നിസാമിയ ഒബ്സർവേറ്ററി
| Japal-Rangapur Nizamia Observatory | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nizamia_Observatory_Hyderabad_India.jpg Nizamia Observatory | |||||||||
| സ്ഥാപനം | Osmania University | ||||||||
| സ്ഥലം | Punjagutta | ||||||||
സ്ഥാനം | |||||||||
| നിലവിൽ വന്നത് | 1901 | ||||||||
| |||||||||
ഹൗസ് ഓഫ് പൈഗയിലെ ബഹാദൂർ അംഗവും ഖുർഷിദ് ജാഹി എസ്റ്റേറ്റിലെ അമീറും ആയ നവാബ് സഫർ ജങ് ബഹാദൂർ നിർമ്മിച്ചതും 1901-ൽ ഹൈദരാബാദ് രാജവംശത്തിലെ ആറാമത്തെ നിസാമായ ആസഫ് ജാ ആറാമൻ മഹ്ബൂബ് അലി ഖാൻ സ്ഥാപിച്ചതുമായ ഒപ്ടിക്കൽ ഒബ്സർവേറ്ററിയാണ് നിസാമിയ ഒബ്സസർവേറ്ററി. 463,542 നിരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തി ഇത് കാർട്ടെ ഡു സീലിൽ പങ്കെടുത്തിരുന്നു. 8" കുക്ക് ആസ്ട്രോഗ്രാഫും 15" ഗ്രബ്ബ് റിഫ്രാക്റ്റർ ടെലിസ്കോപ്പും ഇവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നു.
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
1901-ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്ന് 6 ഇഞ്ച് ടെലിസ്കോപ്പ് വാങ്ങി ഹൈദരാബാദിലെ ഖുർഷീദ് ജാഹി പൈഗയുടെ അമീറും ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ നവാബ് സഫർ യാർ ജംഗ് ബഹാദൂർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഇത്. അദ്ദേഹം അത് ഹൈദരാബാദിലെ ഫിസൽ ബന്ദ പാലസിൽ (ഇപ്പോൾ ഡെക്കാൻ മെഡിക്കൽ കോളേജിലും ഒവൈസി ആശുപത്രിയിലും) സ്ഥാപിച്ചു. ഹൈദരാബാദിലെ ആറാമത്തെ നിസാമായ മിർ മഹ്ബൂബ് അലി ഖാൻ്റെ പേരിൽ ഇതിനെ നിസാമിയ ഒബ്സർവേറ്ററി എന്ന് വിളിക്കണമെന്ന് അദ്ദേഹം അഭ്യർത്ഥിച്ചു. 1907-ൽ ബഹാദൂർ മരിക്കുകയും നിസാമിൻ്റെ സർക്കാർ നിരീക്ഷണാലയം ഏറ്റെടുക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആഗ്രഹപ്രകാരം ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ ഭരണം 1908-ൽ നൈസാം ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ ധനകാര്യ വകുപ്പ് ഏറ്റെടുത്തു.[1][2]
1950-കളുടെ മധ്യത്തിൽ ഹൈദരാബാദ് നഗരത്തിൻ്റെ വികാസവും പ്രകാശ മലിനീകരണവും കാരണം, നിരീക്ഷണാലയത്തിനായി ഒരു പുതിയ സൈറ്റ് എന്ന നിലയിൽ രംഗപൂർ വില്ലേജിലെ നിലവിലെ 200 ഏക്കർ സ്ഥലം ഡോ. കെ.ഡി.അഭയങ്കർ തിരഞ്ഞെടുത്തു. ജപാൽ-രംഗപൂർ നിസാമിയ ഒബ്സർവേറ്ററി എന്നാണ് പുതിയ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ പേര്. 1968-69 ൽ ഇത് പ്രവർത്തനക്ഷമമായി. 1980-ലെ സൂര്യഗ്രഹണവും ഹാലി, ഷൂമേക്കർ-ലെവി എന്നീ ധൂമകേതുക്കളെയും നിരീക്ഷിക്കാൻ ഇത് പിന്നീട് ഉപയോഗിച്ചു.[3]
ആർതർ ബി ചാറ്റ്‌വുഡ് 1908 നും 1914 നും ഇടയിൽ നിസാമിയ ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ ഡയറക്ടറായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ സ്ഥാനം പിസൽ ബന്ദയിൽ നിന്ന് ബേഗംപേട്ടിലേക്ക് മാറ്റി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കാലത്ത്, 8" കുക്ക് ആസ്ട്രോഗ്രാഫ് സ്ഥാപിച്ചു. അദ്ദേഹം ആയിരുന്നു ജ്യോതിശാസ്ത്ര കാറ്റലോഗിൻ്റെ പണി ആരംഭിച്ചതും. 1914-നും 1918-നും ഇടയിൽ ഒബ്സർവേറ്ററി ഡയറക്ടറായിരുന്ന റോബർട്ട് ജെ പോക്കോക്ക് ഈ ജോലി തുടർന്നു. പോക്കോക്കിൻ്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന്, 1918-ൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സഹായി ടി.പി. ഭാസ്കരൻ ചുമതലയേറ്റു. എന്നിരുന്നാലും ഔദ്യോഗികമായി നിയമിതനാകാൻ അദ്ദേഹം 1922 വരെ കാത്തിരിക്കേണ്ടി വന്നു. ഭാസ്കരൻ 1944 വരെ പദവിയിൽ തുടർന്നു. ഇന്ത്യൻ വംശജനായ ആദ്യ ഡയറക്ടറായിരുന്നു അദ്ദേഹം.[4] [5] അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കാലത്ത് ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ നിയന്ത്രണം നിസാം സർക്കാരിലെ ധനകാര്യ വകുപ്പിൽ നിന്ന് ഒസ്മാനിയ സർവകലാശാലയിലേക്ക് മാറി. 1922-ൽ ഭാസ്കരൻ്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ 15" ഗ്രബ്ബ് റിഫ്രാക്ടർ ടെലിസ്കോപ്പ് സ്ഥാപിച്ചു. ഈ ദൂരദർശിനി ഉപയോഗിച്ച് വേരിയബിൾ നക്ഷത്രങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണ പരിപാടി അദ്ദേഹം ആരംഭിച്ചു. 1940 കളിലും 1950 കളിലും വൈനു ബാപ്പു ഇവിടെ നിന്ന് വേരിയബിൾ സ്റ്റാർ നിരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തി. 1940-കളുടെ മധ്യത്തിൽ ഒരു സ്പെക്ട്രോഹെലിയോസ്കോപ്പും ബ്ലിങ്ക് കംപാറേറ്ററും ചേർത്തു. 1908 നും 1944 നും ഇടയിൽ ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര ജ്യോതിശാസ്ത്ര നിരീക്ഷണ പരിപാടിയായ കാർട്ടെ ഡു സീലിൽ ഇത് പങ്കെടുത്തു. 1914 നും 1929 നും ഇടയിൽ തെക്ക് 17 മുതൽ 23 ഡിഗ്രി വരെയുള്ള കോർഡിനേറ്റുകൾ ഇതിന് നൽകി. 1928-നും 1938-നും ഇടയിൽ വടക്ക് 36 മുതൽ 39 ഡിഗ്രി വരെ കോർഡിനേറ്റുകൾ നൽകപ്പെട്ടു.[6][7]
1944-ൽ ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ ഡയറക്ടറായി ചുമതലയേറ്റ അക്ബർ അലി 1960 വരെ ഇവിടെ പ്രവർത്തിച്ചു. അക്ബർ അലി ഒബ്സർവേറ്ററിയിൽ 48" ടെലിസ്കോപ്പ് സ്ഥാപിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കീഴിൽ, ഫോട്ടോ ഇലക്ട്രിക് ഫോട്ടോമെട്രിയുടെ പഠനം അവതരിപ്പിക്കുകയും ധൂമകേതുക്കൾ, വേരിയബിൾ നക്ഷത്രങ്ങൾ, ചാന്ദ്ര നിഗൂഢത, സൗര പ്രവർത്തനം, ക്ലസ്റ്ററുകളുടെ ചലനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം എന്നിവ നടത്തുകയും ചെയ്തു.[6] ഇൻ്റർനാഷണൽ ജിയോഫിസിക്കൽ ഇയർ (1957-58) ന്റെ ഭാഗമായി സോളാർ, സീസ്മോളജിക്കൽ നിരീക്ഷണങ്ങളിലും ഇത് പങ്കെടുത്തു.
കൊടൈക്കനാൽ ഒബ്സർവേറ്ററി ഡയറക്ടറായി വിരമിച്ചതിന് ശേഷം 1960-ൽ എ.കെ.ദാസ് ഒബ്സർവേറ്ററിയുടെ ഡയറക്ടറായി. എന്നിരുന്നാലും, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പെട്ടെന്നുള്ള മരണം മൂലം 1960 നും 1963 നും ഇടയിൽ കെ ഡി അഭയങ്കർ ആക്ടിംഗ് ഡയറക്ടറായി. അഭയങ്കർ ഹൈദരാബാദിൽ നിന്ന് 55 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ജപാൽ, രംഗപൂർ ഗ്രാമങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള ഒരു ചെറിയ കുന്നിലേക്ക് നിരീക്ഷണാലയം മാറ്റി. 1963-ൽ ആർ.വി.കരന്ദിക്കർ ഡയറക്ടറായി. 1964-ൽ നിരീക്ഷണാലയം സ്ഥാപിച്ച ഈ കുന്ന് 1968 ഡിസംബറിൽ കമ്മീഷൻ ചെയ്തു. 1964-ൽ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ഗ്രാൻ്റ്‌സ് കമ്മീഷൻ നിസാമിയായിലെയും ജപാൽ, രംഗപൂറിലെയും ജ്യോതിശാസ്ത്ര വിഭാഗത്തെയും നിരീക്ഷണ സൗകര്യങ്ങളെയും അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസ് ഇൻ അസ്ട്രോണമി (കാസ) ആയി അംഗീകരിച്ചു.[6]
1980 ഫെബ്രുവരി 16-ന് സൂര്യഗ്രഹണം നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനായി, അഹമ്മദാബാദിലെ ഫിസിക്കൽ റിസർച്ച് ലബോറട്ടറി ആൻഡ് സ്‌പേസ് ആപ്ലിക്കേഷൻസ് സെൻ്ററുമായി സഹകരിച്ച് 10 അടി സ്റ്റെയറബിൾ ഡിഷ് സ്വന്തമാക്കി. ഉയർന്ന മിഴിവുള്ള മൈക്രോവേവ് ബ്രൈറ്റ്നസ് താപനില അളക്കാൻ ഈ ഡിഷ് ഉപയോഗിച്ചു. സോളാർ ഫ്ലക്സിനെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാൻ ഇത് ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു.[6]
ദൂരദർശിനികൾ[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യയിലെ തമിഴ്‌നാട്ടിലെ വൈനു ബാപ്പു ഒബ്സർവേറ്ററിയിലെ 93 ഇഞ്ച് ദൂരദർശിനിക്ക് ശേഷം വരുന്ന ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ രണ്ടാമത്തെ 48 ഇഞ്ച് ദൂരദർശിനിയാണ് ഈ ഒബ്സർവേറ്ററിക്കുള്ളത്. ധൂമകേതുക്കൾ, ഗ്രഹാന്തരീക്ഷം, ഭൂമിക്ക് സമീപമുള്ള ഛിന്നഗ്രഹങ്ങൾ എന്നിവ പഠിക്കാൻ ഇത് ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. ഒബ്സർവേറ്ററിയിൽ മറ്റ് 12 ഇഞ്ച് ദൂരദർശിനികളും 10GHz-ൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു 10 അടി റേഡിയോ ടെലിസ്കോപ്പും ഉണ്ട്.[8] [9]
നിലവിലെ സ്ഥിതി[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യയിലെ ഹൈദരാബാദിലെ സെൻ്റർ ഫോർ ഇക്കണോമിക് ആൻഡ് സോഷ്യൽ സ്റ്റഡീസിന്റെ പരിസരത്താണ് ഇത് നിലവിൽ ഉപയോഗിക്കാതെ കിടക്കുന്നത്. പ്രകാശ മലിനീകരണത്തിന്റെയും പ്രദേശത്തിൻ്റെ നഗരവൽക്കരണത്തിന്റെയും അതേ പ്രശ്‌നമാണ് രംഗപൂരിലെ നിരീക്ഷണാലയവും നേരിടുന്നത്, അതും ഉപയോഗിക്കാതെ തന്നെ തുടരുന്നു. ഈ സ്ഥലം എൻജിനീയറിങ് കോളേജാക്കി മാറ്റാനുള്ള നിർദേശങ്ങൾ നിലവിൽ ഉണ്ട്.[3]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ Kapoor, R. C. "On the 'Astronomical Notes' in Current Science about the bright comet of 1941" (PDF). Current Science. 105 (6): 854–858.
- ↑ "A fallen star". The New Indian Express. Retrieved 2020-01-17.
- ↑ 3.0 3.1 Vadlamudi, Swathi (2019-05-12). "Japal-Rangapur Observatory left to ruin". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2020-01-16.
- ↑ Kochhar, Rajesh; Narlikar, Jayant (1995). Astronomy in India: A Perspective. New Delhi: Indian National Science Academy. p. 19.
- ↑ "1951MNRAS.111R.154. Page 154". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 111: 154. 1951. Bibcode:1951MNRAS.111R.154.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Bhattacharya, J. C.; Vagiswari, A (1985). "Astronomy in India in the 20th Century" (PDF). Indian Journal of History of Science. 20: 408. Bibcode:1985InJHS..20..403B.
- ↑ Kuzmin et. all, A (1999). Astronomy and Astrophysics Supplement. Vol. 136. pp. 491–508.
- ↑ Avadhuta, Mahesh (2017-03-26). "When Nasa took data from Nizamia observatory". Deccan Chronicle (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2020-01-16.
- ↑ Akula, Yuvraj. "Nizamia Observatory to regain its lost glory". Telangana Today (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2020-01-16.