ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ
 | ഈ ലേഖനത്തിന്റെ യാന്ത്രികവിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾ ശരിയാക്കാൻ തിരുത്തലുകൾ വേണ്ടിവന്നേയ്ക്കും. (2024 മാർച്ച്) |
| ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ | |
|---|---|
| പ്രമാണം:Bandit Queen 1994 film poster.jpg ഫിലിം പോസ്റ്റർ | |
| സംവിധാനം | ശേഖർ കപൂർ |
| നിർമ്മാണം | ബോബി ബേദി |
| സംഗീതം | നുസ്രത്ത് ഫത്തേ അലി ഖാൻ |
| സ്റ്റുഡിയോ | കാലിഡോസ്കോപ്പ് എന്റെർറ്റൈന്മെന്റ് ഫിലിം ഫോർ ഇൻ്റർനാഷണൽ |
| വിതരണം | [[അമിതാഭ് ബച്ചൻ കോർപ്പറേഷൻ ലിമിറ്റഡ്[1] |
| ദൈർഘ്യം | 119 minutes |
| രാജ്യം | ഇന്ത്യ |
| ഭാഷ | ഹിന്ദി |
1994 - ൽ നിർമിച്ച ജീവചരിത്രപരമായ ആക്ഷൻ-സാഹസിക ചിത്രമാണ് ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ . ഇതിൻ്റെ രചനയും നിർമ്മാണവും സംവിധാനവും നിർവഹിച്ചത് ശേഖർ കപൂർ ആണ് കൂടാതെ സീമ ബിശ്വാസ് പ്രധാന കഥാപാത്രമായി അഭിനയിച്ചു. ഉസ്താദ് നുസ്രത്ത് ഫത്തേ അലി ഖാനാണ് സംഗീതം ഒരുക്കിയത്. ഹിന്ദിയിലെ മികച്ച ഫീച്ചർ ഫിലിമിനുള്ള ദേശീയ ചലച്ചിത്ര അവാർഡ്, ആ വർഷത്തെ മികച്ച ചിത്രത്തിനും മികച്ച സംവിധാനത്തിനുമുള്ള ഫിലിംഫെയർ ക്രിട്ടിക്‌സ് അവാർഡ് എന്നിവ ഈ ചിത്രം നേടി. 1994 ലെ കാൻ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവലിലെ സംവിധായകരുടെ ഫോർട്ട്നൈറ്റ് വിഭാഗത്തിൽ പ്രീമിയർ ചെയ്യപ്പെട്ട ഈ ചിത്രം, എഡിൻബറോ ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവലിലുംപ്രദർശിപ്പിച്ചു. [2] [3] 67-ാമത് അക്കാദമി അവാർഡിൽ മികച്ച വിദേശ ഭാഷാ ചിത്രത്തിനുള്ള ഇന്ത്യൻ എൻട്രിയായി ഈ ചിത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു, പക്ഷേ നോമിനിയായി സ്വീകരിച്ചില്ല. [4]
കഥ[തിരുത്തുക]
1968 ലെ വേനൽക്കാലത്ത് ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഒരു ചെറിയ ഗ്രാമത്തിൽ വെച്ചാണ് ചിത്രം ആരംഭിക്കുന്നത്. [5] ഇരുപത്തിയഞ്ച് വയസ്സുള്ള പുട്ടിലാൽ ( ആദിത്യ ശ്രീവാസ്തവ ) എന്നയാളെയാണ് ഫൂലൻ വിവാഹം കഴിച്ചത്. അക്കാലത്ത് ശൈശവ വിവാഹങ്ങൾ പതിവായിരുന്നുവെങ്കിലും, ഫൂലൻ്റെ അമ്മ മൂല (സാവിത്രി റെയ്ക്വാർ) ഈ വിവാഹത്തെ എതിർക്കുന്നു. ഫൂലൻ്റെ വൃദ്ധനായ പിതാവ് ദേവീദീൻ (രാം ചരൺ നിർമ്മൽക്കർ) അവരുടെസംസ്കാരമനുസരിച്ച് ഫൂലനെ പുട്ടിലാലിനോടൊപ്പം യാത്രയയച്ചു.
ജാതി വ്യവസ്ഥ ചൂഷണങ്ങൾക്കും, ലൈംഗിക ചൂഷണങ്ങൾക്കും ഫൂലൻ വിധേയയായിട്ടുണ്ട്. (ഫൂലൻ്റെ കുടുംബവും പുട്ടിലാലിൻ്റെ കുടുംബവും താഴ്ന്ന മല്ല ഉപജാതിയിൽ പെട്ടവരാണ്; ഉയർന്ന താക്കൂർ ജാതി, സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ നേതൃത്വം വഹിക്കുന്നു.) പുട്ടിലാൽ ശാരീരികമായും ലൈംഗികമായും ഫൂലനെ ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നു, ഒടുവിൽ ഫൂലൻ വീട്ടിൽ നിന്ന് ഓടിപ്പോയി, പിന്നീട് മടങ്ങിവരും. ഫൂലൻ പ്രായമാകുമ്പോൾ, താക്കൂർ പുരുഷന്മാരിൽ നിന്ന് ലൈംഗിക അതിക്രമങൾ നേരിദുന്നു. അടുത്ത ടൗൺ മീറ്റിംഗിൽ, ഉയർന്ന ജാതിക്കാരായ പുരുഷന്മാരുടെ ലൈംഗിക മുന്നേറ്റങ്ങൾക്ക് അവൾ സമ്മതിക്കില്ല എന്നതിനാൽ, ഫൂലനെ ഗ്രാമത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കാൻ പഞ്ചായത്ത് അവരുടെ പുരുഷാധിപത്യ അധികാരം പ്രയോഗിക്കുന്നു.
അതനുസരിച്ച്, ഫൂലൻ അവളുടെ ബന്ധുവായ കൈലാഷിനൊപ്പമാണ് ( സൗരഭ് ശുക്ല ) താമസിക്കുന്നത്. മറ്റൊരു ഗ്രാമത്തിലേക്കുള്ള യാത്രാമധ്യേ, വിക്രം മല്ല മസ്താനയുടെ ( നിർമൽ പാണ്ഡെ ) നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബാബു ഗുജ്ജർ സംഘത്തിലെ കൊള്ളക്കാരുടെ ഒരു സൈന്യത്തെ അവൾ കണ്ടുമുട്ടുന്നു. ഫൂലൻ കുറച്ചുകാലം കൈലാഷിനൊപ്പം താമസിച്ചുവെങ്കിലും ഒടുവിൽ പോകാൻ നിർബന്ധിതയാകുന്നു. കോപാകുലയും നിരാശിതയുമായ ഫൂലൻ തൻ്റെ വിലക്ക് നീക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനായി പോലീസിനെ സമീപിക്കുന്നു. എന്നാൽ അവളെ പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും, മർദിക്കുകയും, കസ്റ്റഡിയിൽ വെച്ച് ബലാത്സംഗം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. താക്കൂർ ജാതിക്കാർ ജാമ്യം കെട്ടിവച്ച് അവളെ വിട്ടയച്ചു.
1979 മെയ് മാസത്തിൽ ബാബു ഗുജ്ജർ ( അനിരുദ്ധ് അഗർവാൾ ) ഫൂലനെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി. ഗുജ്ജർ ക്രൂരനും കൊള്ളയടിക്കുന്നതുമായ കൂലിപ്പടയാളിയാണ്. ഗുജ്ജാറിൻ്റെ ലെഫ്റ്റനൻ്റ് വിക്രം, ഫൂലനോട് അനുഭാവം പുലർത്തുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ഗുജ്ജർ അവളെ വിവേചനരഹിതമായി ക്രൂരമായി പീഡിപ്പിക്കുകയും അപമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു ദിവസം ഇതു കണ്ട് സഹികെട്ട്, വിക്രം ഗുജ്ജറിന്റെ തലയിൽ വെടിവച്ചു. വിക്രം സംഘത്തെ ഏറ്റെടുത്ത്, നേതാവായി മാറുന്നു, ഫൂലനോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സഹാനുഭൂതി ഒടുവിൽ ഒരു ബന്ധമായി വളരുന്നു.
യഥാർത്ഥ ഗുണ്ടാ നേതാവ് (പഴയ ഗുജ്ജാറിൻ്റെ തലവൻ). ആയ താക്കൂർ ശ്രീറാം ( ഗോവിന്ദ് നാംദേവ് ) ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിതനായി തൻ്റെ സംഘത്തിലേക്ക് മടങ്ങുന്നു, വിക്രം അദ്ദേഹത്തെ ആദരവോടെ സ്വീകരിക്കുമ്പോൾ, വിക്രമിൻ്റെ സമത്വ നേതൃത്വ ശൈലിയിൽ ശ്രീറാം കോപാകുലനാകുകയും ഫൂലനെ കൊതിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ സമയത്ത്, ഫൂളൻ തന്റെ മുൻ ഭർത്താവ് പുട്ടിലാലിനെ വീണ്ടും സന്ദർശിക്കുകയും വിക്രമിന്റെ സഹായത്തോടെ അവനെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുകയും ബലാത്സംഗത്തിനും ദുരുപയോഗത്തിനും നീതി തേടുകയും അവനെ അടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
1980 ഓഗസ്റ്റിൽ, വിക്രമിനെ വധിക്കാൻ ശ്രീറാം ഏർപ്പാട് ചെയ്യുകയും ഫൂലനെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി ബെഹ്‌മായി ഗ്രാമത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു. ശ്രീറാമും മറ്റ് സംഘാംഗങ്ങളും ഫൂലനെ ആവർത്തിച്ച് ബലാത്സംഗം ചെയ്യുകയും മർദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, അവളെ നഗ്നയാക്കി, ബെഹ്മായിയെ ഗ്രാമത്തെ ചുറ്റിനടത്തി, മർദിച്ച്, കിണറ്റിൽ നിന്ന് വെള്ളമെടുക്കാൻ അയയ്ക്കുന്നു (ഗ്രാമീണർ മുഴുവൻ കാൺകെ).
ഗുരുതരമായി മുറിവേറ്റ ഫൂലൻ അവളുടെ ബന്ധുവായ കൈലാഷിൻ്റെ അടുത്തേക്ക് മടങ്ങുന്നു. അവൾ ക്രമേണ സുഖം പ്രാപിക്കുകയും വിക്രം മല്ലയുടെ പഴയ സുഹൃത്തായ മാൻ സിങ്ങിനെ ( മനോജ് ബാജ്‌പേയ് ) അന്വേഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മാൻ സിംഗ് അവളെ ബാബ മുസ്തകിമിൻ്റെ ( രാജേഷ് വിവേക് ) നേതൃത്വത്തിലുള്ള മറ്റൊരു വലിയ സംഘത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവരുന്നു. അവൾ തൻ്റെ ചരിത്രം ബാബയോട് വിവരിക്കുകയും ഒരു സംഘം രൂപീകരിക്കാൻ ചില പുരുഷന്മാരും ആയുധങ്ങളും ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ബാബ മുസ്തകിം സമ്മതിക്കുന്നു, മാൻ സിങ്ങും ഫൂലനും പുതിയ സംഘത്തിൻ്റെ തലവരായി മാറുന്നു.
ധീരതയോടും ഔദാര്യത്തോടും വിനയത്തോടും വിവേകത്തോടും കൂടി ഫൂലൻ തൻ്റെ പുതിയ സംഘത്തെ നയിക്കുന്നു. അവളുടെ പ്രശസ്തി വളരുന്നു. അവൾ ഫൂലൻ ദേവി, കൊള്ള രാജ്ഞി(ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ) എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. 1981 ഫെബ്രുവരിയിൽ, ബാബാ മുസ്തകിം, താക്കൂർ ശ്രീരാമൻ പങ്കെടുക്കുന്ന ബെഹ്‌മായിയിലെ ഒരു വലിയ വിവാഹത്തെക്കുറിച്ച് അവളെ അറിയിക്കുന്നു. ഫൂലൻ വിവാഹ പാർട്ടിയെ ആക്രമിക്കുകയും അവളുടെ സംഘം ബെഹ്‌മായിയിലെ മുഴുവൻ താക്കൂർ വംശത്തോടും പ്രതികാരം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. അവർ പുരുഷന്മാരെ വളഞ്ഞിട്ട് മർദ്ദിക്കുന്നു. പുരുഷന്മാരിൽ പലർക്കും ഒടുവിൽ വെടിയേറ്റു. ഈ പ്രതികാര നടപടി അവളെ ദേശീയ നിയമ നിർവ്വഹണ അധികാരികളുടെ (ന്യൂ ഡൽഹിയിൽ) ശ്രദ്ധയിൽ കൊണ്ടുവരുന്നു. ഉന്നത പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ താക്കൂർ ശ്രീറാമിന്റെ ദസഹായത്തോടെ ഫൂലനെ വേട്ടയാടാൻ തുടങ്ങുന്നു.
ഈ മനുഷ്യവേട്ട ഫൂലൻ്റെ സംഘത്തിലെ നിരവധി ജീവൻ അപഹരിക്കുന്നു. ആത്യന്തികമായി, ഭക്ഷണമോ വെള്ളമോ ഇല്ലാതെ ചമ്പലിൻ്റെ പരുക്കൻ മലയിടുക്കുകളിൽ ഒളിക്കാൻ അവർ നിർബന്ധിതരാകുന്നു. ഫൂലൻ അവളുടെ സാധ്യതകൾ വിലയിരുത്തുകയും ഒടുവിൽ കീഴടങ്ങാൻ തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 1983 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫൂലൻ്റെ കീഴടങ്ങലോടെയാണ് ചിത്രം അവസാനിക്കുന്നത്. അവസാന ക്രെഡിറ്റുകൾ അവൾക്കെതിരായ എല്ലാ കുറ്റങ്ങളും പിൻവലിച്ചതായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു (ബെഹ്മയിയിലെ കൊലപാതക കുറ്റം ഉൾപ്പെടെ), 1994-ൽ അവൾ മോചിതയായി.
കാസ്റ്റ്[തിരുത്തുക]
- ഫൂലൻ ദേവിയായി സീമ ബിശ്വാസ്
- വിക്രം മല്ലയായി നിർമ്മൽ പാണ്ഡെ
- പുട്ടിലാലായി ആദിത്യ ശ്രീവാസ്തവ
- അശോക് ചന്ദ് താക്കൂർ (സർപഞ്ചിൻ്റെ മകൻ) ആയി ഗജരാജ് റാവു
- കൈലാഷായി സൗരഭ് ശുക്ല
- മാൻ സിംഗ് ആയി മനോജ് ബാജ്പേയി
- രഘുവീർ യാദവ് മാധോ ആയി
- ബാബ മുസ്തകിമായി രാജേഷ് വിവേക്
- ബാബു ഗുജ്ജറായി അനിരുദ്ധ് അഗർവാൾ
- താക്കൂർ ശ്രീരാമായി ഗോവിന്ദ് നാംദേവ്
- ശേഖർ കപൂർ ഒരു ലോറി ഡ്രൈവറായി (അതിഥി വേഷം)
സംഗീതം[തിരുത്തുക]
| Bandit Queen | |
|---|---|
| Film score by Nusrat Fateh Ali Khan | |
| Released | 1995 |
| Genre | Filmi, Hindustani classical |
| Length | 1:16:00 |
| Label | Oriental Star Agencies |
| Producer | Roger White |
ചിത്രത്തിൻ്റെ സംഗീതം ഒരുക്കിയത് നുസ്രത്ത് ഫത്തേ അലി ഖാനാണ്, പരമ്പരാഗത രാജസ്ഥാനി സംഗീതത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ട്രാക്കുകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന സൗണ്ട് ട്രാക്കിലെ, ഉപകരണേതര ശകലങ്ങൾക്കും ഖാൻ ശബ്ദം നൽകി. [6] [7]
| Bandit Queen | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | ഗാനം | ദൈർഘ്യം | ||||||||
| 1. | "Sanware Tore Bin Jiya" | 6:55 | ||||||||
| 2. | "Sajna Tere Bina" | 6:53 | ||||||||
| 3. | "More Saiyaan To Hai Pardes" | 8:01 | ||||||||
| 4. | "Welcome Phoolan" | 0:48 | ||||||||
| 5. | "Opening" | 1:56 | ||||||||
| 6. | "Out of Water, Into Marriage" | 0:53 | ||||||||
| 7. | "Child Bride" | 3:08 | ||||||||
| 8. | "Child Rape" | 3:07 | ||||||||
| 9. | "Phoolan & Vikram Eye to Eye" | 1:28 | ||||||||
| 10. | "What I Am Here For" | 3:25 | ||||||||
| 11. | "City Love Making" | 1:48 | ||||||||
| 12. | "Washing At the River Bank" | 1:17 | ||||||||
| 13. | "Village Court" | 1:36 | ||||||||
| 14. | "Re-Opening" | 1:18 | ||||||||
| 15. | "Into the Hills" | 1:21 | ||||||||
| 16. | "The Quiet" | 1:44 | ||||||||
| 17. | "The Passion" | 2:48 | ||||||||
| 18. | "Chottie See" | 1:14 | ||||||||
| 19. | "Re-Opening By the River" | 1:52 | ||||||||
| 20. | "Chottie See 2" | 3:54 | ||||||||
| 21. | "Phoolan's Revenge" | 2:32 | ||||||||
| 22. | "Hillside Drums" | 1:16 | ||||||||
| 23. | "Death to the Bandit" | 0:42 | ||||||||
| 24. | "Red Bandana" | 1:22 | ||||||||
| 25. | "Janmanchpur" | 1:33 | ||||||||
| 26. | "Preparation" | 5:08 | ||||||||
| 27. | "Behmai" | 1:19 | ||||||||
| 28. | "Funeral Pyres" | 1:56 | ||||||||
| 29. | "The Surrender of Phoolan" | 4:52 | ||||||||
ആകെ ദൈർഘ്യം: |
1:16:00 | |||||||||
പ്രകാശനം[തിരുത്തുക]
ബോക്സ് ഓഫീസ്[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യയിൽ, ചിത്രം 
206.7 ദശലക്ഷം ( $5,833,545 ) നേടി. [8] യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിലും കാനഡയിലും ചിത്രം $399,748 [9] ( 14,164,271 ) നേടി. [8] ആകെ മൊത്തം ലോകമെമ്പാടുമായി ഏകദേശം 221 ദശലക്ഷം ( $6.23 ദശലക്ഷം ) നേടി.
കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്[തിരുത്തുക]
- റിച്ചാർഡ് ഷിയേഴ്‌സും ഐസോബെല്ലെ ഗിഡ്‌ലിയും, ദേവി: ദ ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ, അലൻ & അൺവിൻ, 1984. .
- മാലാ സെൻ, ഇന്ത്യയുടെ ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ: ദി ട്രൂ സ്റ്റോറി ഓഫ് ഫൂലൻ ദേവി, ഹാർപ്പർകോളിൻസ്, 1993.ISBN 0-04-440888-9ഐ.എസ്.ബി.എൻ 0-04-440888-9 .
- ഐറിൻ ഫ്രെയിൻ, ദേവി, ഫെയാർഡ്, 1993.ISBN 978-2-21-302899-6ഐ.എസ്.ബി.എൻ 978-2-21-302899-6 . ( ഫ്രെഞ്ചിൽ )
- ഫൂലൻ ദേവി, മേരി-തെരേസ് ക്യൂനി, പോൾ രാംബാലി, ഞാൻ, ഫൂലൻ ദേവി: ദി ഓട്ടോബയോഗ്രഫി ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ, ലിറ്റിൽ, ബ്രൗൺ ആൻഡ് കമ്പനി, 1996.ISBN 0-31-687960-6ഐ.എസ്.ബി.എൻ 0-31-687960-6
- റോയ് മോക്ഷം, നിയമവിരുദ്ധൻ: ഇന്ത്യയുടെ ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ ആൻഡ് മി, റൈഡർ, 2010.ISBN 978-1-84-604182-2ഐ.എസ്.ബി.എൻ 978-1-84-604182-2
മറ്റ് ഉറവിടങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
- മഞ്ജു ജെയിൻ, വായനാ ബലാത്സംഗം: ലൈംഗിക വ്യത്യാസം, പ്രതിനിധാനപരമായ അധികവും ആഖ്യാന നിയന്ത്രണവും pp. 9–16, ഇൻ: നരേറ്റീവ്സ് ഓഫ് ഇന്ത്യൻ സിനിമാ പ്രൈമസ്, 2009ISBN 978-9-38-060779-5
- മേരി ആൻ വീവർ എഴുതിയ ഇന്ത്യയുടെ ബാൻഡിറ്റ് ക്വീൻ
- സുനിത ജെ. മയിൽ, ഫൂലൻ ദേവി: ബാൻഡിറ്റ് രാജ്ഞിയുടെ ആദിമ പാരമ്പര്യം, പേജ്. 187–195, ഇൻ: ട്രാൻസ്‌നാഷണലിസവും ഏഷ്യൻ അമേരിക്കൻ ഹീറോയിനും: സാഹിത്യം, സിനിമ, മിത്ത്, മീഡിയ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപന്യാസങ്ങൾ, മക്ഫാർലാൻഡ്, 2010ISBN 978-0-78-644632-2
ഇതും കാണുക[തിരുത്തുക]
- Rotten Tomatoes-ൽ 100% റേറ്റിംഗ് ഉള്ള സിനിമകളുടെ ലിസ്റ്റ്
- മികച്ച അന്താരാഷ്ട്ര ഫീച്ചർ ഫിലിമിനുള്ള അക്കാദമി അവാർഡിനുള്ള ഇന്ത്യൻ സമർപ്പണങ്ങളുടെ പട്ടിക
- മികച്ച വിദേശ ഭാഷാ ചിത്രത്തിനുള്ള 67-ാമത് അക്കാഡമി അവാർഡിന് സമർപ്പിച്ചവരുടെ പട്ടിക
- <i id="mwARU">ഫൂലൻ ദേവി (1985 സിനിമ)</i>
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ "On With The Offbeat". Outlook. Retrieved 30 September 2023.
- ↑ "Anurag Kashyap: 'The perception of India cinema is changing'". Digital Spy. 28 May 2012.
- ↑ "Shekhar Kapur, exclusive interview". Festival de Cannes. 18 May 2010.
- ↑ Margaret Herrick Library, Academy of Motion Picture Arts and Sciences
- ↑ Let us Know Something About It In Detail. The real-life Phoolan Devi was born in 1963 and was married when she was about 11. See Phoolan Devi for more details
- ↑ "Bandit Queen (1994)". MySwar.
- ↑ "Bandit Queen, Vol. 51", Spotify (in ഇംഗ്ലീഷ്), 1995-01-01.
- ↑ 8.0 8.1 "Official exchange rate (LCU per US$, period average)". World Bank. 1994. Retrieved 15 January 2019.
- ↑ "Bandit Queen (1995)". Box Office Mojo. Retrieved 15 January 2019.
ബാഹ്യ കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]
- Bandit Queen at IMDb
- Moxham, Roy (3 June 2010). Outlaw: India's Bandit Queen and Me. Rider. ISBN 978-1-84604-182-2.