ബാലിഖ് നദി
| Balikh | |
|---|---|
 | |
Map (in French) of the Syro–Turkish part of the Euphrates basin with the Balikh shown in the center left | |
| മറ്റ് പേര് (കൾ) | Arabic: البليخ |
| Country | Syria |
| Basin area | Turkey |
| Cities | Tal Abyad, Raqqa |
| Physical characteristics | |
| പ്രധാന സ്രോതസ്സ് | 'Ayn al-'Arus 350 m (1,150 ft)approx. 36°40′13″N 38°56′24″E / 36.67028°N 38.94000°E |
| നദീമുഖം | Euphrates 250 m (820 ft)approx. 35°55′21″N 39°4′40″E / 35.92250°N 39.07778°E |
| നീളം | 100 km (62 mi)approx. |
| Discharge |
|
| നദീതട പ്രത്യേകതകൾ | |
| നദീതട വിസ്തൃതി | 14,400 km2 (5,600 sq mi) |
| പോഷകനദികൾ |
|
| [2][3][4] | |
സിറിയയിലെ 'ഐൻ അൽ-ആറസിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്ന നദിയാണ് ബാലിഖ് നദി. ഇത് തെക്ക് ഭാഗത്തേക്ക് ഒഴുകുന്നു. ഒപ്പം യൂഫ്രട്ടീസുമായി ചേർന്ന് ആധുനിക പട്ടണമായ റഖയിൽ ചേരുന്നു. ഖബൂർ നദിക്ക് ശേഷം സിറിയൻ മണ്ണിൽ യൂഫ്രട്ടീസിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ കൈവഴിയാണ് ബാലിഖ്. ഇത് ഒരു പ്രധാന ജലസ്രോതസ്സാണ്. വലിയ ഭാഗങ്ങൾ അടുത്തിടെ കനാൽവത്ക്കരണത്തിന് വിധേയമാക്കി.
ഭൂമിശാസ്ത്രം[തിരുത്തുക]
ബാലിഖ് നദിയുടെ പ്രാഥമിക ഉറവിടം സിറോ-ടർക്കിഷ് അതിർത്തിക്ക് തൊട്ട് തെക്കായി 'ഐൻ അൽ-ആറസിന്റെ കാർസ്റ്റിക് നീരുറവയാണ്. കൂടാതെ, ഹാരൻ സമതലത്തിൽ നിന്ന് വടക്കോട്ട് ഒഴുകുന്ന നിരവധി അരുവികളിൽ നിന്നും വാഡികളിൽ നിന്നും നദീതടത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറ്, കിഴക്ക് സമതലങ്ങളിൽ നിന്നും ബലീഖിന് ജലം ലഭിക്കുന്നു. ജുല്ലാബ്, വാദി ഖരാമോഗ്, വാദി അൽ-ഖേദർ എന്നിവയാണ് ഈ അരുവികൾ.
'അയ്ൻ അൽ' അരസിന് തെക്ക് ഏതാനും കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ജുല്ലാബിന്റെ ചാനൽ ബാലിഖുമായി ചേരുന്നു. ഈ ചെറിയ നദി സാൻ‌ലൂർ‌ഫയുടെ വടക്ക് നീരുറവകളിൽ നിന്ന് ഉയരുന്നു. പക്ഷേ ബാലിഖിൽ എത്തുന്നതിനുമുമ്പ് ഇതിനകം ഹരാനിൽ വച്ച് വരണ്ടുപോകുന്നു. പഴയ നഗരമായ ഹാരാനിലെ ഇപ്പോൾ ഉണങ്ങിയ നിരവധി കിണറുകൾ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു എന്നിരുന്നാലും, മുൻകാലങ്ങളിൽ ജലനിരപ്പ് വളരെ ഉയർന്നതായിരിക്കാം.[5]
വാദി അൽ-ഖേദർ ബാലിഖ് താഴ്‌വരയുടെ കിഴക്ക് സമതലത്തിലേക്ക് ഒഴുകുന്നു. വാദി അൽ-ബുർജും, വാദി അൽ ഹമറും, വാഡി ചുവേരയും നദിയിലേയ്ക്ക് ആവശ്യമായ ജലം നൽകുന്നു. ഈ വാഡികൾക്കും വാദി കറാമോഗിനും കനത്ത മഴയെത്തുടർന്ന് ഗണ്യമായ അളവിൽ ജലം എത്തിക്കാൻ കഴിയുന്നു. കൂടാതെ വലിയ ചുണ്ണാമ്പുകല്ലുകൾ അവയുടെ താഴ്ന്ന പ്രവാഹങ്ങളിൽ കാണാം.[6]
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
സമ്പന്നമായ ഒരു സാംസ്കാരിക പ്രദേശത്തിന്റെ ഹൃദയഭാഗമാണ് ബാലിഖ് നദി. രണ്ട് കരകളിലും ക്രി.മു. ആറാം സഹസ്രാബ്ദമായ അവസാന നിയോലിത്തിക്ക് വരെയുള്ള നിരവധി അധിവസിതപ്രദേശ കുന്നുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. വെങ്കലയുഗത്തിൽ (BCE. 3 മില്ലേനിയം) പുരാതന തത്തുൽ (ബലിക്കിന്റെ ഡെൽറ്റയിലെ ഇന്നത്തെ റഖായ്‌ക്ക് സമീപം), വടക്ക് ടെൽ ച്യൂറ (ബാലിഖിനടുത്തുള്ള വാദി ഹമദ്) എന്നിവ പ്രധാന നഗരങ്ങളായിരുന്നു. സഹസ്രാബ്ദങ്ങളായി ഈ പ്രദേശം നാടോടികളായ ഗോത്രങ്ങളും അധിവേശജനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ആശയവിനിമയം തുടർന്നു. ഒരാൾ ചിലപ്പോൾ മറ്റൊന്നിനു മുകളിൽ മേൽക്കോയ്മ നേടി.
ക്ലാസിക്കൽ ആന്റിക്വിറ്റിയിൽ ഈ പ്രദേശത്തെ തലസ്ഥാനമായ എഡെസ്സ / കാലിർറോ (അർ-റുഹ) അർ-റുഹയും ബാലിഖ് താഴ്‌വരയിലെ മറ്റൊരു പ്രമുഖ പട്ടണവും ഓസ്റോഹീൻ എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു. ഹാരൻ (റോമൻ കാർഹെ), മുസ്‌ലിം, ജൂത പാരമ്പര്യങ്ങളിൽ യഥാക്രമം അബ്രഹാമിന്റെയും മറ്റ് എബ്രായ ഗോത്രപിതാക്കന്മാരുടെയും (മാട്രിയാർക്കുകളുടെയും) കഥകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. എ.ഡി ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇസ്ലാമിക അധിനിവേശത്തിനുശേഷം ഈ പ്രദേശം അറബ് ഗോത്രമായ ദിയാർ മുദാർ എന്നറിയപ്പെട്ടു. 762-ൽ ഖലീഫ അൽ മൻസൂർ യൂഫ്രട്ടീസ് ജംഗ്ഷനിൽ അർ-റാഫിക്ക എന്ന സ്ഥലത്ത് ഒരു ഗാരിസൺ നഗരം പണിതു. ഇത് ഹെല്ലനിസ്റ്റിക് നഗരമായ കല്ലിനിക്കോസുമായി നഗര സമാഹരണ റഖയിലേക്ക് ലയിപ്പിച്ചു.
ബാലിഖ് നദീതടത്തിലെ പുരാവസ്തു ഗവേഷണം[തിരുത്തുക]
പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ യൂറോപ്യൻ സഞ്ചാരികൾ ബാലിഖ് താഴ്‌വരയിൽ പുരാവസ്തു അവശിഷ്ടങ്ങൾ ഉണ്ടെന്ന് രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നുവെങ്കിലും 1938 വരെ ആദ്യത്തെ അന്വേഷണം നടന്നിരുന്നില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് പുരാവസ്തു ഗവേഷകനായ സർ മാക്സ് മല്ലോവൻ (എഴുത്തുകാരി അഗത ക്രിസ്റ്റിയുടെ ഭർത്താവ്) ബിസി ഏഴാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ രണ്ടാം മില്ലേനിയം വരെയുള്ള അഞ്ച് പുരാവസ്തു സ്ഥലങ്ങൾ അന്വേഷിക്കാൻ ആറാഴ്ച ചെലവഴിച്ചു.[7]1969-ൽ ജാക്വസ് കവിൻ സംവിധാനം ചെയ്ത ഒരു ഫ്രഞ്ച് ടീം അന്വേഷണം ആരംഭിച്ചു. സൈറ്റിന്റെ വടക്കൻ ചരിവിൽ പരിമിതമായ എട്ട് നിയോലിത്തിക്ക് അധിനിവേശ തലങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ടീം തുറന്നുകാട്ടി.[8]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ The discharge figures predate the introduction of large-scale irrigation works in the valley and may have changed significantly since then.
- ↑ Wirth, E. (1971). Syrien. Eine geographische Landeskunde. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft. p. 110. ISBN 3-534-02864-3.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help) - ↑ Wilkinson, T.J. (1998). "Water and human settlement in the Balikh Valley, Syria: investigations from 1992-1995". Journal of Field Archaeology. Boston University. 25 (1): 63–87. doi:10.2307/530458. JSTOR 530458.
{{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters:|month=and|coauthors=(help) - ↑ "Volume I: Overview of present conditions and current use of the water in the marshlands area/Book 1: Water resources" (PDF). New Eden Master Plan for integrated water resources management in the marshlands areas. New Eden Group. 2006. Archived from the original (PDF) on 27 July 2011. Retrieved 11 October 2009.
- ↑ Lloyd, S.; Brice, W. (1951). "Harran". Anatolian Studies. British Institute at Ankara. 1: 77–111. doi:10.2307/3642359. JSTOR 3642359.
- ↑ Mulders, M.A. (1969). The arid soils of the Balikh Basin (syria).
- ↑ Mallowan, M.E.L. (1946). "Excavations in the Balih Valley, 1938". Iraq. British Institute for the Study of Iraq. 8: 111–159. doi:10.2307/4199529. JSTOR 4199529.
- ↑ Cauvin, Jacques (1970) Mission 1969 en Djezireh (Syrie), Bulletin de la Société Préhistorique Française 67: 286-287 ; Cauvin Jacques (1972) Sondage à Tell Assouad (Djézireh, Syrie), in: Les Annales Archéologiques Arabes Syriennes 22: 85-88