പരിസ്ഥിതിക സംഘർഷം
പരിസ്ഥിതിക വിഭവങ്ങളുടെ തെറ്റായ മാനേജ്മെന്റിന്റെ പരിസ്ഥിതിക തകർച്ചയെ ചൊല്ലിയുള്ള സംഘർഷമാണ് പരിസ്ഥിതിക സംഘർഷം.[1][2][3]പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷകരും മറ്റെന്തെങ്കിലും കാര്യത്തിനായി പരിസ്ഥിതിയെ ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നവരും, സാധാരണയായി വേർതിരിച്ചെടുക്കുന്ന വ്യവസായവും ഉൾപ്പെടെ, സാധാരണയായി നിരവധി കക്ഷികൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.[1]പരിസ്ഥിതിക വിഭവങ്ങളുടെ ദുരുപയോഗം, പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഒരു വിഭവത്തിന്റെ (അതായത്, അമിതമായ മത്സ്യബന്ധനം അല്ലെങ്കിൽ വനനശീകരണം) അമിതമായ ഉപയോഗത്തിനോ വേർതിരിച്ചെടുക്കാനോ കാരണമായേക്കാം. മലിനീകരണത്തോടും മറ്റ് നിക്ഷേപങ്ങളോടും പ്രതികരിക്കാനുള്ള പരിസ്ഥിതിയുടെ കഴിവിന്മേൽ അമിത സമ്മർദ്ദം ഉണ്ടാക്കുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ മനുഷ്യർക്കും പ്രകൃതിക്കും ജീവിക്കാനുള്ള ഇടം നശിപ്പിച്ചേക്കാം. [4]
പലപ്പോഴും ഈ സംഘർഷങ്ങൾ തദ്ദേശവാസികളുടെ അവകാശങ്ങൾ, കർഷകരുടെ അവകാശങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികൾ അല്ലെങ്കിൽ സമുദ്രത്തിലെ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങൾ പോലുള്ള മറ്റ് ഉപജീവനമാർഗങ്ങൾക്കുള്ള ഭീഷണി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിസ്ഥിതിക നീതി പ്രശ്നങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.[1] പരിസ്ഥിതിക സംഘർഷം, പ്രത്യേകിച്ച് പരിസ്ഥിതിക കുടിയേറ്റക്കാരോ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ തർക്കങ്ങളോ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനായി സമൂഹങ്ങളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിച്ച സന്ദർഭങ്ങളിൽ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ, അക്രമം അല്ലെങ്കിൽ പ്രകൃതി ദുരന്തത്തോടുള്ള പ്രതികരണം എന്നിവയുടെ സങ്കീർണ്ണത വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ കഴിയും.[5][3][4]
സംഘർഷങ്ങളുടെ ആവൃത്തിയും തരങ്ങളും[തിരുത്തുക]
പരിസ്ഥിതി നീതി അറ്റ്‌ലസിൽ (EJAtlas) കണ്ടെത്തിയ 2743-ലധികം സംഘർഷങ്ങളിലെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷകരുടെ വാദങ്ങളും ആശങ്കകളും 2020-ലെ ഒരു പേപ്പർ മാപ്പ് ചെയ്തു.[1] ഖനന മേഖല (21%), ഫോസിൽ ഊർജ്ജ മേഖല (17%), ബയോമാസ്, ഭൂവിനിയോഗം (15%), ജല പരിപാലനം (14%) എന്നിവയാണ് പരിസ്ഥിതി സംഘർഷങ്ങളിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വെല്ലുവിളി നേരിടുന്ന വ്യാവസായിക മേഖലകളെന്ന് വിശകലനം കണ്ടെത്തി.[1] പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷകരുടെ കൊലപാതകങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട കേസുകൾ 13% ആണ്.[1]
ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിലും, താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിലും സംരക്ഷണം, ജൈവവസ്തുക്കൾ, ഭൂമി, ജലപരിപാലനം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കൂടുതൽ സംഘർഷങ്ങളുള്ള ഉയർന്ന, താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന സംഘർഷങ്ങളുടെ തരത്തിലും വ്യത്യസ്തമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. അതേസമയം ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ പകുതിയോളം സംഘർഷനങ്ങളും മാനേജ്മെന്റ്, ടൂറിസം, ആണവോർജ്ജം, വ്യാവസായിക മേഖലകൾ, മറ്റ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യ പദ്ധതികൾ എന്നിവയുടെ മാലിന്യത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. [1] അഹിംസാത്മക തന്ത്രങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച്, ലംഘനത്തിനെതിരെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന സ്വയം-സംഘടിത പ്രാദേശിക ഗ്രൂപ്പുകളിൽ നിന്നാണ് മിക്ക സംഘർഷനങ്ങളും ആരംഭിക്കുന്നതെന്നും പഠനം കണ്ടെത്തി.[1]
തദ്ദേശീയരുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ജലസംരക്ഷകരും ഭൂമി സംരക്ഷകരും മറ്റ് സംഘർഷനങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വളരെ ഉയർന്ന നിരക്കിൽ ക്രിമിനൽവൽക്കരിക്കപ്പെടുന്നു.[1]
തർക്ക പരിഹാരം[തിരുത്തുക]
പരിസ്ഥിതിക സംഘർഷന പരിഹാരം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന വൈരുദ്ധ്യ പരിഹാരത്തിന്റെ ഒരു വ്യതിരിക്ത മേഖല, പരിസ്ഥിതിക സംഘർഷങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനും പരിഹരിക്കുന്നതിനുമുള്ള സഹകരണ രീതികൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.[6] ഒരു പരിശീലന മേഖല എന്ന നിലയിൽ, വൈരുദ്ധ്യ പരിഹാരത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ആളുകൾ സഹകരണത്തിലും പങ്കാളികൾക്കിടയിൽ സമവായം ഉണ്ടാക്കുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.[6]അത്തരം റെസല്യൂഷൻ പ്രക്രിയകളുടെ വിശകലനം, വിജയകരമായ പ്രമേയത്തിന്റെ ഏറ്റവും മികച്ച പ്രവചനം ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന എല്ലാ കക്ഷികളുമായും മതിയായ കൂടിയാലോചനയാണെന്ന് കണ്ടെത്തി.[7]
വിമർശനം[തിരുത്തുക]
പരിസ്ഥിതിക സംഘട്ടനത്തിന്റെ വിവരണങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിനെ ചില പണ്ഡിതന്മാർ വിമർശിക്കുന്നു.[8] പലപ്പോഴും ഈ സമീപനങ്ങൾ ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിയുടെ അടിസ്ഥാന മൂല്യത്തെ അംഗീകരിക്കാത്ത പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതിയുടെ വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.[8]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 Scheidel, Arnim; Del Bene, Daniela; Liu, Juan; Navas, Grettel; Mingorría, Sara; Demaria, Federico; Avila, Sofía; Roy, Brototi; Ertör, Irmak; Temper, Leah; Martínez-Alier, Joan (2020-07-01). "Environmental conflicts and defenders: A global overview". Global Environmental Change (in ഇംഗ്ലീഷ്). 63: 102104. doi:10.1016/j.gloenvcha.2020.102104. ISSN 0959-3780. PMC 7418451. PMID 32801483.
- ↑ Lee, James R. (2019-06-12), "What is a field and why does it grow? Is there a field of environmental conflict?", Environmental Conflict and Cooperation, Routledge, pp. 69–75, doi:10.4324/9781351139243-9, ISBN 978-1-351-13924-3, S2CID 198051009, retrieved 2022-02-18
- ↑ 3.0 3.1 Libiszewski, Stephan. "What is an Environmental Conflict?." Journal of Peace Research 28.4 (1991): 407-422.
- ↑ 4.0 4.1 Mason, Simon; Spillman, Kurt R (2009-11-17). "Environmental Conflicts and Regional Conflict Management". WELFARE ECONOMICS AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT – Volume II (in ഇംഗ്ലീഷ്). EOLSS Publications. ISBN 978-1-84826-010-8.
- ↑ "Environment, Conflict and Peacebuilding". International Institute for Sustainable Development (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2022-02-18.
- ↑ 6.0 6.1 Dukes, E. Franklin (2004). "What we know about environmental conflict resolution: An analysis based on research". Conflict Resolution Quarterly (in ഇംഗ്ലീഷ്). 22 (1–2): 191–220. doi:10.1002/crq.98. ISSN 1541-1508.
- ↑ Emerson, Kirk; Orr, Patricia J.; Keyes, Dale L.; Mcknight, Katherine M. (2009). "Environmental conflict resolution: Evaluating performance outcomes and contributing factors". Conflict Resolution Quarterly (in ഇംഗ്ലീഷ്). 27 (1): 27–64. doi:10.1002/crq.247. ISSN 1541-1508.
- ↑ 8.0 8.1 "Environmental Conflict: A Misnomer?". E-International Relations (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 2016-05-12. Retrieved 2022-02-18.