വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം (ഇന്ത്യ)

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം
Emblem of India
Emblem of India
ഏജൻസി അവലോകനം
രൂപപ്പെട്ടത് 2 സെപ്റ്റംബർ 1946
അധികാരപരിധി റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ഇന്ത്യ
ആസ്ഥാനം Cabinet Secretariat
Raisina Hill, ന്യൂ ഡെൽഹി
ജീവനക്കാർ 9,294[1] (2016 est.)
വാർഷിക ബജറ്റ് 15,011 കോടി (US$2.3 billion) (2018-19 est.)[2]
ഉത്തരവാദപ്പെട്ട മന്ത്രി Subrahmanyam Jaishankar, Minister of External Affairs
മേധാവി/തലവൻമാർ Vijay Keshav Gokhale,[3] IFS, Foreign Secretary
 
Ruchi Ghanashyam, IFS, Secretary (West)
 
Preeti Saran, IFS, Secretary (East)
 
Vikas Swarup, IFS, Secretary (OPV&OIA)
വെബ്‌സൈറ്റ്
www.mea.gov.in

ഇന്ത്യയുടെ വിദേശ ബന്ധങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പിന് ഉത്തരവാദികളായ സർക്കാർ ഏജൻസിയാണ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം. മന്ത്രാലയം ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ കീഴിലാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ ഇന്ത്യയുടെ പ്രാതിനിധ്യത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം മന്ത്രാലയത്തിനാണ്. മന്ത്രാലയം വിദേശ സർക്കാരുകളുമായോ സ്ഥാപനങ്ങളുമായോ ഇടപാടുകൾ നടത്തുമ്പോൾ മറ്റ് മന്ത്രാലയങ്ങളെയും സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളെയും അഭിപ്രായങ്ങൾ അറിയിക്കുന്നു.

സംക്ഷിപ്ത ചരിത്രം[തിരുത്തുക]

ബ്രിട്ടീഷ് രാജിന്റെ കൈവശമുള്ള വിദേശകാര്യ, കോമൺ‌വെൽത്ത് റിലേഷൻസ് മന്ത്രാലയമായിരുന്നു തുടക്കത്തിൽ മന്ത്രാലയം. 1948 ൽ ഇതിനെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. [4] പ്രധാനമന്ത്രി ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു 1964 ൽ മരിക്കുന്നതുവരെ ഒരു അധിക ചാർജായി ഈ വകുപ്പ് വഹിച്ചിരുന്നു. അപ്പോഴാണ് കാബിനറ്റ് റാങ്കുള്ള പ്രത്യേക മന്ത്രിയെ നിയമിച്ചത്. നാഗാ ഹിൽസ്, ട്യൂൺസാങ് ഏരിയ, 1923 ലെ ഇന്ത്യൻ എമിഗ്രേഷൻ ആക്റ്റ്, 1943 ലെ റെസിപ്രോസിറ്റി ആക്ട്, 1932 ലെ പോർട്ട് ഹജ്ജ് കമ്മിറ്റി ആക്റ്റ്, തീർത്ഥാടന കപ്പലുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഇന്ത്യൻ മർച്ചന്റ് ഷിപ്പിംഗ് ആക്റ്റ്, 1933 ലെ ഇന്ത്യൻ തീർത്ഥാടക ഷിപ്പിംഗ് നിയമങ്ങൾ, 1887 ലെ തീർത്ഥാടകരുടെ സംരക്ഷണ നിയമം (ബോംബെ), 1896 ലെ മുഹമ്മദൻ തീർത്ഥാടകരുടെ സംരക്ഷണം (ബംഗാൾ) എന്നിവയും വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രത്യേക ഉത്തരവാദിത്തമാണ്.

സ്ഥലം[തിരുത്തുക]

സൗത്ത് ബ്ലോക്ക് കെട്ടിടത്തിലാണ് മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഓഫീസ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്, അതിൽ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഓഫീസും പ്രതിരോധ ഓഫീസും ഉൾപ്പെടുന്നു . ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു ഭവൻ, ശാസ്ത്ര ഭവൻ, പട്യാല ഹൗസ്, ഐ‌സി‌എൽ കെട്ടിടം എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് മറ്റ് ഓഫീസുകൾ. [5]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. Thakur, Pradeep (March 2, 2017). "Central govt to hire 2.8 lakh more staff, police, I-T & customs to get lion's share". The Times of India. New Delhi. Retrieved January 14, 2018. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Budget data" (PDF). www.indiabudget.gov.in. 2019. Archived from the original (PDF) on 2018-03-04. Retrieved 2019-09-13.
  3. "Vijay Gokhale takes over as foreign secretary: Fixing neighbourhood policy, checking China's rise top priorities - Firstpost". www.firstpost.com.
  4. "REPORT OF THE Ministry of External Affairs 1949-50" (PDF). Government of India. Retrieved 10 October 2012.
  5. About MEA : South Block. MEA (2014-03-19). Retrieved on 2014-05-21.

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]