Jump to content

പെന്റേൻ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
പെന്റേൻ
Skeletal formula of pentane
Skeletal formula of pentane with all explicit hydrogens added
Pentane 3D ball.png
Pentane 3D spacefill.png
Names
Preferred IUPAC name
Pentane
Other names
Quintane;[1] Refrigerant-4-13-0
Identifiers
3D model (JSmol)
Beilstein Reference 969132
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard 100.003.358 വിക്കിഡാറ്റയിൽ തിരുത്തുക
EC Number
  • 203-692-4
Gmelin Reference 1766
MeSH {{{value}}}
RTECS number
  • RZ9450000
UNII
UN number 1265
InChI
 
SMILES
 
Properties[2]
തന്മാത്രാ വാക്യം
Molar mass 0 g mol−1
Appearance Colourless liquid
Odor Gasoline-like
സാന്ദ്രത 0.626 g mL−1; 0.6262 g mL−1 (at 20 °C)
ദ്രവണാങ്കം
ക്വഥനാങ്കം
40 mg L−1 (at 20 °C)
log P 3.255
ബാഷ്പമർദ്ദം 57.90 kPa (at 20.0 °C)
7.8 nmol Pa−1 kg−1
അമ്ലത്വം (pKa) ~45
Basicity (pKb) ~59
-63.05·10−6 cm3/mol
Refractive index (nD) 1.358
വിസ്കോസിറ്റി 0.240 mPa·s (at 20 °C)
Thermochemistry
Std enthalpy of
formation
ΔfHo298
−174.1–−172.9 kJ mol−1
Std enthalpy of
combustion
ΔcHo298
−3.5095–−3.5085 MJ mol−1
Standard molar
entropy
So298
263.47 J K−1 mol−1
Specific heat capacity, C 167.19 J K−1 mol−1
Hazards
GHS pictograms GHS02: Flammable GHS07: Harmful GHS08: Health hazard GHS09: Environmental hazard
GHS Signal word Danger
H225, H304, H336, H411
P210, P261, P273, P301+310, P331
Flash point {{{value}}}
Explosive limits 1.5–7.8%
Lethal dose or concentration (LD, LC):
  • 3 g kg−1 (dermal, rabbit)
  • 5 g kg−1 (oral, mouse)
130,000 mg/m3 (mouse, 30 min)
128,200 ppm (mouse, 37 min)
325,000 mg/m3 (mouse, 2 hr)[3]
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)
TWA 1000 ppm (2950 mg/m3)
REL (Recommended)
TWA 120 ppm (350 mg/m3) C 610 ppm (1800 mg/m3) [15-minute]
IDLH (Immediate danger)
1500 ppm
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
| colspan=2 |  checkY verify (what ischeckY/☒N?)

ഒരു കാർബണിക സംയുക്തമാണ് പെന്റേൻ (Pentane). ഇതിന്റെ തന്മാത്രാസൂത്രം C5H12 എന്നതാണ്. അഞ്ച് കാർബൺ ആറ്റത്തോടു കൂടിയ ഒരു ആൽക്കേൻ ആണിത്. ഇതിന്റെ മൂന്ന് ഐസോമെറുകൾ വെവ്വേറെയായോ മൂന്നും ചേർന്ന മിശ്രിതമോ പെന്റേൻ എന്ന് അറിയപ്പെടാം. എങ്കിലും n-പെന്റേൻ ആണ് പൊതുവേ പെന്റേൻ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നത്. മറ്റുള്ളവ ഐസോപെന്റേൻ (methylbutane), നിയോപെന്റേൻ (dimethylpropane) എന്നിങ്ങനെ വിളിക്കപ്പെടുന്നു. സൈക്ലോ പെന്റേൻ ഇതിന്റെ ഒരുഐസോമറല്ല.

വ്യാവസായിക ഉപയോഗം

[തിരുത്തുക]

പോളിസ്ട്രീൻ ഫോം നിർമ്മാണത്തിൽ പെന്റേൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഐസോപെന്റേൻ ഇന്ധന നിർമ്മാണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു[4]. താരതമ്യേന വില കുറഞ്ഞതും ബോയിലിംഗ് പോയിന്റ് താഴ്ന്നതും സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കാനാവുന്നതുമായ സംയുക്തമായതിനാൽ, പെന്റേൻ ജിയോ തെർമൽ പവർ സ്റ്റേഷനുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ചില കീടനാശിനികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള പല പദാർത്ഥങ്ങളുടേയും സോൾവന്റ് ആയി പെന്റേൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു[5].

രാസപ്രവർത്തനം

[തിരുത്തുക]

മറ്റ് ആൽക്കേനുകളേപ്പോലെ, പെന്റേനും സാധാരണ താപനിലയിലും അവസ്ഥയിലും രാസപ്രവർത്തനമില്ല. എന്നാൽ, താപനില വർധിക്കുമ്പോൾ രാസപ്രവർത്തനം നടന്ന് കാർബൺഡൈ ഓക്സൈഡ് , ജലം എന്നിവ ഉണ്ടാവുന്നതോടൊപ്പം താപം പുറത്തുവിടുന്നു.

C5H12 + 8 O2 → 5 CO2 + 6 H2O + heat/energy

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. Hofmann, August Wilhelm Von (1 January 1867). "I. On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines". Proceedings of the Royal Society of London. 15: 54–62. doi:10.1098/rspl.1866.0018. Retrieved 4 April 2018 – via rspl.royalsocietypublishing.org.
  2. Record of n-Pentane in the GESTIS Substance Database of the Institute for Occupational Safety and Health, accessed on 19 April 2011
  3. "n-Pentane". Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  4. "Hydrocarbons". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. 2002. doi:10.1002/14356007.a13_227. ISBN 978-3527306732. {{cite encyclopedia}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)
  5. Milne, ed., G.W.A. (2005). Gardner's Commercially Important Chemicals: Synonyms, Trade Names, and Properties. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. p. 477. ISBN 978-0-471-73518-2. {{cite book}}: |last= has generic name (help)
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=പെന്റേൻ&oldid=3999101" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്