ലളിത കലാ അക്കാദമി
ചുരുക്കപ്പേര് | LKA |
---|---|
രൂപീകരണം | 5 ഓഗസ്റ്റ് 1954[1] |
ആസ്ഥാനം | രബീന്ദ്ര ഭവൻ, ഡൽഹി |
Location | |
ഔദ്യോഗിക ഭാഷ | ഇംഗ്ലീഷ് |
വെബ്സൈറ്റ് | lalitkala.gov.in |
ലളിത കലാ അക്കാദമി അല്ലെങ്കിൽ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് ആർട്ട് ഇന്ത്യയുടെ ദേശീയ ഫൈൻ ആർട്സ് അക്കാദമിയാണ്. രാജ്യത്തിനകത്തും പുറത്തും ഇന്ത്യൻ കലയെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിനുമായി 1954-ൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിനാൽ ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ഥാപിതമായ ഒരു സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനമാണിത്.
അക്കാദമി സ്കോളർഷിപ്പുകളും ഒരു ഫെലോ പ്രോഗ്രാമും നൽകുന്നു, കൂടാതെ ഇന്ത്യയിലും വിദേശത്തും പ്രദർശനങ്ങൾ സ്പോൺസർ ചെയ്യുകയും സംഘടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അക്കാദമി ഒരു ദ്വിഭാഷാ ജേണൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നു. കേന്ദ്ര സാംസ്കാരിക മന്ത്രാലയമാണ് ഇതിന് ധനസഹായം നൽകുന്നത്. ന്യൂ ഡൽഹിയിലെ ഫിറോസ്ഷാ റോഡിലെ രവീന്ദ്ര ഭവനിലാണ് ഇതിന്റെ ആസ്ഥാനം.
ചരിത്രം
[തിരുത്തുക]നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് ഫൈൻ ആർട്സ് എന്ന നിലയിൽ ലളിതകലാ അക്കാദമി ഒരു ദേശീയ സ്ഥാപനമെന്ന നിലയിൽ അതിന്റെ ലക്ഷ്യത്തെക്കുറിച്ച് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടെയാണ് വിഭാവനം ചെയ്തത്. 1954 ഓഗസ്റ്റ് 5 നാണ് ഇത് സ്ഥാപിതമായത്. ലളിത കലാ അക്കാദമി അതിന്റെ വ്യാപ്തിയിലും അംഗത്വത്തിലും പ്രവർത്തനത്തിലും ജനാധിപത്യപരമായിരിക്കണം എന്ന് നെഹ്റു വിഭാവനം ചെയ്തു, അതേസമയം അബുൽ കലാം ആസാദിന്റെ ആശയം ഫ്രഞ്ച് അക്കാദമിയുടെ ഒരു പ്രത്യേക മാനദണ്ഡത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരുന്നു. ഇതുപോലുള്ള വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ ധാരാളമുണ്ട്. 1954 ലെ ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ ഭരണഘടനാപരമായ ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്ന് അതിജീവിക്കുന്ന തദ്ദേശീയരായ കരകൗശല വിദഗ്ധരുടെയും ചിത്രകാരന്മാരുടെയും ശിൽപ്പികളുടെയും കലാരൂപങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയും പ്രൊജക്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുകയായിരുന്നു, 1954 ലെ ഭരണഘടനയിൽ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്ന "ക്രിയേറ്റീവ് ആർട്സ്" പെയിന്റിംഗുകളും ശില്പങ്ങളും ഗ്രാഫിക്സും മാത്രമാണ്. 1978-ൽ, 'നാടോടി', 'ഗോത്ര', 'പാരമ്പര്യം' എന്നിങ്ങനെ നിരന്തരം പരാമർശിക്കപ്പെടുന്ന കലാരൂപങ്ങൾ "സമകാലിക"ത്തിന്റെ പരിധിയിലല്ലാത്തതിനാൽ അനുവദിക്കില്ലെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. സംസ്ഥാന ലളിതകലാ അക്കാദമികളും പ്രാദേശിക കേന്ദ്രങ്ങളും സോണൽ കൾച്ചറൽ സെന്ററുകളും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ടെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന ഒരു ഔദ്യോഗിക രേഖ പോലും ഇല്ല.[2] ഓർഗനൈസേഷന്റെ തലപ്പത്തുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ദിശാസൂചനകളും അവരുടെ പ്രൊഫഷണൽ യോഗ്യതകളും ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ പ്രോഗ്രാമുകളുടെ രൂപകൽപ്പന, നിയമനിർമ്മാണം, നടപ്പിലാക്കൽ എന്നിവയുടെ സ്വഭാവത്തെ നിരന്തരം ബാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളുടെ പ്രാരംഭ ഊന്നൽ സ്ഥാപക പിതാവിന്റെ ആശയപരമായ ചട്ടക്കൂടിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവന്നു. ആസാദ് ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ പങ്ക് നിർവചിച്ചത്, "ഒരു മികച്ച കലയുടെ പരിശീലനത്തിലൂടെ സംവേദനക്ഷമതയെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുക" എന്നാണ്. പൗരന്റെ വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മമായ വശങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ലക്ഷ്യം.
ഭരണഘടനാപരമായ ലക്ഷ്യങ്ങളിലെ വൈരുദ്ധ്യം അതിന്റെ നയപരമായ വീക്ഷണത്തെക്കുറിച്ച് വളരെയധികം ആശയക്കുഴപ്പങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കി, പ്രത്യേകിച്ചും അതിന്റെ സ്വഭാവത്തെ ഒരു പ്രത്യേക, എലൈറ്റ് ഓർഗനൈസേഷൻ അല്ലെങ്കിൽ സമീപനത്തിലും പ്രവർത്തനത്തിലും ജനാധിപത്യപരമായ ഒന്നായി നിർണ്ണയിക്കുന്നതിൽ. വ്യക്തമായി പ്രസ്താവിച്ച ഒരു പ്രോഗ്രാമിന്റെ അഭാവത്തിൽ, ലളിത കലാ അക്കാദമി രണ്ടും ആയിത്തീർന്നു.[2] നെഹ്റുവും ആസാദും ലളിത കലാ അക്കാദമി അംഗങ്ങൾക്ക് ആന്തരിക പ്രവർത്തനവും പ്രോഗ്രാം നിയമനിർമ്മാണവും സംബന്ധിച്ച് സമ്പൂർണ്ണ സ്വയംഭരണാവകാശം നൽകുന്നതിന് സമ്മതിച്ചു. 1940 കളിലും 50 കളിലും സമകാലിക കലാരംഗത്ത് ചിത്രകാരന്മാരുടെ ആധിപത്യം കണ്ടു. തൽഫലമായി, പുതുതായി സ്ഥാപിതമായ ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ ഔദ്യോഗിക റോളുകളിൽ ഇടം നേടിയ കലാകാരന്മാർ കൂടുതലും ചിത്രകാരന്മാരായിത്തീർന്നു. അതിനാൽ, ലളിത കലാ അക്കാദമി പ്രധാനമായും ചിത്രകാരന്മാരുടെ ഒരു അക്കാദമിയായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.
ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ സ്ഥാപനപരമായ പ്രവർത്തനത്തോടൊപ്പം ഭരണഘടനാ ലക്ഷ്യങ്ങളും മൂന്ന് തവണ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് നിയോഗിച്ച കമ്മിറ്റികൾ അവലോകനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
- 1962-ൽ ഭാഭാ കമ്മിറ്റി
- ഖോസ്ല കമ്മിറ്റി നാഷണൽ എക്സിബിഷൻ ഓഫ് ആർട്ടിൻ 1972
- 1992-ൽ ഹക്സർ കമ്മിറ്റി
പ്രവർത്തനങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ദേശീയ കലാ പ്രദർശനം
[തിരുത്തുക]ലളിത കലാ അക്കാദമി സംഘടിപ്പിക്കുന്ന ഏറ്റവും അഭിമാനകരമായ വാർഷിക പരിപാടിയാണ് നാഷണൽ എക്സിബിഷൻ ഓഫ് ആർട്ട് (NEA). എല്ലാ വർഷവും ഇത് കലാകാരന്മാരുടെ സൃഷ്ടികൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും പുരസ്കാരങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. 1958 മുതൽ 1980 വരെ, ലളിത കലാ അക്കാദമി അവരുടെ സ്ഥിരമായ ശേഖരത്തിലേക്ക് ചേർക്കുന്നതിനായി വർഷം തോറും എക്സിബിഷൻകൾക്കിടയിൽ സൃഷ്ടികൾ വാങ്ങുന്ന ഒരു സമ്പ്രദായം പിന്തുടർന്നു. ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ സ്വന്തം എക്സിബിഷനുകളിലൂടെ വാങ്ങിയ പ്രശസ്തമായ കലാസൃഷ്ടികളുടെ ഒരു മ്യൂസിയം സൃഷ്ടിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. 1980-കൾ മുതൽ, ഒരു പ്രത്യേക തീമിന് കീഴിൽ അവരുടെ സ്ഥിരമായ ശേഖരത്തിൽ നിന്ന് കലാസൃഷ്ടികളുടെ പ്രദർശനങ്ങൾ കൊണ്ടുപോകുന്ന ഒരു സമ്പ്രദായം ലളിത കലാ അക്കാദമി വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. 1997-ൽ, ലളിത കലാ അക്കാദമി യുടെ മാനേജ്മെന്റ് കുറച്ച് വർഷത്തേക്ക് സർക്കാർ ഏറ്റെടുക്കുകയും കലാസൃഷ്ടികൾ വാങ്ങുന്ന പരിപാടി ഉപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു.
രാഷ്ട്രീയ കലാമേളകൾ
[തിരുത്തുക]രാഷ്ട്രീയ കലാമേള, എന്ന പേരിലുള്ള കലാമേളകൾ ട്രയിനാലെകളുടെ ഒരു സ്ഥിരം പൂരക ഘടകമായി മാറി. ട്രൈനാലെയുടെ വ്യാപ്തി വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും കലകളെ ഉൾക്കൊള്ളാൻ കഴിയുന്ന ഒരു ദേശീയ സാംസ്കാരികോത്സവത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം രൂപപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന സംഭവങ്ങളായിരുന്നു അവ.
ഗാർഹി സ്റ്റുഡിയോസ്
[തിരുത്തുക]സെമിനാറുകൾ, ആർട്ടിസ്റ്റ് വർക്ക്ഷോപ്പുകൾ, പ്രഭാഷണ പ്രദർശനങ്ങൾ, പ്രദർശനങ്ങൾ എന്നിവ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സ്ഥാപനപരമായ സൗകര്യമെന്ന നിലയിൽ ലളിത കലാ അക്കാദമി ആരംഭിച്ചതാണ് ഗാർഹി സ്റ്റുഡിയോ. തുടക്കത്തിൽ ന്യൂഡൽഹിയിലെ ബിസ്തിദാരി മാൽച മഹലിൽ എട്ട് സ്റ്റുഡിയോകൾ സ്ഥാപിച്ചത് മുതൽ, മുപ്പത്തി രണ്ട് വ്യക്തിഗത സ്റ്റുഡിയോകളും നാല് കമ്മ്യൂണിറ്റി സ്റ്റുഡിയോകളും ഉൾപ്പെടെ ഇത് വരെ മുപ്പത്തിയാറ് സ്റ്റുഡിയോകളുണ്ട്. പ്രദർശനങ്ങൾ, പരിപാടികൾ, കലാകാരന്മാരുടെ ക്യാമ്പുകൾ, സെമിനാറുകൾ തുടങ്ങിയവ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കേന്ദ്രമായി ഇത് മാറിയിരിക്കുന്നു. അത് നിർവ്വഹിക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഒരു സ്റ്റുഡിയോയുടെ പരിധിക്കപ്പുറമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, 1978-ലെ ട്രൈനാലെയിൽ ഗാർഹി കേന്ദ്രം ഒരു പ്രധാന പ്രവർത്തന കേന്ദ്രമായിരുന്നു. വിദേശ പ്രമുഖർക്കായി ഈ സ്റ്റുഡിയോകൾ സുവനീറുകൾ നിർമ്മിക്കുകയും മീറ്റിംഗുകൾ, ക്യാമ്പുകൾ, ഓൺ-ദി-സ്പോട്ട് വർക്ക്ഷോപ്പുകൾ, ഡിസ്പ്ലേകൾ എന്നിവ നടത്തുന്നതിന് അതിന്റെ മൈതാനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു.
ദി ട്രൈനാലെ-ഇന്ത്യ
[തിരുത്തുക]1968-ൽ, ട്രൈനാലെ-ഇന്ത്യ പ്രദർശനങ്ങളിലൂടെ അന്താരാഷ്ട്ര ആർട്ട് സർക്യൂട്ടിൽ പ്രവേശിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിട്ട് ലളിത കലാ അക്കാദമി പരിപാടി ആരംഭിച്ചു. ഈ പ്രദർശനങ്ങളിൽ, 3-4 വർഷത്തെ കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ന്യൂ ഡൽഹിയിൽ നടക്കുന്ന പ്രദർശനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ നിരവധി രാജ്യങ്ങളെ ക്ഷണിച്ചു. പടിഞ്ഞാറൻ രാജ്യങ്ങളിലെ ഇത്തരം അന്താരാഷ്ട്ര പ്രദർശനങ്ങളുടെ ഉദ്ദേശ്യം ഇതിനകം തന്നെ ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു ഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് ആരംഭിച്ചത്.[2] എന്നിരുന്നാലും, കലയുടെ അന്തർദേശീയതയ്ക്ക് ഒരു മുൻവ്യവസ്ഥയായി ട്രൈനാലെയുടെ സാധ്യതകളിൽ വിശ്വസിച്ചിരുന്ന പലരും ഉണ്ടായിരുന്നു. കൊളോണിയലിസത്തിന്റെ അവസാനത്തോടെ, പുതിയ മാനങ്ങളും സന്ദർഭങ്ങളും ഭാഷാശൈലികളും വികസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു - കൂടാതെ തെക്ക് നിന്നുള്ള കലാകാരന്മാർക്കായി മാത്രമല്ല, വ്യാവസായികമായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ കലാകാരന്മാർക്കും ഒരു മീറ്റിംഗ് ഗ്രൗണ്ട് സൃഷ്ടിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ട്രിനാലെയുടെ ലക്ഷ്യം.
കേന്ദ്രങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ലളിതകലാ അക്കാദമിയുടെ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു: [3]
ചെയർമാൻ
[തിരുത്തുക]- 2018 മെയ് 17 ന് അന്നത്തെ രാഷ്ട്രപതി രാം നാഥ് കോവിന്ദ് ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ ചെയർമാനായി കലാകാരനും ശില്പിയുമായ ഉത്തം പച്ചാർനെയെ നിയമിച്ചു. ഗോവയിലെ കലാ അക്കാദമിയിലെ ഉപദേശക സമിതി അംഗവും പി.എൽ ദേശ്പാണ്ഡെ സ്റ്റേറ്റ് ലളിത് കലാ അക്കാദമിയുടെ ഉപദേശക സമിതി അംഗവും മുംബൈയിലെ ബോറിവാലിയിലെ ജനസേവ സഹകാരി ബാങ്ക് ഡയറക്ടറുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം.[4] ചുമതലയേൽക്കുന്ന തീയതി മുതൽ മൂന്ന് വർഷത്തേക്ക് അദ്ദേഹം അധികാരത്തിൽ തുടരും. ദേശീയ ലളിത കലാ അവാർഡ് 1985, മഹാരാഷ്ട്ര സർക്കാരിന്റെ മഹാരാഷ്ട്ര ഗൗരവ് പുരസ്കാരം 1985, ജൂനിയർ ദേശീയ അവാർഡ് 1986, പ്രഫുല്ല ദഹാനുകർ ഫൗണ്ടേഷന്റെ ജീവൻ ഗൗരവ് പുരസ്കാരം 2017 എന്നിവ പർച്ചാനക്ക് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.[5]
- മാർച്ചിൽ രാഷ്ട്രപതി രാംനാഥ് കോവിന്ദ്, സാംസ്കാരിക മന്ത്രാലയത്തിലെ ജോയിന്റ് സെക്രട്ടറി (അക്കാദമികൾ) എം എൽ ശ്രീവാസ്തവയെ ലളിതകലാ അക്കാദമിയുടെ പ്രോ-ടേം ചെയർമാനായി നിയമിച്ചു.[6]
- സർക്കാർ അധികാരമേറ്റതിനുശേഷം, കർണാടക ലളിതകലാ അക്കാദമിയുടെ മുൻ ചെയർമാൻ സിഎസ് കൃഷ്ണ സെറ്റി, പ്രശസ്ത കലാകാരനും കലാനിരൂപകനുമായ ലളിത കലാ അക്കാദമിയെ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്ററായി നയിച്ചു. 2017 മധ്യത്തിൽ ഫണ്ട് ദുരുപയോഗ ആരോപണങ്ങൾ അന്വേഷിക്കാൻ മന്ത്രാലയം മൂന്നംഗ അന്വേഷണ സമിതിയെ നിയോഗിച്ചു. ഈ ഉത്തരവ് 2017 ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് പിൻവലിച്ചു. ദേശീയ കലാസമിതിയുടെ ഫണ്ട് ദുരുപയോഗം ആരോപിച്ച് സമർപ്പിച്ച പൊതുതാൽപര്യ ഹർജി പരിഗണിച്ച ഡൽഹി ഹൈക്കോടതി 2017 ഓഗസ്റ്റ് 24ന് മന്ത്രാലയത്തോട് വിശദീകരണം തേടിയിരുന്നു, എന്നാൽ മന്ത്രാലയം മറുപടി നൽകിയില്ല. ചിറ്ററാകാരൻ എം എഫ് ഹുസ്സൈന്റെ ചിത്രങ്ങള് ഉൾപ്പടെ നഷ്ടപ്പെട്ടത്തിനെത്തുടർന്നുള്ള വിവാദങ്ങളെത്തുടര്ന്ന് 2018 ഏപ്രിൽ ആദ്യവാരം സെറ്റിയെ ഓജിവാക്കാൻ മന്ത്രാലയം തീരുമാനിച്ചു. അക്കാദമിയിലെ പ്രശസ്ത ചിത്രകാരൻ എം എഫ് ഹുസൈൻ. ഒരു പത്രത്തിന് മറുപടിയായി അദ്ദേഹം "എംഎഫ് ഹുസൈന്റെ കൃതികൾ (ലളിത് കലാ അക്കാദമിയിൽ നിന്ന്) വളരെക്കാലം മുമ്പ് അപ്രത്യക്ഷമായി. എന്റെ ഭരണകാലത്ത് ഇത് സംഭവിച്ചിട്ടില്ല, അതിനാൽ എനിക്ക് ഇതുമായി ബന്ധമില്ല" എന്ന് പറഞ്ഞു.[7]
- ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ നമ്പ്യാർ ആയിരുന്നു ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ മുൻ പ്രോടേം ചെയർമാൻ.[8]
- അശോക് വാജ്പേയി ആയിരുന്നു ഏപ്രിൽ 2008 മുതൽ ഡിസംബർ 2011 വരെ ലളിത കലാ അക്കാദമി ചെയർമാൻ.
ഇവന്റുകൾ
[തിരുത്തുക]2014 സെപ്റ്റംബർ 16-ന്, ലളിതകലാ അക്കാദമിയുടെ 60-ാം വാർഷികത്തോട് അനുബന്ധിച്ച് "സ്പിരിറ്റ് ഓഫ് ഡൽഹി" എന്ന പരിപാടി നടത്തി, ഈ സമയത്ത് കവികളും കലാകാരന്മാരും അവരുടെ പ്രത്യേക കലാസൃഷ്ടികൾ പ്രദർശിപ്പിച്ചു.
നാഷണൽ ആർട്ട് അവാർഡ്
[തിരുത്തുക]ലളിതകലാ അക്കാദമി നൽകുന്ന ഇന്ത്യയിലെയും ഏഷ്യയിലെയും ബഹുമതികളിൽ ഒന്നാണ് നാഷണൽ ആർട്ട് അവാർഡ് (ദേശീയ കലാ പുരസ്കാരം). ഈ അവാർഡുകളിൽ, അവാർഡ് ജേതാവിന് ഒരു ഫലകവും ഒരു ഷാളും ഒരു ലക്ഷം രൂപയും നൽകുന്നു. ലളിതകലാ അക്കാദമി അവാർഡ് നേടിയ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞവരിൽ ഒരാളാണ് കരൺ ഗേര. [9]
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]- ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെലോകളുടെ പട്ടിക
- സാഹിത്യ കലാ പരിഷത്ത്
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ "Lalit Kala Akademi".
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Mehta, Anubha.
- ↑ About us Archived 2011-10-11 at the Wayback Machine.
- ↑ "Artist Uttam Pacharne appointed Lalit Kala Akademi chairman". The New Indian Express. Retrieved 2021-01-15.
- ↑ "Chairman". The New Indian Express. 17 May 2018.
- ↑ "Joint Secretary ML Srivastava appointed as Lalit Kala Akademi protem chairman". The Indian Express (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2018-04-01. Retrieved 2021-01-15.
- ↑ "Lalit Kala Akademi". The Wire. 8 May 2018.
- ↑ "General Council Members". Official website. Archived from the original on 2014-07-15.
- ↑ The Hindu, one of India's leading English Daily newspaper http://www.hindu.com Archived 2009-01-06 at the Wayback Machine.
പുറം കണ്ണികൾ
[തിരുത്തുക]- ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്
- ഉത്തർപ്രദേശ് ലളിത കലാ അക്കാദമി വെബ്സൈറ്റ് Archived 2020-02-13 at the Wayback Machine.
- ഓപ്പൺ ആർട്ട് ഇന്ത്യ വെബ്സൈറ്റ് — ഇന്ത്യൻ കലാകാരന്മാർ, ഫൈൻ ആർട്സ്, ക്രാഫ്റ്റ്സ് എന്നിവയുടെ കോൺഫെഡറേഷൻ.