സോണൽ കൗൺസിലുകൾ ഓഫ് ഇന്ത്യ
സോണൽ കൗൺസിലുകൾ നിയമപരമായ (ഭരണഘടനാപരമായതല്ല) ബോഡികളാണ്. പാർലമെന്റിന്റെ നിയമപ്രകാരം അവ സ്ഥാപിക്കപ്പെടുന്നു, അതായത് 1956ലെ സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടന നിയമം.
ഈ നിയമം രാജ്യത്തെ വടക്കൻ, മധ്യ, കിഴക്കൻ, പടിഞ്ഞാറൻ, തെക്കൻ എന്നിങ്ങനെ അഞ്ച് മേഖലകളായി വിഭജിക്കുകയും, ഓരോ സോണിനും ഒരു സോണൽ കൗൺസിൽ നൽകുകയും ചെയ്തു. ഈ സോണുകൾ രൂപീകരിക്കുമ്പോൾ, ഇനിപ്പറയുന്നവ ഉൾപ്പെടുന്ന നിരവധി ഘടകങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കുന്നു:
- രാജ്യത്തിന്റെ സ്വാഭാവിക വിഭജനം.
- നദി സംവിധാനങ്ങളും ആശയവിനിമയ മാർഗങ്ങളും.
- സാംസ്കാരികവും ഭാഷാപരവുമായ ബന്ധം.
- സാമ്പത്തിക വികസനം, സുരക്ഷ, ക്രമസമാധാനം എന്നിവയുടെ ആവശ്യകതകൾ.
മുകളിൽ സൂചിപ്പിച്ച സോണൽ കൗൺസിലുകൾക്ക് പുറമേ, 1971-ലെ നോർത്ത്-ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ ആക്റ്റ് എന്ന പാർലമെന്റിന്റെ പ്രത്യേക നിയമം വഴി ഒരു വടക്ക്-കിഴക്കൻ കൗൺസിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു. അസം, മണിപ്പൂർ, മിസോറം, അരുണാചൽ പ്രദേശ്, നാഗാലാൻഡ്, മേഘാലയ, ത്രിപുര, സിക്കിം എന്നിവയാണ് ഇതിലെ അംഗങ്ങൾ.
കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന അതിർത്തി തർക്കങ്ങൾ, ഭാഷാ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ, അന്തർ-സംസ്ഥാന ഗതാഗതം അല്ലെങ്കിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ പുനഃസംഘടനയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കിടയിലുള്ള സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക ആസൂത്രണ മേഖലയിൽ പൊതുവായ താൽപ്പര്യമുള്ള ഏത് കാര്യത്തിലും ശുപാർശകൾ നൽകുന്ന ഉപദേശക സമിതികളാണിത്.
സോണൽ കൗൺസിലുകൾ ഉപദേശക സമിതികളാണ്. ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങൾ അവയ്ക്കിടയിൽ സഹകരണം വളർത്തുന്നതിനായി അഞ്ച് സോണുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. 1956 ലെ സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടന നിയമത്തിന്റെ ഭാഗം-III പ്രകാരമാണ് ഇവ സ്ഥാപിച്ചത്.[1]
ഘടന[തിരുത്തുക]
- ചെയർമാൻ: കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രിയാണ് ഈ ഓരോ കൗൺസിലുകളുടെയും ചെയർമാൻ.
- വൈസ് ചെയർമാൻ: ഓരോ സോണിലും ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാർ ആ സോണിന്റെ സോണൽ കൗൺസിലിന്റെ വൈസ് ചെയർമാനായി മാറിമാറി പ്രവർത്തിക്കുന്നു, ഓരോരുത്തർക്കും ഒരു വർഷത്തേക്ക് ഓഫീസ് ഉണ്ട്.
- അംഗങ്ങൾ: ഓരോ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നും ഗവർണർ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്ന മുഖ്യമന്ത്രിയും മറ്റ് രണ്ട് മന്ത്രിമാരും, കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള രണ്ട് അംഗങ്ങൾ.
- ഉപദേശകർ: ഓരോ സോണൽ കൗൺസിലുകൾക്കും ആസൂത്രണ കമ്മീഷൻ (ഇപ്പോൾ NITI ആയോഗ്) നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്ന ഒരാൾ, ചീഫ് സെക്രട്ടറിമാർ, സോണിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ഓരോ സംസ്ഥാനങ്ങളും നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്ന മറ്റൊരു ഓഫീസർ/ഡെവലപ്പ്മെന്റ് കമ്മീഷണർ.
പ്രവർത്തനങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
- സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക ആസൂത്രണ മേഖലയിൽ പൊതുവായ താൽപ്പര്യമുള്ള ഏതൊരു കാര്യവും,
- അതിർത്തി തർക്കങ്ങൾ, ഭാഷാ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ അന്തർ സംസ്ഥാന ഗതാഗതം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഏതൊരു കാര്യവും,
- സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ പുനഃസംഘടന നിയമത്തിന് കീഴിലുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ പുനഃസംഘടനയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതോ അതിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവരുന്നതോ ആയ ഏതൊരു കാര്യവും.
ഈ ഓരോ സോണൽ കൗൺസിലുകളുടെയും നിലവിലെ ഘടന താഴെ പറയുന്നതാണ്:
| No. | പേര് | അംഗരാജ്യങ്ങൾ/യുടികൾ | ആസ്ഥാനം |
|---|---|---|---|
| 1. | നോർത്തേൺ സോണൽ കൗൺസിൽ | ചണ്ഡീഗഡ്, ഡൽഹി, ഹരിയാന, ഹിമാചൽ പ്രദേശ്, ജമ്മു കശ്മീർ, ലഡാക്ക്, പഞ്ചാബ്, രാജസ്ഥാൻ | ന്യൂ ഡെൽഹി |
| 2. | സതേൺ സോണൽ കൗൺസിൽ | ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, കർണാടക, കേരളം, പുതുച്ചേരി, തമിഴ്നാട്, തെലങ്കാന. | ചെന്നൈ |
| 3. | സെൻട്രൽ സോണൽ കൗൺസിൽ | ഛത്തീസ്ഗഡ്, മധ്യപ്രദേശ്, ഉത്തർപ്രദേശ്, ഉത്തരാഖണ്ഡ് | അലഹബാദ് |
| 4. | കിഴക്കൻ മേഖലാ കൗൺസിൽ | ബീഹാർ, ജാർഖണ്ഡ്, ഒഡീഷ, പശ്ചിമ ബംഗാൾ | കൊൽക്കത്ത |
| 5. | വെസ്റ്റേൺ സോണൽ കൗൺസിൽ | ദാദ്ര നഗർ ഹവേലി, ദാമൻ ദിയു, ഗോവ, ഗുജറാത്ത്, മഹാരാഷ്ട്ര | മുംബൈ |
| 6. | നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ | അരുണാചൽ പ്രദേശ്, സിക്കിം, നാഗാലാൻഡ്, മണിപ്പൂർ, മിസോറാം, ത്രിപുര, അസം, മേഘാലയ | ഷില്ലോങ് |
നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ ആക്റ്റ്, 1971-ൽ സൃഷ്ടിച്ച നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ അറ്റ് ഷില്ലോങ്ങിലെ മറ്റൊരു നിയമപരമായ ബോഡിയാണ് വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളെ ഒരു സോണൽ കൗൺസിലുകളുടെയും പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരാത്തത്.
ഈ കൗൺസിലിൽ യഥാർത്ഥത്തിൽ അരുണാചൽ പ്രദേശ്, അസം, മണിപ്പൂർ, മേഘാലയ, മിസോറാം, നാഗാലാൻഡ്, ത്രിപുര എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു; പിന്നീട് 2002 ഡിസംബർ 23-ന് വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ (ഭേദഗതി) നിയമം അനുസരിച്ച് സിക്കിം സംസ്ഥാനവും ചേർത്തു.
റഫറൻസുകൾ[തിരുത്തുക]
- ↑ "Zonal Council". 2012-05-08. Archived from the original on 2012-05-08. Retrieved 2022-07-11.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)