കാജി (നേപ്പാൾ)
കാജി ( Nepali: काजी ) 1768 നും 1846 നും ഇടയിൽ ഗൂർഖ രാജ്യത്തിന്റെയും (1559-1768) നേപ്പാൾ രാജ്യത്തിന്റെയും പ്രഭുക്കന്മാർ ഉപയോഗിച്ച സ്ഥാനവും പദവിയും ആയിരുന്നു. മറ്റ് പല സമകാലിക രാജ്യങ്ങളും അവരുടെ മന്ത്രിമാർക്ക് ഇതേ പദവി ഉപയോഗിച്ചു.
പദോൽപ്പത്തി[തിരുത്തുക]
ചരിത്രകാരൻ മഹേഷ് ചന്ദ്ര റെഗ്മി അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത്, കാജി സംസ്കൃത പദമായ കാരിയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിച്ചതെന്ന്. [1]
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
ഗൂർഖ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ദ്രവ്യ ഷാ രാജാവിന്റെ കീഴിലുള്ള ആദ്യത്തെ കാജിയായിരുന്നു ഗണേഷ് പാണ്ഡെ . [2] അദ്ദേഹം ദ്രവ്യ ഷായെ ഗൂർഖയിലെ രാജാവാകാൻ സഹായിച്ചു, പിന്നീട് ഗൂർഖയിലെ കാജിയായി [note 1] 1559 എഡിയിൽ നിയമിക്കപ്പെട്ടു [3] [4] ഗൂർഖയിലെ മറ്റൊരു പ്രധാന കാജിയാണ് ഗണേഷ് പാണ്ഡെയുടെ കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച കാലു പാണ്ഡെ . [1] നര ഭൂപാൽ ഷാ രാജാവിന്റെ കാലത്ത് കാജി ആയിരുന്ന ഭീംരാജ് പാണ്ഡെയുടെ മകനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. [1] കാലു പാണ്ഡെ കീർത്തിപൂർ യുദ്ധത്തിൽ ഗോർഖാലിസിനെ നയിച്ചു. താഴ്‌വരയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ അറ്റത്തുള്ള നായ്‌കാപ്പ് എന്ന കുന്നിൽ അദ്ദേഹം ഒരു താവളം സ്ഥാപിച്ചു, അവിടെ നിന്നാണ് അവർ കീർത്തിപൂരിൽ ആക്രമണം നടത്തുന്നത്. [5] യുദ്ധത്തിൽ ശത്രുസൈന്യത്താൽ വളഞ്ഞശേഷം അദ്ദേഹം കൊല്ലപ്പെട്ടു. [6] കാന്തിപൂർ രാജ്യത്തിലെ മന്ത്രിമാർക്കും ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും കാജി എന്ന സ്ഥാനപ്പേരും ഉണ്ടായിരുന്നു. ജയപ്രകാശ് മല്ല രാജാവിന്റെ ഭരണകാലത്തെ കാജിയും സൈന്യാധിപനുമായിരുന്നു കാശിറാം ഥാപ്പ . [7] [8]
ഫ്രാൻസിസ് ബുക്കാനൻ-ഹാമിൽട്ടണിന്റെയും ഡില്ലി രാമൻ റെഗ്മിയുടെയും അഭിപ്രായത്തിൽ നേപ്പാളിൽ സർക്കാർ രൂപീകരിക്കുന്നത് 4 കാജിമാരാണ്. [9] റാണാ ബഹാദൂർ ഷാ രാജാവിന്റെ ഭരണത്തിൽ, 4 കാജിമാരെ നിയമിക്കുകയും രാജാവിന്റെയും ചൗതരിയയുടെയും നേതൃത്വത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. [10] റാണാ ബഹാദൂർ രാജാവ് തന്റെ പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത മകൻ ഗീർവാൻ യുദ്ധ ബിക്രം ഷായ്ക്ക് വേണ്ടി സ്ഥാനത്യാഗം ചെയ്തതിന് ശേഷം കാജികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ എണ്ണം മാറി. [9] ഭീംസെൻ ഥാപ്പയുടെ ഭരണകാലത്ത്, യഥാക്രമം തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്ന ബോഡിയായും സൈനിക മേധാവിയായും ഗവർണർമാരായും പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന കാജിമാരുടെ അകവും പുറവും ഉണ്ടായിരുന്നു. [11] ഗവർണർമാരായി ഭരണം നടത്താൻ കാജിയും ചൗതരിയയും ബഡാ ഹക്കിമും നിയമിക്കപ്പെട്ടു. [12] ഗവൺമെന്റിന്റെ ആന്തരിക വൃത്തത്തിന്റെ സ്ഥാനത്ത് ഒരു കുടുംബത്തിനും പൂർണ്ണമായ ആധിപത്യം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. എല്ലാ തപസ്, പാണ്ഡേസ്, ബാസ്നെറ്റ് എന്നിവരും ആന്തരിക വൃത്തത്തിൽ സമാനമായ ഓഹരികൾ കൈവശം വച്ചിരുന്നു. [13] [14]
മുൽക്കാജി[തിരുത്തുക]
1806-ൽ റാണാ ബഹദൂർ ഷാ രാജാവ് മുഖ്തിയാർ സ്ഥാനം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും നേപ്പാളിലെ ഭരണത്തെ പൂർണ്ണമായും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിന് രാജ്യത്തിന്റെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് അധികാരങ്ങൾ വഹിക്കുന്നതിനും മുമ്പ് മുഖ്യ ( മുൾ ) കാജി നേപ്പാൾ പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് തുല്യനായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. [15] 1794-ൽ റാണാ ബഹദൂർ ഷാ രാജാവ് പ്രായപൂർത്തിയാകുകയും പുതുതായി നിയമിതനായ നാല് കാജിമാരിൽ കീർത്തിമാൻ സിംഗ് ബസ്ന്യാത്തിനെ മുഖ്യ ( മുൾ ) കാജിയായി നിയമിക്കുകയും ചെയ്തു, എന്നാൽ ദാമോദർ പാണ്ഡെയാണ് ഏറ്റവും സ്വാധീനമുള്ള കാജി. [10] അഭിമാൻ സിംഗ് ബസ്ന്യാത്തിന്റെ പിൻഗാമിയായി കീർത്തിമാൻ മുഖ്യ കാജിയായി. [16] 1801 സെപ്തംബർ 28-ന് രാജരാജേശ്വരി ദേവിയുടെ [17] അനുയായികൾ കീർത്തിമാനെ രഹസ്യമായി കൊലപ്പെടുത്തി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരൻ ബക്തവർ സിംഗ് ബസ്ന്യാത്, തുടർന്ന് മുഖ്യ ( മുൾ ) കാജി സ്ഥാനം നൽകി. [18] പിന്നീട് ദാമോദർ പാണ്ഡെയെ രാജരാജേശ്വരി രാജ്ഞി മുഖ്യ കാജിയായി നിയമിച്ചു. [19] 1804 മാർച്ചിൽ മുൽക്കാജി ദാമോദർ പാണ്ഡെയുടെ വധശിക്ഷയ്ക്ക് ശേഷം, രണജിത് പാണ്ഡെയെ മുൽക്കാജി (മുഖ്യ കാജി) ആയും ഭീംസെൻ ഥാപ്പയെ രണ്ടാം കാജിയായും ഷേർ ബഹദൂർ ഷാ മുൽ ചൗതാരിയയായും രംഗനാഥ് പൗഡേലിനെ രാജ് ഗുരുവായും (രാജകീയ ആചാര്യൻ) നിയമിച്ചു. [20] [21]
കാജി എന്ന പദവിയുള്ള ആളുകളുടെ ലിസ്റ്റ്[തിരുത്തുക]
- അഭിമാൻ സിംഗ് ബസ്നെറ്റ് (മുൽകാജി)
- അഭിമാൻ സിംഗ് റാണാ മഗർ (കാജി മുൽക്കി ദിവാൻ)
- അമർ സിംഗ് ഥാപ്പ (സനുകാജി)
- അമർ സിംഗ് ഥാപ്പ ഛേത്രി (ബഡകാജി)
- ബക്തവാർ സിംഗ് ബസ്ന്യാത് (മുൽകാജി)
- ബാൽ നർസിങ് കുൻവാർ (കാജി)
- ബംസ രാജ് പാണ്ഡെ (ദിവാൻ കാജി)
- ഭീംസെൻ ഥാപ്പ (കാജി പിന്നീട് മുഖ്ത്യാർ)
- ബിരാജ് ഥാപ്പ മഗർ (ഗൂർഖയിലെ കാജി)
- ദാമോദർ പാണ്ഡെ (മുൽക്കാജി)
- ധോക്കൽ സിംഗ് ബസ്ന്യാത് (കാജി)
- ഗഗൻ സിംഗ് ഭണ്ഡാരി (കാജി)
- ഗജിയാനേഷ് പാണ്ഡെ (ഗൂർഖയിലെ കാജി)
- ജംഗ് ബഹാദൂർ റാണ (കാജി പിന്നീട് പ്രധാനമന്ത്രി)
- കാലു പാണ്ഡെ (ഗൂർഖയിലെ കാജി)
- കാശിറാം ഥാപ്പ (കാന്തിപൂർ കാജി)
- കേഹർ സിംഗ് ബസ്ന്യാത് (കാജി)
- കീർത്തിമാൻ സിംഗ് ബസ്ന്യാത് (മുൽകാജി)
- മതാബർസിംഗ് ഥാപ്പ (കാജി പിന്നീട് മുഖ്തിയാർ)
- നൈൻ സിംഗ് ഥാപ്പ (കാജി ജനറൽ)
- രാം കൃഷ്ണ കുൻവാർ (കാജി ജേതാബുദ്ധ)
- രണബീർ സിംഗ് ഥാപ്പ (കാജി ജനറൽ)
- രണധോജ് ഥാപ്പ (കാജി)
- റാണാ ജംഗ് പാണ്ഡെ (കാജി പിന്നീട് മുഖ്തിയാർ)
- സർബജിത് റാണ മഗർ (മുൽകാജി)
- ശിവറാം സിംഗ് ബസ്ന്യാത് (സേനാപതി കാജി)
- സ്വരൂപ് സിംഗ് കാർക്കി (കാജി പിന്നീട് ദിവാൻ)
കാജി എന്ന പേരുള്ള ആളുകളുടെ പട്ടിക[തിരുത്തുക]
സ്വന്തം പേരും മധ്യനാമമായും കാജി ചിലർ ഉപയോഗിച്ചു. ആദ്യ പേരും മധ്യനാമവും കാജി ഉള്ള പ്രമുഖ നേപ്പാളുകാർ:
- ചിൻ കാജി ശ്രേഷ്ഠ, നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ
- കാജി മാൻ സംസോഹാങ്, നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ
- നാരായൺ കാജി ശ്രേഷ്ഠ, നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ
- നാറ്റി കാജി, നേപ്പാളീസ് ഗായകൻ
- പൂർണ കാജി തംരകർ, നേപ്പാളിലെ വ്യാപാരിയും പത്രപ്രവർത്തകയും
- രാജു കാജി ശാക്യ, നേപ്പാൾ ഫുട്ബോൾ താരവും പരിശീലകനും
ഇതും കാണുക[തിരുത്തുക]
- മുക്തിയാർ
- സേനാപതി
- സർദാർ
- കാജി പ്രാത, അഞ്ച് ക്ഷത്രി ജാതിക്കാർക്ക് കാജി പദവി വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന ഒരു സാമൂഹിക ആചാരം
റഫറൻസുകൾ[തിരുത്തുക]
അടിക്കുറിപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]
കുറിപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Regmi 1979, പുറം. 43.
- ↑ Shrestha 2005, പുറം. 129.
- ↑ Regmi 1975, പുറം. 30.
- ↑ Wright 1877, പുറം. 278.
- ↑ Vansittart, Eden (1896). Notes on Nepal. Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-0774-3. Page 34.
- ↑ Wright, Daniel (1990). History of Nepal. New Delhi: Asian Educational Services. Retrieved 7 November 2012. Page 227.
- ↑ Paodel 2003, പുറം. 186.
- ↑ Khatri 1999, പുറം. 10.
- ↑ 9.0 9.1 Pradhan 2012, പുറം. 8.
- ↑ 10.0 10.1 Pradhan 2012, പുറം. 12.
- ↑ Pradhan 2012, പുറം. 91.
- ↑ Pradhan 2012, പുറം. 92.
- ↑ Baral, Lok Raj (2006-01-01). Nepal: Facets of Maoist Insurgency (in ഇംഗ്ലീഷ്). Adroit Publishers. ISBN 978-81-87392-75-0.
- ↑ Shrestha 2005.
- ↑ Nepal, Gyanmani (2007). Nepal ko Mahabharat (in നേപ്പാളി) (3rd ed.). Kathmandu: Sajha. p. 314. ISBN 9789993325857.
- ↑ Karmacharya 2005, പുറം. 56.
- ↑ Acharya 2012, പുറം. 34.
- ↑ Acharya 2012, പുറം. 35.
- ↑ Pradhan 2012, പുറം. 14.
- ↑ Nepal 2007, പുറം. 58.
- ↑ Acharya 2012, പുറം. 55.
ഗ്രന്ഥസൂചിക[തിരുത്തുക]
- Acharya, Baburam (2012), Acharya, Shri Krishna (ed.), Janaral Bhimsen Thapa : Yinko Utthan Tatha Pattan (in Nepali), Kathmandu: Education Book House, p. 228, ISBN 9789937241748
{{citation}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - Joshi, Bhuwan Lal; Rose, Leo E. (1966), Democratic Innovations in Nepal: A Case Study of Political Acculturation, University of California Press, p. 551
- Pradhan, Kumar L. (2012), Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839, New Delhi: Concept Publishing Company, p. 278, ISBN 9788180698132
- Karmacharya, Ganga (2005), Queens in Nepalese Politics: an account of roles of Nepalese queens in state affairs, 1775–1846, Nepal: Educational Publishing House, ISBN 9789994633937
- Regmi, Dilli Raman (1975), Modern Nepal, ISBN 9780883864913
- Shrestha, Tulsi Narayan (2005), Nepalese administration:a historical perspective, ISBN 9789993304784
- Wright, Daniel (1877), History of Nepal, ISBN 9788120605527
- Regmi, Mahesh Chandra (1979). "Regmi Research Series". Nepal.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - Khatri, Shiva Ram (1999), Nepal Army Chiefs:Short Biographical Sketches, University of Michigan: Sira Khatri
- Paodel, Prabha Krishna; Āsā, Esa. Pī (2003), The founder of Modern Nepal Prithvinarayan Shah, Vaani Prakashan
ഫലകം:Types of heads of governmentഫലകം:Types of government ministerഫലകം:Chhetri communities