ഗിരാ സാരാഭായ്
ഗിരാ സാരാഭായ് | |
|---|---|
 ഗിരാ സാരാഭായ് 1951 ൽ | |
| ജനനം | 1923 |
| മരണം | 15 ജൂലൈ 2021 (പ്രായം 97–98) അഹമ്മദാബാദ്, ഗുജറാത്ത്, ഇന്ത്യ |
| ദേശീയത | ഭാരതീയ |
| തൊഴിൽ | ഡിസൈനർ, ക്യൂറേറ്റർ, സംരംഭക |
| അറിയപ്പെടുന്നത് | National Institute of Design, Calico Museum of Textiles, Calico Dome, B. M. Institute of Mental Health |
| പ്രസ്ഥാനം | മോഡേണിസം |
| മാതാപിതാക്ക(ൾ) |
|
| ബന്ധുക്കൾ | ഗൌതം സാരാഭായ് (സഹോദരൻ) വിക്രം സാരാഭായ് (സഹോദരൻ) ഗീത സാരാഭായ് മേയർ (സഹോദരി) അനസൂയ സാരാഭായ് (ആന്റി) മൃണാലിനി സാരാഭായ് (സഹോദര പത്നി) |
ഒരു ഇന്ത്യൻ വാസ്തുശിൽപ്പിയും, ഡിസൈനറും, ഒരു ഡിസൈൻ അധ്യാപികയും ആയിരുന്നു ഗിരാ സാരാഭായ് (ജനനം: 1923, മരണം: 15 ജൂലൈ 2021). സാരാഭായ് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച അവർ എട്ട് സഹോദരങ്ങളിൽ ഇളയവളായിരുന്നു. ഗുജറാത്തിലെ നിരവധി വ്യാവസായിക, വിദ്യാഭ്യാസ പദ്ധതികളിൽ സംഭാവന ചെയ്തതിന് അവർ പ്രശസ്തയാണ്. ഒരു പൊതു ചാരിറ്റബിൾ ട്രസ്റ്റായ സാരാഭായ് ഫൗണ്ടേഷന്റെ പ്രതിനിധിയായിരുന്നു അവർ. ഗിരയും അവരുടെ സഹോദരൻ ഗൗതം സാരാഭായിയും അഹമ്മദാബാദിലെ നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഡിസൈൻ തുടങ്ങുന്നതിനും അതിന്റെ അക്കാദമിക് പാഠ്യപദ്ധതികൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിലും പങ്ക് വഹിച്ചു.
മുൻകാല ജീവിതം
[തിരുത്തുക]
വ്യവസായിയായ അംബലാൽ സാരാഭായിയുടെയും രേവയുടെയും (പിന്നീട് സരളാദേവി സാരാഭായ് എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു) മകളായി 1923 ൽ ജനിച്ച ഗിരാ സാരാഭായി അവരുടെ എട്ട് മക്കളിൽ ഇളയവളായിരുന്നു. അവർ സഹോദരങ്ങളോടൊപ്പം വീട്ടിൽ തന്നെ പഠിച്ചു, അവർക്ക് ഔപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. കൗമാരത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ, അവർ കുടുംബത്തോടൊപ്പം ന്യൂയോർക്കിലേക്ക് മാറി. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ അവർ 1947 മുതൽ 1951 വരെ ഫ്രാങ്ക് ലോയ്ഡ് റൈറ്റിനൊപ്പം അരിസോണയിലെ താലിസിൻ വെസ്റ്റ് സ്റ്റുഡിയോയിൽ പരിശീലനം നേടി.[1]
കരിയർ
[തിരുത്തുക]ഗിരയും സഹോദരൻ ഗൗതം സാരാഭായിയും കാലിക്കോ മിൽസിലും മറ്റ് നിരവധി വാസ്തുവിദ്യാ, ഡിസൈൻ പ്രോജക്ടുകളിലും ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിച്ചു. [2] ആദ്യ ഇന്ത്യൻ ആസ്ഥാനമായുള്ള പരസ്യ ഏജൻസിയായ ഗ്രാഫിക് ഡിസൈൻ ഏജൻസിയായ ശിൽപി ആരംഭിച്ചത് ഗിരയാണ്. [2]
1950 കളിലും 1960 കളിലും ഇന്ത്യയിലെ ആധുനിക വാസ്തുവിദ്യയിൽ ഗീരയും സഹോദരൻ ഗൗതമും ഗണ്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകി. അവരുടെ പ്രവർത്തികളിൽ ഫ്രാങ്ക് ലോയ്ഡ് റൈറ്റിന്റെ സ്വാധീനം വളരെയധികം ഉണ്തായിരുന്നു. [2] പ്രാദേശിക സാമഗ്രികൾ ഉപയോഗിച്ച് പ്രാദേശിക ആശങ്കകൾക്ക് ഒരു വാസ്തുവിദ്യാ പ്രതികരണം സൃഷ്ടിക്കാൻ അവർ ശ്രമിച്ചു. ചാൾസ്, റേ ഈംസ്, ബക്ക്മിൻസ്റ്റർ ഫുള്ളർ, ലൂയിസ് കാൻ, ഫ്രെയ് ഓട്ടോ എന്നിവരെ അഹമ്മദാബാദിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുന്നതിൽ അവർ നിർണായകമായിരുന്നു, ആ വാസ്തുവിദ്യാ രൂപകൽപനയിലെ പ്രമുഖർ ഇന്ത്യയിൽ വാസ്തുവിദ്യയും ഡിസൈൻ വിദ്യാഭ്യാസവും വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് പ്രവർത്തിച്ചു. അഹമ്മദാബാദിലെ നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഡിസൈൻ, [1] ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മാനേജ്മെന്റ് അഹമ്മദാബാദ്, ബിഎം ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെന്റൽ ഹെൽത്ത് തുടങ്ങി നിരവധി പ്രമുഖ ദേശീയ സ്ഥാപനങ്ങൾ അഹമ്മദാബാദിൽ സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ അവർ പ്രമുഖ സംഭാവന നൽകി. [2]
1949 -ൽ, ഗിരാ സാരാഭായ് ഇന്ത്യൻ തുണിത്തരങ്ങളുടെ ചരിത്രപരമായ ശേഖരമുള്ള കാലിക്കോ മ്യൂസിയം ഓഫ് ടെക്സ്റ്റൈൽസ് സ്ഥാപിക്കുകയും കെട്ടിടം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയും പരിപാലിക്കുകയും ചെയ്തു. ഡിസൈൻ അറിവ്, വിഭവങ്ങൾ, ഗവേഷണം, പ്രസിദ്ധീകരണം എന്നിവയ്ക്കുള്ള ഒരു കേന്ദ്രം കൂടിയാണിത്.[2] 1951 മുതൽ 1955 വരെ, ലെ കോർബ്യൂസിയർ വില്ല സാരാഭായിയുടെ രൂപകൽപ്പനയിൽ പ്രവർത്തിക്കുമ്പോൾ, ഗിര സാരാഭായിയുമായി കൂടിയാലോചിച്ചിരുന്നു.[3]
ഗിറയും ഗൗതവും പരീക്ഷണാത്മക കാലിക്കോ ഡോം വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് ഫുള്ളറുമായി സഹകരിച്ച് പ്രവർത്തിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ ബഹിരാകാശ ചട്ടക്കൂടായിരുന്നു അത്. [2][4] 2019 ൽ അഹമ്മദാബാദ് മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ താഴികക്കുടം ഒരു പൈതൃക സ്ഥലമായി പുനർനിർമ്മിക്കുന്നതിന് പദ്ധതിയിട്ടു. [5]
അവരുടെ കരിയറിന്റെ പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ, അവർ പരമ്പരാഗത ഇന്ത്യൻ രൂപങ്ങൾ, ഘടകങ്ങൾ എന്നിവ പരീക്ഷിക്കാൻ തുടങ്ങി. [2]
നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഡിസൈൻ
[തിരുത്തുക]1960 കളിൽ അഹമ്മദാബാദിൽ (എൻഐഡി) നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഡിസൈൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ ഗൗരത്തിനൊപ്പം ഗിരയും നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു.[6] ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിനായുള്ള അക്കാദമിക് മോഡലിനെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ ദശരഥ് പട്ടേൽ, ജെയിംസ് പ്രെസ്‌റ്റിനി, വിക്രം സാരാഭായ് തുടങ്ങിയ വിദഗ്ധരുമായി അവർ പതിവായി സംസ്കാർ കേന്ദ്ര മ്യൂസിയത്തിൽ കൂടിയാലോചനകൾ സംഘടിപ്പിച്ചു. ഗിരയുടേയും ഗൗതമന്റേയും ഉപദേശപ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ പരിശീലനം നേടിയ ഡിസൈനർമാരുടെ ആദ്യ കൂട്ടായ്മ ബിരുദം നേടി. [7]
പ്രധാന എൻഐഡി കെട്ടിടം രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുന്നതിലും ഗിരാ സാരാഭായ് പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചു. എൻഐഡിയിലെ ടെക്സ്റ്റൈൽ ഡിസൈൻ പ്രോഗ്രാം രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ഗിര സാരാഭായ്ക്ക് ക്രെഡിറ്റ് നൽകുന്നത് എൻഐഡി ടെക്സ്റ്റൈൽ ഡിസൈൻ ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ ഡിസൈൻ കൺസൾട്ടന്റും അധ്യാപകനും പൂർവ്വ വിദ്യാർത്ഥിയുമായ കുർമാ റാവു ആണ്. അവർ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് സന്ദർശിക്കുകയും വിദ്യാർത്ഥികളെ നിരീക്ഷിക്കുകയും വിലയേറിയ ഫീഡ്‌ബാക്ക് നൽകുകയും വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് കാലിക്കോ മ്യൂസിയത്തിലേക്ക് പൂർണ്ണ പ്രവേശനം ഉണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്തു. [1]
1964 -ൽ ഗിര സാരാഭായ് ജോർജ് നകാഷിമയെ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചു, അവിടെ അദ്ദേഹം വിവിധ ഫർണിച്ചറുകൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തു. [8] 1975 ൽ ഗിരാ സാരാഭായ് പടിയിറങ്ങുന്നതുവരെ, നകാഷിമയുടെ ചിത്രങ്ങളുടെയും നിർദ്ദേശങ്ങളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഡിസൈനുകളുടെ നിർമ്മാണം തുടർന്നു. [9] എൻഐഡിയുടെ കൺസൾട്ടന്റായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കാൻ ഗിരാ സാരഭായ് ലണ്ടനിലെ റോയൽ കോളേജ് ഓഫ് ആർട്ടിൽ നിന്ന് നിരവധി പേരെ ക്ഷണിച്ചു. [1]
അവളുടെ ജോലിയിൽ അവൾ അച്ചടക്കത്തിനും വിശദാംശങ്ങൾക്കും ശ്രദ്ധ കൊടുത്തിരുന്നുവെന്ന് എൻഐഡിയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ ഓർക്കുന്നു. [1]
മരണം
[തിരുത്തുക]ഗിരാ സാരാഭായ് 2021 ജൂലൈ 15 ന് അഹമ്മദാബാദിലെ ഷാഹിബാഗിലെ സ്വ വസതിയിൽ വച്ച് അന്തരിച്ചു.
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 National Institute of Design (2013). 50 Years of the National Institute of Design, 1961-2011. Ahmedabad: Research and Publications, National Institute of Design. ISBN 978-81-86199-71-8.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Desai, Madhavi (2017). Women Architects and Modernism In India. Routledge. pp. 59–63. ISBN 978-1-138-28142-4.
- ↑ Ubbelohde, Susan (2003). "The Dance of a Summer Day: Le Corbusier's Sarabhai House in Ahmedabad, India". Traditional Dwellings and Settlements Review. 14 (2): 65–80. ISSN 1050-2092. JSTOR 41758019. Archived from the original on 6 May 2021. Retrieved 19 March 2021.
- ↑ "Explained: The signature of Kahn and other foreign architects on Indian cities". The Indian Express (in ഇംഗ്ലീഷ്). 29 December 2020. Archived from the original on 19 January 2021. Retrieved 24 March 2021.
- ↑ "Gujarat: Nine years on, no progress on Calico Dome". The Times of India (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 6 May 2021. Retrieved 26 March 2021.
- ↑ Lautman, Victoria (20 April 2013). "The timing was fortunate". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Archived from the original on 6 May 2021. Retrieved 20 March 2021.
- ↑ "Design education in India: An experiment in modernity". Stir World (in English). Archived from the original on 6 May 2021. Retrieved 19 March 2021.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Kachru, Tanishka (2017). Nakashima at NID. Ahmedabad: NID Press. p. 4. ISBN 978-81-86199-87-9.
- ↑ Bhura, Sneha (8 August 2018). "George Nakashima's iconic grass-seated chairs up for auction at Saffronart". The Week (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 6 May 2021. Retrieved 19 March 2021.