റെസ്പിറേഷൻ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
(Respiration (physiology) എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)

ശരീരശാസ്ത്രത്തിൽ, റെസ്പിറേഷൻ എന്നത് ബാഹ്യ പരിതസ്ഥിതിയിൽ നിന്ന് ടിഷ്യൂകളിലെ കോശങ്ങളിലേക്കുള്ള ഓക്സിജന്റെ ചലനവും പരിസ്ഥിതിക്ക് വിപരീത ദിശയിൽ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് നീക്കം ചെയ്യുന്നതുമാണ്. [1]

റെസ്പിറേഷൻ്റെ ഫിസിയോളജിക്കൽ നിർവചനം ബയോകെമിക്കൽ നിർവചനത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്. ബയോകെമിക്കൽ നിർവചനനം പോഷകങ്ങളെ ഓക്സിഡൈസ് ചെയ്യുന്നതിലൂടെയും മാലിന്യങ്ങൾ പുറത്തുവിടുന്നതിലൂടെയും ഒരു ജീവജാലം ഊർജ്ജം (ATP, NADPH എന്നിവയുടെ രൂപത്തിൽ) നേടുന്ന ഒരു ഉപാപചയ പ്രക്രിയയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[2] സെല്ലുലാർ റെസ്പിറേഷൻ നിലനിറുത്താനും അതുവഴി ജീവൻ നിലനിർത്താനും ഫിസിയോളജിക്കൽ ശ്വസനം ആവശ്യമാണെങ്കിലും, പ്രക്രിയകൾ വ്യത്യസ്തമാണ്. സെല്ലുലാർ റെസ്പിറേഷൻ ശരീരത്തിന്റെ വ്യക്തിഗത കോശങ്ങളിൽ നടക്കുമ്പോൾ, ഫിസിയോളജിക്കൽ ശ്വസനം ശരീരത്തിനും ബാഹ്യ പരിസ്ഥിതിക്കും ഇടയിലുള്ള മെറ്റാബോളൈറ്റുകളുടെ വ്യാപനത്തെയും ഗതാഗതത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ശ്വാസകോശത്തിലെ വാതക കൈമാറ്റം വെന്റിലേഷനും പെർഫ്യൂഷനും വഴിയാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. [1] വെന്റിലേഷൻ എന്നത് ശ്വാസകോശത്തിലെ വായുവിന്റെ അകത്തേക്കും പുറത്തേക്കുമുള്ള ചലനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, പൾമണറി കാപ്പിലറികളിലെ രക്തചംക്രമണമാണ് പെർഫ്യൂഷൻ. [1] സസ്തനികളിൽ, ഫിസിയോളജിക്കൽ ശ്വസനത്തിൽ വായൂ ഉള്ളിലേക്ക് വലിച്ചെടുക്കുന്നതും പുറന്തള്ളപ്പെടുന്നതുമായ ശ്വസന ചക്രങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ശ്വസനം (ശ്വസിക്കുക) സാധാരണയായി ശ്വാസകോശത്തിലേക്ക് വായു കൊണ്ടുവരുന്ന ഒരു സജീവ ചലനമാണ്, അവിടെ അൽവിയോളിയിലെ വായുവിനും പൾമണറി കാപ്പിലറികളിലെ രക്തത്തിനും ഇടയിൽ വാതക കൈമാറ്റം നടക്കുന്നു. ഡയഫ്രം പേശികളുടെ സങ്കോചം ഒരു മർദ്ദ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമാകുന്നു, ഇത് ശ്വസനവ്യവസ്ഥയുടെ ഇലാസ്റ്റിക്, റെസിസ്റ്റീവ്, ജഡത്വ ഘടകങ്ങൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന സമ്മർദ്ദത്തിന് തുല്യമാണ്. നേരെമറിച്ച്, ശ്വാസം പുറത്തുവിടുന്നത് സാധാരണയായി ഒരു നിഷ്ക്രിയ പ്രക്രിയയാണ്, എന്നിരുന്നാലും ഇതിന് വിപരീതമായ ശ്വാസം പുറത്തുവിടുന്ന ധാരാളം പ്രവർത്തനങ്ങൾ (സംസാരിക്കുക, പാടുക, മൂളുക, ചിരിക്കുക, ഊതുക, കൂർക്കംവലി, തുമ്മൽ, ചുമ) ഉണ്ട്. ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ശാരീരിക പ്രയത്നത്തിൽ (പവർ ലിഫ്റ്റിങ്, നീന്തൽ, ഡൈവിംഗ്, ഓട്ടം, എറിയൽ) കൂടുതൽ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വാതക കൈമാറ്റം ആവശ്യമാണ്; അതേസമയം ധ്യാനത്തിന്റെ ചില രൂപങ്ങളിൽ അല്ലെങ്കിൽ സംസാരിക്കുന്നതിനും പാടുന്നതിനും സുസ്ഥിരമായ ശ്വസന നിയന്ത്രണം ആവശ്യമാണ്.

ഓരോ ശ്വാസമെടുക്കലും (ഏകദേശം 350 മില്ലി) അൽവിയോളിയിൽ അന്തരീക്ഷ വായു നിറയ്ക്കുന്നില്ല. ഓരോ ശ്വാസോച്ഛ്വാസത്തിനും ശേഷവും ശ്വാസകോശത്തിൽ കുറച്ച് വായു ശേഷിക്കുന്നു. ഫിസിയോളജിക്കൽ ശ്വസനത്തിൽ പ്രവർത്തന ശേഷിയുടെ ഘടന സ്ഥിരമായി നിലനിർത്തുകയും പൾമണറി കാപ്പിലറി രക്തത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേർന്ന വാതകങ്ങളുമായി സമതുലിതമാക്കുകയും ശരീരത്തിലുടനീളം സമതുലിതമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സംവിധാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ, കൃത്യമായ ഉപയോഗത്തിൽ, ശ്വസനം റെസ്പിറേഷന്റെ പര്യായമല്ല, എന്നാൽ മിക്കപ്പോഴും ആരോഗ്യ പരിരക്ഷാ ദാതാക്കൾ പോലും ഇവ പരസ്പരം മാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. ശ്വസന സമയത്ത്, ഓക്സിഡേഷൻ-റിഡക്ഷൻ റിയാക്ഷൻ വഴി സിഎച്ച് ബോണ്ടുകൾ തകരുകയും കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡും ജലവും ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. കോശങ്ങൾക്ക് ഊർജ്ജം ലഭിക്കുന്ന പ്രക്രിയയെ സെല്ലുലാർ റെസ്പിറേഷൻ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

റെസ്പിറേഷന്റെ വർഗ്ഗീകരണം[തിരുത്തുക]

ഫിസിയോളജി പ്രകാരം റെസ്പിറേഷന് നിരവധി തരങ്ങളുണ്ട്:

സ്പീഷീസ് പ്രകാരം[തിരുത്തുക]

  • അക്വാട്ടിക് റെസ്പിറേഷൻ
  • ബുക്കൽ പമ്പിംഗ്
  • ക്യൂറ്റേണിയസ് റെസ്പിറേഷൻ
  • ഇൻടെസ്റ്റിനൽ റെസ്പിറേഷൻ
  • ശ്വസനവ്യവസ്ഥ

മെക്കാനിസം പ്രകാരം[തിരുത്തുക]

  • ശ്വസനം
  • ഗ്യാസ് എക്സ്ചേഞ്ച്
  • ആർറ്റീരിയൽ ബ്ലഡ് ഗ്യാസ്
  • ശ്വസന നിയന്ത്രണം
  • അപ്നിയ

പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ[തിരുത്തുക]

  • ഹഫ് ആൻഡ് പഫ് ഉപകരണം
  • സ്പൈറോമെട്രി
  • സെലക്റ്റഡ് അയോൺ ഫ്ലോ ട്യൂബ് മാസ് സ്പെക്ട്രോമെട്രി

തീവ്രപരിചരണവും എമർജൻസി മെഡിസിനും അനുസരിച്ച്[തിരുത്തുക]

മറ്റ് മെഡിക്കൽ വിഷയങ്ങളാൽ[തിരുത്തുക]

  • റെസ്പിറേറ്ററി തെറാപ്പി
  • ബ്രീത്തിങ് ഗ്യാസസ്
  • ഹൈപ്പർബാറിക് ഓക്സിജൻ തെറാപ്പി
  • ഹൈപ്പോക്സിയ
  • ഗ്യാസ് എംബോളിസം
  • ഡീകംപ്രഷൻ രോഗം
  • ബരോട്രോമ
  • ഓക്സിജൻ ഇക്വിവാലന്റ്
  • ഓക്സിജൻ ടോക്സിസിറ്റി
  • നൈട്രജൻ നാർക്കോസിസ്
  • കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് വിഷബാധ
  • കാർബൺ മോണോക്സൈഡ് വിഷബാധ
  • എച്ച്പിഎൻഎസ്

അധിക ചിത്രങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

ഇതും കാണുക[തിരുത്തുക]

  • ഡിഫ്യൂസിംഗ് കപ്പാസിറ്റി - ശ്വാസകോശത്തിൽ നിന്ന് ചുവന്ന രക്താണുക്കൾക്ക് വാതകം കൈമാറുന്നതിന്റെ അളവ്

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Hinic-Frlog, Sanja (2019). Introductory Animal Physiology. University of Toronto Mississauga: Pressbooks (CC BY 4.0). pp. 40–59.
  2. ↑ Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P, eds. (2002). "NADH and NADPH Are Important Electron Carriers". Molecular Biology of the Cell (4th ed.). New York: Garland Science. ISBN 0-8153-3218-1 – via NCBI Bookshelf.
  • നെൽസൺസ് വിസിഇ യൂണിറ്റുകൾ 1-2 ഫിസിക്കൽ എഡ്യൂക്കേഷൻ. 2010 സെൻഗേജ് പകർപ്പവകാശം.

പുറം കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്[തിരുത്തുക]

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=റെസ്പിറേഷൻ&oldid=4009477" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്