ഭൂട്ടാനിലെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ഭൂട്ടാൻ ഭരണഘടനയിലെ ഏഴാം ആർട്ടിക്കിളിലാണ് മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് പ്രസ്താവിക്കുന്നത്.[1] ഗ്രോസ് നാഷണൽ ഹാപ്പിനസ് (GNH) എന്ന ലക്ഷ്യം സാധിക്കണമെങ്കിൽ എല്ലാ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളും ജനങ്ങൾക്ക് അനുഭവിക്കാൻ സാധിക്കണം എന്ന് ഭൂട്ടാൻ ഗവണ്മെന്റ് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്.[2]

മതസ്വാതന്ത്ര്യവും ലോട്ട്ഷാംപ ജനതയെ കൈകാര്യം ചെയ്ത രീതിയും വിമർശനങ്ങളുയർത്തുന്നുണ്ട്.[3]

നിയമപരമായ ചട്ടക്കൂട്[തിരുത്തുക]

ഭരണഘടനാനുസൃതമായി ലഭ്യമായ അവകാശങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

ജനാധിപത്യ‌പരമായ ഒരു ഭരണഘടനാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള രാജഭരണമാണ് ഭൂട്ടാനിൽ നിലവിലുള്ള ഭരണഘടന അനുസരിച്ചുള്ള ഭരണരീതി. മുൻപ് ഇവിടെ രാജഭരണമായിരുന്നു നിലവിലിരുന്നത്.[4] ഭരണഘടനയിലെ ഏഴാം ആർട്ടിക്കിൾ ധാരാളം അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്നുണ്ട്.[5] ആർട്ടിക്കിൾ 7 പ്രകാരമുള്ള മൗലികാവകാശങ്ങൾ ഇവയാണ്:

സരംക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മറ്റ് അവകാശങ്ങൾ തൊഴിലാളികളുടെ അവകാശങ്ങൾ,[14] വോട്ടവകാശം,[15] ബൗദ്ധിക സ്വത്തവകാശം എന്നിവയാണ്.[16] പീഡനം, മനുഷ്യത്വരഹിതവും ഇകഴ്ത്തുന്നതുമായ തരത്തിലുള്ള ശിക്ഷ, വധശിക്ഷ എന്നിവ ഭരണഘടന നിരോധിക്കുന്നുണ്ട്.[17] സ്വകാര്യതയിലേയ്ക്കുള്ള നിയമപരമല്ലാത്ത തരത്തിലുള്ള കടന്നുകയറ്റത്തിനെതിരായും, കാരണമില്ലാതെയുള്ള അറസ്റ്റിനെതിരായും സംരക്ഷണമുണ്ട്. കുറ്റമാരോപിക്കപ്പെട്ടയാൾക്കുവേണ്ടി വാദിക്കുവാനായി വക്കീലിനെ ഉറപ്പുതരുവാനുള്ള ചട്ടവും മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചുകിട്ടുവാനായി കോടതിയെ സമീപിക്കുവാനുള്ള അവകാശവും ലഭ്യമാണ്.[18] മിക്ക അവകാശങ്ങളൂം "എല്ലാവർക്കും" അല്ലെങ്കിൽ "ഭൂട്ടാനിലുള്ള" ജനങ്ങൾക്കും ലഭ്യമാണെങ്കിലും ചില അവകാശങ്ങൾ ഭൂട്ടാനിലെ പൗരന്മാർക്ക് മാത്രമാണ് നൽകപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യം, ചിന്തിക്കുവാനുള്ള അവകാശം, മതസ്വാതന്ത്ര്യം, സഞ്ചാരസ്വാതന്ത്ര്യം, ഒരുമിച്ച് കൂടാനുള്ള അവകാശം, അറിയാനുള്ള അവകാശം, വോട്ടവകാശം, സ്വത്തവകാശം, തൊഴിൽ അവകാശങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങൾ.[19]

ഭരണഘടനയുടെ എട്ടാം ആർട്ടിക്കിളിൽ മൗലിക കടമകൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു.[20] [21] ആർട്ടിക്കിൾ 8.3 അനുസരിച്ച് മതപരവും ഭാഷാപരവും പ്രാദേശികവും വർഗ്ഗീയവുമായ അതിരുകൾക്കപ്പുറത്ത് പരസ്പരബഹുമാനവും സാഹോദര്യവും സഹനവും വളർത്തുവാനുള്ള കടമ എല്ലാ ഭൂട്ടാൻ പൗരന്മാർക്കുമുണ്ട്.[22] ആർട്ടിക്കിൾ 8.5 അനുസരിച്ച് ജനങ്ങൾ പീഡനത്തിൽ പങ്കാളികളാകാതിരിക്കുകയും മറ്റുള്ളവരെ പരിക്കേൽപ്പിക്കുകയോ കൊല്ലുകയോ ചെയ്യുകയോ സ്ത്രീകളെയോ കുട്ടികളെയോ പീഡിപ്പിക്കുകയോ അരുത്. ഇത്തരം പ്രവൃത്തികൾ തടയാനുള്ള നടപടികളെടുക്കാനുള്ള കടമ ഭൂട്ടാൻ പൗരന്മാർക്കുണ്ട്.[23]

അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിലുള്ളവ[തിരുത്തുക]

പല അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടികളും ഉൾക്കൊണ്ടുകൊണ്ടാണ് ഭൂട്ടാൻ ഭരണഘടന രൂപീകരിച്ചതെങ്കിലും ഒരു രാഷ്ട്രം എന്ന നിലയിൽ ഭൂട്ടാൻ ഇത്തരം പല ഉടമ്പടികളിലും ഒപ്പിട്ടി‌ട്ടില്ല. മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച ഉടമ്പടികളായ ഐ.സി.സി.പി.ആർ., ഐ.സി.ഇ.എസ്.ആർ. എന്നിവ ഉദാഹരണം.[24] സി.ഇ.ഡി.എ.ഡബ്ല്യൂ. സി.ആർ.സി. എന്നിവയിൽ ഭൂട്ടാൻ ഭാഗമായിട്ടുണ്ട്.[25] സി.ഇ.ആർ.ഡി., സി.ആർ.പി.ഡി. എന്നിവയിൽ ഭൂട്ടാൻ ഒപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും റാറ്റിഫൈ ചെയ്തിട്ടില്ല.[26]

1971-ൽ ഭൂട്ടാൻ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗമായി.[27][28][29]

ഗ്രോസ് നാഷണൽ ഹാപ്പിനസ്[തിരുത്തുക]

മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന ജനതയ്ക്കേ ഗ്രോസ് നാഷണൽ ഹാപ്പിനസ് എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ സാധിക്കൂ എന്ന തത്ത്വം ഭൂട്ടാൻ ഭരണകൂടം മുന്നോട്ട് വച്ചിട്ടുണ്ട്.[30][31] ഇതിന് നാല് അടിസ്ഥാന തത്ത്വങ്ങളാണുള്ളത്:[32]

  • തുല്യതയോടെയുള്ളതും സുസ്ഥിരമായതുമായ സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക വികസനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
  • സാംസ്കാരിക മൂല്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക
  • പ്രകൃതിയും പരിസ്ഥിതിയും സംരക്ഷിക്കുക
  • സദ് ഭരണം നടപ്പിലാക്കുക

മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ ഈ നാല് തത്ത്വങ്ങളിൽ ഉൾക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.[33]

മനുഷ്യാവകാശം സംബന്ധിച്ച വിഷയങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

നേപ്പാളി പൈതൃകമുള്ള ഒരു ഭൂട്ടാനി ജനവിഭാഗമാണ് ലോട്ട്ഷാമ്പ ഭൂട്ടാനിലെ തെക്കൻ പ്രദേശങ്ങളിലാണ് ഇവർ കാലങ്ങളായി താമസിച്ചിരുന്നത്.[34] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാന സമയത്താണ് ഇവർ നേപ്പാളിൽ നിന്ന് ഭൂട്ടാനിലേയ്ക്ക് കുടിയേറാൻ ആരംഭിച്ചത്.[35] 1980-കളുടെ അവസാനത്തോടെ ജനങ്ങളിൽ 28% പേർ ലോട്ട്ഷാമ്പ വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്നു എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. അനൗദ്യോഗിക കണക്കുകളനുസരിച്ച് 40% നേപ്പാളി ജനതയും ഈ വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്നുവെങ്കിലും 15% പേർ മാത്രമേ നിയമപരമായി ഭൂട്ടാനിലെ താമസക്കാരായുള്ളൂ.[36] 1988-ലെ സെൻസസിൽ ഇവരുടെ വ്യാപ്തി വ്യക്തമായി.[37] ഭൂട്ടാനിൽ ഇതോടെ വംശീയ സംഘർഷത്തിന് ശക്തി ലഭിച്ചു. ഈ വിഭാഗക്കാരെ നിയമവിരുദ്ധ കുടിയേറ്റക്കാരായി കണക്കാക്കുകയും പൗരത്വനിയമങ്ങൾ തിബത്തൻ, ഭൂട്ടാനീസ് സംസ്കാരങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം കൊടുത്തുകൊണ്ട് നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് ന്യൂനപക്ഷമായ നേപ്പാളി സമൂഹത്തിനെ അന്യവത്കരിക്കുന്നതിലേയ്ക്ക് നീങ്ങി.[38] 1989-ൽ നേപ്പാളി ഭാഷ സ്കൂളുകളി ഉപയോഗിക്കുന്നത് നിർത്തലാക്കി.[39] അതേ വർഷം ഭൂട്ടാനിലെ വസ്ത്രധാരണച്ചട്ടം പൊതുജനങ്ങൾക്കും ബാധകമാക്കി. ഇത് ലോട്ട് ഷാമ്പ വിഭാഗത്തിന്റെ സ്വാഭാവിക വസ്ത്രമായിരുന്നില്ല.[40]

1990-കളിൽ പ്രതിഷേധപ്രകടനങ്ങളും അക്രമങ്ങളും നടന്നു.[41][42] ഗവണ്മെന്റ് ഈ പ്രതിഷേധത്തെ അടിച്ചമർത്തുകയുണ്ടായി. തെക്കൻ മേഖലയിലെ 66 സ്കൂളുകൾ അടച്ചുപൂട്ടപ്പെട്ടു.[43][44] ശല്യപ്പെടുത്തലുകളും, അറസ്റ്റുകളും ലോട്ട്ഷാമ്പ വീടുകൾ കത്തിക്കലും മറ്റും നടക്കുകയുണ്ടായി.[45] 1990-കളുടെ അവസാനത്തോടെ ലോട്ട്ഷാമ്പ അഭയാർത്ഥികൾ നേപ്പാളിലേയ്ക്ക് കുടിയേറുവാൻ ആരംഭിച്ചു.[46] ഇവരുടെ പൗരത്ത്വം ഭൂട്ടാൻ ഭരണകൂടം വിവേചനപരമായി എടുത്തുകളയുകയായിരുന്നു എന്ന് നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[47][48][49][50] 1995ഓടെ 86,000 അഭയാർത്ഥികൾ നേപ്പാളിൽ എത്തി. ഇത് ഭൂട്ടാന്റെ അന്നത്തെ ജനസംഖ്യയുടെ (509,000) ആറിൽ ഒന്നായിരുന്നു.[51][52] 1993, 1996, 2001 എന്നീ വർഷങ്ങളിൽ ഇവരെ തിരികെ സ്വീകരിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് ചർച്ചകൾ നടന്നുവെങ്കിലും അത് ഫലപ്രാപ്തിയിലെത്തിയില്ല.[53][54] 2009ഓടെ 111,000 അഭയാർത്ഥികൾ നേപ്പാളിലെ ക്യാമ്പുകളിലുണ്ടായിരുന്നു. ഇവരെ മൂന്നാം രാജ്യത്തിൽ താമസിപ്പിക്കുവാനുള്ള ഒരു പദ്ധതി 2009-ൽ ആരംഭിച്ചു. ചിലരെ [United States|അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ]] ഉൾപ്പെടെയുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ പുനരധിവസിപ്പിച്ചു.[55][56] 2015-ൽ ക്യാമ്പുകളിൽ 10,000 പേരാണുണ്ടായിരുന്നത്.[57]

മത സ്വാതന്ത്ര്യം[തിരുത്തുക]

ഭരണഘടനയുടെ 7.4-ആം ആർട്ടിക്കിൾ പ്രകാരം "ഒരു ഭൂട്ടാൻ പൗരന് ചിന്തിക്കുവാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യവും മതസ്വാതന്ത്ര്യവുമുണ്ടായിരിക്കും. ഒരാളെയും പ്രലോഭനത്തിലൂടെയോ പ്രേരണയിലൂടെയോ മറ്റൊരു മതത്തിൽ ചേർക്കുവാൻ നിർബന്ധിക്കാവുന്നതല്ല" എന്ന് വ്യവസ്ഥ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്[58] ആർട്ടിക്കിൾ 8.3 അനുസരിച്ച് മതപരവും ഭാഷാപരവും പ്രാദേശികവും വർഗ്ഗീയവുമായ അതിരുകൾക്കപ്പുറത്ത് പരസ്പരബഹുമാനവും സാഹോദര്യവും സഹനവും വളർത്തുവാനുള്ള കടമ എല്ലാ ഭൂട്ടാൻ പൗരന്മാർക്കുമുണ്ട്.[59] ഭൂട്ടാൻ ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ആർട്ടിക്കിൾ അനുസരിച്ച് ബുദ്ധമതം ഭൂട്ടാന്റെ ആത്മീയ പൈതൃകമായി കണക്കാക്കുന്നു. രാജാവ് ഭൂട്ടാനിലെ എല്ലാ മതങ്ങളുടെയും സംരക്ഷകനായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്.[60]

ബുദ്ധമത വിഭാഗങ്ങളെയും ഹിന്ദുമതവിഭാഗങ്ങളുടെ ഒരു പൊതു സംഘടനയെയും മാത്രമേ ഭൂട്ടാനിൽ അംഗീകരിച്ചിട്ടുള്ളൂ. തങ്ങൾ വിവേചനം നേരിടുകയാണെന്ന് മറ്റ് വിഭാഗങ്ങൾക്ക് പരാതിയുണ്ട്.[61] പൊതു സ്ഥലങ്ങളിൽ മതപരമായ ഒത്തുചേരലുകൾക്ക് ബുദ്ധമത വിഭാഗങ്ങൾക്കും ഹിന്ദു വിഭാഗങ്ങൾക്കുമേ അവകാശം ലഭിക്കാറുള്ളൂ. മറ്റുവിഭാഗങ്ങൾക്ക് സ്വകാര്യമായി ആരാധന നടത്താൻ ചിലപ്പോൾ അവകാശം നൽകാറുണ്ട്.[62] ക്രിസ്തുമതവിഭാഗങ്ങൾക്ക് രജിസ്ട്രേഷൻ അനുവദിക്കാത്തതിനാൽ ക്രിസ്ത്യൻ ശവപ്പറമ്പുകളും പള്ളികളും പുസ്തകശാലകളും അനുവദനീയമല്ല.[63][64]

ഇവയും കാണുക[തിരുത്തുക]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.
  2. ↑ Vishal Arora, "Bhutan's Human Rights Record Defies 'Happiness' Claim" (25 April 2014) The Diplomat.
  3. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, 2011 Human Rights Reports: Bhutan (United States Department of State, May 2012) at 1.
  4. ↑ National Assembly of Bhutan, "Constitution of Bhutan", nab.gov.bt.
  5. ↑ Royal Court of Justice, A Guide to the Constitution of Bhutan Archived 2014-12-16 at the Wayback Machine. (Judiciary of Bhutan) at 15-16.
  6. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.1.
  7. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.2.
  8. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.4.
  9. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.5.
  10. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.7.
  11. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.9, 7.14.
  12. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.12.
  13. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.15.
  14. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.8, 7.10, 7.11.
  15. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.6.
  16. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.13.
  17. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.17-7.18.
  18. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.19-7.21, 7.23.
  19. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.
  20. ↑ Royal Court of Justice, A Guide to the Constitution of Bhutan Archived 2014-12-16 at the Wayback Machine. (Judiciary of Bhutan) at 16.
  21. ↑ Royal Court of Justice, A Guide to the Constitution of Bhutan Archived 2014-12-16 at the Wayback Machine. (Judiciary of Bhutan) at 16.
  22. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 8.3.
  23. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 8.5.
  24. ↑ United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, "Ratification Status for Bhutan" Archived 2016-08-13 at the Wayback Machine., ohchr.org.
  25. ↑ United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, "Ratification Status for Bhutan" Archived 2016-08-13 at the Wayback Machine., ohchr.org.
  26. ↑ United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, "Ratification Status for Bhutan" Archived 2016-08-13 at the Wayback Machine., ohchr.org.
  27. ↑ United Nations, "Member States", un.org.
  28. ↑ United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, "Universal Periodic Review - Bhutan" Archived 2016-08-15 at the Wayback Machine. (2009) ohchr.org
  29. ↑ United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, "Universal Periodic Review Second Cycle - Bhutan" Archived 2016-09-27 at the Wayback Machine. (2014) ohchr.org
  30. ↑ Bhutan, National report Archived 2017-05-10 at the Wayback Machine. A/HRC/WG.6/6/BTN/1 (2009) at 23.
  31. ↑ Bhutan, National report Archived 2017-05-10 at the Wayback Machine. A/HRC/WG.6/6/BTN/1 (2009) at 8.
  32. ↑ Prahlad Shekhawat, "Redefining Progress: A report from the Gross National Happiness conference in Bhutan" Archived 2017-03-15 at the Wayback Machine. (22 January 2009) Policy Innovations.
  33. ↑ Bhutan, National report Archived 2017-05-10 at the Wayback Machine. A/HRC/WG.6/6/BTN/1 (2009) at 8.
  34. ↑ Michael Hutt Unbecoming Citizens: Culture, Nationhood, and the Flight of Refugees from Bhutan (Oxford University Press, New Delhi, 2005) at 61-63, 91-92.
  35. ↑ Michael Hutt Unbecoming Citizens: Culture, Nationhood, and the Flight of Refugees from Bhutan (Oxford University Press, New Delhi, 2005) at 58-61.
  36. ↑ Andrea Matles Savada Nepal and Bhutan: country studies (3rd ed, Library of Congress, Washington, D.c., 1993) at 274-275.
  37. ↑ BBC, "Bhutan profile - Timeline" (20 May 2015).
  38. ↑ BBC, "Bhutan profile - Timeline" (20 May 2015).
  39. ↑ BBC, "Bhutan profile - Timeline" (20 May 2015).
  40. ↑ Michael Hutt Unbecoming Citizens: Culture, Nationhood, and the Flight of Refugees from Bhutan (Oxford University Press, New Delhi, 2005) at 170-172.
  41. ↑ BBC, "Bhutan profile - Timeline" (20 May 2015).
  42. ↑ Minorities at Risk Project, "Chronology for Lhotshampas in Bhutan" (2004) refworld.org - UNHCR.
  43. ↑ Vishal Arora, "Bhutan's Human Rights Record Defies 'Happiness' Claim" (25 April 2014) The Diplomat.
  44. ↑ Michael Hutt Unbecoming Citizens: Culture, Nationhood, and the Flight of Refugees from Bhutan (Oxford University Press, New Delhi, 2005) at 220-221.
  45. ↑ Bill Frelick, "For Bhutan's refugees, there's no place like home" (30 March 2011) Global Post/Human Rights Watch.
  46. ↑ Michael Hutt Unbecoming Citizens: Culture, Nationhood, and the Flight of Refugees from Bhutan (Oxford University Press, New Delhi, 2005) at 256.
  47. ↑ Vishal Arora, "Bhutan's Human Rights Record Defies 'Happiness' Claim" (25 April 2014) The Diplomat.
  48. ↑ Alexander Casella, "Nepal finally waves away refugees" Archived 2015-09-23 at the Wayback Machine. (15 December 2009) Asia Times.
  49. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, Country Reports on Human Rights Practices for 2015: Bhutan (United States Department of State, 2015) at 7.
  50. ↑ Amnesty International, "Bhutan Human Rights", amnestyusa.org.
  51. ↑ Minorities at Risk Project, "Chronology for Lhotshampas in Bhutan" (2004) refworld.org - UNHCR.
  52. ↑ Population Division, World Population Prospects: The 2015 Revision, Volume I: Comprehensive Tables (United Nations Department of Economic and Social Affairs, 2015) at 20.
  53. ↑ BBC, "Bhutan profile - Timeline" (20 May 2015).
  54. ↑ Minorities at Risk Project, "Chronology for Lhotshampas in Bhutan" (2004) refworld.org - UNHCR.
  55. ↑ Alexander Casella, "Nepal finally waves away refugees" Archived 2015-09-23 at the Wayback Machine. (15 December 2009) Asia Times.
  56. ↑ Vishal Arora, "Bhutan's Human Rights Record Defies 'Happiness' Claim" (25 April 2014) The Diplomat.
  57. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, Country Reports on Human Rights Practices for 2015: Bhutan (United States Department of State, 2015) at 7.
  58. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 7.4.
  59. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 8.3
  60. ↑ Constitution of Bhutan Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Art 3.
  61. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labour International Religious Freedom Report for 2014: Bhutan (United States Department of State, 2014) at 1.
  62. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labour International Religious Freedom Report for 2014: Bhutan (United States Department of State, 2014) at 1.
  63. ↑ Bureau of Democracy, Human Rights and Labour International Religious Freedom Report for 2014: Bhutan (United States Department of State, 2014) at 3.
  64. ↑ Vishal Arora, "Bhutan's Human Rights Record Defies 'Happiness' Claim" (25 April 2014) The Diplomat.

ബാഹ്യ കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഭൂട്ടാനിലെ_മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ&oldid=3993681" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്