ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത്
 ഭാരതം:രാഷ്ട്രതന്ത്രവും സർക്കാരും |
|
|
ഇന്ത്യാ കവാടം · രാഷ്ട്രീയം കവാടം |
 | വിക്കിപീഡിയയുടെ ഗുണനിലവാരത്തിലും, മാനദണ്ഡത്തിലും എത്തിച്ചേരാൻ ഈ ലേഖനം വൃത്തിയാക്കി എടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഈ ലേഖനത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വിശദീകരണങ്ങൾ നൽകാനാഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ ദയവായി സംവാദം താൾ കാണുക. ലേഖനങ്ങളിൽ ഈ ഫലകം ചേർക്കുന്നവർ, ഈ താൾ വൃത്തിയാക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൂടി ലേഖനത്തിന്റെ സംവാദത്താളിൽ പങ്കുവെക്കാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. |
പഞ്ചായത്തീരാജ് ഭരണ സംവിധാനത്തിലെ ഒരു ഭാഗമാണു ബ്ലോക്കു പഞ്ചായത്ത്. ത്രിതല സംവധാനത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ കണ്ണിയാണ് ബ്ലോക്കു പഞ്ചായത്ത്.കേരളത്തിൽ 152 ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളുണ്ട്. ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് സമിതിയിലെ അംഗങ്ങൾ ആണ് പ്രസിഡണ്ടിനെയും വൈസ് പ്രസിഡണ്ടിനെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് സമിതിയുടെ കാലാവധി അഞ്ചു വർഷമാണ്.
ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിന്റെ തലവൻ അധ്യക്ഷനാണ്. ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിന്റെ ദൈന്യം ദിന കാര്യങ്ങൾക്കായി ഒരു സെക്രട്ടറിയെ സംസ്ഥാന സർക്കാർ ചുമതലപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു, അദ്ദേഹം ബ്ലോക്ക് ഡെവലപ്മെൻറ് ഓഫീസർ (BDO)എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. ജില്ലാ പഞ്ചായത്തും ഗ്രാമപ്പഞ്ചായത്തും തമ്മിലുള്ള ഏകോപന സമിതിയായി ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിനേ ഓരോ ഡിവിഷനുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു, ആ ഡിവിഷനിൽ നിന്ന് അവിടുത്തെ വോട്ടർമാർ അവരുടെ മെമ്പറെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലൂടെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിന്റെ അംഗങ്ങൾ ഓരോ ഡിവിഷനെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഏറ്റവും കൂടുതൽ അംഗങ്ങളുള്ള മുന്നണി അല്ലെങ്കിൽ പാർട്ടി ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് സമിതിയെ നയിക്കുന്നു. സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ ആണ് തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നത്.
ചരിത്രം[തിരുത്തുക]
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷം ഭാരതത്തിൽ, കേന്ദ്ര, സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ നിലവിൽ വന്നെങ്കിലും, ഗാന്ധിജി വിഭാവനം ചെയ്ത ഗ്രാമസ്വരാജ് എന്ന സങ്കല്പ്പത്തിലൂന്നിയ സർക്കാരുകൾ രൂപവത്കരിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് വ്യക്തമായ വ്യവസ്ഥകൾ ഭരണഘടനയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നില്ല. ഭരണഘടനയിലെ നിർദ്ദേശക തത്ത്വങ്ങളിൽ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകളായ വില്ലേജ് പഞ്ചായത്തുകൾഎന്നിവ, സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഇംഗിതമനുസരിച്ച് രൂപവത്കരിക്കുവാൻ മാത്രമേ വ്യവസ്ഥയുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഇതിനനുസരിച്ച് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ അതതു സ്ഥലങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് പഞ്ചായത്തുകൾ നിലവിൽ വന്നു. എന്നാൽ ഗാന്ധിജിയുടെ കാഴ്ചപ്പാടിലുള്ള പഞ്ചായത്തുകൾ നിലവിൽ വരുന്നതിന്‌ ഭരണഘടന ഭേദഗതിചെയ്യേണ്ടിവന്നു. 1992-ൽ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ 73,74 ഭേദഗതികൾ വരുത്തി, ഗ്രാമങ്ങളിൽ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളും നഗരങ്ങളിൽ നഗരപാലികാ സ്ഥാപനങ്ങളും രൂപവത്കരിച്ചു. ഇതിലേക്കായി 11,12 എന്നീ പട്ടികകളും ഉൾപ്പെടുത്തി. കേരളത്തിൽ ത്രിതലപഞ്ചായത്ത് സം‌വിധാനം രൂപവത്കരിച്ചുകൊണ്ട് 1994-ലെ കേരളാ പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമം പാസ്സാക്കുകയും ജില്ലാ, ബ്ലോക്ക്, ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ 1995 ഒക്ടോബർ 2ന്‌ നിലവിൽ വരികയും ചെയ്തു. Gug
ചുമതലകൾ[തിരുത്തുക]
കേരളത്തിലെ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളുടെ പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
വികസന പരിപാടികളുടെ ആസൂത്രണവും നടത്തിപ്പും:
- കൃഷി, ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ തുടങ്ങി വിവിധ മേഖലകളിൽ ബ്ലോക്കിന്റെ വികസനത്തിന് പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കുകയും നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളാണ്.
അവശ്യ സേവനങ്ങൾ നൽകൽ:
- അതത് ബ്ലോക്കുകളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് ജലവിതരണം, ശുചിത്വം, ആരോഗ്യ സംരക്ഷണം, വിദ്യാഭ്യാസം തുടങ്ങിയ അവശ്യ സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിന് ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്.
നിരീക്ഷണവും മേൽനോട്ടവും:
- ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ അവരുടെ അധികാരപരിധിയിലുള്ള ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളുടെ പ്രവർത്തനത്തിന്റെ മേൽനോട്ടം വഹിക്കുകയും നിരീക്ഷിക്കുകയും അവ ഫലപ്രദമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഫണ്ട് മാനേജ്മെന്റ്:
- ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾക്ക് സംസ്ഥാന, കേന്ദ്ര സർക്കാരുകൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന് ഫണ്ട് ലഭിക്കുന്നു, ഈ ഫണ്ടുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനും വിവിധ വികസന പദ്ധതികൾക്കായി വിനിയോഗിക്കുന്നതിനും അവർ ഉത്തരവാദികളാണ്.
സർക്കാർ പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പ്: : മഹാത്മാഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി (MGNREGS), സ്വച്ഛ് ഭാരത് മിഷൻ, ദേശീയ ആരോഗ്യ ദൗത്യം തുടങ്ങിയ വിവിധ സർക്കാർ പദ്ധതികളും പരിപാടികളും ബ്ലോക്ക് തലത്തിൽ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളാണ്.
കേരളത്തിലെ ഗ്രാമീണ മേഖലകളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള വികസനത്തിൽ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു, കൂടാതെ സംസ്ഥാനത്തെ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗവുമാണ്. സംസ്ഥാന തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ വകുപ്പ് ൻ്റെ ഭാഗമായ ഗ്രാമീണ വികസന വകുപ്പ് എല്ലാ സാങ്കേതിക സഹായങ്ങളും മറ്റും ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ ക്ക് നൽകുന്നു. കേരളത്തിൽ 152 ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ നിലവിൽ ഉണ്ട്.[1]
കമ്മിറ്റികൾ[തിരുത്തുക]
3 സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റികൾ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളിൽ ഉണ്ട്. പഞ്ചായത്തിലെ ഓരോ അംഗത്തിനും ഒരു സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റിയിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്ന തരത്തിലാണ് സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റികൾ രൂപീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഓരോ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റിക്കും ചില വിഷയങ്ങൾ നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഈ കമ്മിറ്റികൾ ആസൂത്രണ ഘട്ടത്തിലും നടപ്പാക്കൽ ഘട്ടത്തിലും വളരെ വിശദമായി വിഷയ മേഖലകളിലേക്ക് പോകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. ഏകോപനത്തിനായി പഞ്ചായത്ത് പ്രസിഡന്റും വൈസ് പ്രസിഡന്റും സ്ഥിരം സമിതി അധ്യക്ഷന്മാരും അടങ്ങുന്ന സ്റ്റിയറിംഗ് കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. കൂടാതെ, വിവിധ വിഷയങ്ങൾക്കായി വിദഗ്ധരും പ്രാക്ടീഷണർമാരും ഉൾപ്പെടാവുന്ന ഫംഗ്ഷണൽ കമ്മിറ്റികളുണ്ട്, കൂടാതെ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റിയെയോ പ്രവർത്തന സമിതിയെയോ സഹായിക്കുന്നതിന് ഉപസമിതികൾ രൂപീകരിക്കാൻ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്.
- ധനകാര്യ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിററി
- ക്ഷേമകാര്യ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിററി
- വികസനകാര്യ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിററി
- ക്ഷേമകാര്യ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിററി
- ആരോഗ്യ-വിദ്യാഭ്യാസ സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിററി
ഭരണപരമായ പരിധിയിൽ വരുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
സ്കൂളുകൾ[തിരുത്തുക]
- ബ്ലോക്ക് പരിധിയിൽ ഉള്ള സർക്കാർ ലോവർ പ്രൈമറി (LP), അപ്പർ പ്രൈമറി (UP) സ്കൂളുകൾ
- അങ്കണവാടി, etc
ആശുപത്രികൾ[തിരുത്തുക]
- സാമൂഹിക ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ (CHCs)
- സർക്കാർ താലൂക്ക് ആശുപത്രികൾ (TH) , ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് പരിധിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നവ, (നഗരങ്ങളിലുള്ള താലൂക്ക് ആശുപത്രികൾ അതാത് നഗരസഭകളുടെ കീഴിലാണ് വരുന്നത്)
- സർക്കാർ ആയുർവേദ , ഹോമിയോ ആശുപത്രികൾ
- സർക്കാർ മൃഗാശുപത്രികൾ
ഇതു കൂടി കാണുക[തിരുത്തുക]
|
ഈ ലേഖനം അപൂർണ്ണമാണ്‌. ഇതു പൂർത്തിയാക്കുവാൻ സഹകരിക്കുക. |
- ↑ "ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ | CRD". ശേഖരിച്ചത് 2023-05-04.