ആഴ്സനിക് ട്രയോക്സൈഡ്
 | |
 | |
| Systematic (IUPAC) name | |
|---|---|
Diarsenic trioxide | |
| Clinical data | |
| Trade names | Trisenox, others |
| AHFS/Drugs.com | monograph |
| MedlinePlus | a608017 |
| License data | |
| Pregnancy category |
|
| Routes of administration | Intravenous |
| Pharmacokinetic data | |
| Protein binding | 75% |
| Excretion | Urine |
| Identifiers | |
| CAS Number | 1327-53-3  |
| ATC code | L01XX27 (WHO) |
| PubChem | CID 261004 |
| DrugBank | DB01169 |
| ChemSpider | 452539 |
| UNII | S7V92P67HO |
| KEGG | C13619 |
| ChEMBL | CHEMBL1200978 |
| Synonyms | Arsenic(III) oxide, Arsenic sesquioxide, Arseneous oxide, Ratsbane, Arseneous anhydride, White arsenic, Aqua Tofani[1] |
| Chemical data | |
| Formula | As2O3 |
| Molar mass | 197.841 |
| |
| |
| Physical data | |
| Density | 3.74 g/cm3 |
| Melting point | 312.2 °C (594.0 °F) |
| Boiling point | 465 °C (869 °F) |
| Solubility in water | 20 g/L (25 °C) see text mg/mL (20 °C) |
ട്രൈസെനോക്സ് എന്ന ബ്രാൻഡ് നാമത്തിൽ വിൽക്കുന്ന ആഴ്സനിക് ട്രയോക്സൈഡ് ഒരു അജൈവ സംയുക്തവും മരുന്നും ആണ്. ഒരു വ്യാവസായിക രാസവസ്തു എന്ന നിലയിൽ വുഡ് പ്രിസർവേറ്റീവുകൾ, കീടനാശിനികൾ, ഗ്ലാസ് എന്നിവയുടെ നിർമ്മാണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു. [2] അക്യൂട്ട് പ്രോമിലോസൈറ്റിക് രക്താർബുദം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു തരം കാൻസറിനെ ചികിത്സിക്കാൻ ഒരു മരുന്നായി ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [3]
ഛർദ്ദി, വയറിളക്കം, നീർവീക്കം, ശ്വാസം മുട്ടൽ, തലവേദന എന്നിവയാണ് സാധാരണ പാർശ്വഫലങ്ങൾ. [3] ഗുരുതരമായ പാർശ്വഫലങ്ങളിൽ എപിഎൽ ഡിഫറൻസേഷൻ സിൻഡ്രോം, ഹൃദയ പ്രശ്നങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടാം. ഗർഭകാലത്ത് അല്ലെങ്കിൽ മുലയൂട്ടൽക്കാലത്ത് ഉപയോഗിച്ചാൽ, കുഞ്ഞിന് ദോഷം ചെയ്യും. [4] [5] ആർസെനിക് ട്രയോക്സൈഡിന് As
2O
3 എന്ന ഫോർമുലയുണ്ട്. [6] ക്യാൻസറിൽ ഇത് എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുവെന്ന് പൂർണ്ണമായും വ്യക്തമല്ല.
അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ വൈദ്യശാസ്ത്ര ഉപയോഗത്തിനായി 2000 ൽ ആഴ്സനിക് ട്രയോക്സൈഡ് അംഗീകരിച്ചു. [3] ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയുടെ അവശ്യ മരുന്നുകളുടെ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. [7] അതിന്റെ വിഷാംശം കാരണം നിരവധി രാജ്യങ്ങളിൽ അതിന്റെ നിർമ്മാണത്തിനും വിൽപ്പനയ്ക്കും നിയന്ത്രണങ്ങളുണ്ട്. [8]
ആർസെനിക് അറിയപ്പെടുന്ന വിഷാംശം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, പരമ്പരാഗത ചൈനീസ് വൈദ്യത്തിൽ ആർസെനിക് ട്രയോക്സൈഡ് ഉപയോഗിച്ചു. ഹോമിയോപ്പതിയിൽ ഇതിനെ ആർസെനിക്കം ആൽബം എന്ന് വിളിക്കുന്നു.[9]
ടോക്സിക്കോളജി[തിരുത്തുക]
ആഴ്സനിക് ട്രയോക്സൈഡ് ദഹനവ്യവസ്ഥയിലൂടെ ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. ശ്വസനത്തിലോ ചർമ്മ സമ്പർക്കത്തിലോ വിഷ സാന്നിദ്ധ്യമുണ്ടാവാം. കഴിക്കുന്നതിലൂടെ ഉണ്ടാകുന്ന അക്യൂട്ട് ആർസെനിക് വിഷത്തിന്റെ ആദ്യ ലക്ഷണങ്ങൾ ദഹനപ്രശ്നങ്ങളാണ്. ഛർദ്ദി, വയറുവേദന, വയറിളക്കം പലപ്പോഴും രക്തസ്രാവം എന്നിവയുണ്ടാകാം. പേശീവലിവ്, ഹൃദയ പ്രശ്നങ്ങൾ, കരൾ , വൃക്ക എന്നിവയുടെ പ്രവർത്തനം എന്നിവയേയും ബാധിക്കാം. ആർസെനിക് ട്രയോക്സൈഡിന്റെ നേർപ്പിച്ച ലായനികൾ പോലും കണ്ണുകളുമായുള്ള സമ്പർക്കത്തിൽ അപകടകരമാണ്. ഇതിന്റെ വിഷഗുണങ്ങൾ വിപുലമായി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്.[10] [11] [12]
വിട്ടുമാറാത്ത ആർസെനിക് വിഷത്തെആർസെനിക്കോസിസ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ അസുഖം സ്മെൽറ്ററുകളിലെ തൊഴിലാളികളെ ബാധിക്കുന്നു. കുടിവെള്ളത്തിൽ ഉയർന്ന അളവിൽ (0.3–0.4 ppm) ആർസെനിക് അടങ്ങിയിരിക്കുന്നുവെങ്കിലും , ആർസെനിക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽസ് ഉപയോഗിച്ച് ദീർഘകാലത്തേക്ക് ചികിത്സിക്കുന്നുവെങ്കിലും രോഗസാദ്ധ്യത കൂടുതലാണ്. ആർസെനിക് ട്രൈഓക്സൈഡ് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നവരിൽ പ്രത്യുൽപാദന പ്രശ്നങ്ങൾ (ഗർഭം അലസൽ, ജനനസമയത്തെ ഭാരക്കുറവ്, വൈകല്യങ്ങൾ) കൂടുതലാണ്.
ഉൽപാദനവും സംഭവവും[തിരുത്തുക]
ആർസെനിക് സംയുക്തങ്ങളെ ഓക്സീകരിച്ച് ആഴ്സനിക് ട്രയോക്സൈഡ് നിർമ്മിക്കാം.
- 2 As
2S
3 + 9 O
2 → 2 As
2O
3 + 6 SO
2
എന്നിരുന്നാലും മിക്ക ആർസെനിക് ഓക്സൈഡും മറ്റ് അയിരുകളുടെ സംസ്കരണത്തിന്റെ അസ്ഥിര ഉപോൽപ്പന്നമായിട്ടാണ് ലഭിക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്വർണ്ണത്തിലും ചെമ്പ് അടങ്ങിയ അയിരുകളിലുമുള്ള സാധാരണ അശുദ്ധി ആയ ആർസെനോപൈറൈറ്റ് വായുവിൽ ചൂടാക്കിയാൽ ആർസെനിക് ട്രൈഓക്സൈഡിനെ സ്വതന്ത്രമാക്കുന്നു. അത്തരം ധാതുക്കളുടെ സംസ്കരണം വിഷബാധകൾക്ക് കാരണമാകാറുണ്ട് [13]
ലബോറട്ടറിയിൽ, ആർസെനിക് ട്രൈക്ലോറൈഡിന്റെ ജലവിശ്ലേഷണത്തിലൂടെ ഇത് തയ്യാറാക്കുന്നു: [14]
- 2 AsCl 3 + 3 H 2 O → As 2 O 3 + 6 HCl
പരാമർശങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
- ↑ Shakhashiri, B. Z. "Chemical of the Week: Arsenic". University of Wisconsin-Madison Chemistry Dept. Archived from the original on 2008-08-02. Retrieved 2008-08-03.
- ↑ Landner, Lars (2012). Chemicals in the Aquatic Environment: Advanced Hazard Assessment (in ഇംഗ്ലീഷ്). Springer Science & Business Media. p. 259. ISBN 9783642613340.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Arsenic Trioxide Monograph for Professionals". Drugs.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 15 November 2019.
- ↑ British national formulary : BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. p. 907. ISBN 9780857113382.
- ↑ "Arsenic trioxide (Trisenox) Use During Pregnancy". Drugs.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 16 November 2019.
- ↑ Sun, Hongzhe (2010). Biological Chemistry of Arsenic, Antimony and Bismuth (in ഇംഗ്ലീഷ്). John Wiley & Sons. p. 295. ISBN 9780470976227.
- ↑ World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ↑ Consolidated List of Products Whose Consumption And/or Sale Have Been Banned, Withdrawn, Severely Restricted Or Not Approved by Governments: Chemicals (in ഇംഗ്ലീഷ്). United Nations Publications. 2009. p. 24. ISBN 9789211302196.
- ↑ Gibaud, S.; Jaouen, G. (2010). "Arsenic-Based Drugs: From Fowler's Solution to Modern Anticancer Chemotherapy". Topics in Organometallic Chemistry. Topics in Organometallic Chemistry. 32: 1–20. doi:10.1007/978-3-642-13185-1_1. ISBN 978-3-642-13184-4.
- ↑ "Stanton v Benzler 9716830". U.S. 9th Circuit Court of Appeals. 1998-06-17. Retrieved 2008-06-09.
(...) convicted by a jury of first degree murder for poisoning her ex-husband. Her ex-husband's body was found with traces of arsenic trioxide in it.
- ↑ Emsley, J. (2006). "Arsenic". The Elements of Murder: A History of Poison. Oxford University Press. pp. 93–197. ISBN 978-0-19-280600-0.
- ↑ Flaubert, G. (1856). Madame Bovary.
- ↑ "Giant Mine – Northwest Territories Region – Indian and Northern Affairs Canada". Archived from the original on 2004-08-12. Retrieved 2007-08-28.
- ↑ Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2nd Ed. Edited by G. Brauer, Academic Press, 1963, NY.