തീരുമാന സിദ്ധാന്തം
ഫലകം:Math topics TOC വിവിധ ഘടകങ്ങൾക്ക് സാധ്യതകൾ നൽകുകയും ഫലത്തിന് സംഖ്യാപരമായ അനന്തരഫലങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്യുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്ന സിദ്ധാന്തവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രായോഗിക പ്രോബബിലിറ്റി സിദ്ധാന്തത്തിന്റെയും വിശകലന തത്ത്വചിന്തയുടെയും ഒരു ശാഖയാണ് തീരുമാന സിദ്ധാന്തം.തീരുമാന സിദ്ധാന്തത്തിന് മൂന്ന് ശാഖകളുണ്ട്[1] .
സാധാരണ തീരുമാന സിദ്ധാന്തം
[തിരുത്തുക]ഉത്തമ തീരുമാനങ്ങളുടെ കണ്ടെത്തലുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്.തികഞ്ഞ കൃത്യതയോടെ കണക്കുകൂട്ടാൻ കഴിവുള്ളതും ഏതെങ്കിലും അർത്ഥത്തിൽ പൂർണ്ണമായും യുക്തിസഹവുമായ ഒരു മികച്ച തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിനെ പരിഗണിച്ചാണ് ഉത്തമ തീരുമാനങ്ങൾ പലപ്പോഴും നിർണ്ണയിക്കുന്നത്.
പരമ്പരാഗത തീരുമാന സിദ്ധാന്തം
[തിരുത്തുക]തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നത് ചില സ്ഥിരമായ നിയമങ്ങൾക്ക് കീഴിലാണ് എന്ന അനുമാനത്തിൽ നിർണ്ണയിക്കുന്നവയാണ് പരമ്പരാഗത തീരുമാന സിദ്ധാന്തം.
വിവരണാത്മക തീരുമാന സിദ്ധാന്തം
[തിരുത്തുക]വ്യക്തികൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ അവർ ചെയ്യുന്ന തീരുമാനങ്ങൾ എങ്ങനെയാണ് എടുക്കുന്നതെന്ന് വിവരണാത്മക തീരുമാന സിദ്ധാന്തം വിശകലനം ചെയ്യുന്നു.
മാനേജ്മെന്റ് സയൻസസിൽ നിന്നുള്ള ഒരു വിശാലമായ മേഖലയാണ് ഡിസിഷൻ തിയറി, മാനേജ്മെന്റ് സയന്റിസ്റ്റുകൾ, മെഡിക്കൽ ഗവേഷകർ, ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞർ, ഡാറ്റാ സയന്റിസ്റ്റുകൾ, സൈക്കോളജിസ്റ്റുകൾ, ബയോളജിസ്റ്റുകൾ,[2] സാമൂഹിക ശാസ്ത്രജ്ഞർ, തത്ത്വചിന്തകർ[3], കമ്പ്യൂട്ടർ ശാസ്ത്രജ്ഞർ എന്നിവർ പഠിക്കുന്ന ഒരു ഇന്റർ ഡിസിപ്ലിനറി വിഷയമാണ് തീരുമാന സിദ്ധാന്തം.
ഈ സിദ്ധാന്തത്തിന്റെ അനുഭവപരമായ പ്രയോഗങ്ങൾ സാധാരണയായി കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസിൽ നിന്നുള്ള സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്കൽ, വ്യതിരിക്തമായ ഗണിതശാസ്ത്ര സമീപനങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെയാണ് ചെയ്യുന്നത്.
സാധാരണവും വിവരണാത്മകവും
[തിരുത്തുക]സാധാരണ തീരുമാന സിദ്ധാന്തം ഉത്തമ തീരുമാനങ്ങളുടെ കണ്ടെത്തലുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.'ഉത്തമം' പലപ്പോഴും നിർണ്ണയിക്കുന്നത് ,തികഞ്ഞ കൃത്യതയോടെ കണക്കുകൂട്ടാൻ കഴിവുള്ളതും ഏതെങ്കിലും അർത്ഥത്തിൽ പൂർണ്ണമായ യുക്തിസഹവുമായ ഒരു മികച്ച തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിനെ പരിഗണിച്ചാണ്. ഈ ഉത്തമ സമീപനത്തിന്റെ പ്രായോഗിക പ്രയോഗത്തെ (ആളുകൾ എങ്ങനെ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കണം) 'തീരുമാന വിശകലനം' എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഇത് ആളുകളെ മികച്ച തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിന് ടൂളുകൾ, രീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ, സോഫ്റ്റ്വെയർ (തീരുമാന പിന്തുണാ സംവിധാനങ്ങൾ) എന്നിവ കണ്ടെത്തുന്നതിന് ലക്ഷ്യമിടുന്നു.[4][5]
തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നവർ ചില സ്ഥിരമായ നിയമങ്ങൾക്ക് കീഴിലാണ് പെരുമാറുന്നത് എന്ന അനുമാനത്തിൽ പലപ്പോഴും നിരീക്ഷിച്ച പെരുമാറ്റങ്ങളെ വിവരിക്കുന്നതാണ് വിവരണാത്മക തീരുമാന സിദ്ധാന്തം.ഈ നിയമങ്ങൾക്ക് ഒരു നടപടിക്രമ ചട്ടക്കൂട് ഉണ്ടായിരിക്കാം (ഉദാ. ആമോസ് ത്വെർസ്കിയുടെ വശങ്ങൾ മോഡൽ വഴി ഒഴിവാക്കൽ) അല്ലെങ്കിൽ ഒരു ആക്സിയോമാറ്റിക് ചട്ടക്കൂട് (ഉദാ. സ്റ്റോക്കാസ്റ്റിക് ട്രാൻസിറ്റിവിറ്റി ആക്സിയോംസ്), വോൺ ന്യൂമാൻ-മോർഗൻസ്റ്റേൺ സിദ്ധാന്തങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന പെരുമാറ്റ ലംഘനങ്ങൾ, പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന യൂട്ടിലിറ്റി അനുമാനങ്ങൾ സമയ-പൊരുത്തമില്ലാത്ത യൂട്ടിലിറ്റി ഫംഗ്ഷനുകൾക്ക് (ഉദാ. ലെയ്ബ്സന്റെ ക്വാസി-ഹൈപ്പർബോളിക് ഡിസ്കൗണ്ടിംഗ്) ഒരു ഫങ്ഷണൽ ഫോം വ്യക്തമായി നൽകുക എന്നിവ വിവരണാത്മക തീരുമാന സിദ്ധാന്തത്തിനു ഉദാഹരങ്ങളാണ്.[4][5]
പ്രയോഗത്തിൽ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിനുള്ള കൂടുതൽ പരിശോധനകൾ അനുവദിക്കുന്നതിന് പോസിറ്റീവ് തീരുമാന സിദ്ധാന്തം നൽകുന്നതിനും പരമ്പരാഗത തീരുമാന സിദ്ധാന്തം ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു. സമീപ ദശകങ്ങളിൽ ആളുകൾക്കു "ബിഹേവിയറൽ ഡിസിഷൻ തിയറി"യിൽ താൽപ്പര്യം വർധിച്ചുവരുന്നുണ്ട്.ഇത് ഉപയോഗപ്രദമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിന് പുനർമൂല്യനിർണയത്തിന് സംഭാവന ചെയ്യുന്നു[6][7].
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ "Decision theory Definition and meaning". Dictionary.com. Retrieved 2022-04-02.
- ↑ Habibi I, Cheong R, Lipniacki T, Levchenko A, Emamian ES, Abdi A (April 2017). "Computation and measurement of cell decision making errors using single cell data". PLOS Computational Biology. 13 (4): e1005436. Bibcode:2017PLSCB..13E5436H. doi:10.1371/journal.pcbi.1005436. PMC 5397092. PMID 28379950. Retrieved 2022-04-02.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Hansson, Sven Ove. "Decision theory: A brief introduction." (2005) Section 1.2: A truly interdisciplinary subject.
- ↑ 4.0 4.1 MacCrimmon, Kenneth R. (1968). "Descriptive and normative implications of the decision-theory postulates". Risk and Uncertainty. London: Palgrave Macmillan. pp. 3–32. OCLC 231114.
- ↑ 5.0 5.1 Slovic, Paul; Fischhoff, Baruch; Lichtenstein, Sarah (1977). "Behavioral Decision Theory". Annual Review of Psychology. 28 (1): 1–39. doi:10.1146/annurev.ps.28.020177.000245. hdl:1794/22385.
- ↑ For instance, see: Anand, Paul (1993). Foundations of Rational Choice Under Risk. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-823303-5.
- ↑ Keren GB, Wagenaar WA (1985). "On the psychology of playing blackjack: Normative and descriptive considerations with implications for decision theory". Journal of Experimental Psychology: General. 114 (2): 133–158. doi:10.1037/0096-3445.114.2.133.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്
[തിരുത്തുക]- Akerlof, George A.; Yellen, Janet L. (May 1987). "Rational Models of Irrational Behavior". The American Economic Review. 77 (2): 137–142. JSTOR 1805441.
- Anand, Paul (1993). Foundations of Rational Choice Under Risk. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-823303-9. (an overview of the philosophical foundations of key mathematical axioms in subjective expected utility theory – mainly normative)
- Arthur, W. Brian (May 1991). "Designing Economic Agents that Act like Human Agents: A Behavioral Approach to Bounded Rationality" (PDF). The American Economic Review. 81 (2): 353–9.
- Berger, James O. (1985). Statistical decision theory and Bayesian Analysis (2nd ed.). New York: Springer-Verlag. ISBN 978-0-387-96098-2. MR 0804611.
- Bernardo JM, Smith AF (1994). Bayesian Theory. Wiley. ISBN 978-0-471-92416-6. MR 1274699.
- Clemen, Robert; Reilly, Terence (2014). Making Hard Decisions with DecisionTools: An Introduction to Decision Analysis (3rd ed.). Stamford CT: Cengage. ISBN 978-0-538-79757-3. (covers normative decision theory)
- Donald Davidson, Patrick Suppes and Sidney Siegel (1957). Decision-Making: An Experimental Approach. Stanford University Press.
- de Finetti, Bruno (September 1989). "Probabilism: A Critical Essay on the Theory of Probability and on the Value of Science". Erkenntnis. 31. (translation of 1931 article)
- de Finetti, Bruno (1937). "La Prévision: ses lois logiques, ses sources subjectives". Annales de l'Institut Henri Poincaré.
- de Finetti, Bruno. "Foresight: its Logical Laws, Its Subjective Sources," (translation of the 1937 article in French) in H. E. Kyburg and H. E. Smokler (eds), Studies in Subjective Probability, New York: Wiley, 1964.
- de Finetti, Bruno. Theory of Probability, (translation by AFM Smith of 1970 book) 2 volumes, New York: Wiley, 1974-5.
- De Groot, Morris, Optimal Statistical Decisions. Wiley Classics Library. 2004. (Originally published 1970.) ISBN 0-471-68029-X.
- Goodwin, Paul; Wright, George (2004). Decision Analysis for Management Judgment (3rd ed.). Chichester: Wiley. ISBN 978-0-470-86108-0. (covers both normative and descriptive theory)
- Hansson, Sven Ove. "Decision Theory: A Brief Introduction" (PDF). Archived from the original (PDF) on July 5, 2006.
- Khemani, Karan, Ignorance is Bliss: A study on how and why humans depend on recognition heuristics in social relationships, the equity markets and the brand market-place, thereby making successful decisions, 2005.
- Klebanov, Lev. B., Svetlozat T. Rachev and Frank J. Fabozzi, eds. (2009). Non-Robust Models in Statistics, New York: Nova Scientific Publishers, Inc.
- Leach, Patrick (2006). Why Can't You Just Give Me the Number? An Executive's Guide to Using Probabilistic Thinking to Manage Risk and to Make Better Decisions. Probabilistic. ISBN 978-0-9647938-5-9. A rational presentation of probabilistic analysis.
- Miller L (1985). "Cognitive risk-taking after frontal or temporal lobectomy--I. The synthesis of fragmented visual information". Neuropsychologia. 23 (3): 359–69. doi:10.1016/0028-3932(85)90022-3. PMID 4022303. S2CID 45154180.
- Miller L, Milner B (1985). "Cognitive risk-taking after frontal or temporal lobectomy--II. The synthesis of phonemic and semantic information". Neuropsychologia. 23 (3): 371–9. doi:10.1016/0028-3932(85)90023-5. PMID 4022304. S2CID 31082509.
- Morgenstern, Oskar (1976). "Some Reflections on Utility". In Andrew Schotter (ed.). Selected Economic Writings of Oskar Morgenstern. New York University Press. pp. 65–70. ISBN 978-0-8147-7771-8.
- North, D.W. (1968). "A tutorial introduction to decision theory". IEEE Transactions on Systems Science and Cybernetics. 4 (3): 200–210. CiteSeerX 10.1.1.352.8089. doi:10.1109/TSSC.1968.300114. Reprinted in Shafer & Pearl. (also about normative decision theory)
- Peirce, Charles Sanders and Joseph Jastrow (1885). "On Small Differences in Sensation". Memoirs of the National Academy of Sciences. 3: 73–83. http://psychclassics.yorku.ca/Peirce/small-diffs.htm
- Peterson, Martin (2009). An Introduction to Decision Theory. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-71654-3.
- Pfanzagl, J (1967). "Subjective Probability Derived from the Morgenstern-von Neumann Utility Theory". In Martin Shubik (ed.). Essays in Mathematical Economics In Honor of Oskar Morgenstern. Princeton University Press. pp. 237–251.
- Pfanzagl, J. in cooperation with V. Baumann and H. Huber (1968). "Events, Utility and Subjective Probability". Theory of Measurement. Wiley. pp. 195–220.
- Raiffa, Howard (1997). Decision Analysis: Introductory Lectures on Choices Under Uncertainty. McGraw Hill. ISBN 978-0-07-052579-5.
- Ramsey, Frank Plumpton; "Truth and Probability" (PDF), Chapter VII in The Foundations of Mathematics and other Logical Essays (1931).
- Robert, Christian (2007). The Bayesian Choice. Springer Texts in Statistics (2nd ed.). New York: Springer. doi:10.1007/0-387-71599-1. ISBN 978-0-387-95231-4. MR 1835885.
- Shafer, Glenn; Pearl, Judea, eds. (1990). Readings in uncertain reasoning. San Mateo, CA: Morgan Kaufmann. ISBN 9781558601253.
- Smith, J.Q. (1988). Decision Analysis: A Bayesian Approach. Chapman and Hall. ISBN 978-0-412-27520-3.
ഫലകം:Decision theory ഫലകം:Decision theory paradoxes ഫലകം:Industrial and applied mathematics ഫലകം:Cybernetics