ പദവിയും അവകാശങ്ങളും നൽകണമെന്ന ആവശ്യങ്ങളായിരുന്നു പ്രധാന പ്രേരകശക്തി.  ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന് മുമ്പ് സാമ്രാജ്യത്വ സർക്കാർ ഈ അവകാശവാദങ്ങൾ നിയമാനുസൃതമാണെന്ന് അംഗീകരിച്ചിരുന്നെങ്കിലും , ഈ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ വിപ്ലവകരമായ സ്വഭാവമുള്ളതായി മാറുമെന്ന സാധ്യതയിൽ അത് അസ്വസ്ഥരായിരുന്നു, കൂടാതെ ഇന്ത്യൻ ആശങ്കകളെ രാഷ്ട്രീയമായി അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിനുപകരം പ്രാദേശിക അസ്വസ്ഥതകളെ ബലപ്രയോഗത്തിലൂടെ അടിച്ചമർത്താൻ തീരുമാനിച്ചു.  ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിനുള്ളിൽ സമത്വം സാധ്യമാകില്ലെന്ന് വ്യക്തമായതോടെ, യുദ്ധാനന്തര ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു.

സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര നയങ്ങൾ

വിഭജനവും പരിവർത്തനവും

1947 ഓഗസ്റ്റ് 15 ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയെ യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ , ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് പാകിസ്ഥാൻ എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് സ്വതന്ത്ര ഡൊമിനിയനുകളായി വിഭജിച്ചു .  1949 ലെ കോമൺ‌വെൽത്ത് പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെ സമ്മേളനത്തിൽ ഒരു റിപ്പബ്ലിക് എന്ന നിലയിൽ കോമൺ‌വെൽത്ത് ഓഫ് നേഷൻസിൽ അംഗത്വം തുടരുന്നതിന് ധാരണയാകുന്നതുവരെ ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് പരമാധികാരിയെ രാഷ്ട്രത്തലവനായി നിലനിർത്തി .  സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യ സ്വന്തം ദേശീയത നിയമം നടപ്പിലാക്കുന്നതുവരെ ഇന്ത്യക്കാർ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളായി തുടർന്നു.  മുമ്പ് ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷിത വ്യക്തികളായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്ന നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെ പ്രജകൾ, അവരുടെ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലേക്ക് ചേരുമ്പോൾ ഇന്ത്യയുടെ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകളായി .

1948 ലെ ബ്രിട്ടീഷ് ദേശീയതാ നിയമപ്രകാരം ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജ പദവി പരിഷ്കരിച്ചു . സാമ്രാജ്യത്തിലുടനീളം ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പൊതു ദേശീയത ഈ നിയമം ഉപേക്ഷിക്കുകയും ഒരു കോമൺ‌വെൽത്ത് രാജ്യത്തെ ഏതൊരു പൗരനെയും അർത്ഥമാക്കുന്ന തരത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജയെ പുനർനിർവചിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ നിയമത്തിൽ ഒരു കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരനെ അതേ അർത്ഥത്തിൽ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജ/കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗര പദവി ഓരോ കോമൺ‌വെൽത്ത് രാജ്യത്തിന്റെയും പൗരത്വവുമായി സഹവർത്തിച്ചു. 1948 ലെ നിയമം 1949 ജനുവരി 1 ന് പ്രാബല്യത്തിൽ വരുമ്പോഴേക്കും ഇന്ത്യ പൗരത്വ നിയന്ത്രണങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടില്ലാത്തതിനാൽ, ഇന്ത്യക്കാരെയും (പൗരത്വ നിയമങ്ങളില്ലാത്ത മറ്റെല്ലാ ഡൊമിനിയനുകളിലെയും പൗരന്മാരെയും) താൽക്കാലികമായി "പൗരത്വമില്ലാത്ത ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾ" എന്ന് തരംതിരിച്ചു.

റിപ്പബ്ലിക്കും ദേശീയ പൗരത്വവും

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ പൗരത്വ വ്യവസ്ഥകൾ 1949 നവംബർ 26 ന് പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു,  രേഖ പൂർണ്ണമായി പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നതിനും 1950 ജനുവരി 26 ന് രാജ്യം ഒരു റിപ്പബ്ലിക്കായി മാറുന്നതിനും മുമ്പായിരുന്നു ഇത്.  വിഭജനം ഇന്ത്യയെയും പാകിസ്ഥാനെയും വേർതിരിക്കുന്ന പുതിയ അതിർത്തികളിലൂടെ വലിയ തോതിലുള്ള ജനസംഖ്യാ നീക്കങ്ങൾക്ക് കാരണമായി . ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, ഈ കുടിയേറ്റക്കാരുടെ പൗരത്വം നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനുള്ള അടിയന്തര ഉദ്ദേശ്യത്തിനായി ഭരണഘടനാ അസംബ്ലി ഭരണഘടനയുടെ പൗരത്വ വ്യവസ്ഥകളുടെ വ്യാപ്തി പരിമിതപ്പെടുത്തി. പിന്നീട് 1955 ൽ പാർലമെന്റ് നടപ്പിലാക്കിയ പൗരത്വ നിയമം ആ ഘട്ടത്തിനുശേഷം പൗരത്വ ആവശ്യകതകൾ വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു പൂർണ്ണ ചട്ടക്കൂട് നൽകുന്നു.

ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിയും 1949-ൽ സ്വയമേവ ഇന്ത്യൻ പൗരനായി മാറും, അവർ ഇന്ത്യയിൽ ജനിച്ചവരോ, ഇന്ത്യയിൽ ജനിച്ച മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളുടെയെങ്കിലും കുടുംബത്തിലുള്ളവരോ, ഭരണഘടന നിലവിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പ് കുറഞ്ഞത് അഞ്ച് വർഷമെങ്കിലും ഇന്ത്യയിൽ താമസിച്ചവരോ ആണെങ്കിൽ.  രാജ്യത്തിന് പുറത്ത് താമസിക്കുന്ന ഇന്ത്യൻ വംശജരായ വ്യക്തികൾക്ക് പൗരത്വത്തിനായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാൻ കഴിയും, എന്നാൽ ഒരു വിദേശ രാജ്യത്തിന്റെ പൗരത്വം സ്വമേധയാ നേടിയ വ്യക്തിക്ക് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നിഷേധിക്കപ്പെട്ടു.  ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, "വിദേശ രാഷ്ട്രം" എന്നതിന്റെ നിർവചനത്തിൽ കോമൺ‌വെൽത്ത് അംഗരാജ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നില്ല.

പാകിസ്ഥാന്റെ ഭാഗമായി മാറിയ പ്രദേശത്ത് നിന്ന് കുടിയേറിയ വ്യക്തികളെ (അല്ലെങ്കിൽ മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളോ മുത്തശ്ശിയോ) 1935 ലെ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് ആക്ട് പ്രകാരം വിഭജനത്തിന് മുമ്പുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ഏതെങ്കിലും ഭാഗത്ത് ജനിച്ചവരാണെങ്കിൽ , 1948 ജൂലൈ 19 ന് മുമ്പ് ഇന്ത്യൻ പ്രദേശത്ത് സ്ഥിരതാമസമാക്കിയിരുന്നെങ്കിൽ, അല്ലെങ്കിൽ ആ തീയതിക്ക് ശേഷം, എന്നാൽ ഭരണഘടന ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ഡൊമിനിയൻ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഇന്ത്യൻ പൗരനായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിരുന്നെങ്കിൽ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാമായിരുന്നു. പാകിസ്ഥാനിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാർ രജിസ്ട്രേഷന് അപേക്ഷിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് കുറഞ്ഞത് ആറ് മാസമെങ്കിലും ഇന്ത്യയിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയിരിക്കണം. നേരെമറിച്ച്, ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് കുടിയേറി എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും അവിടെ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയ വ്യക്തികളെ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരായി കണക്കാക്കില്ല.

നേപ്പാളിനും ഇന്ത്യയ്ക്കും ഇടയിൽ വ്യക്തമായ ഒരു അതിർത്തി നിലനിൽക്കുന്നതിന് മുമ്പ് മുതൽ തന്നെ കുടിയേറ്റം നിയന്ത്രണാതീതമായിരുന്നു. വടക്കുകിഴക്കൻ ഇന്ത്യയിൽ തേയിലത്തോട്ടങ്ങളുടെ വളർച്ച സുഗമമാക്കുന്നതിനായി ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ നേപ്പാളികളെ അവിടെ സ്ഥിരതാമസമാക്കാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും, സാംസ്കാരികവും മതപരവുമായ സമാനതകൾ കാരണം ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ ഉയർന്ന തോതിലുള്ള കുടിയേറ്റം തുടർന്നു. ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷം, നേപ്പാളുമായി ഒരു സ്വതന്ത്ര സഞ്ചാര കരാറിൽ സർക്കാർ ചർച്ച നടത്തി, അതിന്റെ ഫലമായി 1950-ലെ ഇന്തോ-നേപ്പാൾ സമാധാന-സൗഹൃദ ഉടമ്പടി ഒപ്പുവച്ചു ; അതിനുശേഷം എല്ലാ ഇന്ത്യൻ, നേപ്പാൾ പൗരന്മാർക്കും ഇരു രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കാനും ജോലി ചെയ്യാനുമുള്ള ഔദ്യോഗികമായി അനുവാദം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.

കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരത്വം

1949 ന് ശേഷവും കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാർക്ക് യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിലും അയർലൻഡിലും സ്ഥിരതാമസമാക്കാനുള്ള ഒരു യാന്ത്രിക അവകാശം തുടർന്നു.  യുകെയിലേക്കുള്ള വെള്ളക്കാരല്ലാത്ത കുടിയേറ്റം വ്യവസ്ഥാപിതമായി നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തപ്പെട്ടു, എന്നാൽ രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് ബ്രിട്ടനിലെ ശക്തമായ സാമ്പത്തിക സാഹചര്യങ്ങൾ അഭൂതപൂർവമായ കൊളോണിയൽ കുടിയേറ്റത്തിന് കാരണമായി.  ഇതിന് മറുപടിയായി, 1962 ലെ കോമൺ‌വെൽത്ത് ഇമിഗ്രന്റ്‌സ് ആക്റ്റ് ഉപയോഗിച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പാർലമെന്റ് ബ്രിട്ടീഷ് ദ്വീപുകൾക്ക് പുറത്ത് നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്ന ഏതൊരു കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാർക്കും കുടിയേറ്റ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തി .  1922 ൽ കോമൺ ട്രാവൽ ഏരിയ ക്രമീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയിട്ടും അയർലൻഡ് എല്ലാ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രജകൾക്കും സ്വതന്ത്ര സഞ്ചാരം അനുവദിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു , എന്നാൽ 1962 ൽ ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടനിലോ അയർലണ്ടിലോ ജനിച്ച ആളുകൾക്ക് മാത്രം ഈ കഴിവ് പരിമിതപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ബ്രിട്ടന്റെ നിയന്ത്രണം പ്രതിഫലിപ്പിക്കാൻ നീങ്ങി .  1971 ൽ ബ്രിട്ടൻ ഈ നടപടികളിൽ ഒരു പരിധിവരെ ഇളവ് വരുത്തി, അവരുടെ മാതാപിതാക്കളോ മുത്തശ്ശിമാരോ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ ജനിച്ച വിഷയങ്ങൾ,  ഇത് വെള്ളക്കാരായ കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാർക്ക് ഫലപ്രദമായ മുൻഗണന നൽകി.

1955 ലെ പൗരത്വ നിയമപ്രകാരം, കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാർക്ക് സ്വാഭാവികവൽക്കരണത്തിന് പകരം രജിസ്ട്രേഷൻ വഴി ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടാൻ അർഹതയുണ്ടായിരുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഈ ഏറ്റെടുക്കൽ രീതിക്ക് പ്രത്യേക ഗുണങ്ങളൊന്നുമില്ലായിരുന്നു.  2003 ൽ ഇന്ത്യൻ നിയമത്തിൽ നിന്ന് കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരത്വ പദവി നീക്കം ചെയ്യുന്നതുവരെ ഈ പാത ലഭ്യമായിരുന്നു.  ബ്രിട്ടീഷ് ദേശീയത നിയമം 1981  ഉപയോഗിച്ച് യുകെ തന്നെ അതിന്റെ ദേശീയത നിയമം പരിഷ്കരിച്ചു , ഇത് "ബ്രിട്ടീഷ് വിഷയം" എന്ന പദത്തെ ഇനി കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാരെയും ഉൾപ്പെടുത്തരുതെന്ന് പുനർനിർവചിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് നിയമത്തിൽ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർ കോമൺ‌വെൽത്ത് പൗരന്മാരായി തുടരുന്നു  കൂടാതെ യുകെയിൽ വോട്ടുചെയ്യാനും പൊതു ഓഫീസിൽ നിലകൊള്ളാനും ഇപ്പോഴും അർഹതയുണ്ട്.

ശേഷിക്കുന്ന കോളനികളുടെ സംയോജനം

1961-ഓടെ ഇന്ത്യയിലെ യൂറോപ്യൻ കൊളോണിയൽ സ്വത്തുക്കൾ പുനഃസംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ഫ്രഞ്ച് ഭരണത്തിലുള്ള ചന്ദർനഗോർ 1949-ൽ ഒരു റഫറണ്ടം നടത്തി, അതിന്റെ ഫലമായി നഗരം പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ ലയിച്ചു ,  1954-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയുടെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങൾ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു.  1954-ലും 1961-ലും രണ്ട് സൈനിക ആക്രമണങ്ങളിലൂടെ പോർച്ചുഗീസ് ഇന്ത്യ ബലപ്രയോഗത്തിലൂടെ പിടിച്ചെടുത്തു .  ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ മിക്ക നിവാസികൾക്കും ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടുന്നതിനോ മുൻ ദേശീയതകൾ നിലനിർത്തുന്നതിനോ ഇടയിൽ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നൽകിയിരുന്നുവെങ്കിലും, ദാദ്ര, നാഗർ ഹവേലി എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവർക്ക് അങ്ങനെ സംഭവിച്ചില്ല.  ഗോവ, ദാമൻ, ദിയു എന്നിവിടങ്ങളിൽ , നിലവിലുള്ള ദേശീയത നിലനിർത്താനുള്ള ഉദ്ദേശ്യം ഈ തീയതിക്ക് മുമ്പ് രേഖാമൂലമുള്ള പ്രഖ്യാപനം നടത്തിയില്ലെങ്കിൽ, 1961 ഡിസംബർ 20-ന് നിവാസികൾ സ്വയമേവ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരായി.  പോർച്ചുഗൽ അതിന്റെ മുൻ ഇന്ത്യൻ പ്രദേശങ്ങളുടെ കൂട്ടിച്ചേർക്കൽ അംഗീകരിച്ചില്ല;  1975 ജൂൺ 3 ന് മുമ്പ് ബാധകമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ ജനിച്ച വ്യക്തികളെ പോർച്ചുഗീസ് പൗരന്മാരായി അംഗീകരിച്ചിരുന്നു.

സിക്കിം പ്രവേശനം

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ 1975 വരെ വടക്കുകിഴക്കൻ ഇന്ത്യയിൽ സിക്കിം രാജ്യം ഒരു സ്വയംഭരണ രാജവാഴ്ചയായിരുന്നു.  ബ്രിട്ടനും (പിന്നീട് ഇന്ത്യയും) വിദേശകാര്യങ്ങളിൽ നിയന്ത്രണം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, സിക്കിമിനെ ഒരിക്കലും ഒരു നാട്ടുരാജ്യമായി കണക്കാക്കിയിരുന്നില്ല, ആഭ്യന്തര കാര്യങ്ങളിൽ എല്ലായ്പ്പോഴും പൂർണ്ണ സ്വയംഭരണം ഉണ്ടായിരുന്നു.  സിക്കിം സബ്ജക്ട് റെഗുലേഷൻ പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്ന 1961 വരെ സിക്കിമിന് ക്രോഡീകരിച്ച ദേശീയതാ നിയമനിർമ്മാണം ഇല്ലായിരുന്നു.  ഈ നിയമനിർമ്മാണം തുടക്കത്തിൽ സിക്കിം പ്രജകളെ രാജ്യത്ത് സ്ഥിരമായ വീടുള്ള തദ്ദേശീയ വംശജരായ ആരെങ്കിലും അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ മുൻ രാജ്യവുമായുള്ള എല്ലാ ബന്ധങ്ങളും വിച്ഛേദിച്ചതോ സിക്കിമിൽ റിയൽ എസ്റ്റേറ്റ് സമ്പാദിച്ചതോ ആയ സിക്കിമിൽ സ്ഥിരമായി സ്ഥിരതാമസമാക്കിയ വ്യക്തി എന്നിങ്ങനെ നിർവചിച്ചു .  1937 ന് മുമ്പ് സിക്കിമിൽ സ്വത്തവകാശം കൈവശം വച്ചിരിക്കണമെന്ന നിബന്ധനയാൽ സബ്ജക്ട് സ്റ്റാറ്റസ് കൂടുതൽ പരിമിതപ്പെടുത്തി, ഇത് ധാരാളം നേപ്പാളി നിവാസികൾക്ക് രാജ്യത്ത് സ്ഥിരം പദവി നേടുന്നതിൽ നിന്ന് ഫലപ്രദമായി തടഞ്ഞു.  ഇരട്ട പൗരത്വം നിരോധിക്കപ്പെട്ടു, സിക്കിമിസ് അല്ലാത്ത പുരുഷന്മാരുമായുള്ള വിവാഹത്തിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് സ്വയമേവ പ്രജകൾ എന്ന അവകാശങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു.

പ്രജ പദവിക്കുള്ള വംശീയ യോഗ്യത പ്രത്യേകിച്ചും ജനപ്രിയമല്ലായിരുന്നു, ഇത് ഒരു കലാപത്തിനും അടുത്ത വർഷം നിയന്ത്രണം റദ്ദാക്കലിനും കാരണമായി. എന്നിരുന്നാലും, 1962 ലെ ഭേദഗതി, തദ്ദേശീയ വംശജരല്ലാത്ത പ്രജകൾക്ക് സുഗമമായ പ്രകൃതിവൽക്കരണ പാത സൃഷ്ടിച്ചു; 1850 ന് മുമ്പ് സിക്കിമിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയ ഒരു വ്യക്തിയുടെ പിൻഗാമിയായ ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും, അവർ രാജ്യത്ത് താമസിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും, പ്രജ പദവിക്ക് അപേക്ഷിക്കാമായിരുന്നു.

1975-ൽ സിക്കിമിന്റെ രാജവാഴ്ച പിരിച്ചുവിട്ട് ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിനുശേഷം, 1975 ഏപ്രിൽ 26-ന് മുമ്പ് സിക്കിം പ്രജയായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത ഏതൊരു വ്യക്തിയും ഇന്ത്യൻ പൗരനായി.  ഈ ഏറ്റെടുക്കൽ പ്രക്രിയ സിക്കിമിൽ താമസിക്കുന്ന ചില വിഭാഗങ്ങളെ സംസ്ഥാനരഹിതരാക്കി, അതിൽ ദീർഘകാല താമസക്കാർ സ്വത്തില്ലാതെ താമസിച്ചിരുന്നു, സിക്കിമികളല്ലാത്തവരെ വിവാഹം കഴിച്ച സിക്കിം സ്ത്രീകൾ, മറ്റുവിധത്തിൽ സബ്ജക്ട് പദവിക്ക് യോഗ്യത നേടിയെങ്കിലും 1975-ന് മുമ്പ് രജിസ്ട്രേഷൻ പൂർത്തിയാക്കാൻ കഴിയാത്ത വ്യക്തികൾ എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു.

കുടിയേറ്റത്തിനായുള്ള നിയമപരമായ പ്രതികരണങ്ങൾ

റിപ്പബ്ലിക് സ്ഥാപിതമായ സമയത്ത് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ആദ്യമായി സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾ അവ വ്യാപകമായി അനുവദനീയമായിരുന്നു. 1980-കൾ മുതൽ മാറിമാറി വന്ന സർക്കാരുകൾ അയൽ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റത്തിന്റെ മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന രീതികൾക്ക് അനുസൃതമായി ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടുന്നതിനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് ക്രമേണ വർദ്ധിപ്പിച്ചു.

കൊളോണിയൽ ഭരണകാലത്താണ് ബംഗാളിൽ നിന്ന് അസമിലേക്ക് വൻതോതിലുള്ള കുടിയേറ്റം ആരംഭിച്ചത്. റെയിൽവേ നിർമ്മാണം, കാർഷിക വികസനം, വിഭവ ഖനനം എന്നിവയ്ക്ക് തുടർച്ചയായ തൊഴിൽ സ്രോതസ്സ് നൽകുന്നതിനായി ബ്രിട്ടീഷ് അധികാരികൾ പ്രദേശത്തിന് പുറത്തുനിന്നുള്ള തൊഴിലാളികളെ അവിടെ പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു.  കുടിയേറ്റക്കാരുടെ വരവിനോടുള്ള പ്രാദേശിക അതൃപ്തിയുടെ ഫലമായി സംസ്ഥാനത്തെ എല്ലാ പൗരന്മാരുടെയും കേന്ദ്ര ലെഡ്ജർ നിലനിർത്തുന്നതിനായി 1951 ൽ അസമിനായുള്ള ദേശീയ പൗരന്മാരുടെ രജിസ്റ്റർ സൃഷ്ടിച്ചു .

1901 നും 1981 നും ഇടയിലുള്ള മുഴുവൻ കാലയളവിലും അസമിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ചാ നിരക്ക് ഇന്ത്യയുടെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഗണ്യമായി കൂടുതലായിരുന്നു.  1971 ലെ ബംഗ്ലാദേശ് വിമോചന യുദ്ധത്തിനു ശേഷമുള്ള ദശകത്തിലാണ് ഏറ്റവും ഉയർന്ന കുടിയേറ്റ നിരക്ക് ഉണ്ടായത് ;  1970 കളിൽ ഏകദേശം 1.8 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സംസ്ഥാനത്ത് സ്ഥിരതാമസമാക്കി, 1950 കളിൽ 221,000 ഉം 1960 കളിൽ 424,000 ഉം ആയിരുന്നു ഇത്.  1979 ലെ ഒരു തദ്ദേശ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ, എൻറോൾ ചെയ്ത വോട്ടർമാരിൽ ഒരു പ്രധാന ഭാഗം പൗരന്മാരല്ലെന്ന് കണ്ടെത്തി. തുടർന്നുണ്ടായ തിരിച്ചടി, സംസ്ഥാനത്തെ വിദേശികളെ പുറത്താക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് നിരവധി വർഷത്തെ അസം പ്രസ്ഥാനത്തിന്  പ്രതിഷേധ സംഘാടകരും സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥരും ഒടുവിൽ 1985 ൽ അസം കരാറിൽ സമ്മതിച്ചു , അതിന്റെ ഫലമായി അതേ വർഷം തന്നെ പൗരത്വ നിയമത്തിൽ സെക്ഷൻ 6A ചേർത്തു.  ഈ മാറ്റത്തിന് കീഴിൽ, 1966 ന് മുമ്പ് അസമിൽ താമസിച്ചിരുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിയും ഇന്ത്യൻ പൗരനായിരുന്നു; 1966 നും 1971 നും ഇടയിൽ അവിടെ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയവരെ വോട്ടർ പട്ടികയിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യുകയും പൗരത്വത്തിന് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാൻ യോഗ്യരാകുന്നതിന് മുമ്പ് 10 വർഷത്തെ കാത്തിരിപ്പ് കാലയളവിന് വിധേയമാക്കുകയും ചെയ്തു. 1971 ന് ശേഷം എത്തുന്ന കുടിയേറ്റക്കാരെല്ലാം നിയമവിരുദ്ധമായി കുടിയേറിയവരായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

അയൽരാജ്യമായ ശ്രീലങ്കയിൽ വംശീയ സംഘർഷം 1983-ൽ ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിലേക്ക് നയിച്ചു . ശത്രുത ആരംഭിച്ചതിനെത്തുടർന്ന്, ഏകദേശം 100,000 പേർ ഇന്ത്യയിൽ അഭയം തേടി. ഈ സംഭവവും അസമിലെ തുടർച്ചയായ അശാന്തിയും ചേർന്ന് 1986-ൽ പൗരത്വ നിയമത്തിൽ മറ്റൊരു ഭേദഗതി വരുത്തി, അത് കുറഞ്ഞത് ഒരു ഇന്ത്യൻ മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളെങ്കിലും ജനിക്കുന്ന കുട്ടികൾക്ക് ജനനത്തിലൂടെ പൗരത്വം പരിമിതപ്പെടുത്തി. 2003-ൽ മറ്റൊരു ഭേദഗതി പ്രകാരം രണ്ട് ഇന്ത്യൻ മാതാപിതാക്കളുള്ള കുട്ടികൾക്കോ, അല്ലെങ്കിൽ ഒരു മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാൾ പൗരനാണെങ്കിൽ മറ്റൊരാൾ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ, മറ്റൊരാൾ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ, ആ അവകാശം പരിമിതപ്പെടുത്തി.  ആ വർഷം മുഴുവൻ രാജ്യത്തിനും ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്ററിൽ നിർബന്ധിത രജിസ്ട്രേഷൻ (ആസാമിന് മാത്രമുള്ള രജിസ്റ്ററിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി) നിലവിൽ വന്നു,  കൂടാതെ വിദേശത്ത് താമസിക്കുന്ന ഇന്ത്യൻ പ്രവാസികൾക്ക് വിദേശ പൗരത്വവും .

2015 ന് മുമ്പ് അനധികൃതമായി ഇന്ത്യയിൽ പ്രവേശിച്ച ചില മതവിഭാഗങ്ങളിൽപ്പെട്ട അയൽ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാർക്കുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങൾ 2019 ൽ തിരഞ്ഞെടുത്ത് ഇളവ് ചെയ്തു; അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ , ബംഗ്ലാദേശ് , പാകിസ്ഥാൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഹിന്ദുക്കൾ , സിഖുകാർ , ബുദ്ധമതക്കാർ , ജൈനന്മാർ , പാർസികൾ , ക്രിസ്ത്യാനികൾ എന്നിവരെ ദേശീയത ആവശ്യങ്ങൾക്കായി നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരായി കണക്കാക്കില്ല  കൂടാതെ സ്വാഭാവികവൽക്കരണത്തിനായി ആറ് വർഷത്തെ താമസ ആവശ്യകതയ്ക്ക് അർഹതയുണ്ട്.  ഈ മാറ്റങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കിയത് മുൻ പൗരത്വ നിയമത്തിന്റെ മതേതര സ്വഭാവത്തെ ചെറുക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്ക് കാരണമായി .

2019-ൽ അസമിലെ ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്റർ സമഗ്രമായി അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്തു, സംസ്ഥാനത്തെ ഓരോ പൗരനും അവരുടെ പൗരത്വത്തിന്റെയും 1971-ന് മുമ്പുള്ള സെറ്റിൽമെന്റിന്റെയും തെളിവ് കാണിക്കേണ്ടതുണ്ട്.  1.9 ദശലക്ഷം ആളുകൾ മതിയായ രേഖകൾ നൽകുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു, രജിസ്റ്ററിൽ പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല, ഇത് അവരെ രാജ്യമില്ലാത്തവരാക്കി നാടുകടത്തലിന് വിധേയമാക്കി.

പൗരത്വം നേടലും നഷ്ടപ്പെടലും

ജനനം അല്ലെങ്കിൽ വംശാവലി പ്രകാരമുള്ള അവകാശം

1950 ജനുവരി 26 നും 1987 ജൂലൈ 1 നും ഇടയിൽ ഇന്ത്യയിൽ ജനിച്ച എല്ലാ വ്യക്തികൾക്കും അവരുടെ മാതാപിതാക്കളുടെ ദേശീയത കണക്കിലെടുക്കാതെ ജനനം മുതൽ പൗരത്വം ലഭിച്ചു. 1987 ജൂലൈ 1 മുതൽ 2004 ഡിസംബർ 3 വരെ, മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളെങ്കിലും പൗരനാണെങ്കിൽ രാജ്യത്ത് ജനിച്ച കുട്ടികൾക്ക് ജനനം മുതൽ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം ലഭിച്ചു. അതിനുശേഷം, മാതാപിതാക്കൾ രണ്ടുപേരും ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാണെങ്കിൽ, അല്ലെങ്കിൽ മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാൾ പൗരനാണെങ്കിൽ, മറ്റൊരാൾ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ മാത്രമേ ജനനം മുതൽ പൗരത്വം അനുവദിക്കൂ.

വിദേശത്ത് ജനിക്കുന്ന കുട്ടികൾക്ക് വംശാവലി പ്രകാരം ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാകാൻ അർഹതയുണ്ട്, മാതാപിതാക്കളിൽ ഒരാളെങ്കിലും പൗരനാണെങ്കിൽ. പൗരത്വം ലഭിക്കുന്നതിന് യോഗ്യരായ വ്യക്തികളുടെ ജനനം ഒരു നിശ്ചിത സമയപരിധിക്കുള്ളിൽ ഒരു ഇന്ത്യൻ നയതന്ത്ര ദൗത്യത്തിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിരിക്കണം . 2004 സെപ്റ്റംബർ 3 ന് മുമ്പ് ജനിച്ച വ്യക്തികൾക്ക് ജനനം രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത് സ്വയമേവ വംശാവലി പ്രകാരം പൗരത്വം ലഭിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല, മാതാപിതാക്കളിൽ ആരെങ്കിലും വംശാവലി പ്രകാരം ഇന്ത്യൻ പൗരനല്ലെങ്കിൽ, അത്തരം സാഹചര്യങ്ങളിൽ അവരുടെ ജനന രജിസ്ട്രേഷൻ നിർബന്ധമായിരുന്നു. 1992 ഡിസംബർ 10 ന് മുമ്പ്, ഇന്ത്യൻ പിതാക്കന്മാരുടെ (അമ്മമാരുടെയല്ല) കുട്ടികൾക്ക് മാത്രമേ വംശാവലി പ്രകാരം പൗരത്വത്തിന് അർഹതയുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ.  മറ്റൊരു ദേശീയത കൈവശമുള്ള ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർ 18 വയസ്സ് തികഞ്ഞതിന് ശേഷം ആറ് മാസത്തിന് ശേഷം സ്വയമേവ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരായി മാറും, അവർ അവരുടെ വിദേശ ദേശീയത ഉപേക്ഷിച്ചില്ലെങ്കിൽ.

സ്വമേധയാ ഉള്ള ഏറ്റെടുക്കൽ

ഇന്ത്യൻ പൗരനെ വിവാഹം കഴിച്ചവരോ, ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരുടെ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത കുട്ടികളോ, ഇന്ത്യൻ വംശജരോ, വിഭജനത്തിനു മുമ്പുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രദേശത്തോ പുറത്തോ താമസിക്കുന്നവരോ ആണെങ്കിൽ ചില പൗരന്മാരല്ലാത്തവർ രജിസ്ട്രേഷൻ വഴി പൗരത്വത്തിന് യോഗ്യത നേടുന്നു.  മാതാപിതാക്കൾ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാണെങ്കിൽ, അവർക്കോ അവരുടെ മാതാപിതാക്കൾക്കോ ​​മുമ്പ് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിൽ, അല്ലെങ്കിൽ കുറഞ്ഞത് അഞ്ച് വർഷമായി വിദേശ പൗരത്വം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിൽ , രജിസ്ട്രേഷൻ വഴി പൗരത്വം നേടാൻ അർഹതയുണ്ടായിരിക്കണം. രജിസ്ട്രേഷനായി അപേക്ഷിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് യോഗ്യതയുള്ള വ്യക്തികൾ കുറഞ്ഞത് 12 മാസമെങ്കിലും രാജ്യത്ത് താമസിച്ചിരിക്കണം, കൂടാതെ അവർ യോഗ്യത നേടിയ മാനദണ്ഡത്തെ ആശ്രയിച്ച് അധിക താമസ ആവശ്യകതകൾക്ക് വിധേയമായിരിക്കണം.

മറ്റെല്ലാ വിദേശികൾക്കും കഴിഞ്ഞ 14 വർഷത്തിൽ കുറഞ്ഞത് 11 വർഷമെങ്കിലും രാജ്യത്ത് താമസിച്ചതിനുശേഷം, അപേക്ഷയ്ക്ക് തൊട്ടുമുമ്പുള്ള 12 മാസത്തെ അധിക താമസം, അതായത് ആകെ 12 വർഷത്തിനുശേഷം, സ്വാഭാവികവൽക്കരണം വഴി ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാകാം.  സ്വാഭാവികവൽക്കരണത്തിലൂടെയോ രജിസ്ട്രേഷനിലൂടെയോ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടുന്ന ഏതൊരാളും അവരുടെ മുൻ ദേശീയതകൾ ഉപേക്ഷിക്കണം.  2010 നും 2019 നും ഇടയിൽ, ഏകദേശം 21,000 ആളുകൾ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരായി സ്വാഭാവികമാക്കപ്പെട്ടു.

നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും സ്വാഭാവികവൽക്കരണത്തിലൂടെയും രജിസ്ട്രേഷനിലൂടെയും പൗരത്വം നേടുന്നതിൽ നിന്ന് സാധാരണയായി വിലക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  എന്നിരുന്നാലും, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ബംഗ്ലാദേശ്, പാകിസ്ഥാൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള തിരഞ്ഞെടുത്ത മതവിഭാഗങ്ങളിൽ (ഹിന്ദുക്കൾ, സിഖുകാർ, ബുദ്ധമതക്കാർ, ജൈനന്മാർ, പാർസികൾ, അല്ലെങ്കിൽ ക്രിസ്ത്യാനികൾ) ഉൾപ്പെട്ടവരും 2015 ന് മുമ്പ് ഇന്ത്യയിൽ എത്തിയവരുമായ കുടിയേറ്റക്കാരെ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരായി കണക്കാക്കില്ല.  കുറഞ്ഞ താമസ ആവശ്യകതയോടെ അവർക്ക് സ്വാഭാവികവൽക്കരണത്തിന് അർഹതയുണ്ട്; മുമ്പത്തെ 14 വർഷത്തെ കാലയളവിൽ കുറഞ്ഞത് അഞ്ച് വർഷത്തെ താമസവും, അപേക്ഷയ്ക്ക് തൊട്ടുമുമ്പുള്ള 12 മാസത്തെ അധിക താമസവും.

ഉപേക്ഷിക്കലും ദാരിദ്ര്യവും

18 വയസ്സിന് മുകളിലുള്ള ഏതൊരാൾക്കും ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം സ്വമേധയാ ഉപേക്ഷിക്കാവുന്നതാണ്. പൗരത്വം ഉപേക്ഷിച്ച വ്യക്തിയുടെ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത കുട്ടികളും പൗരന്മാരായി ഇല്ലാതാകുന്നു. പ്രായപൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, ഈ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം പുനരാരംഭിക്കാനുള്ള ഓപ്ഷൻ ഉണ്ട്. 2003 ന് മുമ്പ്, മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റെ പൗരത്വം ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതുണ്ട്, കൂടാതെ എല്ലാ വിവാഹിതരായ സ്ത്രീകളെയും അവരുടെ യഥാർത്ഥ പ്രായം പരിഗണിക്കാതെ പൗരത്വം ഉപേക്ഷിക്കുന്നതിനായി പൂർണ്ണ പ്രായപൂർത്തിയായവരായി കണക്കാക്കിയിരുന്നു. 1992 വരെ അവരുടെ അച്ഛൻമാർ (അമ്മമാരല്ല) ആ പദവി ഉപേക്ഷിച്ചാൽ മാത്രമേ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത കുട്ടികൾക്ക് പൗരത്വം നഷ്ടപ്പെട്ടുള്ളൂ. പാകിസ്ഥാനിലോ ബംഗ്ലാദേശിലോ സ്ഥിരമായി സ്ഥിരതാമസമാക്കുന്ന അല്ലെങ്കിൽ എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റെ പൗരത്വം സ്വമേധയാ നേടിയെടുക്കുന്ന ഏതൊരു ഇന്ത്യൻ പൗരനും ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം സ്വമേധയാ നഷ്ടപ്പെടുന്നു.  2015 നും 2019 നും ഇടയിൽ, ഏകദേശം 670,000 ആളുകൾക്ക് വിദേശ പൗരത്വം നേടിയതിന് ശേഷം ഉപേക്ഷിക്കൽ വഴിയോ സ്വമേധയാ നഷ്ടപ്പെടൽ വഴിയോ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നഷ്ടപ്പെട്ടു.

ഇരട്ട പൗരത്വം

വംശപാരമ്പര്യമുള്ള ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർക്ക് 18 വയസ്സ് വരെ ഇരട്ട പൗരന്മാരാകാം, അതിനുശേഷം അവർ പൗരത്വം തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്.  ചില രാജ്യങ്ങളിൽ 2005 വരെ ഇരട്ട പൗരത്വം അനുവദിച്ചിരുന്നു.  2003 ലെ പൗരത്വ ഭേദഗതി ബിൽ വിദേശ പൗരന്മാരായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്താൽ വംശപാരമ്പര്യമുള്ള പൗരന്മാർക്ക് 18 വയസ്സിനു ശേഷവും ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം തുടരാൻ അനുവദിച്ചു.  ഗോവയിലെ നിവാസികൾ അവരുടെ മുൻ പൗരത്വം അവസാനിപ്പിക്കുന്ന ഒരു നിയമവും ഇല്ലാത്തതിനാൽ ഇരട്ട പൗരത്വം അവകാശപ്പെടുന്നു.

വിദേശ പൗരത്വം

2003-ൽ നിലവിൽ വന്നതിനുശേഷം മുൻ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാർക്കും പൗരന്മാരുടെ പിൻഗാമികൾക്കും വിദേശ പൗരത്വത്തിന് അർഹതയുണ്ട്.  ഈ പദവി അതിന്റെ ഉടമകൾക്ക് രാജ്യത്ത് താമസിക്കാനും ജോലി ചെയ്യാനും ആജീവനാന്ത അവകാശം നൽകുന്നു, എന്നാൽ അവർക്ക് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ വോട്ടുചെയ്യാനും പൊതു ഓഫീസുകളിൽ മത്സരിക്കാനും കഴിയില്ല, കൂടാതെ സംരക്ഷിതവും നിയന്ത്രിതവുമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക് വിധേയവുമാണ് . ഒന്നിലധികം ദേശീയതകൾ കൈവശം വയ്ക്കുന്നതിനുള്ള ഭരണഘടനാ വിലക്കിനെ മറികടക്കാൻ പ്രത്യേകമായി സൃഷ്ടിച്ച ഒരു പദവിയാണ് വിദേശ പൗരത്വം; ഇത് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വത്തിന്റെ പൂർണ്ണ രൂപമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ല.  പാകിസ്ഥാനിലോ ബംഗ്ലാദേശിലോ എപ്പോഴെങ്കിലും പൗരന്മാരായിരുന്ന (അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ മാതാപിതാക്കളോ മുത്തശ്ശിമാരോ) എല്ലാ വ്യക്തികളും വിദേശ പൗരത്വത്തിന് സ്ഥിരമായി യോഗ്യരല്ല.