സമലസ് സ്ഫോടനം (1257)

Coordinates: 8°24′36″S 116°24′30″E / 8.41000°S 116.40833°E / -8.41000; 116.40833
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
(1257-ലെ സമലസ് സ്ഫോടനം എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)
Map of Lombok Island with Samalas in the upper part of the island
The purple surface surrounded by white is the Samalas caldera.

ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ മൗണ്ട് റിൻജാനിക്കു സമീപമുള്ള സമലസ് അഗ്നിപർവ്വതത്തിലുണ്ടായ ഒരു വൻ സ്ഫോടനം ആയിരുന്നു 1257-ലെ സമലസ് സ്ഫോടനം. ഈ സ്ഫോടനം അവശേഷിപ്പിച്ച വലിയ കാൽഡിറയ്ക്കു പിന്നിലായി സെഗറ അനക് തടാകം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.[1] അഗ്നിപർവത സ്ഫോടന സൂചിക 7 ആയിരുന്നുവെന്നു കണക്കാക്കാവുന്ന ഈ വിസ്ഫോടനം ഇപ്പോഴത്തെ ഹോളോസെൻ കാലഘട്ടത്തിലെ[2][3] ഏറ്റവും വലിയ അഗ്നിപർവത സ്ഫോടനങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു.

സ്ഫോടനത്തിന്റെ സ്ഥാനം അറിയപ്പെടുന്നതിനുമുമ്പ്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഐസ് കോറുകളുടെ ഒരു പരിശോധനയിൽ 1257-ൽ സൾഫേറ്റ് നിക്ഷേപത്തിൽ വലിയൊരു സ്പൈക്ക് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ലോകത്തിലെവിടെയോ ഇതിനകം ഉണ്ടായിട്ടുള്ള ഒരു വലിയ അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടനത്തിന്റെ ശക്തമായ തെളിവുകൾ ആയിരുന്നു ഇത്. 2013- ൽ മൗണ്ട് സമലസിലാണു സ്ഫോടനമുണ്ടായതെന്നു ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർ‌ സ്ഥിരീകരിച്ചു.

ഈ പ്രഭാവത്തിന് നാല് വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ ഭൂരിഭാഗങ്ങളിലും പൈറോക്ലാസ്റ്റിക് പ്രവാഹങ്ങൾ[4] സൃഷ്ടിക്കുകയും അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പതിനായിരത്തോളം കിലോമീറ്റർ വരെ എത്തുന്ന വിഷ്വൽ സ്തംഭങ്ങൾ രൂപാന്തരപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ലോംബോക്ക് രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്ന പമാറ്റൻ നഗരം ഉൾപ്പെടെയുള്ള മനുഷ്യന്റെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ ലാവാ പ്രവാഹത്താൽ നശിച്ചിരുന്നു. വിസ്ഫോടനത്തിൽനിന്നുള്ള ചാരം ജാവ ദ്വീപിന്[5][6] അകലെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ പതിച്ചിരുന്നു. അഗ്നിപർവ്വതം 10 ക്യുബിക്ക് കിലോഗ്രാമിനു (2.4 cu മൈൽ) മുകളിലുള്ള പദാർത്ഥം നിക്ഷേപിച്ചു. ബാബാബ് ലോംബോക്കിലെ സ്ഫോടനത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ച ജനങ്ങൾ ബബാഡ് ലൊമ്പോക്ക് എന്നറിയപ്പെട്ട പനയോലകളിൽ ഈ വിവരം രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. പിന്നീട് അഗ്നിപർവ്വത പ്രവർത്തനങ്ങൾ, കാൽഡിറയിൽ കൂടുതലായി, ഇപ്പോഴും സജീവമായുള്ള ബരുജാരി കോൺ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അഗ്നിപർവ്വതകേന്ദ്രങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തു.

അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് ആഗിരണം ചെയ്ത എയറോസോൾസ് ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിൽ എത്തുന്ന സോളാർ വികിരണങ്ങളെ കുറയ്ക്കുന്നു. അത് വർഷങ്ങളോളം അന്തരീക്ഷത്തിൽ തണുത്തുറയുകയും യൂറോപ്പിലും മറ്റുസ്ഥലങ്ങളിലും ക്ഷാമം, വിളനാശം എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്തു. താപനിലയുടെ അസന്തുലനത്തിന്റെ കൃത്യമായ അളവും അവയുടെ പരിണതഫലങ്ങളും ഇപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. സ്ഫോടനം മൂലം വളരെ ചെറിയ ഹിമയുഗം ഉണ്ടാകുന്നതിന് കാരണമാകാം. കഴിഞ്ഞ ആയിരം വർഷത്തിനിടയിൽ നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള പഴയ ശീത കാലഘട്ടത്തിൽ സ്ഫോടനം ചെറിയ ഹിമയുഗം ഉണ്ടാകുന്നതിന് കാരണമായേക്കും.

ജിയോളജി[തിരുത്തുക]

പൊതുവായ ജിയോളജി[തിരുത്തുക]

ഓസ്ട്രേലിയൻ പ്ലേറ്റ് യൂറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റിന്റെ വശങ്ങളിലേയ്ക്കോ താഴോട്ടോ ചലനം ഉണ്ടാക്കുന്ന സമലസും മൗണ്ട് റിൻജാനിയും ഇൻഡോനേഷ്യയിലെ[7] സുന്ദ ആർക് ആണ്.[8] റിൻജാനിയിലും സമലസിലും ഉണ്ടാകുന്ന മാഗ്മകൾ പെരിഡൊറ്റൈറ്റ് പാറകൾക്ക് താഴെ നിന്ന് സമാന്തരമായി, ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലുള്ള മാന്റിൽ വെഡ്ജ് എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്നവയാണ്.[8] ബാലി ദ്വീപിനു പടിഞ്ഞാറ് അഗുംഗ്, ബൂത്തൂർ, ബ്രതൻ എന്നിവയും ഈ മേഖലയിലെ മറ്റ് അഗ്നിപർവ്വതങ്ങളാണ്[9]സ്ഫോടനത്തിനു മുൻപ് സമാലസിന് 4,200 ± 100 മീറ്റർ (13,780 ± 330 അടി) ഉയരമുണ്ടായിരുന്നു.. താഴ്ന്ന ചരിവുകൾ മുകളിലേക്ക് വിശാലമാക്കുകയാണെന്നുള്ള ഈ കണ്ടെത്തൽ പുനർനിർമ്മാണത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. [10] ലോംബോക്ക് ദ്വീപിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ ഭൂമിശാസ്ത്ര യൂണിറ്റുകൾ ഒലിഗോസെൻ-മിയോസിൻ കാലഘട്ടങ്ങളിലേതാണ്.[11][7]തെക്കൻ ലോംബോക്കിൽ പഴയ അഗ്നിപർവത യൂണിറ്റ് ഉപയോഗിച്ച് കൃഷിക്കുപയോഗിക്കുന്നു[12][11] 12,000 ബിപി മുൻപുള്ള അഗ്നിപർവ്വത പ്രവർത്തനങ്ങൾ റിൻജാനി ടുവാ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന സമലസ് അഗ്നിപർവ്വതത്തെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതാണ്.[7] ഒരു ഘട്ടത്തിൽ തമ്മിൽ 11,940 ± 40, 2,550 ± 50 ബിപി റിൻജാനി അഗ്നിപർവ്വതം രൂപപ്പെട്ടു; ഈ അവസാന സ്ഫോടനം 0.8 ക്യുബിക് കിലോമീറ്റർ വ്യാപ്തത്തിൽ റിൻജാനി പ്യൂമീസ് സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടത്.[13] റിൻജാനി അല്ലെങ്കിൽ സമലസ് പ്രദേശങ്ങളിലൂടെ അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ വഴി കൂടുതൽ പൊട്ടിത്തെറികളുടെ പ്രവർത്തനം 11,980 ± 40, 11,940 ± 40, 6,250 ± 40 ബി പി,[14]1257 ന് മുമ്പ് 500 വർഷങ്ങൾ വരെ തുടർന്നിരുന്നു.[15]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. Reid, Anthony (10 July 2016). "Revisiting Southeast Asian History with Geology: Some Demographic Consequences of a Dangerous Environment". In Bankoff, Greg; Christensen, Joseph. Natural Hazards and Peoples in the Indian Ocean World. Palgrave Macmillan US. p. 33. doi:10.1057/978-1-349-94857-4_2. ISBN 978-1-349-94857-4.
  2. "Holocene". Merriam-Webster Dictionary.
  3. "Holocene". Dictionary.com Unabridged. Random House. Retrieved February 11, 2018.
  4. Pyroclastic flows USGS
  5. Raffles, Thomas E.: History of Java. Oxford University Press, 1965, p. 2.
  6. Raffles, Thomas E.: History of Java. Oxford University Press, 1965, p. 3.
  7. 7.0 7.1 7.2 Rachmat et al. 2016, പുറം. 108.
  8. 8.0 8.1 Rachmat et al. 2016, പുറം. 107.
  9. Fontijn et al. 2015, പുറം. 2.
  10. Lavigne et al. 2013, പുറം. 16743.
  11. 11.0 11.1 Métrich et al. 2018, പുറം. 4.
  12. "Rinjani Dari Evolusi Kaldera hingga Geopark". Geomagz (in Indonesian). 4 April 2016. Retrieved 3 March 2018.
  13. Vidal et al. 2015, പുറം. 2.
  14. Vidal et al. 2015, p. 3.
  15. Métrich et al. 2018, p. 10.

ഉറവിടങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

8°24′36″S 116°24′30″E / 8.41000°S 116.40833°E / -8.41000; 116.40833

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ[തിരുത്തുക]

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=സമലസ്_സ്ഫോടനം_(1257)&oldid=3775000" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്