2004-ലെ ഇന്ത്യയിലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ്
ഫലകം:PrettyurlIndian general election, 2009
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
543 of the 545 seats in the Lok Sabha ഭൂരിപക്ഷത്തിനു വേണ്ട സീറ്റുകൾ 272 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Registered | 671,487,930 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Turnout | 58.07% ( 1.92pp) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Results by constituency | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2004 ഏപ്രിൽ 20 നും മെയ് 10 നും ഇടയിൽ നാല് ഘട്ടങ്ങളിലായാണ് ഇന്ത്യ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നത്. 14-ാം ലോകസഭയിലേക്ക് 543 അംഗങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുത്ത് 670 ദശലക്ഷത്തിലധികം ആളുകൾക്ക് വോട്ടുചെയ്യാൻ അർഹതയുണ്ട്.[1] ഇതോടൊപ്പം ഏഴ് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പും നടത്തി. പൂർണ്ണമായും ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിംഗ് മെഷീനുകൾ ഉപയോഗിച്ച് നടത്തിയ ആദ്യത്തെ തിരഞ്ഞെടുപ്പായിരുന്നു അവ.
അതുവരെ രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യത്തിൻറെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള പാർട്ടിയായ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി (ബി. ജെ. പി) 2004 മെയ് 13ന് തോൽവി സമ്മതിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യം മുതൽ 1996 വരെ ജനതപാർട്ടി ഭരിച്ച അഞ്ച് വർഷം ഒഴികെ മറ്റെല്ലാ വർഷവും ഇന്ത്യയെ ഭരിച്ചിരുന്ന ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് എട്ട് വർഷത്തെ ഇടവേളക്ക് ശേഷം അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്തി. സഖ്യകക്ഷികളുടെ സഹായത്തോടെ 543 അംഗങ്ങളിൽ 335-ലധികം അംഗങ്ങളുടെ സുഖകരമായ ഭൂരിപക്ഷം ഉണ്ടാക്കാൻ അതിന് കഴിഞ്ഞു. 335 അംഗങ്ങളിൽ കോൺഗ്രസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള യുണൈറ്റഡ് പ്രോഗ്രസീവ് അലയൻസ്, തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷം രൂപീകരിച്ച ഭരണ സഖ്യം, ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി (ബിഎസ്പി), സമാജ് വാദി പാർട്ടി, കേരള കോൺഗ്രസ് (കെസി), ഇടത് മുന്നണി എന്നിവയുടെ ബാഹ്യ പിന്തുണ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
സ്വന്തം പാർട്ടിയിൽ നിന്നും രാജ്യത്ത് നിന്നും വിമർശനം നേരിട്ടതിന് ശേഷം കോൺഗ്രസ് അധ്യക്ഷ സോണിയ ഗാന്ധി 22-ാമത് ധനകാര്യമന്ത്രി മൻമോഹൻ സിംഗിനോട് പുതിയ സർക്കാരിനെ നയിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. 1990 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ പ്രധാനമന്ത്രി പി. വി. നരസിംഹ റാവു കോൺഗ്രസ് സർക്കാരിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ച സിംഗ്, വരാനിരിക്കുന്ന സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയെ തടഞ്ഞ ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണ പദ്ധതിയുടെ ശില്പികളിൽ ഒരാളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു,. സിംഗ് ഒരിക്കലും ഒരു ലോക്സഭാ സീറ്റ് നേടിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗണ്യമായ സൽസ്വഭാവവും സോണിയ ഗാന്ധിയുടെ നാമനിർദ്ദേശവും അദ്ദേഹത്തിന് യുപിഎ സഖ്യകക്ഷികളുടെയും ഇടതുമുന്നണിയുടെയും പിന്തുണ നേടിക്കൊടുത്തു. സിഖ് മതാംഗമായ മൻമോഹൻ സിംഗ് ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ ഹിന്ദു-ഇതര പ്രധാനമന്ത്രിയാണ്. ഒരു രാഷ്ട്രീയകക്ഷിക്കും സ്വന്തം ഭൂരിപക്ഷമില്ലാത്ത് ഇക്കാലം ചെറുകക്ഷികളുടെ വിലപേശലിന്റെയും അഴിമതിയുടേയും ആരംഭം കുറിച്ചു.
പശ്ചാത്തലം
[തിരുത്തുക]നാല് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപിയുടെ സമീപകാല മികച്ച പ്രകടനം കണക്കിലെടുത്ത്.[2][3] (ഭരണഘടന വ്യവസ്ഥകൾ അനുസരിച്ച്) നേരത്തെയുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് വഴിയൊരുക്കുന്നതിന്, പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി 13-ാം ലോക്സഭ പിരിച്ചുവിടാൻ ശുപാർശ ചെയ്തിരുന്നു
സംഘടന
[തിരുത്തുക]പാർലമെൻ്ററി തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള തീയതികൾഃ [4][5]
- ഏപ്രിൽ 20-141 മണ്ഡലങ്ങൾ
- ഏപ്രിൽ 26-137 മണ്ഡലങ്ങൾ
- മെയ് 5-83 മണ്ഡലങ്ങൾ
- മെയ് 10-182 മണ്ഡലങ്ങൾ
മെയ് 13 ന് ഒരേസമയം വോട്ടെണ്ണൽ ആരംഭിച്ചു. യോഗ്യരായ 675 ദശലക്ഷം പൌരന്മാരിൽ 370 ദശലക്ഷത്തിലധികം പേർ വോട്ട് ചെയ്തു, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് അക്രമത്തിൽ 48 പേർ കൊല്ലപ്പെട്ടു, ഇത് 1999 ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടവരുടെ എണ്ണത്തിന്റെ പകുതിയിൽ താഴെമാത്രമാണ്. . ക്രമസമാധാനം നിലനിർത്തുന്നതിനായി ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഘട്ടംഘട്ടമായി നടന്നു. ചില സംസ്ഥാനങ്ങൾ കരുതിയത് സെൻസിറ്റീവ് പ്രദേശങ്ങളിൽ സായുധ സേനയെ വിന്യസിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്നാണ്. ഏറ്റവും വലിയ നിയോജകമണ്ഡലത്തിൽ 3.1 ലക്ഷം വോട്ടർമാരുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും ഓരോ നിയോജകമണ്ഡലത്തിലും ശരാശരി 12 ലക്ഷം വോട്ടർമാരാണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്.
ഭരണഘടനാ വ്യവസ്ഥകൾക്കനുസൃതമായി തീയതികൾ തീരുമാനിക്കുന്നതിനും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിനും ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനാണ് ഉത്തരവാദിത്തം. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനായി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിംഗ് മെഷീനുകൾ ഉപയോഗിച്ചു.
ഇന്ത്യാ ടുഡേയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളും ചേർന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണത്തിനായി 115.65 ബില്യൺ രൂപ (1156,50,00,000 രൂപ) ചെലവഴിച്ചതായി പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നു. ഭൂരിഭാഗം പണവും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പങ്കെടുത്തവർക്കായി ചെലവഴിച്ചു. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ ഓരോ മണ്ഡലത്തിനും 25 ലക്ഷം രൂപയായി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചെലവ് പരിമിതപ്പെടുത്തി. അതിനാൽ, യഥാർത്ഥ ചെലവ് പരിധിയുടെ ഏകദേശം പത്തിരട്ടിയാകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. 150, 000 വാഹനങ്ങൾ സമാഹരിക്കുന്നതിന് ഏകദേശം 6.5 ബില്യൺ രൂപ ചെലവഴിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഹെലികോപ്റ്ററുകൾക്കും വിമാനങ്ങൾക്കുമായി ഏകദേശം ഒരു ബില്യൺ രൂപ ചെലവഴിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
സംസ്ഥാനം/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശം | ആകെ
മണ്ഡലങ്ങൾ |
തിരഞ്ഞെടുപ്പ് തീയതികളും മണ്ഡലങ്ങളുടെ എണ്ണവും | |||
---|---|---|---|---|---|
ഘട്ടം 1 | ഘട്ടം 2 | ഘട്ടം 3 | ഘട്ടം 4 | ||
ഏപ്രിൽ 20 | ഏപ്രിൽ 26 | മെയ് 5 | മെയ് 10 | ||
ആന്ധ്രാപ്രദേശ് | 42 | 21 | 21 | ||
അരുണാചൽ പ്രദേശ് | 2 | 2 | |||
അസം | 14 | 6 | 8 | ||
ബീഹാർ | 40 | 11 | 17 | 12 | |
ഛത്തീസ്ഗഡ് | 11 | 11 | |||
ഗോവ | 2 | 2 | |||
ഗുജറാത്ത് | 26 | 26 | |||
ഹരിയാന | 10 | 10 | |||
ഹിമാചൽ പ്രദേശ് | 4 | 4 | |||
ജമ്മു കാശ്മീർ | 6 | 2 | 1 | 1 | 2 |
ജാർഖണ്ഡ് | 14 | 6 | 8 | ||
കർണാടക | 28 | 15 | 13 | ||
കേരളം | 20 | 20 | |||
മധ്യപ്രദേശ് | 29 | 12 | 17 | ||
മഹാരാഷ്ട്ര | 48 | 24 | 24 | ||
മണിപ്പൂർ | 2 | 1 | 1 | ||
മേഘാലയ | 2 | 2 | |||
മിസോറാം | 1 | 1 | |||
നാഗാലാൻഡ് | 1 | 1 | |||
ഒഡീഷ | 21 | 11 | 10 | ||
പഞ്ചാബ് | 13 | 13 | |||
രാജസ്ഥാൻ | 25 | 25 | |||
സിക്കിം | 1 | 1 | |||
തമിഴ്നാട് | 39 | 39 | |||
ത്രിപുര | 2 | 2 | |||
ഉത്തർപ്രദേശ് | 80 | 32 | 30 | 18 | |
ഉത്തരാഖണ്ഡ് | 5 | 5 | |||
പശ്ചിമ ബംഗാൾ | 42 | 42 | |||
ആൻഡമാൻ നിക്കോബാർ ദ്വീപുകൾ | 1 | 1 | |||
ചണ്ഡീഗഡ് | 1 | 1 | |||
ദാദ്ര ആൻഡ് നഗർ ഹവേലി | 1 | 1 | |||
ദാമനും ദിയുവും | 1 | 1 | |||
ഡൽഹി | 7 | 7 | |||
ലക്ഷദ്വീപ് | 1 | 1 | |||
പുതുച്ചേരി | 1 | 1 | |||
മണ്ഡലങ്ങൾ | 543 | 141 | 137 | 83 | 182 |
ഈ ദിവസത്തെ ആകെ വോട്ടെടുപ്പ് സംസ്ഥാനങ്ങൾ/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ | 16 | 11 | 7 | 16 | |
ഘട്ടം അവസാനിക്കുമ്പോൾ ആകെ മണ്ഡലങ്ങൾ | 141 | 278 | 361 | 543 | |
ഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനത്തോടെ% പൂർത്തിയായി | 26% | 51% | 66% | 100% | |
സംസ്ഥാനങ്ങൾ/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ | മണ്ഡലങ്ങൾ | ||||
ഒറ്റഘട്ടത്തിൽ നടക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും പോളിംഗ് | 24 | 219 | |||
രണ്ട് ഘട്ടങ്ങളിലായി നടക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും വോട്ടെടുപ്പ് | 8 | 198 | |||
മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങളിലായി നടക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും വോട്ടെടുപ്പ് | 2 | 120 | |||
നാല് ഘട്ടങ്ങളിലായി നടക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലെയും വോട്ടെടുപ്പ് | 1 | 6 | |||
ആകെ | 35 | 543 | |||
ഫലം | 2004 മെയ് 13 |
തെരഞ്ഞെടുപ്പിനുമുമ്പുള്ള സഖ്യങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ഈ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ, 1990കളിലെ എല്ലാ ലോക്സഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളേയും അപേക്ഷിച്ച്, ഒരു മൂന്നാം മുന്നണി ബദൽ സാധ്യമല്ല എന്ന അർത്ഥത്തിൽ പോരാട്ടം നേർക്കുനേർ മത്സരമായിരുന്നു. ഒരു വശത്ത് ബിജെപിയും സഖ്യകക്ഷികളും മറുവശത്ത് കോൺഗ്രസും സഖ്യകക്ഷികളും തമ്മിലായിരുന്നു വലിയ മത്സരം. എന്നിരുന്നാലും, സാഹചര്യം വലിയ പ്രാദേശിക വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിച്ചു.
National Democratic Alliance (NDA) യുടെ ഭാഗമായാണ് BJP തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചത്, എങ്കിലും അതിൻ്റെ സീറ്റ് പങ്കിടൽ കരാറുകളിൽ ചിലത് NDA യ്ക്ക് പുറത്തുള്ള തെലുങ്ക് പോലെയുള്ള ശക്തമായ പ്രാദേശിക പാർട്ടികളുമായാണ് ഉണ്ടാക്കിയിരുന്നത്. ദേശം പാർട്ടി (ടിഡിപി) ആന്ധ്രപ്രദേശ്, തമിഴ്നാട്ടിൽ ആൾ ഇന്ത്യ അണ്ണാ ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകം (എഐഎഡിഎംകെ).
തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുന്നോടിയായി കോൺഗ്രസിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ദേശീയതലത്തിൽ സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷ മുന്നണി രൂപീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടന്നിരുന്നു. അവസാനം, ഒരു ധാരണയിലെത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല, എന്നാൽ പ്രാദേശിക തലത്തിൽ കോൺഗ്രസും പ്രാദേശിക പാർട്ടികളും തമ്മിൽ പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും സഖ്യമുണ്ടാക്കി. ആദ്യമായാണ് ഒരു പാർലമെൻ്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കോൺഗ്രസ് ഇത്തരത്തിലുള്ള സഖ്യങ്ങളുമായി മത്സരിക്കുന്നത്.
ഇടതുപക്ഷ പാർട്ടികൾ, പ്രത്യേകിച്ച് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്), കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ, അവരുടെ ശക്തികേന്ദ്രങ്ങളായ പശ്ചിമ ബംഗാൾ, ത്രിപുര ത്രിപുര എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഒറ്റയ്ക്ക് മത്സരിച്ചു. [കേരളം]], കോൺഗ്രസിനെയും NDA ശക്തികളെയും നേരിടുന്നു. പഞ്ചാബ്, ആന്ധ്ര പ്രദേശ് തുടങ്ങിയ മറ്റ് പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും അവർ കോൺഗ്രസുമായി സീറ്റ് പങ്കിടലിൽ പങ്കെടുത്തു. തമിഴ്നാട്ടിൽ അവർ ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകം (ഡിഎംകെ) നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജനാധിപത്യ പുരോഗമന സഖ്യം ഭാഗമായിരുന്നു.
രണ്ട് പാർട്ടികൾ കോൺഗ്രസുമായോ ബിജെപിയുമായോ ഒപ്പം പോകാൻ വിസമ്മതിച്ചു, ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി, സമാജ്വാദി പാർട്ടി. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ സംസ്ഥാനമായ (ജനസംഖ്യയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ) ഉത്തർ പ്രദേശ് ആണ് ഇവ രണ്ടും ആസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളത്. അവരുമായി സഖ്യമുണ്ടാക്കാൻ കോൺഗ്രസ് പലതവണ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും പാഴായില്ല. കോൺഗ്രസിൻ്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയം കവർന്നെടുക്കുന്ന 'സ്പോയിലേഴ്സ്' ആയി മാറുമെന്ന് പലരും വിശ്വസിച്ചു. യുപിയിൽ ചതുഷ്കോണ മത്സരമായിരുന്നു ഫലം, അത് കോൺഗ്രസിനോ ബിജെപിക്കോ കാര്യമായി ദോഷമോ ഗുണമോ ചെയ്തില്ല.
പ്രവചനവും പ്രചാരണങ്ങളും
[തിരുത്തുക]തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻഡിഎ വിജയിക്കുമെന്ന് മിക്ക വിശകലന വിദഗ്ധരും വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. അഭിപ്രായ സർവേകളും ഈ വിലയിരുത്തലിനെ പിന്തുണച്ചു. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും മാസങ്ങളിൽ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥ സ്ഥിരമായ വളർച്ച കാണിക്കുകയും സർക്കാരിൻ്റെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഉൽപാദന യൂണിറ്റുകളുടെ നിക്ഷേപം (ഇന്ത്യയിലെ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണം|1990-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ ഉദാരവൽക്കരണ നയങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായി) ട്രാക്കിലായി. ഇന്ത്യയുടെ ഫോറിൻ എക്സ്ചേഞ്ച് റിസർവ് 100 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിലധികം (ലോകത്തിലെ ഏഴാമത്തെ വലിയതും ഇന്ത്യയുടെ റെക്കോർഡും) ആയിരുന്നു. സേവന മേഖലയും ധാരാളം തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടി "ഫീൽ ഗുഡ് ഫാക്ടർ" എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന തരംഗമായിരുന്നു, അതിൻ്റെ പ്രൊമോഷണൽ കാമ്പെയിൻ "ഇന്ത്യ ഷൈനിംഗ്" എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.[6]
ഹിന്ദു സംഘടനയായ രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക് സംഘ് (ആർഎസ്എസ്) യുമായി അടുത്ത ബന്ധമുള്ള ഒരു കടുത്ത ഹിന്ദു പാർട്ടിയായാണ് മുൻകാലങ്ങളിൽ ബിജെപിയെ കണ്ടിരുന്നത്. വർഷങ്ങളായി, പാർട്ടി അതിൻ്റെ ഹിന്ദുത്വ നയങ്ങളിൽ നിന്ന് അൽപ്പം അകന്നു. ഈ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ സാമ്പത്തിക നേട്ടങ്ങൾക്ക് ഊന്നൽ നൽകിയാണ് പ്രചാരണം നടത്തിയത്. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ നിന്ന്, തങ്ങളുടെ വോട്ടർ അടിത്തറ ഒരു പരിധിയിലെത്തിയെന്ന് ബിജെപി തിരിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു, കൂടാതെ പോളണ്ടിന് ശേഷമുള്ള സഖ്യങ്ങളേക്കാൾ പ്രീ-പോളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. [[സോണിയ ഗാന്ധി]യുടെ വിദേശ ഉത്ഭവവും എൻഡിഎയുടെ പ്രചാരണത്തിൻ്റെ ഭാഗമായിരുന്നു.
.
അഭിപ്രായ സർവേകൾ
[തിരുത്തുക]മാസത്തിൽ നടത്തപ്പെടുന്നു (s) | |||
---|---|---|---|
എൻഡിഎ | യുപിഎ | മറ്റ് | |
2002 ഓഗസ്റ്റ് | 250 | 195 | 100 |
ഫെബ്രുവരി 2003 | 315 | 115 | 115 |
2003 ഓഗസ്റ്റ് | 247 | 180 | 115 |
2004 ജനുവരി | 335 | 110 | 100 |
വോട്ടെണ്ണൽ സംഘടിപ്പിക്കൽ | |||
---|---|---|---|
എൻഡിഎ | യുപിഎ | മറ്റ് | |
എൻഡിടിവി-എസി നീൽസൺ | 230-250 | 190-205 | 100-120 |
സ്റ്റാർ ന്യൂസ്-സി വോട്ടർ | 263-275 | 174-184 | 86-98 |
ആജ് തക്-മാർഗ് | 248 | 190 | 105 |
സഹാറ ഡിആർഎസ് | 278 | 181 | 102 |
സീ ന്യൂസ്-താളം | 249 | 176 | 117 |
യഥാർത്ഥ ഫലം | 181 | 218 | 143 |
ഉറവിടങ്ങൾഃ- [7][8][9] |
സംസ്ഥാനം/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചുള്ള വോട്ടർമാരുടെ എണ്ണത്തിന്റെ വിശദാംശങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]സംസ്ഥാനം/കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശം | സീറ്റുകൾ | വോട്ടർമാർ | വോട്ടർമാർ | തിരക്ക് | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
പുരുഷന്മാർ | സ്ത്രീകൾ | ആകെ | പുരുഷന്മാർ | സ്ത്രീകൾ | ആകെ | പുരുഷന്മാർ | സ്ത്രീകൾ | ആകെ | |||
ആന്ധ്രാപ്രദേശ് | 42 | 2,53,55,118 | 2,57,91,224 | 5,11,46,342 | 1,83,20,019 | 1,73,84,444 | 3,57,76,275 | 72.25 | 67.4 | 69.95% | |
അരുണാചൽ പ്രദേശ് | 2 | 3,51,564 | 3,32,470 | 6,84,034 | 1,99,413 | 1,83,909 | 3,85,446 | 56.72 | 55.31 | 56.35% | |
അസം | 14 | 78,21,591 | 71,93,283 | 1,50,14,874 | 56,71,454 | 47,01,710 | 1,03,77,354 | 72.51 | 65.36 | 69.11% | |
ബീഹാർ | 40 | 2,70,53,408 | 2,35,06,264 | 5,05,59,672 | 1,71,95,139 | 1,21,34,913 | 2,93,32,306 | 63.56 | 51.62 | 58.02% | |
ഛത്തീസ്ഗഡ് | 11 | 69,04,742 | 68,14,700 | 1,37,19,442 | 40,39,747 | 31,00,827 | 71,46,189 | 58.51 | 45.50 | 52.09% | |
ഗോവ | 2 | 4,75,847 | 4,65,320 | 9,41,167 | 2,86,156 | 2,64,934 | 5,53,105 | 60.14 | 56.94 | 58.77% | |
ഗുജറാത്ത് | 26 | 1,73,41,760 | 1,63,33,302 | 3,36,75,062 | 86,64,929 | 65,43,424 | 1,52,13,501 | 49.97 | 40.06 | 45.18% | |
ഹരിയാന | 10 | 66,60,631 | 56,59,926 | 1,23,20,557 | 45,36,234 | 35,54,361 | 80,97,064 | 68.11 | 62.80 | 65.72% | |
ഹിമാചൽ പ്രദേശ് | 4 | 21,28,828 | 20,53,167 | 41,81,995 | 12,69,539 | 12,11,994 | 24,97,149 | 59.84 | 59.03 | 59.71% | |
ജമ്മു കാശ്മീർ | 6 | 34,68,235 | 28,99,880 | 63,68,115 | 13,91,263 | 8,41,489 | 22,41,729 | 40.11 | 29.02 | 35.20% | |
ജാർഖണ്ഡ് | 14 | 89,14,164 | 78,98,175 | 1,68,12,339 | 55,61,056 | 38,01,786 | 93,63,363 | 62.38 | 48.13 | 55.69% | |
കർണാടക | 28 | 1,96,05,257 | 1,89,86,838 | 3,85,92,095 | 1,31,19,442 | 1,19,62,519 | 2,51,39,122 | 66.92 | 63.00 | 65.14% | |
കേരളം | 20 | 1,01,68,428 | 1,09,57,045 | 2,11,25,473 | 74,80,351 | 75,67,329 | 1,50,93,960 | 73.56 | 69.06 | 71.45% | |
മധ്യപ്രദേശ് | 29 | 2,00,28,161 | 1,83,61,940 | 3,83,90,101 | 1,13,22,391 | 71,24,280 | 1,84,63,451 | 56.53 | 38.80 | 48.09% | |
മഹാരാഷ്ട്ര | 48 | 3,27,88,476 | 3,02,23,732 | 6,30,12,208 | 1,89,57,642 | 1,52,63,748 | 3,42,63,317 | 57.82 | 50.50 | 54.38% | |
മണിപ്പൂർ | 2 | 7,46,054 | 7,90,456 | 15,36,510 | 5,22,526 | 5,12,834 | 10,35,696 | 70.03 | 64.88 | 67.41% | |
മേഘാലയ | 2 | 6,48,654 | 6,40,720 | 12,89,374 | 3,02,113 | 3,77,125 | 6,79,321 | 46.58 | 58.86 | 52.69% | |
മിസോറാം | 1 | 2,73,454 | 2,76,505 | 5,49,959 | 1,75,372 | 1,70,000 | 3,49,799 | 64.13 | 61.48 | 63.60% | |
നാഗാലാൻഡ് | 1 | 5,47,114 | 4,94,319 | 10,41,433 | 5,05,682 | 4,46,002 | 9,55,690 | 92.43 | 90.23 | 91.77% | |
ഒറീസ | 21 | 1,31,91,691 | 1,24,60,298 | 2,56,51,989 | 90,10,592 | 79,29,405 | 1,69,45,092 | 68.30 | 63.64 | 66.06% | |
പഞ്ചാബ് | 13 | 86,52,294 | 79,63,105 | 1,66,15,399 | 54,37,861 | 47,94,658 | 1,02,33,165 | 62.85 | 60.21 | 61.59% | |
രാജസ്ഥാൻ | 25 | 1,81,49,028 | 1,65,63,357 | 3,47,12,385 | 1,00,09,085 | 72,90,569 | 1,73,46,549 | 55.15 | 44.02 | 49.97% | |
സിക്കിം | 1 | 1,45,738 | 1,36,199 | 2,81,937 | 1,12,404 | 1,02,890 | 2,19,769 | 77.13 | 75.54 | 77.95% | |
തമിഴ്നാട് | 39 | 2,32,69,301 | 2,39,82,970 | 4,72,52,271 | 1,50,06,523 | 1,36,42,797 | 2,87,32,954 | 64.49 | 56.89 | 60.81% | |
ത്രിപുര | 2 | 10,23,368 | 9,54,854 | 19,78,222 | 7,14,491 | 6,04,452 | 13,27,000 | 69.82 | 63.30 | 67.08% | |
ഉത്തർപ്രദേശ് | 80 | 6,03,28,608 | 5,02,95,882 | 11,06,34,490 | 3,25,52,479 | 2,07,20,447 | 5,32,78,071 | 53.96 | 41.20 | 48.16% | |
ഉത്തരാഖണ്ഡ് | 5 | 28,38,204 | 27,24,433 | 55,62,637 | 14,70,496 | 11,97,917 | 26,73,832 | 51.81 | 43.97 | 48.16% | |
പശ്ചിമ ബംഗാൾ | 42 | 2,47,98,089 | 2,26,39,342 | 4,74,37,431 | 1,98,04,552 | 1,70,66,370 | 3,70,21,478 | 79.86 | 75.38 | 78.04% | |
ആൻഡമാൻ നിക്കോബാർ ദ്വീപുകൾ (യു. ടി.) | 1 | 1,31,502 | 1,10,143 | 2,41,645 | 83,520 | 70,284 | 1,53,841 | 63.51 | 63.81 | 63.66% | |
ചണ്ഡീഗഡ് (യു. ടി. | 1 | 2,92,438 | 2,53,246 | 5,27,684 | 1,51,932 | 1,17,886 | 2,69,849 | 51.95 | 50.11 | 51.14% | |
ദാദ്ര & നഗർ ഹവേലി (യു. ടി. | 1 | 65,059 | 57,622 | 1,22,681 | 43,795 | 40,904 | 84,703 | 67.32 | 70.99 | 69.04% | |
ദാമൻ & ദിയു (യു. ടി. യു.) | 1 | 39,595 | 39,637 | 79,232 | 29,751 | 55,591 | 25,839 | 65.26 | 75.06 | 70.16% | |
ലക്ഷദ്വീപ് (യു. ടി. | 1 | 19,880 | 19,153 | 39,033 | 15,698 | 16,122 | 31,820 | 78.96 | 84.17 | 81.52% | |
എൻ. സി. ടി. ഡൽഹി | 7 | 49,53,925 | 38,09,550 | 87,63,475 | 24,28,289 | 16,97,944 | 41,26,443 | 49.02 | 44.57 | 47.09% | |
പുതുച്ചേരി (യു. ടി. | 1 | 3,10,658 | 3,26,009 | 6,36,667 | 2,40,114 | 2,44,202 | 4,84,336 | 77.29 | 74.91 | 76.07% | |
ഇന്ത്യ | 543 | 34,94,90,864 | 32,19,97,066 | 67,14,87,930 | 21,72,34,104 | 17,27,14,226 | 38,99,48,330 | 62.16 | 53.64 | 58.07% | |
ഉറവിടം-ഇസിഐ [1] |
ഫലങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]പ്രദേശം തിരിച്ചുള്ള ഫലങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]പ്രദേശം | ആകെ സീറ്റുകൾ | ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് | ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി | മറ്റുള്ളവ | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ദക്ഷിണേന്ത്യ | 131 | 48 | 14 | 18 | 1 | 65 | 13 |
പടിഞ്ഞാറൻ ഇന്ത്യ | 78 | 27 | 10 | 28 | 7 | 23 | 3 |
ഹിന്ദി-ഹാർട്ട്ലാൻഡ് | 225 | 46 | 12 | 78 | 34 | 101 | 22 |
വടക്കുകിഴക്കൻ ഇന്ത്യ | 25 | 11 | 3 | 4 | 2 | 13 | 4 |
കിഴക്കൻ ഇന്ത്യ | 63 | 8 | 3 | 7 | 4 | 48 | 1 |
കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ | 22 | 5 | 5 | 3 | 14 | 5 | |
ആകെ | 543 | 145 | +31 | 138 | -44 | 264 | +17 |
സ്രോതസ്സ്ഃ ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ [10] |
സംസ്ഥാനങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും അനുസരിച്ച്
[തിരുത്തുക]സംസ്ഥാനങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]പ്രദേശങ്ങൾ | പാർട്ടി | സീറ്റുകൾ നേടി | വോട്ടുകളുടെ ശതമാനം | സഖ്യം |
---|---|---|---|---|
ആൻഡമാൻ നിക്കോബാർ ദ്വീപുകൾ | ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് | 1 | 55.77 | ഐക്യ പുരോഗമന സഖ്യം |
ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി | 0 | 35.95 | ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം | |
കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്) | 0 | 2.71 | ഇടത് മുന്നണി | |
സ്വതന്ത്ര | 0 | 1.72 | ഒന്നുമില്ല | |
മറ്റുള്ളവ | 0 | 3.85 | ഒന്നുമില്ല | |
ചണ്ഡീഗഡ് | ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് | 1 | 52.06 | ഐക്യ പുരോഗമന സഖ്യം |
ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി | 0 | 35.22 | ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം | |
ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ ലോക് ദൾ | 0 | 6.61 | ഒന്നുമില്ല | |
സ്വതന്ത്ര | 0 | 3.42 | ഒന്നുമില്ല | |
മറ്റുള്ളവ | 0 | 2.69 | ഒന്നുമില്ല | |
ദേശീയ തലസ്ഥാന പ്രദേശം ഡൽഹി | ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് | 6 | 54.81 | ഐക്യ പുരോഗമന സഖ്യം |
ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി | 1 | 40.67 | ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം | |
ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി | 0 | 2.48 | ഒന്നുമില്ല | |
സ്വതന്ത്ര | 0 | 1.27 | ഒന്നുമില്ല | |
ലക്ഷദ്വീപ് | ജനതാദൾ (യുണൈറ്റഡ് | 1 | 49.02 | ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം |
ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് | 0 | 48.79 | ഐക്യ പുരോഗമന സഖ്യം | |
ജനതാ പാർട്ടി | 0 | 1.47 | ഒന്നുമില്ല | |
സമാജ്വാദി പാർട്ടി | 0 | 0.72 | ഒന്നുമില്ല |
വിശകലനം
[തിരുത്തുക]വോട്ടെടുപ്പിന് മുമ്പുള്ള പ്രവചനങ്ങൾ ബി. ജെ. പിക്ക് വൻ ഭൂരിപക്ഷമായിരുന്നെങ്കിലും, എക്സിറ്റ് പോളുകൾ (തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയും വോട്ടെണ്ണൽ ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പും) തൂങ്ങിമരിച്ച പാർലമെന്റ് പ്രവചിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, എക്സിറ്റ് പോളുകൾക്ക് പോലും പൊതുവായ പ്രവണതയെ സൂചിപ്പിക്കാൻ മാത്രമേ കഴിയൂ, അന്തിമ കണക്കിനോട് ഒരിടത്തും അടുത്തില്ല. സംഭവങ്ങൾ പൂർണ്ണമായും തങ്ങൾക്ക് അനുകൂലമായി നടക്കില്ലെന്ന് ബിജെപി മനസ്സിലാക്കിയ ഉടൻ തന്നെ, ഇന്ത്യ ഷൈനിംഗിൽ നിന്ന് സ്ഥിരതയുടെ പ്രശ്നങ്ങളിലേക്ക് അവർ തങ്ങളുടെ പ്രചാരണത്തിന്റെ ശ്രദ്ധ മാറ്റി എന്ന പൊതുവായ ധാരണയുമുണ്ട്. ഭരണകക്ഷിയായ ബി. ജെ. പി "പഴയ രീതിയിലുള്ള" കോൺഗ്രസിനെ പ്രധാനമായും പിന്തുണച്ചത് ദരിദ്രരും ഗ്രാമീണരും താഴ്ന്ന ജാതിക്കാരും ന്യൂനപക്ഷ വോട്ടർമാരുമാണ്, അവർ മുൻ വർഷങ്ങളിലെ സാമ്പത്തിക കുതിപ്പിൽ പങ്കെടുക്കാതെ സമ്പന്നമായ ഒരു മധ്യവർഗത്തെ സൃഷ്ടിക്കുകയും അങ്ങനെ അതിൻ്റെ വമ്പിച്ച വിജയം നേടുകയും ചെയ്തു.
പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ തമിഴ്നാട് കേരളത്തിലെയും ഭരണകക്ഷികളുടെ പരാജയം ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ സർക്കാരുകളെ പിരിച്ചുവിടാനുള്ള ആഹ്വാനത്തിന് കാരണമായി.
അസ്ഥിരമായ ഒരു സഖ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഭയം മൂലം ഫലങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് മുമ്പുള്ള ആഴ്ചയിൽ ഓഹരി വിപണി (ബോംബെ സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ച്) ഇടിഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, വോട്ടെണ്ണൽ ആരംഭിച്ച ഉടൻ തന്നെ, കോൺഗ്രസ് സഖ്യം എൻഡിഎയേക്കാൾ ഗണ്യമായ ലീഡ് നേടുന്നുവെന്ന് വ്യക്തമായി, വിപണി കുതിച്ചുയർന്നു, സർക്കാർ രൂപീകരണത്തിന് പിന്തുണ ആവശ്യമുള്ള ഇടതുപാർട്ടികൾ ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ മന്ത്രാലയം ഇല്ലാതാക്കാനാണ് തങ്ങളുടെ ഉദ്ദേശ്യമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെ പിറ്റേന്ന് തകർന്നു. ഇതിനെത്തുടർന്ന്, പ്രധാനമന്ത്രിയും 1990 കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണത്തിന്റെ പ്രധാന ശിൽപിയുമായ മൻമോഹൻ സിംഗ്, പുതിയ സർക്കാർ ബിസിനസ് സൌഹൃദ അന്തരീക്ഷം സൃഷ്ടിക്കാൻ ശ്രമിക്കുമെന്ന് നിക്ഷേപകർക്ക് ഉറപ്പ് നൽകാൻ തിടുക്കപ്പെട്ടു.
സംഭവങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- മെയ് 13-കോൺഗ്രസും സഖ്യകക്ഷികളും ലോക്സഭയിൽ ബഹുഭൂരിപക്ഷം നേടി (ബി. ജെ. പിക്ക് 188 സീറ്റുകൾക്കെതിരെ 219 സീറ്റുകൾ).
- മെയ് 13-പാർലമെന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിലെ വോട്ടെണ്ണൽ ആരംഭിക്കുന്നു.
- മെയ് 11-ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കോൺഗ്രസ് മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ വിജയിച്ചു.
- മെയ് 10-നാലാമത്തെയും അവസാനത്തെയും ഘട്ട തിരഞ്ഞെടുപ്പ് അവസാനിക്കുന്നു. 543 പാർലമെന്റ് സീറ്റുകളിൽ 542 എണ്ണത്തിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഛാപ്രയിൽ വീണ്ടും നടക്കും.
- മെയ് 5-എക്സിറ്റ് പോൾ പ്രകാരം ഭരണസഖ്യ സർക്കാർ സീറ്റുകൾ നേടിയെങ്കിലും വിജയലക്ഷ്യത്തിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞ് മൂന്നാം ഘട്ട വോട്ടെടുപ്പ് അവസാനിക്കുന്നു. ഛാപ്രയിലെ ബൂത്ത് പിടിച്ചടക്കിയെന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾ വാർത്തകളിൽ ഇടംപിടിച്ചു.
- ഏപ്രിൽ 26-രണ്ടാം ഘട്ട വോട്ടെടുപ്പിൽ 55-60% പോളിംഗ് കാണുന്നു. നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ അവസാന ഘട്ടമാണിത്. 11 സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി 136 മണ്ഡലങ്ങളിലാണ് വോട്ടെടുപ്പ് നടക്കുന്നത്. എൻ. ഡി. എ. സർക്കാരിന് അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്താൻ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടെന്ന് വ്യക്തമാകുമ്പോൾ ഓഹരി വിപണി തകർന്നുവീഴാൻ തുടങ്ങുന്നു-ഇത് എൻ.
- ഏപ്രിൽ 22-പ്രാദേശിക അവധി കാരണം വോട്ടെടുപ്പ് വൈകിയ ത്രിപുര, അതിന്റെ രണ്ട് എംപിമാർക്ക് വോട്ട് ചെയ്തു. വിഘടനവാദി തീവ്രവാദികൾ വിട്ടുനിൽക്കണമെന്ന് ആഹ്വാനം ചെയ്തിട്ടും ഏകദേശം 60% പോളിംഗ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
- ഏപ്രിൽ 20-ആദ്യഘട്ട വോട്ടെടുപ്പ് നടക്കുന്നു, ശരാശരി പോളിംഗ് 50% മുതൽ 55% വരെ. ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിംഗ് മെഷീനുകളിൽ ചില തകരാറുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും വോട്ടിംഗ് വേഗത്തിലാണെന്നും ദിവസം താരതമ്യേന സുഗമമായി നടക്കുമെന്നും റിപ്പോർട്ടുണ്ട്. കശ്മീർ, ജമ്മു, മണിപ്പൂർ, ജാർഖണ്ഡ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഒറ്റപ്പെട്ട അക്രമ സംഭവങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ട്.
- ഏപ്രിൽ 8-എൻ. ഡി. എയുടെ ഉന്നത നേതാക്കൾ ന്യൂഡൽഹി യോഗം ചേർന്ന് "വികസനത്തിനും സദ്ഭരണത്തിനുമുള്ള അജണ്ട" എന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള പ്രകടനപത്രിക അംഗീകരിച്ചു.
- ഏപ്രിൽ 7-പ്രധാനമന്ത്രി വാജ്പേയിക്കെതിരെ ലഖ്നൌ സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥിയായി മത്സരിക്കുമെന്ന് രാം ജത്മലാനി പറഞ്ഞു. കോൺഗ്രസും മറ്റ് ചില പാർട്ടികളും തന്നെ പിന്തുണയ്ക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം അവകാശപ്പെടുന്നു.
- ഏപ്രിൽ 6-കോൺഗ്രസ് അധ്യക്ഷ സോണിയ ഗാന്ധിയുടെ വിദേശ വംശപരമ്പരയുടെ വിഷയം ഉന്നയിക്കുന്നത് അവസാനിപ്പിക്കില്ലെന്ന് ബിജെപിയും അഖിലേന്ത്യാ അണ്ണാ ദ്രാവിഡ മുന്നേറ്റ കഴകമും (എഐഎഡിഎംകെ) തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷനോട് പറഞ്ഞു.
- ഏപ്രിൽ 4-റാഞ്ചി നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് യോഗത്തിൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പെരുമാറ്റച്ചട്ടം ലംഘിച്ചുവെന്ന് ആരോപിച്ച് വിദേശകാര്യ മന്ത്രി യശ്വന്ത് സിൻഹ പ്രഥമ വിവര റിപ്പോർട്ട്. സിൻഹയ്ക്ക് പുറമെ യോഗത്തിൽ പങ്കെടുത്ത മറ്റ് മൂന്ന് ബിജെപി നേതാക്കൾക്കെതിരെയും എഫ്ഐആർ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
ഇതും കാണുക
[തിരുത്തുക]- പതിനാലാം ലോക്സഭയിലെ അംഗങ്ങളുടെ പട്ടിക
- 2004 ലെ ഇന്ത്യയിലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
- ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ
കൂടുതൽ വായിക്കുക
[തിരുത്തുക]- ശാസ്ത്രി, സന്ദീപ്, കെ. സി. സൂരി, യോഗേന്ദ്ര യാദവ് (2009) ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് രാഷ്ട്രീയംഃ 2004 ലെ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പും അതിനുമപ്പുറവും, ന്യൂഡൽഹി, ഓക്സ്ഫോർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രസ്സ്, ISBN ISBN 0-19-806329-6
പരാമർശങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]- ↑ "General Elections 2004: Facts and figures". India Today (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 23 July 2023. Retrieved 2023-07-23.
- ↑ "The dissolution debate". frontline.thehindu.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2004-02-26. Archived from the original on 4 October 2023. Retrieved 2023-01-06.
- ↑ "The Tribune, Chandigarh, India - Main News". www.tribuneindia.com. Archived from the original on 4 October 2023. Retrieved 2023-01-06.
- ↑ "General Election, 2004 (Vol I, II, III)". Election Commission of India. Archived from the original on 15 May 2019. Retrieved 8 June 2021.
- ↑ "General Election Schedule 2004".
- ↑ "BJP ചിലവഴിക്കുന്നത് 150 രൂപ 'ഇന്ത്യ ഷൈനിംഗ്' കാമ്പെയ്നിൽ cr articleshow/684246.cms?from=mdr".
{{cite news}}
:|access-date=
requires|url=
(help);|archive-url=
requires|url=
(help); Check|archive-url=
value (help) - ↑ "2004 exit polls: when surveys got it horribly wrong". oneindia. 20 May 2019. Archived from the original on 4 October 2023. Retrieved May 20, 2019.
- ↑ "Can 2019 exit polls turn out to be wrong like 2004?". Moneycontrol (in ഇംഗ്ലീഷ്). 20 May 2019. Archived from the original on 21 January 2024. Retrieved 2022-12-14.
- ↑ "Exit polls: How accurate are they? A look back at 2004, 2009, 2014 predictions". Financialexpress (in ഇംഗ്ലീഷ്). 19 May 2019. Archived from the original on 4 October 2023. Retrieved 2022-12-14.
- ↑ "Lok Sabha Results Constituency Map: Lok Sabha Election Result with constituencies details along electoral map". The Times of India. Archived from the original on 4 August 2021. Retrieved 2021-07-20.