ലാദിഷാ
| ലാദിഷാ | |
|---|---|
| Stylistic origins | |
| Cultural origins | ജമ്മു കശ്മീർ, ഇന്ത്യ |
| Typical instruments | ധുക്കർ |
| Derivative forms | ഷഹർ അശോബ്[1] |
| Regional scenes | |
| ജമ്മു കശ്മീർ, ലഡാക്ക് | |
പരമ്പരാഗതവും നർമ്മവുമായ നാടോടി ആലാപനത്തിന്റെ വേരുകളുള്ള ജമ്മു കശ്മീരിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച ഒരു കഥപറച്ചിൽ സംഗീതരീതിയാണ് ലാദിഷ. ഇത് ആദ്യം ആലപിച്ചിരുന്നത് പ്രാദേശികമായി ഒരു സ്ഥലത്ത് നിന്ന് മറ്റൊരിടത്തേക്ക് അലഞ്ഞുതിരിഞ്ഞുനടക്കുന്ന സ്‌തുതിപാഠകനാണ്. [2] സാധാരണയായി കാശ്മീരി ഭാഷയിൽ ആലപിക്കുന്നത് വേദന പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതിനോ അല്ലെങ്കിൽ ആളുകളെ താളാത്മകമായ രൂപത്തിൽ രസിപ്പിക്കുന്നതിനോ ആണ്. ബല്ലാഡ് അല്ലെങ്കിൽ മെലോഡിയസ് ആക്ഷേപഹാസ്യം പ്രധാനമായും രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക, സാംസ്കാരിക വിഷയങ്ങളെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ്. ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ ശബ്ദ ഇടവേളയില്ലാതെ ഒരു എന്റർടെയ്‌നർ അവരുടെ വിഷയം നർമ്മവും മെലഡിയും ചേർത്ത് ആലപിക്കുന്നു. രണ്ട് ലോഹ കമ്പികൾ അടങ്ങുന്ന പരമ്പരാഗത ഉപകരണമായ ധുക്കർ എന്ന സംഗീതോപകരണമുപയോഗിച്ചാണ് ഇത് ആലപിച്ചിരിക്കുന്നത്. ചിലപ്പോൾ, ഒരു സംഗീത ഉപകരണം ഇല്ലാതെയും ഒരു കലാകാരൻ പാടുന്നു.[3]
പൊതു വിനോദ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി അല്ലെങ്കിൽ തെറ്റായ കാഴ്ചപ്പാടുകളും പാരഡി സംഗീതവും അഭ്യസിക്കാതെ രാഷ്ട്രീയ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ, സാമൂഹിക അവബോധം അല്ലെങ്കിൽ സാംസ്കാരിക കഴിവ് എന്നിവ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിനായി ഒരു ലാദിഷ ഗായകൻ അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ ഒരു സമൂഹത്തിലെ ആശയവിനിമയക്കാരനായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. [4][5]വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, ഒരു ലഡിഷാ കലാകാരനെ വരികളെ ആശ്രയിച്ച് "തെരുവ് പ്രകടനം" അല്ലെങ്കിൽ "ചരിത്ര വിവരണക്കാരൻ" എന്നും വിളിക്കുന്നു.[6]
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലോ പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലോ ജമ്മു കശ്മീർ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെ സാഹചര്യപരമായ ബല്ലാഡ്, നർമ്മം, മെലഡി ടോൺ എന്നിവയുടെ സംയോജനത്തിലൂടെ വിവരിക്കുന്ന ഒരു ജനപ്രിയ വരികളാണ് ലാദിഷ. അതേ എന്റർടെയ്‌നർ എഴുതിയതും വിവരിച്ചതുമായ കശ്മീർ സംസ്കാരത്തിൽ അതിന്റെ വേരുകളുണ്ട്. മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഭരണാധികാരികളെ വിമർശിക്കാൻ കശ്മീരി സാഹിത്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സാഹിത്യം തുടക്കത്തിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. വിളവെടുപ്പുകാലത്ത് ലാദിഷാ ഗാനങ്ങൾ ആലപിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി ചില പ്രദേശവാസികൾ വിശ്വസിക്കുന്നു. [1]
ആധുനിക സംഗീത വിപ്ലവത്തോടെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ, ഈ തരം ജനപ്രീതി കുറഞ്ഞതോ ജനങ്ങൾക്ക് അജ്ഞാതമോ ആയിത്തീർന്നു. പിന്നീട് ഇത് കശ്മീർ സംഘർഷത്തെത്തുടർന്ന് കുറഞ്ഞു.[7]
സമകാലിക ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
ലാദിഷ യഥാർത്ഥത്തിൽ പുരുഷ കലാകാരന്മാരാണ് അവതരിപ്പിച്ചതെങ്കിൽ, 2020-ൽ കശ്മീർ കലാകാരിയായ സയ്യിദ് ആരിജ് സഫ്വി കശ്മീരിൽ ലാദിഷ അവതരിപ്പിക്കുന്ന ആദ്യ വനിതയായി.[8][7]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.0 1.1 Bhat, Saima (November 6, 2011). "Ladishah, Ladishah..." Archived from the original on 2020-01-18. Retrieved 2021-03-13.
- ↑ "Kashmir's street theatre special Laddi Shah on TV". Business Standard News. Press Trust of India. 2014-08-30. Retrieved 2020-11-27.
- ↑ "Ladi Shah". Kashmir Life. February 17, 2017.
- ↑ Tremblay, R. C.; Bhatia, M. (2020). Religion and Politics in Jammu and Kashmir. Taylor & Francis. p. 256. ISBN 978-1-000-07879-4. Retrieved 2020-11-27.
- ↑ Purewal, N. K.; Dingli, S. (2020). Gendering Security and Insecurity: Post/Neocolonial Security Logics and Feminist Interventions. ThirdWorlds. Taylor & Francis. p. 82. ISBN 978-0-429-51566-8. Retrieved 2020-11-27.
- ↑ Life, Kashmir (2011-03-14). "Walaykum Salam Ladishah Drav". Kashmir Life. Retrieved 2020-11-27.
- ↑ 7.0 7.1 "Meet 25-year-old Syed Areej Safvi, first Ladishah girl from Kashmir". Hindustan Times. November 25, 2020.
- ↑ "Meet Syed Areej Safvi, Literal First Ladishah Girl From Kashmir". banglanews24.com. 2020-11-02. Retrieved 2020-11-27.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്[തിരുത്തുക]
- Zutshi, C. (2014). Kashmir’s Contested Pasts: Narratives, Geographies, and the Historical Imagination. OUP India. ISBN 978-0-19-908936-9. Retrieved 2020-11-27.
- Kalla, K.L. (1985). The Literary Heritage of Kashmir. Mittal Publications. Retrieved 2020-11-27.
- Arihant Experts (2019). Know Your State Jammu and Kashmir. Arihant Publications India. ISBN 978-93-131-6916-1. Retrieved 2020-11-27.
| Concepts |  | |
|---|---|---|
| Instruments | ||
| Genres | ||
| Semi-classical genres | ||
| Thaats | ||