ഡി-8 ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഇക്കണോമിക് കോഓപ്പറേഷൻ
 | |
 | |
| രൂപീകരണം | 1996 1997 (1 Summit) |
|---|---|
| പദവി | Intergovernmental Organization |
| ആസ്ഥാനം | Istanbul, Turkey |
അംഗത്വം | |
Secretary-General | Ambassador Isiaka Abdulqadir Imam |
| വെബ്സൈറ്റ് | www |
ബംഗ്ലാദേശ്, ഈജിപ്ത്, ഇന്തോനേഷ്യ, ഇറാൻ, മലേഷ്യ, നൈജീരിയ, പാകിസ്ഥാൻ, തുർക്കി എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സഹകരണത്തിനുള്ള ഒരു സംഘടനയാണ് ഡെവലപ്പിംഗ്-8 എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ഡി-8 ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഇക്കണോമിക് കോഓപ്പറേഷൻ. സാമ്പത്തിക സഹകരണത്തിനായുള്ള ഡി-8 ഓർഗനൈസേഷന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ അംഗരാജ്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, വൈവിധ്യവൽക്കരിക്കുക, വ്യാപാര ബന്ധങ്ങളിൽ പുതിയ അവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുക, അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിൽ പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കുക, ജീവിത നിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുക എന്നിവയാണ്. ഡി-8 ഒരു പ്രാദേശിക ക്രമീകരണം എന്നതിലുപരി ആഗോള ക്രമീകരണമാണ് എന്ന് അതിലെ അംഗങ്ങളുടെ ഘടന പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.ഓർഗനൈസേഷൻ ഫോർ ഇക്കണോമിക് കോഓപ്പറേഷൻ (ഡി-8) അംഗരാജ്യങ്ങളുടെ ഉഭയകക്ഷി, ബഹുമുഖ പ്രതിബദ്ധതകളെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കാത്ത ഒരു ഫോറമാണ്. [1]
എട്ട് രാജ്യങ്ങളിലെയും മൊത്തം ജനസംഖ്യ ഏകദേശം 1 ബില്യൺ അല്ലെങ്കിൽ എല്ലാ മുസ്ലീങ്ങളുടെയും 60% ആണ്, ഈ പ്രദേശത്ത് ലോക ജനസംഖ്യയുടെ 13% നു അടുത്തു ആളുകൾ ജീവിക്കുന്നു, ഇത് ലോക ഭൂവിസ്തൃതിയുടെ 5% വിസ്തീർണം അഥവാ 7.6 ദശലക്ഷം ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തൃതി ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. [2] 2006-ൽ ഡി-8 അംഗരാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരം 35 ബില്യൺ അമേരിക്കൻ ഡോളർ ആയിരുന്നു, 2010 ൽ അത് ഏകദേശം 68 ബില്യൺ അമേരിക്കൻ ഡോളർ ആയി ഉയർന്നു. [3] 8 വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഇടപാടുകൾ 2010 ൽ വ്യാപാരത്തിന്റെ 3.3 ശതമാനമായിരുന്നു.[3] എട്ട് രാജ്യങ്ങളുടെ ആകെ നാമമാത്ര ജിഡിപി 2023 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് ഏകദേശം 4.92 ട്രില്യൺ ആയിരുന്നു.
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
പ്രധാനപ്പെട്ട മുസ്ലീം ഭൂരിപക്ഷ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സഹകരണം എന്ന ആശയം 1996 ഒക്ടോബറിൽ ഇസ്താംബൂളിൽ നടന്ന "കൊ-ഓപ്പറേഷൻ ഇൻ ഡവലപ്പ്മെന്റ് (വികസനത്തിലെ സഹകരണം)" എന്ന സെമിനാറിൽ അന്നത്തെ തുർക്കി പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന പ്രൊഫ. ഡോ. നെജ്മത്തിൻ എർബകാൻ ആണ് ആദ്യം അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ മുതൽ ആഫ്രിക്ക വരെ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സഹകരണം സംഘം വിഭാവനം ചെയ്തു. ബംഗ്ലാദേശ്, ഈജിപ്ത്, ഇന്തോനേഷ്യ, ഇറാൻ, മലേഷ്യ, നൈജീരിയ, പാകിസ്ഥാൻ എന്നീ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പ്രതിനിധികൾ സെമിനാറിൽ പങ്കെടുത്തു. ഈ സമ്മേളനം ഡി -8 സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ആദ്യപടിയായിരുന്നു. ഒരു കൂട്ടം തയ്യാറെടുപ്പ് യോഗങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് ഡി -8 ഔദ്യോഗികമായി രൂപീകരിക്കുകയും രാഷ്ട്രത്തലവന്മാരുടെ ഉച്ചകോടിയുടെ അവസാനം പുറപ്പെടുവിച്ച ഇസ്താംബുൾ പ്രഖ്യാപനത്തോടെ അതിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തത്. 1997 ജൂൺ 15-ന് ഇസ്താംബൂളിൽ സമ്മിറ്റ് നടത്തി
ലക്ഷ്യങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
D-8 വസ്തുതകളും കണക്കുകളും വിശദമാക്കുന്ന ഔദ്യോഗിക പ്രസിദ്ധീകരണം പ്രസ്താവിച്ചതുപോലെ: "ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, വൈവിധ്യവൽക്കരിക്കുക, വ്യാപാര ബന്ധങ്ങളിൽ പുതിയ അവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുക, അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിൽ പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കുക, മെച്ചപ്പെട്ട ജീവിത നിലവാരം പ്രദാനം ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് D-8 ന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ." സാമ്പത്തികം, ബാങ്കിംഗ്, ഗ്രാമീണ വികസനം, ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വിദ്യ, മാനുഷിക വികസനം, കൃഷി, ഊർജം, പരിസ്ഥിതി, ആരോഗ്യം എന്നിവയാണ് സഹകരണത്തിന്റെ പ്രധാന മേഖലകൾ. [2]
ആദ്യ ഉച്ചകോടി പ്രഖ്യാപനത്തിൽ (ഇസ്താംബുൾ, 1997), D-8 ന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ഇനിപ്പറയുന്ന തത്വങ്ങൾക്കനുസൃതമായ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക വികസനമാണ്:
- സംഘർഷത്തിനു പകരം സമാധാനം.
- ഏറ്റുമുട്ടലിനു പകരം സംഭാഷണം.
- ചൂഷണത്തിന് പകരം സഹകരണം.
- ഇരട്ടത്താപ്പിനു പകരം നീതി.
- വിവേചനത്തിനു പകരം സമത്വം.
- അടിച്ചമർത്തലിനു പകരം ജനാധിപത്യം.
അംഗരാജ്യങ്ങളുടെ മറ്റ് പ്രാദേശിക അല്ലെങ്കിൽ അന്തർദേശീയ സംഘടനകളിലെ അംഗത്വത്തിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്ന, ഉഭയകക്ഷി, ബഹുമുഖ പ്രതിബദ്ധതകളെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കാത്ത ഒരു ഫോറമാണ് ഡി-8.
അഞ്ചാമത്തെ ഡി-8 ഉച്ചകോടി പ്രഖ്യാപനം (ബാലി, 2006) ഗ്രൂപ്പിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളുടെ പ്രയോഗത്തിന്റെ ഉദാഹരണമായി ഇനിപ്പറയുന്നവ ചേർത്തു:
- നമ്മുടെ രാജ്യങ്ങളിലെ സാമ്പത്തിക അസമത്വങ്ങളുടെ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാൻ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള പ്രതിജ്ഞാബദ്ധത.
- ഇതരവും പുനരുപയോഗിക്കാവുന്നതുമായ ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് ഊർജ്ജ മേഖലയിൽ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രതിബദ്ധത വീണ്ടും ഉറപ്പിക്കുക.
- അംഗരാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന് സംഭാവന നൽകുന്നതിൽ ഡി-8 ന്റെ പ്രാധാന്യം ഊന്നിപ്പറയുകയും അത് ആഗോള വ്യാപാരം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുക. [4]
ഘടന[തിരുത്തുക]
രണ്ട് വർഷത്തിലൊരിക്കൽ വിളിച്ചുകൂട്ടുന്ന, ഓരോ അംഗരാജ്യത്തിന്റെയും നേതാക്കൾ ചേർന്ന ഉച്ചകോടിക്ക് ഏറ്റവും ഉയർന്ന അധികാരമുണ്ട്.[5]
കൗൺസിൽ പ്രധാന തീരുമാനമെടുക്കുന്ന ബോഡിയും ഓരോ അംഗരാജ്യത്തിന്റെയും വിദേശകാര്യ മന്ത്രിമാരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾ പരിഗണിക്കുന്നതിനുള്ള ഫോറവുമാണ്.
ബീച്ച് അംഗ സംസ്ഥാന സർക്കാർ നിയമിക്കുന്ന കമ്മീഷണർമാർ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന കമ്മിഷന് എക്സിക്യൂട്ടീവ് അധികാരമുണ്ട്. അതത് രാജ്യത്ത് നിർദ്ദേശങ്ങൾ പാലിക്കുന്നത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് കമ്മീഷണർമാർക്ക് ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. അവസാനമായി, ആശയവിനിമയം സുഗമമാക്കുന്നതിനും ഓരോ ഉച്ചകോടിയിലോ ലോവർ ലെവൽ അസംബ്ലിയിലോ ഒരു മേൽനോട്ട ശേഷിയിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ ഡി-8 അംഗങ്ങൾ ഒരു എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഡയറക്ടറെ നിയമിക്കുന്നു.
ഡി-8 ഉച്ചകോടികൾ[തിരുത്തുക]
| തീയതി | ആതിഥേയ രാഷ്ട്രം | ആതിഥേയ നേതാവ് | സ്ഥലം | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ജൂൺ 1997 |  ടർക്കി
|
നെജ്മത്തിൻ എർബകാൻ | ഇസ്താംബുൾ |
| 2 | 1999 മാർച്ച് |  ബംഗ്ലാദേശ്
|
ഷേഖ് ഹസീന | ധാക്ക |
| 3 | ഫെബ്രുവരി 2001 |  ഈജിപ്റ്റ്
|
ഹുസ്നി മുബാറക്ക് | കെയ്റോ |
| 4 | ഫെബ്രുവരി 2004 |  ഇറാൻ
|
മുഹമ്മദ് ഖാതമി | ടെഹ്റാൻ |
| 5 | മെയ് 2006 |  ഇന്തോനേഷ്യ
|
സുസിലോ ബാംബാങ് യുധോയോനോ | ബാലി |
| 6 | ജൂലൈ 2008 |  മലേഷ്യ
|
അബ്ദുല്ല അഹ്മദ് ബദവി | ക്വാല ലമ്പുർ |
| 7 | ജൂലൈ 2010 |  നൈജീരിയ
|
മുഹമ്മദ് ബുഹാരി | അബുജ |
| 8 | നവംബർ 2012 |  പാകിസ്താൻ
|
ആസിഫ് അലി സർദാരി | ഇസ്ലാമബാദ് |
| 9 | ഒക്ടോബർ 2017 | ടർക്കി
|
റെജപ് തയ്യിപ്‌ എർദ്വാൻ | ഇസ്താംബുൾ |
| 10 | ഏപ്രിൽ 2021 | ബംഗ്ലാദേശ്
|
ഷേഖ് ഹസീന | വെർച്വൽ |
അംഗരാജ്യങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
| രാജ്യം | ജനസംഖ്യ (ആയിരത്തിൽ) (2019)[6] | നോമി. ജിഡിപി ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ (2022 est.) | നോമി. ജിഡിപി പെർ കാപ്പിറ്റ അമേരിക്കൻ ഡോളർ (2022 est.) | പിപിപി ജിഡിപി ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ (2021 est.) | പിപിപി ജിഡിപി പെർ കാപ്പിറ്റ അമേരിക്കൻ ഡോളർ (2022 est.) | ജിഡിപി വളർച്ച (2022 est.)[7] |
ഫോറിൻ എക്സ്ചേഞ്ച് റിസർവ് ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ
(2022) |
സർക്കാർ ചിലവാക്കൽ ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ
(2022) |
കയറ്റുമതി ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ
(2021) |
ഇറക്കുമതി ബി. അമേരിക്കൻ ഡോളർ
(2022) |
സാക്ഷരത
(2022) |
ജീവിത ദൈർഖ്യം (വർഷത്തിൽ, ശരാശരി. 2021) | എച്ച്ഡിഐ (2019)[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ബംഗ്ലാദേശ്
|
 163,046.161
|
465 | 2,830 | 1,350 | 8,912 | 7.25%
|
48.00 | 90.57 | 44.96 | 53.33 | 74.7% | 74.3 | 0.662 (medium) |
| ഇന്തോനേഷ്യ
|
270,625.568
|
1,159 | 4,256 | 3,566 | 12,882 | 5.3%
|
144.78 | 197.31 | 231.54 | 196.19 | 95.4% | 71.3 | 0.718 (high) |
| ഈജിപ്റ്റ്
|
100,388.073
|
450 | 4,432 | 1,381 | 13,083 | 2.5%
|
40.35 | 167.43 | 53.52 | 78.66 | 71.2% | 71.8 | 0.707 (high) |
| ഇറാൻ
|
82,913.906
|
1,780 | 20,434 | 1436 | 15,513 | 2.5%
|
86.00 | 115.46 | - | 27.31 | 85.5% | 77.3 | 0.783 (high) |
| പാകിസ്താൻ
|
216,565.318
|
386 | 1,843 | 1,329 | 5,964 | 3.9%
|
27.62 | 65.72 | 30.57 | 50.13 | 62.3% | 68 | 0.575 (medium) |
| മലേഷ്യ
|
31,949.777
|
439 | 13,604 | 902 | 29,340 | 6.5%
|
111.10 | 90.08 | 237.83 | 189.78 | 89.5% | 74.7 | 0.810 (very high) |
| നൈജീരിയ
|
200,963.599
|
554 | 2,932 | 1070 | 5,280 | 2.5%
|
34.23 | 22.15 | 69.93 | 52.96 | 51.1% | 62.6 | 0.539 (low) |
| ടർക്കി
|
83,429.615
|
692 | 8,227 | 2,943 | 32,278 | 6.0%
|
108.58 | 239.42 | 245.84 | 219.40 | 96.2% | 78.6 | 0.820 (very high) |
| ശരാശരി | 143,735.252
|
631.38 | 5,558 | 1701 | 14,676 | 3.85%
|
82.13 | 123.52 | 126.10 | 101.65 | 77.84% | 72.0 | 0.718 (high) |
ഡി-8 സെക്രട്ടറി-ജനറൽമാർ[തിരുത്തുക]
| ഇല്ല. | പേര് | മാതൃരാജ്യം | ചുമതലയേറ്റ വർഷം | ചുമതലയൊഴിഞ്ഞ വർഷം |
|---|---|---|---|---|
| 1 | അയ്ഹാൻ കമൽ | ടർക്കി
|
1997 | 2006 |
| 2 | ഡിപ്പോ ആലം | ഇന്തോനേഷ്യ
|
2006 | 2010 |
| 3 | വിഡി ആഗോസ് പ്രതിക്തൊ | ഇന്തോനേഷ്യ
|
2010 | 2012 |
| 4 | സെയ്ദ് അലി മുഹമ്മദ് മൗസവി | ഇറാൻ
|
2013 | 2017 |
| 5 | അംബാസഡർ ഡാറ്റോ കു ജാഫർ കു ഷാരി | മലേഷ്യ
|
2018 | 2021 |
| 6 | അംബാസഡർ ഇസിയാക്ക അബ്ദുൽഖാദിർ ഇമാം | നൈജീരിയ
|
2022 | തുടരുന്നു |
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 18 November 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ 2.0 2.1 "D8 ministerial summit opens today". Tehran Times. 27 February 2010. Retrieved 1 March 2010.
- ↑ 3.0 3.1 "Iran pledges €50m to D8 fund". tehran times. 28 February 2010. Retrieved 1 March 2010.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 28 November 2012. Retrieved 18 November 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Developing 8". Developing 8. 13 May 2006. Archived from the original on 14 March 2010. Retrieved 1 March 2010.
- ↑ "UNdata | record view | Total population, both sexes combined (thousands)". data.un.org. Retrieved 2021-09-16.
- ↑ www.imf.org https://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD. Retrieved 2021-09-16.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "Human Development Report 2020" (PDF). United Nations Development Programme. 2020. Retrieved 9 March 2021.