കാർഡിയോപൾമണറി ബൈപാസ്

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
(Cardiopulmonary bypass എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)
കാർഡിയോപൾമൊണറി ബൈപാസ്സ്
Intervention
ഹൃദയധമനിയുടെ ബൈപാസ് സർജ്ജറിക്കുപയോഗിക്കുന്ന ഹാർട്ട്-ലങ് യന്ത്രം മുകളിൽ വലതുവശത്തായി കാണാം.
ICD-9-CM39.61
MeSHD002315

ശസ്ത്രക്രിയാസമയത്ത് ‌ഹൃദയത്തിന്റെയും ശ്വാസകോശത്തിന്റെയും പ്രവർത്തനം താൽക്കാലികമായി ഏറ്റെടുക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യയാണ് കാർഡിയോ‌പൾമണറി ബൈപാസ് (സി.ബി.പി.). ശരീരമാകെ രക്തവും ഓക്സിജനും തുടർച്ചയായി എത്തുന്നത് ഉറപ്പുവരുത്തുകയാണ് ഇതുമൂലം ചെയ്യുന്നത്. ഇതിനാവശ്യമായ പമ്പിനെ ഹാർട്ട്-ലങ് മെഷീൻ എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. ഈ പമ്പ് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്ന വിദഗ്ദ്ധനെ പെർഫ്യൂഷനിസ്റ്റ് എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. ഈ പ്രക്രീയയിൽ ശരീരത്തിനു വെളിയിലാണ് രക്തചംക്രമണം നടക്കുന്നത്.

കാർഡിയോപൾമണറി ബൈപാസ്സിന്റെ ഉപയോഗം[തിരുത്തുക]

ഹൃദയത്തിനടുത്തുള്ള ധമനികളിലും സിരകളിലും ഹാർട്ട്-ലങ് യന്ത്രം ഘടിപ്പിക്കുന്നതിന്റെ രേഖാചിത്രം. ഇടതുവശത്തുള്ള മൂന്ന് ഉപകരണങ്ങൾ (മുകളിൽ നിന്ന് താഴേയ്ക്ക്) പമ്പ്, ഓക്സിജനേറ്റർ, റിസർവോയർ എന്നിവയാണ്.

മിടിക്കുന്ന ഹൃദയത്തിൽ ശസ്ത്രക്രീയ ചെയ്യാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ട് കാരണമാണ് ഹൃദയശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ഈ സംവിധാനമുപയോഗിക്കുന്നത്. ഹൃദയത്തിലെ അറകൾ തുറന്ന് നടത്തുന്ന ശസ്ത്രക്രിയകളിൽ രക്തചംക്രമണം തുടരുന്നതിന് ഈ സംവിധാനം ആവശ്യമായി വന്നേയ്ക്കാം.

രക്തചംക്രമണം ശരീരത്തിന്റെ സാധാരണ താപനിലയിൽ നിലച്ചുപോവുകയാണെങ്കിൽ മൂന്നോ നാലോ മിനിട്ടുകൊണ്ട് മസ്തിഷ്കത്തിന് തകരാറും അതെത്തുടർന്ന് മരണവും സംഭവിക്കും. ഈ ഉപകരണമുപയോഗിച്ച് ചികിത്സാവശ്യത്തിനായി നാ‌ൽപ്പത്തഞ്ചു മിനിട്ടുവരെ ശരീരതാപനില കുറച്ചുനിർത്തി രക്തചംക്രമണമില്ലാതെ തന്നെ ജീവൻ നിലനിർത്താൻ സാധിക്കും. ഹൈപോതെർമിയ എന്ന അവസ്ഥയിലായവരെ രക്ഷപ്പെടുത്താനും ഈ സംവിധാനം ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്.[1]

ഹൃദയത്തെയും ശ്വാസകോശങ്ങളെയും മറികടന്ന് രക്തചംക്രമണവും ഓക്സിജൻ രക്തത്തിൽ കലരുന്ന പ്രക്രീയയും തുടരുകയാണ് സി.ബി.പി. യന്ത്രം ചെയ്യുന്നത്. ഈ സമയത്ത് സർജന് ശസ്ത്രക്രീയ നടത്താനാവും. വലത് ഏട്രിയത്തിലോ, മഹാസിരയിലോ, ഫെമറൽ സിരയിലോ ഒരു കാനു‌ല കടത്തിയാണ് സർജൻ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് രക്തം പുറത്തേയ്ക്ക് വഴിതിരിച്ചുവിടുന്നത്. ഈ രക്തം അരിച്ചു ശുദ്ധിയാക്കുകയും ചൂടാക്കുകയോ തണുപ്പിക്കുകയോ (ആവശ്യാനുസരണം) ചെയ്യുകയും ചെയ്ത് ശരീരത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചുവിടുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. മഹാധമനിയുടെ അസൻഡിംഗ് ഭാഗത്തോ ഫെമറൽ ധമനിയിലേയ്ക്കോ ആണ് രക്തം ശരീരത്തിൽ തിരികെയെത്തിക്കാനുള്ള കാനുല ഘടിപ്പിക്കുന്നത്. രക്തം കട്ടപിടിക്കുന്നത് തടയുവാനായി ഈ സമയത്ത് രോഗിക്ക് ഹെപ്പാരിൻ നൽകും. ഹെപ്പാരിന്റെ പ്രവർത്തനം നിർത്തുന്നതിനായി പ്രോട്ടമിൻ സൾഫേറ്റ് ആണ് നൽകുന്നത്. ഈ പ്രക്രീയയ്ക്കിടെ സാധാരണഗതിയിൽ ശരീരതാപനില 28 °C-യ്ക്കും 32 °C-യ്ക്കും ഇടയിൽ താഴ്ത്തി നിർത്തുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. താണ ശരീരതാപനില ശരീരകലകൾക്ക് ഓക്സിജന്റെ ആവശ്യം കുറയ്ക്കാനിടയാക്കുന്നു. തണുത്ത രക്തത്തിന്റെ വിസ്കോസിറ്റി കൂടുതലാണെങ്കിലും ബൈപാസ് ട്യൂബുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ക്രിസ്റ്റലോയ്ഡ് ലായനി രക്തത്തെ നേർപ്പിക്കുന്നു.

കാർഡിയോപൾമണറി ബൈപാസ് ഉപയോഗിക്കുന്ന ശസ്ത്രക്രിയകൾ[തിരുത്തുക]

ചരിത്രം[തിരുത്തുക]

1958-ലെ ഹാർട്ട്-ലങ് യന്ത്രം

സ്ർജി ബ്രുഖോനെങ്കോ എന്ന റഷ്യൻ ശാസ്ത്രജ്ഞൻ 1926-ൽ ഹാർട്ട് ലങ് യന്ത്രം വികസിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഹൃദയത്തിന്റെയും ശ്വാസകോശത്തിന്റെയും പ്രവർത്തനം ഏറ്റെടുത്തുകൊണ്ട് ആദ്യമായി ഹൃദയം തുറന്നുള്ള ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തിയത് ക്ലാരൻസ് ഡെനിസ് എന്ന ഡോക്ടറുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സംഘമാണ്. 1951 ഏപ്രിൽ 5-ന് മിന്നസോട്ട സർവ്വകലാശാലാ ആശുപത്രിയിൽ വച്ചായിരുന്നു ഇത്. രോഗി ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കിടെ മരിച്ചുപോയി. ബിർമിംഗ്‌ഹാം സർവ്വകലാശാലയിൽ എറിക് ചാൾസ് എന്ന കെമിക്കൽ എഞ്ചിനിയർ ഉൾപ്പെട്ട സംഘമാണ് ഇതുസംബന്ധിച്ച സാങ്കേതികവിദ്യ മെച്ചപ്പെടുത്തിയത്. നായ്ക്കളിൽ "അയൺ ഹാർട്ട്" എന്ന യന്ത്രമുപയോഗിച്ചാണ് പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയത്.[2][3] ഈ സംഘത്തിലംഗമായിരുന്ന ഡോ. റസൽ എം. നെൽസൺ എന്നയാളാണ് യൂട്ടായിൽ ഹൃദയം തുറന്നുള്ള ആദ്യ ശസ്ത്രക്രീയ നടത്തിയത്.

മനുഷ്യരിൽ ജോൺ ഗിബ്ബൺ എന്ന ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദ്ധനാണ് 1953 മേയ് 6-ന് മനുഷ്യരിൽ വിജയകരമായ ആദ്യ ഹൃദയശസ്ത്രക്രിയ ഫിലാഡെൽഫിയയിലെ തോമസ് ജെഫേഴ്സൺ സർവ്വകലാശാലാ ആശുപത്രിയിൽ വച്ചുനടത്തിയത്. ഒരു പതിനെട്ടുകാരിയുടെ ഹൃദയത്തിലെ ഏട്രിയൽ സെപ്റ്റൽ ഡിഫെക്റ്റ് ശരിപ്പെടുത്തുകയയിരുന്നു ഇദ്ദേഹം ചെയ്തത്.[4]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. ↑ McCullough, L.; Arora, S. (Dec 2004). "Diagnosis and treatment of hypothermia". Am Fam Physician. 70 (12): 2325–32. PMID 15617296.
  2. ↑ Dennis C; Spreng DS; Nelson GE; et al. (October 1951). "Development of a Pump-oxygenator to Replace the Heart and Lungs: An Apparatus Applicable to Human Patients and Application to One Case". Ann. Surg. 134 (4): 709–21. doi:10.1097/00000658-195110000-00017. PMC 1802968. PMID 14878382. {{cite journal}}: Unknown parameter |author-separator= ignored (help)
  3. ↑ "Iron Heart" Pinch Hits The Real One by Paul F. Ellis February 1951 Popular Science
  4. ↑ Cohn LH (May 2003). "Fifty years of open-heart surgery". Circulation. 107 (17): 2168–70. doi:10.1161/01.CIR.0000071746.50876.E2. PMID 12732590.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

Cardiopulmonary bypass എന്ന വിഷയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിത്രങ്ങൾ വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലുണ്ട്.


"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=കാർഡിയോപൾമണറി_ബൈപാസ്&oldid=3628282" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്