ഓലെ ക്രിസ്റ്റെൻസൻ റോമർ
Ole Rømer | |
---|---|
ജനനം | Ole Christensen Rømer 25 സെപ്റ്റംബർ 1644 |
മരണം | 19 സെപ്റ്റംബർ 1710 | (പ്രായം 65)
ദേശീയത | Danish |
കലാലയം | University of Copenhagen |
അറിയപ്പെടുന്നത് | Measuring the speed of light |
ശാസ്ത്രീയ ജീവിതം | |
പ്രവർത്തനതലം | Astronomy |
ഒപ്പ് | |
ഒരു ഡാനിഷ് ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു ഒലെ ക്രിസ്റ്റെൻസൻ റോമർ (ഡാനിഷ്: [ˈoːlə ˈʁœˀmɐ]; 25 സെപ്റ്റംബർ 1644 - 19 സെപ്റ്റംബർ 1710). 1676-ൽ പ്രകാശവേഗത്തിന്റെ ആദ്യ അളവുകോലുകൾ അദ്ദേഹം നടത്തി.
രണ്ട് നിശ്ചിത പോയിന്റുകൾക്കിടയിലുള്ള താപനില കാണിക്കുന്ന ആധുനിക തെർമോമീറ്ററും റോമർ കണ്ടുപിടിച്ചു. അതായത് വെള്ളം യഥാക്രമം തിളയ്ക്കുകയും മരവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പോയിന്റുകൾ.
ശാസ്ത്രസാഹിത്യത്തിൽ, "റോമർ", "റോമർ" അല്ലെങ്കിൽ "റോമർ" എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഇതര അക്ഷരവിന്യാസങ്ങൾ സാധാരണമാണ്.
ജീവചരിത്രം
[തിരുത്തുക]വ്യാപാരിയും നായകനുമായ ക്രിസ്റ്റൻ പെഡേഴ്സന്റെയും (മരണം 1663), സമ്പന്നനായ ഒരു ആൾഡർമാന്റെ മകളായ അന്ന ഒലുഫ്സ്ഡാറ്റർ സ്റ്റോമിന്റെയും (c. 1610 - 1690) മകനായി 1644 സെപ്റ്റംബർ 25-ന് ആറസിൽ ജനിച്ചു.[1] 1642 മുതൽ, ക്രിസ്റ്റൻ പെഡേഴ്സൻ, ക്രിസ്റ്റൻ പെഡേഴ്സൻ എന്ന പേരുള്ള മറ്റ് ചില ആളുകളിൽ നിന്ന് സ്വയം വേർതിരിച്ചറിയാൻ, ഡാനിഷ് ദ്വീപായ റോമോയിൽ നിന്നുള്ളയാളാണ് എന്നർത്ഥം വരുന്ന റോമർ എന്ന പേര് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങിയിരുന്നു.[2] 1662-ന് മുമ്പ് ഓലെ റോമർ, പഴയ ആർഹസ് കതെഡ്രൽസ്കോളിൽ നിന്ന് (ആർഹസിന്റെ കത്തീഡ്രൽ സ്കൂൾ) ബിരുദം നേടിയപ്പോൾ, [3][4] കോപ്പൻഹേഗനിലേക്ക് മാറുകയും കോപ്പൻഹേഗൻ സർവകലാശാലയിൽ മെട്രിക്കുലേറ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തതിന് കുറച്ച് രേഖകളുണ്ട്. 1668-ൽ റോമർ തന്റെ വീട്ടിൽ താമസിക്കുമ്പോൾ ഐസ്ലാൻഡ് സ്പാർ (കാൽസൈറ്റ്) പ്രകാശകിരണത്തിന്റെ ഇരട്ട അപവർത്തനം സംബന്ധിച്ച തന്റെ കണ്ടെത്തൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച റാസ്മസ് ബാർത്തോലിൻ ആയിരുന്നു സർവ്വകലാശാലയിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേഷ്ടാവ്. ടൈക്കോ ബ്രാഹെയുടെ ജ്യോതിശാസ്ത്ര നിരീക്ഷണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് ഗണിതവും ജ്യോതിശാസ്ത്രവും പഠിക്കാനുള്ള എല്ലാ അവസരങ്ങളും റോമറിന് നൽകപ്പെട്ടു. കാരണം അവയെ പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനായി തയ്യാറാക്കാനുള്ള ചുമതല ബാർത്തോളിന് നൽകിയിരുന്നു.[5]
റോമർ ഫ്രഞ്ച് ഗവൺമെന്റിന്റെ ജോലിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു: ലൂയി പതിനാലാമൻ അദ്ദേഹത്തെ ഡോഫിന്റെ അദ്ധ്യാപകനാക്കി. കൂടാതെ വെർസൈൽസിലെ ഗംഭീരമായ ജലധാരകളുടെ നിർമ്മാണത്തിലും അദ്ദേഹം പങ്കാളിയായി.
1681-ൽ, റോമർ ഡെൻമാർക്കിലേക്ക് മടങ്ങി. കോപ്പൻഹേഗൻ സർവ്വകലാശാലയിൽ ജ്യോതിശാസ്ത്ര പ്രൊഫസറായി നിയമിതനായി. അതേ വർഷം തന്നെ റാസ്മസ് ബാർത്തോലിന്റെ മകൾ ആൻ മേരി ബാർത്തോലിനിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. റുണ്ടേണിലെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഒബ്സർവേറ്ററിയിലും വീട്ടിലും തന്റെ സ്വന്തം നിർമ്മാണത്തിന്റെ മെച്ചപ്പെട്ട ഉപകരണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അദ്ദേഹം ഒരു നിരീക്ഷകനായും സജീവമായിരുന്നു. നിർഭാഗ്യവശാൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിരീക്ഷണങ്ങൾ അതിജീവിച്ചില്ല: 1728-ലെ വലിയ കോപ്പൻഹേഗൻ അഗ്നിബാധയിൽ അവ നഷ്ടപ്പെട്ടു. എന്നിരുന്നാലും, ഒരു മുൻ സഹായി (പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ തന്നെ ഒരു ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞൻ), പെഡർ ഹോർബോ, റോമറിന്റെ നിരീക്ഷണങ്ങളെ വിശ്വസ്തതയോടെ വിവരിക്കുകയും എഴുതുകയും ചെയ്തു.
രാജകീയ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനെന്ന നിലയിൽ റോമറിന്റെ സ്ഥാനത്ത് അദ്ദേഹം 1683 മെയ് 1-ന് ഡെന്മാർക്കിൽ തൂക്കത്തിനും അളവുകൾക്കുമുള്ള ആദ്യത്തെ ദേശീയ സംവിധാനം അവതരിപ്പിച്ചു.[6][7].തുടക്കത്തിൽ റൈൻ പാദത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, കൂടുതൽ കൃത്യമായ ഒരു ദേശീയ നിലവാരം 1698-ൽ സ്വീകരിച്ചു.[8] ദൈർഘ്യത്തിനും വോളിയത്തിനും വേണ്ടി കെട്ടിച്ചമച്ച മാനദണ്ഡങ്ങളുടെ പിന്നീടുള്ള അളവുകൾ മികച്ച കൃത്യത കാണിക്കുന്നു. ഒരു പെൻഡുലം ഉപയോഗിച്ച് ജ്യോതിശാസ്ത്ര സ്ഥിരാങ്കങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഒരു നിർവചനം കൈവരിക്കുക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണശേഷം ഇത് സംഭവിച്ചു. പ്രായോഗികതകൾ അക്കാലത്ത് അത് കൃത്യമല്ലാതാക്കി. 24,000 ഡാനിഷ് അടിയുള്ള (ഏകദേശം 7,532 മീ) പുതിയ ഡാനിഷ് മൈലിന്റെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർവചനവും ശ്രദ്ധേയമാണ്.[9]
1700-ൽ, ഡെന്മാർക്ക്-നോർവേയിൽ ഗ്രിഗോറിയൻ കലണ്ടർ അവതരിപ്പിക്കാൻ റോമർ രാജാവിനെ പ്രേരിപ്പിച്ചു - നൂറു വർഷം മുമ്പ് ടൈക്കോ ബ്രാഹെ വാദിച്ചത് വെറുതെയായിരുന്നു.[10]
Notes and references
[തിരുത്തുക]- ↑ Niels Dalgaard (1996). Dage med Madsen, eller, Livet i Århus: om sammenhænge i Svend Åge Madsens forfatterskab (in ഡാനിഷ്). Museum Tusculanum Press. pp. 169–. ISBN 978-87-7289-409-6.
... skipper og handelsmand i Århus, gift med Anne Olufsdatter Storm (død 1690) og far til astronomen Ole Rømer (1644–1710).
- ↑ Friedrichsen, Per; Tortzen, Chr. Gorm (2001). Ole Rømer – Korrespondance og afhandlinger samt et udvalg af dokumenter (in ഡാനിഷ്). Copenhagen: C. A. Reitzels Forlag. p. 16. ISBN 87-7876-258-8.
- ↑ Bogvennen (in ഡാനിഷ്). Vol. 1–9. Fischers forlag. 1971. pp. 66–.
Denne antagelse tiltrænger en nærmere redegørelse: Ole Rømer udgik som student fra Aarhus Katedralskole i 1662. Ole Rømer Skolens rektor på den tid var Niels Nielsen Krog, om hvem samtidige kilder oplyser, at "hans studium ...
- ↑ Olaf Lind; Poul Ib Henriksen (2003). Arkitektur Fortaellinger/Building of Aarhus University (in ഡാനിഷ്). Aarhus Universitetsforlag. pp. 21–. ISBN 978-87-7288-972-6.
Ole Rømer tog iøvrigt studentereksamen fra Latinskolen i Århus (Katedralskolen) i 1662.
[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി] - ↑ Friedrichsen; Tortzen (2001), pp. 19–20.
- ↑ Mai-Britt Schultz; Rasmus Dahlberg (31 October 2013). Det vidste du ikke om Danmark (in ഡാനിഷ്). Gyldendal. pp. 53–. ISBN 978-87-02-14713-1.
I 1683 udarbejdede Ole Rømer en forordning, der fastsatte den danske mil samt en række andre mål, hvilket var hårdt tiltrængt, for indtil da havde der hersket et sandt enhedskaos i Danmark/Norge. Eksempelvis var en sjællandsk alen 63 centimeter, ...
- ↑ Poul Aagaard Christiansen; Povl Riis; Eskil Hohwy (1982). Festskrift udgivet i anledning af Universitetsbibliotekets 500 års jubilæum 28. juni 1982 (in ഡാനിഷ്). Lægeforeningen. pp. 87–.
En studie i Ole Rømers efterladte optegnelser, Adversaria, som hans enke Else Magdalene ... at give Christian V's kongelige mathematicus Ole Rømer (1644–1710) æren for udformningen af forordningen af 1.V.1683 ...
- ↑ Alastair H. Thomas (10 May 2010). The A to Z of Denmark. Scarecrow Press. pp. 422–. ISBN 978-0-8108-7205-9.
... although uniformity throughout the country was not achieved until statutes of 1683 and 1698, under the leadership of Ole Romer. The metric system was adopted in 1907 and is universal, though colloquially units such as tomme, tønde land, ...
- ↑ Niels Erik Nørlund (1944). De gamle danske længdeenheder (in ഡാനിഷ്). E. Munksgaard. pp. 74–.
... Maj 1683 gennemførte Reform af Maal og Vægt fastsatte Ole Rømer den danske Mils Længde til 12 000 danske Alen.
- ↑ K. Hastrup; C. Rubow; T. Tjørnhøj-Thomsen (2011). Kulturanalyse – kort fortalt (in ഡാനിഷ്). Samfundslitteratur. pp. 219–. ISBN 978-87-593-1496-8.
I Danmark blev den gregorianske kalender indført den 1. marts 1700 efter forarbejde af Ole Rømer. Man stoppede med brug af den julianske kalender den 18. februar, og sprang simpelthen de næste 11 dage over, så man landede direkte på ...
Sources
[തിരുത്തുക]- MacKay, R. Jock; Oldford, R. Wayne (2000). "Scientific Method, Statistical Method and the Speed of Light". Statistical Science. 15 (3): 254–278. doi:10.1214/ss/1009212817. (Mostly about A.A. Michelson, but considers forerunners including Rømer.)
- Axel V. Nielsen (1944). Ole Romer, en Skildring af hans Liv og Gerning (in ഡാനിഷ്). Nordisk Forlag.
External links
[തിരുത്തുക]- Ole Rømer എന്ന വിഷയവുമായി ബന്ധമുള്ള കൂടുതൽ പ്രമാണങ്ങൾ (വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിൽ)
- Roemer, Ole Christensen (at the Galileo Project)
- Démonstration touchant le mouvement de la lumière (The 1676 paper on the speed of light, in old French, as ordinary text)
- Rømer and the Doppler Principle. (further details on Rømer's result)
- (in Danish) Fysikeren Ole Rømer (in Danish)
- Kroppedal Museum
- Ole Rømer on the 50 Danish Kroner banknote Archived 2018-08-03 at the Wayback Machine.