Jump to content

ഫോഗോ, വെർദ്ദേ മുനമ്പ്

Coordinates: 14°57′00″N 24°20′33″W / 14.9500°N 24.3425°W / 14.9500; -24.3425
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Fogo
Fogo is located in Cape Verde
Fogo
Fogo
Fogo is located in Atlantic Ocean
Fogo
Fogo
Geography
LocationAtlantic Ocean
Coordinates14°57′00″N 24°20′33″W / 14.9500°N 24.3425°W / 14.9500; -24.3425
Area476 km2 (184 sq mi)
Length26.3 km (16.34 mi)
Width23.9 km (14.85 mi)
Highest elevation2,829 m (9,281 ft)
Highest pointPico do Fogo
Administration
Concelhos (Municipalities)Mosteiros, Santa Catarina do Fogo, São Filipe
Largest settlementSão Filipe (pop. Sao Filipe)
Demographics
Population35,837 (2015)
Pop. density75.3 /km2 (195 /sq mi)

കേപ് വെർഡെയുടെ സോട്ടാവെന്റോ ഗ്രൂപ്പിലെ ഒരു ദ്വീപാണ് ഫോഗോ ( പോർച്ചുഗീസ് ഫോർ " ഫയർ ").വിസ്തീർണ്ണം 476   km². ഇതിന്റെ ജനസംഖ്യ 35,837 (2015), [1] :36 :25 കേപ് 2,829 metres (9,281 feet) എല്ലാ ദ്വീപുകളിലും ഏറ്റവും ഉയരത്തിൽ എത്തുന്ന ഇത് സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 2,829 metres (9,281 feet) ഉയരത്തിൽ അതിന്റെ സജീവമായ അഗ്നിപർവ്വതമായ പിക്കോ ഡോ ഫോഗോയുടെ കൊടുമുടിയിൽ എത്തുന്നു . :25

ചരിത്രം

[തിരുത്തുക]

ഫോഗോയുടെ കിഴക്ക് ഭാഗം 73,000 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് സമുദ്രത്തിൽ തകർന്നുവീണു, 170 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ സുനാമി സൃഷ്ടിച്ച് അടുത്തുള്ള ദ്വീപായ സാന്റിയാഗോയിൽ ആഞ്ഞടിച്ചു. [2]

ഹെൻ‌റി നാവിഗേറ്ററിനും പോർച്ചുഗീസ് കിരീടത്തിനും വേണ്ടി ജെനോവസ് ക്യാപ്റ്റൻ അന്റോണിയോ ഡി നോളി 1460 ൽ ഫോഗോയെ കണ്ടെത്തി. ഇത് 1598 മാപ്പിൽ I. ഡി ഫോഗോ ആയി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. [3] 1470 നും 1490 നും ഇടയിൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയ കേപ് വെർഡെയിലെ രണ്ടാമത്തെ ദ്വീപാണ് ഫോഗോ, സിഡേഡ് വെൽഹയ്ക്ക് ശേഷം കേപ് വെർഡെയുടെ രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും പഴയ പട്ടണമായ സാവോ ഫിലിപ്പെ ഇവിടെ ആണ് . [4]

1680, 1725, 1857, 1951, 1995, 2014–15 കാലഘട്ടങ്ങളിൽ ഫോഗോ അഗ്നിപർവ്വതം ഉച്ചിയിൽ നിന്നും അരികിലെ വിള്ളലുകളിൽ നിന്നും പതിവായി പൊട്ടിത്തെറിച്ചു. [5] 1680 ലെ പൊട്ടിത്തെറി ദ്വീപിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും ചാരത്തിൽ പൊതിഞ്ഞു, ഇത് നിരവധി നിവാസികൾ അടുത്തുള്ള ബ്രാവ ദ്വീപിലേക്ക് പലായനം ചെയ്യാൻ നിർബന്ധിതരായി.

ഫോഗോ വരൾച്ചയ്ക്കും ക്ഷാമത്തിനും ഇരയാകുന്നു. വേനൽക്കാലത്ത് മഴ അപര്യാപ്തമായ വർഷങ്ങളിൽ, പല നിവാസികളും പട്ടിണി മൂലം ഭയപ്പെട്ടിരുന്നു. 18, 19 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ഇത് പലതവണ സംഭവിച്ചു, 1941 നും 1943 നും ഇടയിൽ, ദ്വീപിലെ ജനസംഖ്യയുടെ 31% പേർ മരിച്ചു. [6]

1992 ജനുവരി വരെ ദ്വീപ് ഒരൊറ്റ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയായിരുന്നു, അതിനെ നാല് ഇടവകകളായി വിഭജിച്ചു. തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മൂന്ന് ഇടവകകൾ സാവോ ഫിലിപ്പിന്റെ പുതിയ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയിൽ ചേർന്നു, വടക്കുകിഴക്കൻ ഇടവകയായ നോസ സെൻഹോറ ഡാ അജുഡ മോസ്റ്റീറോസിന്റെ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയായി . [7] [8] സാന്താ കാറ്ററീന ഡോ ഫോഗോയുടെ ഇടവക 2005 ൽ സാവോ ഫിലിപ്പിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തി, സാന്താ കാറ്ററിന ഡോ ഫോഗോ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയായി. [9]

ഭൂമിശാസ്ത്രം

[തിരുത്തുക]

കേപ് വെർഡെയിലെ തെക്കേ അറ്റത്തുള്ള ദ്വീപുകളിലൊന്നായ ഫോഗോ കിഴക്ക് സാന്റിയാഗോ ദ്വീപുകൾക്കും പടിഞ്ഞാറ് ബ്രാവ ദ്വീപുകൾക്കുമിടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിനു ആണ്  26.3 കിലോമീറ്റർ നീളവും   23.9കിലോമീറ്റർ വീതിയും ഉണ്ട്; അതിന്റെ വിസ്തീർണ്ണം 476 ആണ്   കി.മീ 2 ആകുന്നു. [1] :25 പ്രായോഗികമായി ദ്വീപ് മുഴുവൻ ഒരു സ്ട്രാറ്റോവോൾക്കാനോയാണ്, അത് ആനുകാലികമായി സജീവമാണ്: ഇത് അവസാനമായി പൊട്ടിത്തെറിച്ചത് 2014 ലാണ്. 9-kilometre-wide (5.6 mi) ) ബോർഡീറയാണ് ഏറ്റവും വലിയ അഗ്നിപർവ്വത സവിശേഷത കാൽഡെറ, 1 kilometre (0.62 miles) ഉയരമുള്ള മതിലുകളും കിഴക്കൻ അറ്റത്ത് ഒരു ലംഘനവുമുണ്ട്. [5] രണ്ട് ചെറിയ ഗ്രാമങ്ങൾ, പോർട്ടെല, ബംഗൈറ എന്നിവ കാൽഡെറയുടെ തറയിൽ (ച as ദാസ് കാൽഡെറാസ്) നിലവിലുണ്ട്; പൊട്ടിത്തെറിയുടെ സമയത്ത് ജീവനക്കാരെ ഒഴിപ്പിച്ചു.

ദ്വീപിന്റെ പ്രധാന നഗരം സാവോ ഫിലിപ്പ് ആണ്, അതിനടുത്തായി ഒരു വിമാനത്താവളവും തുറമുഖവുമാണ് . ഫോഗോ പ്രധാനമായും കാർഷിക, ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ ദ്വീപാണ്. വടക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ മഴ ലഭിക്കുന്നു.

സസ്യ ജീവ ജാലങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
സാവോ ഫിലിപ്പിലെ മ്യൂസിയു മുനിസിപ്പാലിറ്റിയുടെ പൂന്തോട്ടത്തിലെ പ്രാദേശിക സസ്യങ്ങൾ

ഫിയയുടെ പെട്രെൽ, ബോയ്ഡിന്റെ ഷിയർ‌വാട്ടർ, കേപ് വെർഡെ സ്വിഫ്റ്റ് എന്നിവയാണ് ഫോഗോയിലെ പ്രധാന പക്ഷിമൃഗാദികൾ . [10] എഗോിയം വൾക്കനോറം ( വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ) [11], എറിസിമം കാബോവർഡീനം ( ഗുരുതരമായി വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്നവ ) [12] എന്നിവ ഫോഗോയിലെ അഗ്നിപർവ്വതത്തിന്റെ പുറം ഗർത്തത്തിന്റെ വക്കിൽ മാത്രമാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.

കാലാവസ്ഥ

[തിരുത്തുക]

വളരെ പർവതപ്രദേശമായതിനാൽ ഈ ദ്വീപിൽ പലതരം കാലാവസ്ഥയുണ്ട്. കോപ്പൻ-ഗൈഗർ കാലാവസ്ഥാ വർഗ്ഗീകരണ സമ്പ്രദായമനുസരിച്ച് തീരപ്രദേശത്ത് ഫോഗോയ്ക്ക് മിതമായ വരണ്ട ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയാണ്; ചരിവുകളിൽ ഉയർന്നത് (~ 800 metres or 2,600 feet എ.എസ്.എൽ) ഇതിന് ഒരു അർദ്ധവൃത്താകൃതിയിലുള്ള ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥയുണ്ട് (കോപ്പൻ-ഗൈഗർ ബി.എസ് _ വർഷം മുഴുവനും സമീകൃത താപനിലയുള്ള; 1,000 metres (3,300 feet) മുകളിൽ തണുത്ത ഉയർന്ന പ്രദേശങ്ങളിലെ ഉപ ഉഷ്ണമേഖലാ സ്റ്റെപ്പ് കാലാവസ്ഥയുണ്ട് (കോപ്പൻ –ഗൈഗർ BskL ). തീരത്തെ ശരാശരി വാർഷിക താപനില 23–25 °C (73–77 °F) ആണ് അത് ഏറ്റവും ഉയർന്ന നിലത്ത് , ഏകദേശം 12–14 °C (54–57 °F)ആയി കുറയുന്നു .

ജനസംഖ്യ

[തിരുത്തുക]

1830 കളിൽ ഫോഗോയുടെ ജനസംഖ്യ 10,000 ആയിരുന്നു. [13] 2015 ൽ, ഫോഗോയിൽ 35,837 നിവാസികളുണ്ടായിരുന്നു, സാന്റിയാഗോ, സാവോ വിസെൻറ്, സാന്റോ അന്റാവോ എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം കേപ് വെർഡെ ദ്വീപസമൂഹത്തിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള നാലാമത്തെ ദ്വീപായി ഇത് മാറി. [1] :36 2015 മുതൽ, ദ്വീപിൽ മൂന്ന് നഗരങ്ങളും ( സാവോ ഫിലിപ്പ്, മോസ്റ്റീറോസ്, കോവ ഫിഗ്യൂറ ) രണ്ട് പട്ടണങ്ങളും ( പോണ്ട വെർഡെ, പാറ്റിം ) ഉണ്ട്. :32–33

ഗതാഗതം

[തിരുത്തുക]

ദ്വീപിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന സാവോ ഫിലിപ്പ് വിമാനത്താവളം ദ്വീപിൽ ഉണ്ട്. സാവോ ഫിലിപ്പിനടുത്തുള്ള വലെ ഡി കവലീറോസിൽ ഒരു തുറമുഖമുണ്ട്, ബ്രാവ (ഫർണ), സാന്റിയാഗോ (പ്രിയ) ദ്വീപുകളിലേക്ക് കടത്തുവള്ള ബന്ധമുണ്ട്. [14] ഫോഗോയിൽ രണ്ട് ഫസ്റ്റ് ക്ലാസ് ദേശീയ റോഡുകളുണ്ട് : ഫോഗോ സർക്കുലർ റോഡ് (EN1-FG01), സാവോ ഫിലിപ്പിനെയും ദ്വീപിന്റെ തുറമുഖത്തെയും (EN1-FG02) ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന റോഡ്. [15]

സ്പോർട്സ്

[തിരുത്തുക]

അക്കാഡെമിക്ക ഡോ ഫോഗോ, ബോട്ടാഫോഗോ, കട്ടെലിൻ‌ഹോ, സ്പാർട്ടക് ഡി അഗുവാഡിൻ‌ഹ, വൾക്കനിക്കോസ് എന്നിവയാണ് പ്രധാന ഫുട്ബോൾ ടീമുകൾ.

ശ്രദ്ധേയരായ ആളുകൾ

[തിരുത്തുക]
  • പെഡ്രോ കാർഡോസോ, കവി
  • Zé Luís, ഫുട്ബോൾ
  • പെഡ്രോ പിരെസ്, ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രിയും കേപ് വെർഡെ യുടെ 3-പ്രസിഡന്റ്
  • ഹെൻ‌റിക് ടീക്സീറ ഡി സൂസ, എഴുത്തുകാരൻ
  • കാർലോസ് ഡി വാസ്‌കോൺസെലോസ്, രാഷ്ട്രീയക്കാരനും പത്രപ്രവർത്തകനും
  1. 1.0 1.1 1.2 Cabo Verde, Statistical Yearbook 2015, Instituto Nacional de Estatística
  2. "Island boulders reveal ancient mega-tsunami". Retrieved 2015-10-06.
  3. "Insulae Capitis Viridis" (in ലാറ്റിൻ). 1598. Archived from the original on 2019-11-04. Retrieved 2019-11-04.
  4. Centre historique de São Filipe, UNESCO
  5. 5.0 5.1 S. F. Jenkins; et al. (20 March 2017). "Damage from lava flows: insights from the 2014–2015 eruption of Fogo, Cape Verde". Journal of Applied Volcanology Society and Volcanoes. 6.
  6. Cape Verde History Timeline, WorldAtlas
  7. History of Mosteiros Archived 2019-11-04 at the Wayback Machine. (in Portuguese)
  8. Lei nº 23/IV/91 Archived 2016-09-13 at the Wayback Machine., p. 43
  9. Lei nº 66/VI/2005 Archived 2016-09-13 at the Wayback Machine., p. 52
  10. "Volcano area, Ilha do Fogo". Important Bird Areas factsheet. BirdLife International. 2018. Retrieved 2018-08-07.
  11. "Echium vulcanorum". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 3.1. 2017. Retrieved August 7, 2018.[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
  12. "Erysimum caboverdeanum". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 3.1. 2017. Retrieved August 7, 2018.
  13. Roberts, Edmund (1837). Embassy to the Eastern Courts of Cochin-China, Siam, and Muscat. New York: Harper & Brothers. p. 14.
  14. Cabo Verde Fast Ferry's website
  15. Ilha do Fogo, Rede rodoviária Archived 2018-08-15 at the Wayback Machine., Instituto de Estradas

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ

[തിരുത്തുക]
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഫോഗോ,_വെർദ്ദേ_മുനമ്പ്&oldid=3835327" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്