തുളസി വിവാഹ്
| തുളസി വിവാഹ് | |
|---|---|
 തുളസി വിവാഹ ആചാരം | |
| ആചരിക്കുന്നത് | ഹൈന്ദവർ |
| തരം | മതപരം |
| ആഘോഷങ്ങൾ | 1 ദിവസം |
| ആരംഭം | പ്രബോധിനി എകാദശി |
| അവസാനം | കാർത്തിക പൂർണ്ണിമ |
| ആവൃത്തി | വാർഷികം |
സസ്യങ്ങൾ ദൈവിക ഭാഗമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഒരു ഹിന്ദു ഉത്സവമാണ് തുളസി വിവാഹ്. തുളസിയുടെയോ സാധാരണ തുളസിയുടെയോ (വിശുദ്ധ ബേസിൽ) (ഒരു ഔഷധസസ്യം) ആചാരപരമായ വിവാഹം ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ ത്രിമൂർത്തി ദൈവമായ ശാലിഗ്രാം അല്ലെങ്കിൽ വിഷ്ണു അല്ലെങ്കിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവതാരമായ ശ്രീകൃഷ്ണനുമായി നടക്കുന്നു. തുളസി കല്യാണം മൺസൂണിന്റെ അവസാനത്തെയും ഹിന്ദുമതത്തിലെ വിവാഹ സീസണിന്റെ തുടക്കത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[1][2]
പ്രഭോദിനി ഏകാദശി (ഹിന്ദു മാസമായ കാർത്തിക്കിന്റെ പതിനൊന്നാം അല്ലെങ്കിൽ പന്ത്രണ്ടാം ചാന്ദ്ര ദിനം), കാർത്തിക് പൂർണിമ (മാസത്തിലെ പൂർണ്ണചന്ദ്രൻ) എന്നിവയ്ക്കിടയിലാണ് ആചാരപരമായ ഉത്സവം നടത്തുന്നത്. ദിവസം പ്രാദേശികമായി വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.[3][4]
ഐതിഹ്യം[തിരുത്തുക]
തുളസിയെ ഹിന്ദുമതത്തിൽ ഒരു ദേവതയായി ആരാധിക്കുന്നു. “വിഷ്ണുപ്രിയ”, “വിഷ്ണുവിന് പ്രിയമുള്ളവൾ” എന്ന വിശേഷണത്തോടെ വിഷ്ണുവിന്റെ ഭാര്യയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. തുളസി വിവാഹയ്ക്കും അതിന്റെ ആചാരങ്ങൾക്കും പിന്നിലെ ഇതിഹാസം പദ്മപുരാണത്തിൽ പറയുന്നു.[5]
ഹിന്ദു തിരുവെഴുത്തനുസരിച്ച് തുളസിച്ചെടി “വൃന്ദ” (ബ്രിന്ദ; തുളസിയുടെ പര്യായം) എന്ന സ്ത്രീയായിരുന്നു. വിഷ്ണുവിനോടുള്ള ഭക്തി കാരണം അജയ്യനായ അസുര രാജാവായ ജലന്ധറിനെ അവർ വിവാഹം കഴിച്ചു. ദേവദാസിനുപോലും ജലന്ധറിനെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല. അതിനാൽ അവർ പരിഹാരം കാണാൻ ത്രിത്വത്തിലെ സംരക്ഷകനായ വിഷ്ണുവിനോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. യുദ്ധത്തിന് പുറപ്പെടുമ്പോൾ വൃന്ദ ജലന്ധർ മടങ്ങിവരുന്നതുവരെ വിജയത്തിനായി സങ്കൽപ ചെയ്യാമെന്ന് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നാൽ മഹാവിഷ്ണു ജലന്ധറായി വേഷംമാറി വൃന്ദയ്ക്കരികിലെത്തി. അവൾ സങ്കൽപ ഉപേക്ഷിച്ച് വിഷ്ണുന്റെ പാദങ്ങളിൽ സ്പർശിച്ചു.
അവളുടെ സങ്കൽപ നശിച്ചതോടെ ജലന്ധറിന് ശക്തി നഷ്ടപ്പെടുകയും ശിവനാൽ കൊല്ലപ്പെടുകയും തല വൃന്ദയുടെ കൊട്ടാരത്തിൽ വീഴുകയും ചെയ്തു. ഇത് കണ്ടപ്പോൾ സമീപത്തുള്ളത് തന്റെ ഭർത്താവല്ല, വിഷ്ണുവാണെന്ന് അവൾ മനസ്സിലാക്കി.
വിഷ്ണുവിനെ ശാലിഗ്രാം ആകാനും ഭാര്യ ലക്ഷ്മിയിൽ നിന്ന് വേർപെടാനും വൃന്ദ ശപിച്ചു. കറുത്ത ഷാലിഗ്രാം കല്ലായി (യഥാർത്ഥത്തിൽ ഒരു ഫോസിൽ) രൂപാന്തരപ്പെട്ടപ്പോൾ ഈ ശാപം പിന്നീട് നിറവേറി. രാമ അവതാരത്തിൽ ഭാര്യ സീതയെ രാമനിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തി അസുര രാജാവായ രാവണൻ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി. വൃന്ദ പിന്നീട് സമുദ്രത്തിൽ മുങ്ങിമരിച്ചു. ദേവന്മാർ (അല്ലെങ്കിൽ വിഷ്ണു തന്നെ) അവളുടെ ആത്മാവിനെ ഒരു ചെടിയിലേക്ക് മാറ്റി. ആ ചെടി തുളസി എന്നറിയപ്പെടുന്നു.
അടുത്ത ജന്മത്തിൽ വൃന്ദയെ വിവാഹം കഴിക്കാൻ വിഷ്ണു നൽകിയ അനുഗ്രഹമനുസരിച്ച്, വിഷ്ണു ശാലിഗ്രാമിന്റെ രൂപത്തിൽ പ്രഭോധി ഏകാദശിയിൽ തുളസിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിന്റെ സ്മരണയ്ക്കായി തുളസി വിവാഹയുടെ ചടങ്ങ് നടത്തുന്നു.[1][2]
മറ്റൊരു ചെറിയ ഐതിഹ്യം, ലക്ഷ്മി ഈ ദിവസം ഒരു രാക്ഷസനെ കൊന്ന് തുളസി ചെടിയായി ഭൂമിയിൽ തുടർന്നു.[3]
ആഘോഷങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
വിഷ്ണു / കൃഷ്ണനുമായുള്ള തുളസിയുടെ വിവാഹം പരമ്പരാഗത ഹിന്ദു വിവാഹത്തിന് സമാനമാണ്.[1][2] വീടുകളിലും ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വിവാഹ ചടങ്ങ് നടത്തുന്നത് തുളസി വിവാഹ് ദിനത്തിൽ ചടങ്ങ് ആരംഭിക്കുമ്പോൾ വൈകുന്നേരം വരെ നോമ്പ് അനുഷ്ഠിക്കുന്നു. മുറ്റത്തിന്റെ മധ്യഭാഗത്ത് ഒരു ഇഷ്ടിക പ്ലാസ്റ്ററിൽ തുളസി ചെടി നട്ടുപിടിപ്പിക്കുന്നതിന് ചുറ്റും ഒരു മണ്ഡപം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നതിനെ തുളസി വൃന്ദാവന എന്ന് വിളിക്കുന്നു. വൃന്ദയുടെ ആത്മാവ് രാത്രിയിൽ ചെടിയിൽ വസിക്കുകയും രാവിലെ പുറപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.[3] വധു തുളസി സാരിയും കമ്മലും മാലയും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആഭരണങ്ങളും അണിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ബിന്ദിയും മൂക്കുത്തിയും ഉള്ള ഒരു മനുഷ്യ പേപ്പർ മുഖം തുളസിയിൽ ഘടിപ്പിച്ചേക്കാം. വരൻ വിഷ്ണുവിന്റെയോ കൃഷ്ണന്റെയോ അല്ലെങ്കിൽ ചിലപ്പോൾ ബലരാമന്റെയോ പിച്ചള ചിത്രമോ അല്ലെങ്കിൽ പലപ്പോഴും വിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതീകമായി ശാലിഗ്രാം കല്ലോ ആണ്. ചിത്രം ധോതി ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. വിവാഹത്തിന് മുമ്പ് വിഷ്ണുവിനെയും തുളസിയെയും കുളിപ്പിച്ച് പൂക്കളും മാലകളും കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കും. ചടങ്ങിൽ ദമ്പതികളെ പരുത്തി നൂൽ (മാല) കൊണ്ട് ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.[2]
ഇന്ത്യയിൽ[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യയിലെ സൗഞ്ജയിലെ പ്രഭുധാമിൽ, ഈ ഉത്സവം ഗ്രാമം മുഴുവൻ ഒരുമിച്ച് ആഘോഷിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു പ്രധാന ആകർഷണ കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുന്നു. ഹിന്ദി മാസമായ കാർത്തികത്തിൽ ഏകാദശി മുതൽ ത്രയോദശി വരെയുള്ള മൂന്ന് ദിവസത്തെ ഉത്സവമായാണ് ഇവിടെ ആഘോഷിക്കുന്നത്. ഗ്രാമവാസികൾ തന്നെ രാമചരിതമാനസ് അല്ലെങ്കിൽ രാമായണം ചൊല്ലിക്കൊണ്ടാണ് ഉത്സവം ആരംഭിക്കുന്നത്. രണ്ടാം ദിവസം ശോഭാ യാത്രയായി ആഘോഷിക്കുന്നു. അതിൽ പ്രത്യേക പ്രസാദമായ പൊങ്കൽ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. മൂന്നാം ദിവസം തിലകോത്സവമായും വിഷ്ണുവിന്റെയും ദേവി ബൃന്ദയുടെയും വിവാഹോത്സവമായും ആഘോഷിക്കുന്നു. ഗ്രാമവാസികൾ ചപ്പൻ ഭോഗ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന 56 തരം പ്രസാദങ്ങൾ തയ്യാറാക്കി എല്ലാവർക്കും വിതരണം ചെയ്യുന്നു. അതനുസരിച്ച് എല്ലാ ജാതിക്കാരും ഈ ഗ്രാമത്തിൽ പങ്കാളികളാകുന്നു. ബീഹാറിൽ നിന്നുള്ള സന്യാസിമാരും മഹാന്മാരും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഭക്തർ ഈ ആഘോഷവേളയിൽ ആഘോഷിക്കാൻ ഇവിടം സന്ദർശിക്കാറുണ്ട്.
മഹാരാഷ്ട്രയിൽ, ചടങ്ങിലെ ഒരു പ്രധാന ചടങ്ങാണ് വരനും വധുവിനും ഇടയിൽ വെളുത്ത തുണി പിടിക്കുന്നതും വിശുദ്ധൻ മംഗൾ അഷ്ടക മന്ത്രങ്ങൾ ചൊല്ലുന്നതും. ഈ മന്ത്രങ്ങൾ വിവാഹത്തെ ഔപചാരികമായി പൂർത്തിയാക്കുന്നു. "സവധൻ" (അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ "സൂക്ഷിക്കുക" എന്ന അർത്ഥത്തിൽ "നിങ്ങൾ ഇപ്പോൾ ഒരുമിച്ചിരിക്കുന്നു" എന്നർത്ഥം വരുന്ന മന്ത്രങ്ങളുടെ ഉച്ചാരണത്തിനൊടുവിൽ തുളസിയുടെയും വിഷ്ണുവിന്റെയും മേൽ സിന്ദൂരം കലർത്തിയ അരി ചൊരിയുന്നു. വെള്ള തിരശ്ശീലയും നീക്കം ചെയ്തു. വിവാഹത്തിന് അംഗങ്ങൾ കൈയടിക്കുന്നു. വിഷ്ണുവിന് ചന്ദനത്തിരി, പുരുഷൻമാരുടെ വസ്ത്രം, പുണ്യനൂൽ എന്നിവ സമർപ്പിക്കുന്നു. വധുവിന് സാരി, മഞ്ഞൾ, സിന്ദൂരം, വിവാഹിതരായ സ്ത്രീകൾ ധരിക്കുന്ന മംഗൾ സൂത്ര എന്ന വിവാഹ മാല എന്നിവ സമർപ്പിക്കുന്നു. യഥാർത്ഥ വിവാഹത്തിന് പാകം ചെയ്ത മധുരപലഹാരങ്ങളും ഭക്ഷണവും തുളസി വിവാഹത്തിനും പാകം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. കരിമ്പ്, തേങ്ങാ ചിപ്‌സ്, പഴം, കടല എന്നിവയുടെ പ്രസാദമാണ് ഭക്തർക്ക് വിതരണം ചെയ്യുന്നത്. ഈ ചടങ്ങ് കൂടുതലും സ്ത്രീകളാണ് നടത്തുന്നത്.
വിവാഹച്ചെലവ് സാധാരണയായി മകളില്ലാത്ത ദമ്പതികളാണ് വഹിക്കുന്നത്. അവർ ആചാരപരമായ വിവാഹത്തിൽ തുളസിയുടെ മാതാപിതാക്കളായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. മകൾ തുളസിയെ (കന്യാദൻ) കൃഷ്ണനു വിട്ടുകൊടുക്കുന്നത് ദമ്പതികൾക്ക് പുണ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. തുളസിക്കുള്ള മണവാട്ടി വഴിപാടുകൾ ചടങ്ങിന് ശേഷം ഒരു ബ്രാഹ്മണ പുരോഹിതനോ സന്യാസിനിക്കോ നൽകുന്നു.[2]
സൗരാഷ്ട്രയിലെ രണ്ട് രാമക്ഷേത്രങ്ങളിൽ, ചടങ്ങ് കൂടുതൽ വിപുലമായതാണ്. വധുവിന്റെ ക്ഷേത്രം വരന്റെ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് ഒരു ക്ഷണ കാർഡ് അയയ്ക്കുന്നു. പ്രബോധിനി ഏകാദശിയിൽ, വിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതിമയായ ലാൽജിയുടെ ബരാത്ത് വധു ഘോഷയാത്ര വധുവിന്റെ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് പുറപ്പെടുന്നു. ലാൽജിയെ പല്ലക്കിൽ ഇരുത്തി, പാട്ടുപാടിയും നൃത്തം ചെയ്യുന്ന ഭക്തരും അനുഗമിക്കുന്നു. തുളസിയുടെ ഗ്രാമത്തിന്റെ പ്രാന്തപ്രദേശത്ത് ബറാത്തിനെ സ്വാഗതം ചെയ്യുകയും ആചാരപരമായ വിവാഹം ക്ഷേത്രത്തിൽ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. വധുവിന്റെ അരികിൽ, ചടങ്ങിനായി ഒരു മൺപാത്രത്തിൽ തുളസി നട്ടുപിടിപ്പിക്കുന്നു. മക്കളെ കൊതിക്കുന്ന ആളുകൾ തുളസിയുടെ മാതാപിതാക്കളായി അഭിനയിച്ച് കന്യാദൻ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. രാത്രി മുഴുവനും ഭജനകൾ ആലപിക്കുകയും രാവിലെ ലാൽജിയുടെ ബരാത്ത് തുളസിയുമായി അവരുടെ ഗ്രാമത്തിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു.
തെലുങ്ക് സംസാരിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ (ആന്ധ്ര പ്രദേശ്, തെലങ്കാന):[തിരുത്തുക]
Tulasi Kaḷyāṇaṁ (തുളസി കല്യണം) പ്രധാനമായും കാർത്തിക ശുക്ല ദ്വാദശി (കാർത്തിക മാസത്തിലെ വളരുന്ന ചന്ദ്രന്റെ 12-ാം ദിവസം) അല്ലെങ്കിൽ ഉത്ഥാന ദ്വാദശി അല്ലെങ്കിൽ ക്ഷീരാബ്ധി ദ്വാദശി ദിനത്തിലാണ് ആഘോഷിക്കുന്നത്.[6] നെല്ലിയുടെ രൂപത്തിലാണ് വിഷ്ണുവിനെ ആരാധിക്കുന്നത്. തുളസിവൃന്ദാവനത്തിൽ നെല്ലിമരത്തിന്റെ ഒരു ശാഖ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. ആഭരണങ്ങളാൽ തുളസിയെ ഒരു വധുവിനെപ്പോലെ അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഷോഡശോപചാരം ഉപയോഗിച്ചാണ് പൂജ നടത്തുന്നത്. അത് ചിലപ്പോൾ ഉപചാരത്തിന്റെ മറ്റ് രൂപങ്ങൾക്ക് പകരമാണ്.[7]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 R. Manohar Lall (1933). Among the Hindus: A Study of Hindu Festivals. Asian Educational Services. pp. 184–. ISBN 978-81-206-1822-0.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Emma Tarlo (1996). Clothing Matters: Dress and Identity in India. University of Chicago Press. pp. 184–5. ISBN 978-0-226-78976-7.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 M.M. Underhill (1991). The Hindu Religious Year. Asian Educational Services. pp. 129–131. ISBN 978-81-206-0523-7.
- ↑ Shubhangi Pawar; D. A. Patil (2008). Ethnobotany of Jalgaon District, Maharashtra. Daya Publishing House. p. 400. ISBN 978-81-7035-515-1.
- ↑ Manish Verma (2005). Fasts & Festivals Of India. Diamond Pocket Books. pp. 58–. ISBN 978-81-7182-076-4.
- ↑ Pendyala, Ravikumar (2020-11-25). "క్షీరాబ్ధి ద్వాదశి తులసి పూజ - Ksheerabdhi Dwadasi Tulasi Pooja". Pandit Poojalu Services (in ബ്രിട്ടീഷ് ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-11-09.
- ↑ "Sri Tulasi Pooja Vidhanam - శ్రీ తులసీ దేవీ షోడశోపచార పూజ". Stotra Nidhi (in തെലുങ്ക്). 2019-11-09. Retrieved 2021-11-09.