ചോഗ്യാൽ
| Chogyal of Sikkim | |
|---|---|
 | |
 Palden Thondup Namgyal | |
| Details | |
| First monarch | Phuntsog Namgyal |
| Last monarch | Palden Thondup Namgyal |
| Formation | 1642 |
| Abolition | 16 May 1975 |
| Residence | Tsuklakhang Palace, Gangtok |
| Pretender(s) | Wangchuk Namgyal |
മുൻ സിക്കിം രാജ്യത്തിലെ നംഗ്യാൽ രാജവംശത്തിൽപ്പെട്ട രാജാക്കന്മാരായിരുന്നു ചോഗ്യാൽ ("ധർമ്മ രാജാക്കന്മാർ", ടിബറ്റൻ: ཆོས་རྒྱལ). 1642 മുതൽ 1973 വരെ സിക്കിമിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ രാജാവായിരുന്നു ചോഗ്യാൽ, രാജവാഴ്ച നിർത്തലാക്കുകയും സിക്കിമിനെ ഇന്ത്യയുടെ 22-ാമത്തെ സംസ്ഥാനമാക്കാൻ സിക്കിമിലെ ജനങ്ങൾ ഒരു ഹിതപരിശോധനയിൽ വോട്ട് ചെയ്യുകയും ചെയ്തതിനെ തുടർന്ന് 1973 മുതൽ 1975 വരെ അവർ ഭരണഘടനാപരമായി രാജാവായി തുടർന്നു.[1][2]
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
ടിബറ്റിലെ കാം പ്രവിശ്യയിൽ നിന്ന് സിക്കിമിലേക്ക് വന്ന മിന്യാക് ഹൗസിലെ രാജകുമാരനായ ഗുരു താഷിയുടെ അഞ്ചാം തലമുറയിലെ പിൻഗാമിയായ ഫണ്ട്‌സോഗ് നാംഗ്യാൽ സ്ഥാപിച്ച നംഗ്യാൽ രാജവാഴ്ച (ചോഗ്യാൽ രാജവംശം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) 1642 മുതൽ 1975 വരെ സിക്കിം ഭരിച്ചു.[3] ചോഗ്യാൽ എന്നാൽ 'നീതിയുള്ള ഭരണാധികാരി' എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്, നംഗ്യാൽ രാജവാഴ്ചയുടെ ഭരണകാലത്ത് സിക്കിമിലെ ബുദ്ധ രാജാക്കന്മാർക്ക് നൽകിയ പദവിയായിരുന്നു ഇത്.
സിക്കിമിന്റെ രക്ഷാധികാരിയായ ഗുരു റിൻപോച്ചെയാണ് ചോഗ്യാലിന്റെ ഭരണം മുൻകൂട്ടിപ്പറഞ്ഞത്. എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ വിശുദ്ധൻ സംസ്ഥാനത്ത് എത്തിയപ്പോൾ രാജാക്കന്മാരുടെ ഭരണം പ്രവചിച്ചിരുന്നു. 1642-ൽ യുക്‌സോമിലെ സിക്കിമിലെ ആദ്യത്തെ ചോഗ്യാലായി ഫണ്ട്‌സോഗ് നംഗ്യാൽ അധികാരമേറ്റു. രാജാവിന്റെ കിരീടധാരണം ഒരു മഹത്തായ സംഭവമായിരുന്നു, വടക്ക്, പടിഞ്ഞാറ്, തെക്ക് എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത ദിശകളിൽ നിന്ന് അവിടെയെത്തിയ മൂന്ന് ബഹുമാനപ്പെട്ട ലാമകൾ അദ്ദേഹത്തെ കിരീടമണിയിച്ചു.
സിക്കിമിലെ ചോഗ്യാൽ രാജാക്കന്മാർ[തിരുത്തുക]
ചോഗ്യാലുകളുടെ പട്ടിക[തിരുത്തുക]
| Name | Lifespan | Reign start | Reign end | Notes | Family | Image |
|---|---|---|---|---|---|---|
ഫുൻട്സോഗ് നംഗ്യാൽ
| 1604–1670 (65–66 വയസ്സ്) | 1642 | 1670 | സിംഹാസനത്തിൽ കയറുകയും സിക്കിമിലെ ആദ്യത്തെ ചോഗ്യാലായി സമർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പശ്ചിമ സിക്കിമിലെ യുക്‌സോം തലസ്ഥാനമാക്കി. | നംഗ്യാൽ |  |
ടെൻസങ് നംഗ്യാൽ
| 1644–1700 (55–56 വയസ്സ്) | 1670 | 1700 | ഫുൻട്സോഗ് നംഗ്യാലിന്റെ പുത്രൻ. യുക്‌സോമിൽ നിന്ന് റബ്ഡെൻസെയിലേക്ക് തലസ്ഥാനം മാറ്റി, അത് പിന്നീട് ഗൂർഖകൾ നശിപ്പിച്ചു. | നംഗ്യാൽ |  |
ചക്ദോർ നംഗ്യാൽ
| 1686–1717 (30–31 വയസ്സ്) | 1700 | 1717 | ലാസയിലേക്ക് പലായനം ചെയ്ത ചക്ദോറിനെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അർദ്ധസഹോദരി പെൻഡിയോങ്മു അധികാരത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കാൻ ശ്രമിച്ചു, പക്ഷേ ടിബറ്റൻ രാജാവായി പുനഃസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.. | നംഗ്യാൽ | |
ഗ്യുർമെഡ് നംഗ്യാൽ
| 1707–1733 (25–26 വയസ്സ്) | 1717 | 1733 | സിക്കിം നേപ്പാളികൾ ആക്രമിച്ചു. | നംഗ്യാൽ | |
ഫുൻട്സോഗ് നംഗ്യാൽ II
| 1733–1780 (46–47 വയസ്സ്) | 1733 | 1780 | അന്നത്തെ സിക്കിമിന്റെ തലസ്ഥാനമായ റാബ്ഡെൻസെയിൽ നേപ്പാളികൾ റെയ്ഡ് നടത്തി. | നംഗ്യാൽ | |
ടെൻസിങ് നംഗ്യാൽ
| 1769–1793 (23–24 വയസ്സ്) | 1780 | 1793 | ക്വിംഗ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലുള്ള ടിബറ്റിലേക്ക് പലായനം ചെയ്തു, പിന്നീട് അവിടെ പ്രവാസത്തിൽ ആയിരിക്കെ മരിച്ചു. | നംഗ്യാൽ | |
സുഗ്ഫുട് നംഗ്യാൽ
| 1785–1863 (77–78 വയസ്സ്) | 1793 | 1863 | ടെൻസിങ് നംഗ്യാലിന്റെ പുത്രൻ. സിക്കിമിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ഭരിച്ച ചോഗ്യാൽ. തലസ്ഥാനത്തെ റാബ്ഡെൻസെയിൽ നിന്ന് മൂന്നാം തലസ്ഥാനത്തേക്ക് തുംലോംഗ് മാറ്റി. 1817-ൽ സിക്കിമും ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയും തമ്മിൽ ഒപ്പുവെച്ച തിറ്റാലിയ ഉടമ്പടി പ്രകാരം നേപ്പാൾ ആക്രമണത്തിൽ സിക്കിമിന് നഷ്ടമായ പ്രദേശങ്ങൾ സിക്കിമിന് തിരിച്ച് നൽകപ്പെട്ടു. ഡാർജിലിംഗ് 1835-ൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് സമ്മാനിച്ചു. 1861-ലെ തുംലോങ് ഉടമ്പടി സിക്കിമിനെ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് സംരക്ഷക രാജ്യം ആക്കി. | നംഗ്യാൽ | |
സിഡ്കിയോങ് നംഗ്യാൽ
| 1819–1874 (54–55 വയസ്സ്) | 1863 | 1874 | സുഗ്ഫുട് നംഗ്യാലിന്റെ പുത്രൻ. | നംഗ്യാൽ | |
തുടോബ് നംഗ്യാൽ
| 1860 – 11 ഫെബ്രുവരി 1914 (53–54 വയസ്സ്) | 1874 | 11 ഫെബ്രുവരി 1914 | സിഡ്കിയോങ് നംഗ്യാലിന്റെ അർദ്ധ സഹോദരൻ. ജോൺ ക്ലോഡ് വൈറ്റ് 1889-ൽ സിക്കിമിലെ ആദ്യത്തെ പൊളിറ്റിക്കൽ ഓഫീസർ ആയി നിയമിതനായി.[4] 1894-ൽ തുംലോങ്ങിൽ നിന്ന് നാലാമത്തെയും അവസാനത്തെയും തലസ്ഥാനമായ ഗാങ്‌ടോക്കിലേക്ക് തലസ്ഥാനം മാറ്റി. | നംഗ്യാൽ |  |
സിഡ്‌കെയോങ് തുൽകു നംഗ്യാൽ
| 1879 – 5 ഡിസംബർ 1914 (34–35 വയസ്സ്) | 11 ഫെബ്രുവരി 1914 | 5 ഡിസംബർ 1914 | തുട്ടോബ് നംഗ്യാലിന്റെ പുത്രൻ. സിക്കിമിലെ ഏറ്റവും ചുരുങ്ങിയ കാലം ഭരിച്ച ചോഗ്യാൽ. ഹൃദയസ്തംഭനം മൂലം സംശയാസ്പദമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ മരിച്ചു. | നംഗ്യാൽ |  |
തശി നംഗ്യാൽ
| 26 ഒക്ടോബർ 1893 – 2 ഡിസംബർ 1963 (പ്രായം 70) | 5 ഡിസംബർ 1914 | 2 ഡിസംബർ 1963 | സിദ്‌കിയോങ് തുൽകു നംഗ്യാലിന്റെ അർദ്ധസഹോദരൻ. സിക്കിമിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ഭരിച്ച രണ്ടാമത്തെ ചോഗ്യാൽ. ഇന്ത്യയും സിക്കിമും തമ്മിൽ 1950-ൽ ഒപ്പുവെച്ച ഉടമ്പടി, സിക്കിമിന്റെ മേൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് അധികാരാവകാശം നൽകി. | നംഗ്യാൽ |  |
പാൽഡൻ തോണ്ടുപ് നംഗ്യാൽ
| 23 മേയ് 1923 – 29 ജനുവരി 1982 (പ്രായം 58) | 2 ഡിസംബർ 1963[i] | 10 ഏപ്രിൽ 1975 | തശി നംഗ്യാലിന്റെ പുത്രൻ. സിക്കിമിലെ അവസാനത്തെ ചോഗ്യാൽ. 1975-ലെ ജനഹിതപരിശോധനയെ തുടർന്ന് രാജ്യം ഇന്ത്യയുടെ സംസ്ഥാനമായി. | നംഗ്യാൽ | |
സ്ഥാനപ്പേര് മാത്രമായ ചോഗ്യാലുകൾ[തിരുത്തുക]
പാൽഡൻ തോണ്ടുപ് നംഗ്യാലിന്റെ ആദ്യ വിവാഹത്തിൽ നിന്നുള്ള മകൻ, നംഗ്യാൽ (സിക്കിമീസ്-དབང་ཕྱུག་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ; ജനനം 1 ഏപ്രിൽ 1953), 1982 ജനുവരി 29-ന് പിതാവിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് 13-ാമത്തെ ചോഗ്യാൽ എന്ന് നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു, എന്നാൽ ഈ സ്ഥാനം ഔദ്യോഗികമായി അധികാരമൊന്നും നൽകുന്നില്ല.
| ശീർഷകം (1975–ഇന്ന് വരെ) | |||||||||
| പേര് | ഭരണത്തിന്റെ തുടക്കം | ഭരണത്തിന്റെ അവസാനം | കുറിപ്പുകൾ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| പാൽഡൻ തോണ്ടുപ് നംഗ്യാൽ | 1975 ഏപ്രിൽ 10 | 29 ജനുവരി 1982 | താഷി നംഗ്യാലിന്റെ മകൻ | ||||||
| വാങ്ചുക് നംഗ്യാൽ | 29 ജനുവരി 1982 | ചുമതലയേറ്റത് | പാൽഡൻ തോണ്ടുപ്പ് നംഗ്യാലിന്റെ മകൻ | ||||||
വംശാവലി[തിരുത്തുക]
| നംഗ്യാൽ രാജവംശവും സിക്കിമിലെ ചോഗ്യാലുകളും | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
രാജകീയ പതാക[തിരുത്തുക]
-
സിക്കിമിന്റെ രാജകീയ പതാക 1877–1975.
മറ്റ് ഹിമാലയൻ രാജ്യങ്ങളുടെ ഭരണാധികാരികൾ[തിരുത്തുക]
ഭൂട്ടാനിലെ ഡ്രക് ഗ്യാൽപോ[തിരുത്തുക]
ഭൂട്ടാനിൽ, "ധർമ്മരാജ" അല്ലെങ്കിൽ "നീതിമാനായ രാജാവ്" എന്നത് ഭരണാധികാരികൾക്ക് നൽകപ്പെട്ട ഒരു ഒരു പ്രത്യേക തരം താൽക്കാലികവും ആത്മീയവുമായ പദവിയാണ്. ഭൂട്ടാനിൽ ചോഗ്യാലുകൾക്ക് ഷബ്ദ്രുങ് എന്ന പദവി ലഭിച്ചു. ഈ സന്ദർഭത്തിൽ, പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ടിബറ്റൻ വംശജനായ ഭൂട്ടാന്റെ സ്ഥാപകനായ ഷബ്ദ്രുങ് നഗാവാങ് നംഗ്യാലിന്റെ അംഗീകൃത പുനർജന്മമാണ് (അല്ലെങ്കിൽ പുനർജന്മങ്ങളുടെ തുടർച്ച) ചോഗ്യാൽ. പരമോന്നത പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു സ്ഥാനമായ ഭൂട്ടാനീസ് ചോഗ്യാൽ, പരമോന്നത സന്യാസ അധികാരിയായ ജെ കെൻപോയ്ക്കും ഏറ്റവും ഉയർന്ന താൽക്കാലിക ഭരണാധികാരിയായ ദേബ് രാജ അല്ലെങ്കിൽ ദ്രുക് ദേശിക്കും മുകളിലായിരുന്നു. [6] ഭൂട്ടാനിൽ ഷബ്ദ്രുങ് അവതാരങ്ങളുടെ രണ്ട് പ്രധാന നിരകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു.
ലഡാക്കിലെ ഗ്യാൽപോ[തിരുത്തുക]
1460 മുതൽ 1842 വരെ നിലനിന്നിരുന്ന നംഗ്യാൽ രാജവംശത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക നിരയാണ് ലഡാക്കിന്റെ പ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്നത്, ലഡാക്കിലെ ഗ്യാൽപോ എന്നായിരുന്നു അവരുടെ സ്ഥാനപ്പേര്. [7]
ഇതും കാണുക[തിരുത്തുക]
- ധർമ്മരാജ
- ദേവരാജൻ
- ഗാർപോൺ
- സിക്കിമിന്റെ ചരിത്രം
- ലഡാക്കിന്റെ ചരിത്രം
കുറിപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ G. T. (1 March 1975), "Trouble in Sikkim", Index on Censorship, 4: 68–69, doi:10.1080/03064227508532403, S2CID 220927214
- ↑ "Sikkim Votes to End Monarchy, Merge With India". The New York Times. 16 April 1975. Archived from the original on 19 August 2017. Retrieved 4 September 2020.
- ↑ Measuroo.com States and Territories of India series. Online: (accessed: 14 May 2008)
- ↑ "John Claude White – career". King's College London. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 17 February 2021.
- ↑ "Maharaja and His U.S. Bride Crowned Amid Pomp in Sikkim". The New York Times. 5 April 1965. Archived from the original on 8 August 2020. Retrieved 4 September 2020.
- ↑ Norbu, Namkhai (1988, 2000). The Crystal and the Way of Light: The Teachings of Namkhai Norbu. (Snow Lion Publications) pg.20 and Notes.
- ↑ Teg Bahadur Kapur (1987). Ladakh, the Wonderland A Geographical, Historical, and Sociological Study. Mittal Publications. p. 57. ISBN 9788170990116.
| Topics |  | |
|---|---|---|
| Administration | ||
| Districts | ||
| Towns | ||
| Rivers | ||
| Lakes | ||
| Glaciers | ||
| See also | ||