പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമത്തിനെതിരായ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Citizenship Amendment Act protests
-യുടെ ഭാഗം
(Counterclockwise from top) Jamia Milia Islamia students protesting, protests in Guwahati, Meghalaya, Kerala and Shaheen Bagh (New Delhi), protesters stopping traffic, Aisa and CPIML(L) protest in Kolkata.
തിയതി4 ഡിസംബർ 2019 (2019-12-04) – 14 മാർച്ച് 2020 (2020-03-14)
സ്ഥലം
India
കാരണങ്ങൾ
ലക്ഷ്യങ്ങൾ
മാർഗ്ഗങ്ങൾProtesters: Civil disobedience, demonstrations, Dharna, Gherao, hunger strikes, Satyagraha, Hartal, vandalism, arsons, stone pelting, hashtag activism, general strike (Bandh), Shooting
Government and supporters: Mass shooting by police, Riot police, stone pelting, vandalism, lathi charge, Mass arrest, Internet shutdown, curfew, transport restrictions, water cannon, imposing ban on assembly (Section 144)
സ്ഥിതിStopped. It became indispensable to stop due to the lockdown being imposed in the country to curb the COVID-19 pandemic

Previously:

Parties to the civil conflict
  • Multiple groups of citizens throughout India

    • Students Organisations

    Other Organisations

    Supported by:

    Lead figures
    Casualties
    Death(s)65+[66][67][68][69][70]
    Injuries175[65] (reported as of 16 December)
    Arrested3000+[71] (reported as of 17 December)

    പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം (ബിൽ) പ്രതിഷേധങ്ങൾ, സിഎഎ പ്രതിഷേധം, സിഎബി പ്രതിഷേധം അല്ലെങ്കിൽ സിഎഎ, എൻആർസി പ്രതിഷേധങ്ങൾ എന്നെല്ലാം അറിയപ്പെടുന്നു, [72] പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം (സി‌എ‌എ) 2019 ഡിസംബർ 12 ന് ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് നടപ്പിലാക്കിയതിന് ശേഷമാണ് നടന്നത്. ഈ നടപടി, ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്ററിന്റെ (എൻആർസി) നിയമത്തിനും അനുബന്ധ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കും എതിരെ ദേശത്തും , വിദേശത്തും വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധത്തിന് കാരണമായി. [73] പ്രതിഷേധം ആദ്യം അസമിൽ തുടങ്ങി ഡൽഹി, [74] മേഘാലയ, [75] അരുണാചൽ പ്രദേശ്, ത്രിപുര തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ 2019 ഡിസംബർ 4 ന് അതിവേഗം വ്യാപിച്ചു. പ്രതിഷേധക്കാരുടെ ആശങ്കകൾ വ്യത്യസ്തമാണെങ്കിലും രാജ്യത്തുടനീളം പ്രതിഷേധം അതിവേഗം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു. [3]

    അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ബംഗ്ലാദേശ്, പാകിസ്ഥാൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നും മതപരമായ പീഡനങ്ങളെത്തുടർന്ന് 2014 ന് മുമ്പ് ഇന്ത്യയിൽ പ്രവേശിച്ച ഹിന്ദു, സിഖ്, ജൈന, പാഴ്‌സി, ബുദ്ധ, ക്രിസ്ത്യൻ, മതത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ട അനധികൃത കുടിയേറ്റക്കാരെ സ്വീകരിക്കാൻ സിഎഎ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വ നിയമം ഭേദഗതി ചെയ്യുന്നു. [76] അതേ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നോ മറ്റ് അയൽരാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നോ പലായനം ചെയ്ത മുസ്ലീങ്ങളെയും മറ്റ് സമുദായങ്ങളെയും ബില്ലിൽ പരാമർശിക്കുന്നില്ല. ഇന്ത്യയിലെ ശ്രീലങ്കൻ തമിഴരിൽ നിന്നുള്ള അഭയാർത്ഥികൾ, മ്യാൻമറിൽ നിന്നുള്ള റോഹിങ്ക്യകൾ, ടിബറ്റൻ അഭയാർത്ഥികൾ എന്നിവരെയും ബില്ലിൽ പരാമർശിച്ചിട്ടില്ല. [77] നിർദ്ദിഷ്ട ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്റർ (NRC) ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ നിയമപരമായ പൗരന്മാരുടെയും ഔദ്യോഗിക രേഖയായിരിക്കും. അതിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിന് ഒരു നിശ്ചിത കട്ട്ഓഫ് തീയതിക്ക് മുമ്പ് വ്യക്തികൾ ഒരു പട്ടികയിലുൾപ്പെട്ട രേഖകൾ നൽകേണ്ടതുണ്ട്.

    ഈ ഭേദഗതി മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിവേചനം കാണിക്കുന്നതായി പരക്കെ വിമർശിക്കപ്പെട്ടു, മുസ്ലീങ്ങളെ ഒഴിവാക്കുന്നതിനുള്ള പ്രത്യേകത. ഭേദഗതിക്കെതിരെയുള്ള പ്രതിഷേധക്കാർ ഇത് റദ്ദാക്കണമെന്നും രാജ്യവ്യാപകമായി എൻആർസി നടപ്പാക്കരുതെന്നും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. [78] [79] [80] ബിൽ ഇന്ത്യൻ മുസ്ലീം സമൂഹത്തിൽ ആശങ്ക ഉയർത്തിയിട്ടുണ്ട്. [81] [82] രജിസ്ട്രിയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിന് പൗരത്വം തെളിയിക്കേണ്ട എൻആർസിയുടെ ബ്യൂറോക്രാറ്റിക് വ്യായാമം എല്ലാ പൗരന്മാരെയും ബാധിക്കുമെന്നും അവർ ആശങ്കാകുലരാണ്. [83] [84] സ്വേച്ഛാധിപത്യത്തിനെതിരെയും പ്രതിഷേധങ്ങളെ അടിച്ചമർത്താൻ സർവകലാശാലകളിലെ പോലീസ് അടിച്ചമർത്തലിനെതിരെയും പ്രതിഷേധക്കാർ ശബ്ദമുയർത്തി. [3] [85]

    ആസാമിലെയും മറ്റ് വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും പ്രതിഷേധക്കാർ ഏതെങ്കിലും അഭയാർത്ഥികൾക്കും കുടിയേറ്റക്കാർക്കും അവരുടെ മതം പരിഗണിക്കാതെ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം അനുവദിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല, കാരണം ഇത് പ്രദേശത്തിന്റെ ജനസംഖ്യാ സന്തുലിതാവസ്ഥയെ മാറ്റിമറിക്കുകയും അവരുടെ രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങളും സംസ്കാരവും ഭൂമിയും നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യും. . [86] [87] കുടിയേറ്റക്കാരെയും അഭയാർത്ഥികളെയും കുറിച്ച് കേന്ദ്ര സർക്കാരുമായി ഉണ്ടാക്കിയ മുൻകൂർ കരാറായ അസം കരാർ ലംഘിക്കുന്ന ബംഗ്ലാദേശിൽ നിന്നുള്ള കൂടുതൽ കുടിയേറ്റത്തിന് ഇത് പ്രചോദനമാകുമെന്നും അവർ ആശങ്കപ്പെടുന്നു. [88]

    2019 ഡിസംബർ 4 ന് ബിൽ പാർലമെന്റിൽ അവതരിപ്പിച്ചതിന് ശേഷം അസമിൽ പ്രതിഷേധം ആരംഭിച്ചു. പിന്നീട്, വടക്കുകിഴക്കൻ ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിഷേധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു, തുടർന്ന് ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാന നഗരങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിച്ചു. ഡിസംബർ 15 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയയ്ക്കും അലിഗഡ് മുസ്ലീം സർവകലാശാലയ്ക്കും സമീപം വലിയ പ്രതിഷേധങ്ങൾ നടന്നു. പ്രതിഷേധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടപ്പോൾ, ജനക്കൂട്ടം പൊതു-സ്വകാര്യ സ്വത്തുക്കൾ കത്തിക്കുകയും നശിപ്പിക്കുകയും നിരവധി റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകൾ നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. [89] [90] പോലീസ് ബലമായി ജാമിയ കാമ്പസിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു, വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെ ബാറ്റണും കണ്ണീർ വാതകവും പ്രയോഗിച്ചു, 200 ലധികം വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പരിക്കേറ്റു, 100 ഓളം പേരെ പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ ഒറ്റരാത്രികൊണ്ട് തടഞ്ഞുവച്ചു. പോലീസ് നടപടി വ്യാപകമായി വിമർശിക്കപ്പെടുകയും രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള വിദ്യാർത്ഥികൾ ഐക്യദാർഢ്യത്തോടെ പ്രതിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തു. [91]

    പ്രതിഷേധങ്ങൾ 2019 ഡിസംബർ 27 വരെ ആയിരക്കണക്കിന് അറസ്റ്റുകളിലും 27 മരണങ്ങളിലും കലാശിച്ചു. [92] അസമിൽ പ്രതിഷേധക്കാർക്ക് നേരെ വെടിയുതിർക്കുന്നതിനിടെ പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടവരിൽ 17 വയസുള്ള പ്രായപൂർത്തിയാകാത്ത രണ്ട് കുട്ടികളും ഉൾപ്പെടുന്നു. [93] ഡിസംബർ 19 ന്, ഇന്ത്യയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിലും പ്രതിഷേധങ്ങൾക്ക് പോലീസ് പൂർണ്ണ നിരോധനം ഏർപ്പെടുത്തി. നിരോധനാജ്ഞ ലംഘിച്ചതിന്റെ ഫലമായി ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാരെ കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. [94]

    പശ്ചാത്തലം[തിരുത്തുക]

    ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയ വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും നാട്ടുകാർക്കുമൊപ്പം CAB NRC വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന ഒരു കുട്ടി.

    പൗരത്വ (ഭേദഗതി) നിയമം, 2019[തിരുത്തുക]

    പൗരത്വ (ഭേദഗതി) ബിൽ, 2019 (CAB) ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷാ 2019 ഡിസംബർ 9 ന് ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റിന്റെ തറയിൽ അവതരിപ്പിച്ചത് 1.9 ദശലക്ഷം ആളുകളെ, പ്രധാനമായും ഹിന്ദുക്കളും മുസ്ലീങ്ങളും [95] ഒഴിവാക്കിയതിന് മറുപടിയായി. അസമിനുള്ള ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്റർ . പൗരത്വ (ഭേദഗതി) നിയമം, 2019 (CAA) ഡിസംബർ 11 ന് ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ് പാസാക്കി. അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ബംഗ്ലാദേശ്, പാകിസ്ഥാൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള പ്രത്യേക ന്യൂനപക്ഷങ്ങളായ ഹിന്ദുക്കൾ, സിഖ്, ബുദ്ധ, ജൈന, പാഴ്സി, ക്രിസ്ത്യൻ വിഭാഗങ്ങളിൽപ്പെട്ട ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും മതപരമായ പീഡനത്തിന്റെ അനുമാനത്തിന് കീഴിൽ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വത്തിന് വേഗത്തിലുള്ള പാത നൽകുന്നതിന് 1955 ലെ പൗരത്വ നിയമം ഭേദഗതി ചെയ്യുന്നു. 2014 ഡിസംബർ 31-നോ അതിനുമുമ്പോ ഇന്ത്യ. [96] നിയമത്തിന് കീഴിൽ വരുന്ന കുടിയേറ്റക്കാർക്ക് സ്വദേശിവൽക്കരണത്തിലൂടെ പൗരത്വത്തിനായി ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കുന്നതിന്റെ ആവശ്യകത 11 വർഷത്തിൽ നിന്ന് 5 വർഷമാക്കി ഇളവ് ചെയ്യാനും നിയമം ശ്രമിക്കുന്നു. [97] പുറത്തുനിന്നും കുടിയേറിയവർക്കാണ് ഈ നിയമം ബാധകമാകുന്നത്.

    എന്നിരുന്നാലും, നിയമത്തിൽ മുസ്ലീങ്ങളെ പരാമർശിക്കുന്നില്ല, മുസ്ലീം കുടിയേറ്റക്കാർക്കോ ആ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മറ്റ് മതങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാർക്കോ സമാനമായ യോഗ്യതാ ആനുകൂല്യങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നില്ല. [98] ശ്രീലങ്കൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധസമയത്ത് പീഡനം നേരിട്ട ശ്രീലങ്കൻ തമിഴ് അഭയാർത്ഥികൾ, റോഹിങ്ക്യകളുടെ ഇരകളായ റോഹിങ്ക്യൻ അഭയാർത്ഥികൾ എന്നിങ്ങനെ ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കുന്ന അഭയാർത്ഥികളിൽ ഭൂരിഭാഗവും മറ്റ് അഭയാർത്ഥികൾക്കുള്ള ആനുകൂല്യങ്ങളൊന്നും ഈ നിയമത്തിൽ പരാമർശിക്കുന്നില്ല. വംശഹത്യ, ഭൂട്ടാനിൽ വംശീയ ഉന്മൂലനം നേരിട്ട നേപ്പാളി അഭയാർഥികൾ, ചൈനയിൽ പീഡനം നേരിട്ട ടിബറ്റൻ ബുദ്ധ അഭയാർഥികൾ . ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്, പുതിയ നിയമത്തിന്റെ ഗുണഭോക്താക്കൾ 25,447 ഹിന്ദുക്കളും 5,807 സിഖുകാരും 55 ക്രിസ്ത്യാനികളും 2 ബുദ്ധമതക്കാരും 2 പാഴ്സികളും ആയിരിക്കും.

    പ്രതികരണം[തിരുത്തുക]

    നിയമം പാസാക്കിയത് ഇന്ത്യയിൽ വലിയ പ്രതിഷേധത്തിന് കാരണമായി. [98] ആസാമിലെയും മറ്റ് വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും പ്രതിഷേധക്കാർ ഏതെങ്കിലും അഭയാർത്ഥികൾക്കും കുടിയേറ്റക്കാർക്കും അവരുടെ മതം പരിഗണിക്കാതെ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നൽകുന്നതിനെ എതിർക്കുന്നു, കാരണം ഇത് പ്രദേശത്തിന്റെ ജനസംഖ്യാ സന്തുലിതാവസ്ഥയിൽ മാറ്റം വരുത്തുമെന്ന് അവർ ഭയപ്പെടുന്നു. 1970-കൾ മുതൽ എല്ലാ അഭയാർത്ഥികൾക്കും എതിരെ അവർ പ്രചാരണം നടത്തി, പുതിയ നിയമം തങ്ങളുടെ രാഷ്ട്രീയ അവകാശങ്ങളും സംസ്കാരവും ഭൂമിയും നഷ്ടപ്പെടുത്തുമെന്ന് അവർ ഭയപ്പെടുന്നു. അതുകൊണ്ട് അവർ ജാതിയില്ലാാതെ എല്ലാ കുടിയേറ്റക്കാരെയും പുറത്താക്കാണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. കുടിയേറ്റക്കാരെയും അഭയാർത്ഥികളെയും കുറിച്ച് കേന്ദ്ര സർക്കാരുമായി നേരത്തെ ഉണ്ടാക്കിയ കരാറായ അസം ഉടമ്പടി ലംഘിക്കുന്നതിനൊപ്പം ബംഗ്ലാദേശിൽ നിന്ന് കൂടുതൽ കുടിയേറ്റത്തിന് ഇത് കാരണമാകുമെന്നും അവർ ആശങ്കാകുലരാണ്. [88] [86] [87] നിയമം പാസാക്കിയതിന് പിന്നാലെ വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖലയിൽ നടന്ന പ്രതിഷേധം അക്രമാസക്തമായി. 2019 ഡിസംബർ 17 വരെ 3000-ത്തിലധികം പ്രതിഷേധക്കാരെ അധികാരികൾ അറസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, [71] ചില വാർത്താ മാധ്യമങ്ങൾ ഈ പ്രതിഷേധങ്ങളെ കലാപമായി വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. [99] ഈ നിയമം 1985 ലെ അസം കരാറിന്റെ ക്ലോസ് 5, ക്ലോസ് 6 എന്നിവയുടെ ലംഘനമാണെന്ന് പ്രതിഷേധക്കാർ പറയുന്നു.

    ഭേദഗതി നിയമം ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണെന്ന് വിമർശകർ പറഞ്ഞു. [100] [101] എല്ലാവർക്കും തുല്യത ഉറപ്പുനൽകുന്ന ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 14ന്റെ ലംഘനമാണിതെന്ന് പ്രധാന പ്രതിപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ പറയുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ അമുസ്‌ലിംകളോട് മുൻഗണന നൽകിക്കൊണ്ട് മുസ്‌ലിംകളെ രണ്ടാംതരം പൗരന്മാരാക്കാനാണ് പുതിയ നിയമം ശ്രമിക്കുന്നതെന്ന് അവർ ആരോപിക്കുന്നു. . എന്നാൽ തുല്യത എന്നത് ഭാരതീയർക്ക് തമ്മിലാണെന്നു വിദേശികളോട് തുല്യത ഇല്ലെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.

    ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്റർ (എൻആർസി) കാരണം മുസ്‌ലിംകളെ പൗരത്വരഹിതരാക്കാമെന്നും പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമത്തിന് ഹിന്ദു, സിഖ്, ബുദ്ധ, ജൈന, പാഴ്‌സി അല്ലെങ്കിൽ ക്രിസ്ത്യൻ സ്വത്വമുള്ള ആളുകളെ മാത്രമെ സംരക്ഷിക്കാൻ കഴിയുമെന്നും നിയമത്തെ വിമർശിക്കുന്നവർ പ്രസ്താവിച്ചു. NRC യുടെ കർശനമായ ആവശ്യകതകൾക്ക് കീഴിൽ അവർ ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരാണെന്ന് തെളിയിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടാലും അവർക്ക് ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നൽകുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗം. ഭരണകക്ഷിയായ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ (ബിജെപി) വംശീയ ഹിന്ദുത്വ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന് അനുസൃതമായി മുസ്‌ലിംകളുടെ അവകാശം ഇല്ലാതാക്കാനും വേർതിരിക്കാനും ബോധപൂർവമായ ശ്രമമാണിതെന്ന് ചില വിമർശകർ ആരോപിക്കുന്നു. [102] [77] [103]

    ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ ന്യൂറംബർഗ് നിയമം എന്നാണ് തവ്‌ലീൻ സിംഗ് ഈ നിയമത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.

    2024 ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുമ്പ് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുമെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചുകൊണ്ട് രാജ്യവ്യാപകമായി എൻആർസി നടപ്പാക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ആഭ്യന്തരമന്ത്രി അമിത് ഷാ സമയപരിധി നിശ്ചയിച്ചിരുന്നു.

    ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസും മറ്റ് പ്രധാന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളും തങ്ങളുടെ കടുത്ത എതിർപ്പ് പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട് രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള വിവിധ എൻ‌ജി‌ഒകളും വിദ്യാർത്ഥി സംഘടനകളും ലിബറൽ, പുരോഗമന, സോഷ്യലിസ്റ്റ് സംഘടനകളും ഈ നിയമത്തെ വിമർശിച്ചു. പുതിയ നിയമം മുസ്ലീങ്ങളോട് വിവേചനം കാണിക്കുന്നുവെന്നും മുസ്ലീം അഭയാർത്ഥികൾക്കും കുടിയേറ്റക്കാർക്കും ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നൽകണമെന്നും ഈ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പ്രതിഷേധം ഉയരുന്നു. ബിജെപിയെ എതിർക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ ഭരിക്കുന്ന രാജസ്ഥാൻ, പശ്ചിമ ബംഗാൾ, കേരളം, മഹാരാഷ്ട്ര, മധ്യപ്രദേശ്, ജാർഖണ്ഡ് , ഛത്തീസ്ഗഡ് എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്ററോ (എൻആർസി) നടപ്പാക്കില്ലെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം. എന്നാൽ, ബീഹാർ, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, ഒഡീഷ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങൾ എൻആർസി നടപ്പാക്കാൻ വിസമ്മതിച്ചപ്പോൾ പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനവും ഡൽഹി, പുതുച്ചേരി എന്നീ കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും എൻആർസിയുടെ വിയോജിപ്പ് പ്രകടിപ്പിക്കുകയും നിയമം നടപ്പാക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു. [104] [105] എന്നാൽ നിലവിലുള്ള ഒരൊറ്റ ഇന്ത്യക്കാരനെ പൊലും ഈ നിയം ബധിക്കില്ലെന്ന് അനുകൂലിക്കുന്നവർ അഭിപ്രായപ്പെറ്റുന്നു [106]

    സെൻസസിനും ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്ററിന്റെ നടപ്പാക്കലിനും ആവശ്യമായ ദേശീയ ജനസംഖ്യാ രജിസ്റ്ററിന്റെ തയ്യാറാക്കലും അപ്‌ഡേറ്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ പ്രവർത്തനങ്ങളും പശ്ചിമ ബംഗാൾ, കേരള സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിർത്തിവച്ചിരിക്കുകയാണ്. [107] ചില സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിയമത്തെ എതിർത്തിരുന്നുവെങ്കിലും സിഎഎ നടപ്പാക്കുന്നത് തടയാൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് നിയമപരമായ അധികാരമില്ലെന്ന് കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം വ്യക്തമാക്കി. ഭരണഘടനയുടെ ഏഴാം ഷെഡ്യൂളിലെ യൂണിയൻ ലിസ്റ്റിന് കീഴിലാണ് പുതിയ നിയമനിർമ്മാണം നടപ്പിലാക്കിയതെന്ന് മന്ത്രാലയം വ്യക്തമാക്കി. അത് തള്ളിക്കളയാൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് അധികാരമില്ല." ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ മുസ്ലീം ലീഗും മറ്റ് വിവിധ സംഘടനകളും ഈ നിയമം നിയമവിരുദ്ധവും ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധവുമാണെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതിയിൽ ഹർജി നൽകിയിട്ടുണ്ട്.

    കാലഗണന[തിരുത്തുക]

    • 4 ഡിസംബർ
    • 2019 ലെ പൗരത്വ (ഭേദഗതി) ബിൽ പാർലമെന്റിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭ അനുമതി നൽകി. [108]
    • ബിൽ പാസാക്കിയതിന് ശേഷം, അസമിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗുവാഹത്തിയിലും, സംസ്ഥാനത്തെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലും അക്രമാസക്തമായ പ്രതിഷേധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു.
    • ദിസ്പൂരിൽ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാർ അസം നിയമസഭാ മന്ദിരത്തിന് മുന്നിൽ പ്രതിഷേധിക്കാൻ പോലീസ് ബാരിക്കേഡുകൾ തകർത്തു. [109]
    • അഗർത്തലയിൽ പ്രകടനങ്ങൾ നടന്നു. [110] നിയമത്തിനെതിരായ പ്രതിഷേധത്തിൽ ആറ് പേർ മരിക്കുകയും അമ്പതോളം പേർക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും ചെയ്തു.
    • 9 ഡിസംബർ
    • 10 ഡിസംബർ
    • 311 അംഗങ്ങൾ അനുകൂലിച്ചും 80 പേർ എതിർത്തുമാണ് ബിൽ പാസാക്കിയത്. [112] [113]
    • 11 ഡിസംബർ
    • 12 ഡിസംബർ
    • ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റിൽ നിന്ന് അനുമതി ലഭിച്ചതിന് ശേഷം ബില്ലിന് ഒരു നിയമത്തിന്റെ പദവി ലഭിച്ചു. ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് തിരഞ്ഞെടുത്ത ജനുവരി 10-ന് ഈ നിയമം പ്രാബല്യത്തിൽ വരും, അത് അങ്ങനെ തന്നെ അറിയിക്കും. [114]
    • ഗുവാഹത്തിയിൽ നടന്ന പ്രതിഷേധത്തിനിടെ പൊലീസ് വെടിവയ്പിൽ ദീപാഞ്ജൽ ദാസും സാം സ്റ്റാഫോർഡും കൊല്ലപ്പെട്ടു.
    • അഖിൽ ഗൊഗോയിയെ കരുതൽ തടങ്കലിലാക്കി. [115]
    ന്യൂഡൽഹിയിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് ഷഹീൻ ബാഗിൽ ഒരു പോസ്റ്റർ
    • 13 ഡിസംബർ
    • യുകെ, യുഎസ്, ഫ്രാൻസ്, ഇസ്രായേൽ, കാനഡ എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖല സന്ദർശിക്കുന്ന പൗരന്മാർക്ക് യാത്രാ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി, അവിടെ പ്രതിഷേധം പ്രധാനമായും നടക്കുന്നുണ്ട്, അവരോട് "ജാഗ്രത പാലിക്കാൻ" ആവശ്യപ്പെട്ടു. [116]
    • പശ്ചിമ ബംഗാൾ, പഞ്ചാബ്, കേരളം, മധ്യപ്രദേശ്, ഛത്തീസ്ഗഡ് എന്നീ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാർ നിയമം നടപ്പാക്കില്ലെന്ന് വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു.
    • 14 ഡിസംബർ
    • അസമിൽ പ്രതിഷേധ പ്രകടനത്തിനു നേരെയുണ്ടായ പൊലീസ് വെടിവെപ്പിൽ ഈശ്വർ നായക് കൊല്ലപ്പെട്ടു. [117]
    • ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജന്തർമന്തറിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ നിയമത്തിനെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ചു. [118]
    • 15 ഡിസംബർ
    • അസമിൽ കഴിഞ്ഞ ദിവസം നടന്ന പ്രതിഷേധ പ്രകടനത്തിൽ അബ്ദുൾ അലിം എന്ന സമരക്കാരൻ പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ മരിച്ചിരുന്നു. [117] [119]
    • ഡൽഹിയിലെ ജാമിയ നഗറിൽ പ്രതിഷേധം അക്രമാസക്തമായതിനെ തുടർന്ന് ഡൽഹി ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്പറേഷന്റെ മൂന്ന് ബസുകൾ കത്തിച്ചു. [120]
    • 2019 ലെ പൗരത്വ ഭേദഗതി പ്രതിഷേധിച്ച് ഗുവാഹത്തിയിൽ ഒരു കൂട്ടം കലാകാരന്മാർ ഒരു കച്ചേരി നടത്തി.
    • ജാമിയ മിലിയ ഇസ്‌ലാമിയ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി കാമ്പസിനുള്ളിൽ പോലീസ് ബലം പ്രയോഗിച്ച് വിദ്യാർത്ഥികളെ തടഞ്ഞുവച്ചു. വീഡിയോ ദൃശ്യങ്ങൾ പ്രകാരം വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെ പോലീസ് ലാത്തിയും കണ്ണീർ വാതകവും പ്രയോഗിച്ചു. ഇരുന്നൂറിലധികം വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും നൂറോളം പേരെ കസ്റ്റഡിയിലെടുക്കുകയും ചെയ്തു. പോലീസ് നടപടി വ്യാപകമായ വിമർശനത്തിന് ഇടയാക്കുകയും രാജ്യത്തിനകത്തും പുറത്തും പ്രതിഷേധത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു. സമരത്തിൽ പങ്കെടുക്കാത്ത വിദ്യാർഥികളെ പൊലീസ് ആക്രമിച്ചതായും ആരോപണമുണ്ട്. [121]
    • അലിഗഡ് മുസ്ലീം സർവകലാശാലയുടെ കാമ്പസിനു പുറത്ത് പ്രതിഷേധ പ്രകടനങ്ങൾ നടന്നു. വൈകുന്നേരത്തോടെ പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ കാമ്പസിനുള്ളിൽ കയറി വിദ്യാർത്ഥികളെ ആക്രമിച്ചു. ആക്രമണത്തിൽ 80 വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പരിക്കേറ്റു. [122]
    • പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ, മുർഷിദാബാദ് ജില്ലയിലെ ലാൽഗോള, കൃഷ്ണപൂർ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകളിൽ പ്രതിഷേധക്കാർ അക്രമാസക്തമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾ ഉണ്ടാകുകയും അഞ്ച് ട്രെയിനുകൾക്ക് തീയിടുകയും ചെയ്തു.
    • 16 ഡിസംബർ
    • ലഖ്‌നൗവിൽ, കാമ്പസിന് പുറത്ത് സമാധാനപരമായ പ്രതിഷേധം നടത്തുന്നതിൽ നിന്ന് നദ്‌വ സർവകലാശാലയിലെ 300 ഓളം വിദ്യാർത്ഥികളെ പോലീസ് തടഞ്ഞു; പിന്നീട് ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ ഉണ്ടായി. 15 മുതൽ 20 വരെ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും 30 ഓളം വിദ്യാർത്ഥികൾക്കെതിരെ കൊലപാതക ശ്രമത്തിനും അക്രമത്തിനും പോലീസ് കേസെടുത്തു.
    • കഴിഞ്ഞ ദിവസത്തെ സംഭവങ്ങൾക്ക് ശേഷം ജാമിയ മിലിയ ഇസ്ലാമിയയിലെ വിദ്യാർത്ഥികളോട് ഐക്യദാർഢ്യം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രിയങ്ക ഗാന്ധി മുന്നൂറോളം ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് പ്രവർത്തകർക്കൊപ്പം ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ നിശബ്ദ പ്രതിഷേധത്തിന് നേതൃത്വം നൽകി.
    • ഡിസംബർ 18 വരെ തുടരുന്ന സത്യാഗ്രഹം അസമിലുടനീളം ഓൾ അസം സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയൻ സംഘടിപ്പിച്ചു. [123]
    • പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ മുഖ്യമന്ത്രി മമത ബാനർജിയുടെയും അവരുടെ ഭരണകക്ഷിയായ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസിന്റെയും നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന പ്രകടനത്തിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ ചേർന്നു.
    • പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ട്വിറ്ററിൽ ശാന്തത പാലിക്കാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും സിഎഎ കുടിയേറ്റക്കാർക്കുള്ളതാണെന്ന് വ്യക്തമാക്കുകയും ചെയ്തു. [124][non-primary source needed]
    • ഡൽഹിയിലെ സീലംപൂർ മേഖലയിലാണ് സംഘർഷമുണ്ടായത്. കല്ലേറുണ്ടായ സമരക്കാർക്കെതിരെ പോലീസ് കണ്ണീർ വാതകവും ലാത്തി വീശിയും തിരിച്ചടിച്ചു. നിരവധി സമരക്കാർക്കും ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും പരിക്കേറ്റു. പ്രദേശത്ത് ഒരു പോലീസ് സ്‌റ്റേഷന് തീയിടുകയും ബസുകൾ നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
    • വെൽഫെയർ പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ, ബഹുജൻ സമാജ് പാർട്ടി, സോഷ്യൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ എന്നിവയും പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമത്തിനെതിരെയും വിവിധ സർവകലാശാലകളിൽ വിദ്യാർത്ഥികൾക്കെതിരായ പോലീസ് അതിക്രമത്തിനെതിരെയും മറ്റ് 30 സംഘടനകളും കേരളത്തിൽ രാവിലെ മുതൽ സന്ധ്യ വരെ ഹർത്താൽ ആചരിച്ചു. രാജ്യം, സിഎഎ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്. [125] [126]
    • 18 ഡിസംബർ
    • ഈ നിയമത്തെ ചോദ്യം ചെയ്തുള്ള 60 ഹർജികൾ ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി പരിഗണിക്കുകയും CAA നടപ്പാക്കുന്നത് സ്റ്റേ ചെയ്യാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു. 2020 ജനുവരി 22 ആക്ടിന്റെ ഭരണഘടനാ സാധുത സംബന്ധിച്ച അടുത്ത വാദം കേൾക്കാനുള്ള തീയതിയായി നിശ്ചയിച്ചു.
    • "ജാമിയ മില്ലിയ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെയും അലിഗഡ് മുസ്ലീം യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെയും വിദ്യാർത്ഥികളുടെ സമീപകാല പോലീസ് നടപടിയെയും ക്രൂരതയെയും അപലപിക്കുന്ന" പ്രസ്താവനയിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 1,100-ലധികം അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒപ്പിട്ടിട്ടുണ്ട്. [85]
    • 19 ഡിസംബർ
    • 3 പ്രതിഷേധക്കാർ ( മംഗലാപുരത്ത് 2, ലഖ്‌നൗവിൽ 1) പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടു.
    • വിവിധ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് അധികാരികൾ പൊതുയോഗങ്ങൾക്കെതിരെ നിരോധനം ഏർപ്പെടുത്തി, പ്രത്യേകിച്ച് ബിജെപി ഭരിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളായ കർണാടക, ഉത്തർപ്രദേശ്, ഡൽഹിയുടെ ചില ഭാഗങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ പോലീസ് ബിജെപി ഭരിക്കുന്ന കേന്ദ്ര സർക്കാരിന് കീഴിലാണ്. [127] [128] ഡൽഹിയിലും ബാംഗ്ലൂരിലും ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ മൊബൈൽ അധിഷ്‌ഠിത ഇന്റർനെറ്റ് ആക്‌സസ്സ് നിർത്തിവച്ചു. [127]
    • സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനമായ ലഖ്‌നൗ ഉൾപ്പെടെ ഉത്തർപ്രദേശിലെ ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ ഇന്റർനെറ്റ് താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചു, അവിടെ 2019 ഡിസംബർ 21 ഉച്ചവരെ ഡാറ്റ, ടെക്‌സ്‌റ്റ് സേവനങ്ങൾ നിയന്ത്രിച്ചിരിക്കുന്നു. സംഭാൽ, അലിഗഡ്, മൗ, ഗാസിയാബാദ്, അസംഗഡ് ജില്ലകളിലും കർണാടകയിലെ ദക്ഷിണ കന്നഡ ജില്ലയിലും ഇന്റർനെറ്റ് സേവനങ്ങൾ താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചു. [129]
    • ഡൽഹിയിലെ ചെങ്കോട്ടയിലും ബെംഗളൂരുവിലും നിരോധനാജ്ഞ ലംഘിച്ച് പ്രതിഷേധ യോഗങ്ങൾ നടന്നു. [127] ഹൈദരാബാദ്, പട്‌ന, ചണ്ഡീഗഡ്, മുംബൈ, മറ്റ് നഗരങ്ങളിൽ പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ പ്രതിഷേധിച്ചു. സമാധാനപരമായി പ്രതിഷേധിക്കാൻ ആളുകളോട് ആവശ്യപ്പെട്ട് സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിൽ കോളുകൾ വന്നു.
    • ഡൽഹിയിൽ രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളായ യോഗേന്ദ്ര യാദവ്, സീതാറാം യെച്ചൂരി എന്നിവരും 1200 ഓളം പ്രതിഷേധക്കാരും പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലായി. [130]
    • ഡൽഹിയിൽ, പ്രതിഷേധം തടയാൻ പോലീസ് റോഡുകൾ അടച്ചതിനെ തുടർന്നുണ്ടായ ഗതാഗതക്കുരുക്ക് കാരണം 700 വിമാനങ്ങളെങ്കിലും വൈകുകയും 20 ലധികം വിമാനങ്ങൾ റദ്ദാക്കുകയും ചെയ്തു.
    • ബംഗളൂരുവിൽ ചരിത്രകാരൻ രാമചന്ദ്ര ഗുഹയെയും മറ്റ് നിരവധി പ്രൊഫസർമാരെയും പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. ബംഗളൂരുവിൽ 200 ഓളം പ്രതിഷേധക്കാരെ കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തതായി പോലീസ് അറിയിച്ചു. [127]
    • അക്രമാസക്തമായ ഏറ്റുമുട്ടലിനും പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ 2 പേർ മരിക്കുന്നതിനും ശേഷം മംഗളൂരുവിൽ ഡിസംബർ 20 വരെ കർഫ്യൂ ഏർപ്പെടുത്തി. [131] പിന്നീട് പോലീസ് ബലം പ്രയോഗിച്ച് 2 പേരെയും ആശുപത്രിയിൽ എത്തിച്ചു. [132] [133]
    • കുട്ടികളുടെ അവകാശങ്ങൾക്കായുള്ള കൺവെൻഷൻ പ്രകാരം കുട്ടികളുടെ അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യം, സമാധാനപരമായി ഒത്തുകൂടൽ, പ്രതിഷേധം എന്നിവയ്ക്കുള്ള അവകാശം മാനിക്കണമെന്ന് യുണിസെഫ് സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. [128]
    • അഹമ്മദാബാദിൽ, ഷാ-ഇ-ആലമിന്റെ റോസ ഏരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഏറ്റുമുട്ടലിനിടെ, 2000 ത്തോളം വരുന്ന പ്രതിഷേധക്കാരെ പിരിച്ചുവിടാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെ പോലീസ് സ്വയം പ്രതിരോധിക്കാനും കല്ലേറിനെതിരെ കണ്ണീർ വാതകം പ്രയോഗിച്ചു.
    • ഹൈദരാബാദ് സർവകലാശാലയിലെ 50 വിദ്യാർഥികൾ ഉൾപ്പെടെ 90 പ്രതിഷേധക്കാരെ ഹൈദരാബാദ് പൊലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു . [128]
    • CAA, NRC എന്നിവയ്‌ക്കെതിരെ സമാധാനപരമായി പ്രതിഷേധിക്കാൻ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാർ അടങ്ങുന്ന ജനക്കൂട്ടം സെൻട്രൽ കൊൽക്കത്തയിലെ മൗലാലിയിൽ ഒത്തുകൂടി. [128]
    • മുംബൈയിലെ ഓഗസ്റ്റ് ക്രാന്തി മൈതാനിയിൽ 20,000 പ്രതിഷേധക്കാർ പങ്കെടുത്ത പ്രതിഷേധം സമാധാനപരമായി സമാപിച്ചു.
    • 20 ഡിസംബർ
    • 21 ഡിസംബർ
    • ചന്ദ്രശേഖർ ആസാദിനെയും 27 പേരെയും അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ഡിസംബർ 20 ന് ഡൽഹി ഗേറ്റിലും സീമാപുരിയിലുമുള്ള ചില അക്രമ സംഭവങ്ങൾക്ക് മൂന്ന് എഫ്‌ഐആറുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
    • ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 1100 അക്കാദമിക് വിദഗ്ധരും അക്കാദമിക് ജീവനക്കാരും ഈ നിയമത്തെ പിന്തുണച്ച് സംയുക്ത പ്രസ്താവന പുറത്തിറക്കി.
    • പശ്ചിമ ബംഗാൾ, അസം, മേഘാലയ, മഹാരാഷ്ട്ര, ഡൽഹി എന്നിവിടങ്ങളിൽ സമാധാനപരമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾ നടന്നു. [136] ആസാമിലുടനീളം മുഴുവൻ സ്ത്രീകളും പ്രതിഷേധം സംഘടിപ്പിച്ചു.
    • കൊൽക്കത്തയിൽ ഏകദേശം 1.5 കിലോമീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള സ്വതസിദ്ധമായ പ്രതിഷേധ മാർച്ച് നടന്നു. [137]
    • ചെന്നൈ സെൻട്രൽ റെയിൽവേ സ്‌റ്റേഷനു സമീപം നടന്ന പ്രതിഷേധ പ്രകടനത്തിനിടെയാണ് സംഘർഷമുണ്ടായത്. [136]
    • ഉത്തർപ്രദേശിൽ പലയിടങ്ങളിലായി നടന്ന സംഘർഷത്തിൽ ഒരു പ്രതിഷേധക്കാരൻ കൊല്ലപ്പെടുകയും നിരവധി പേർക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്റർനെറ്റിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം ഇപ്പോഴും പലയിടത്തും നിയന്ത്രിച്ചിട്ടുണ്ട്. [136]
    • പട്‌നയിലും ബീഹാറിലെ മറ്റ് പട്ടണങ്ങളിലും രാഷ്ട്രീയ ജനതാദൾ (ആർജെഡി) അനുകൂലികൾ ബസ്, ട്രെയിൻ സ്റ്റേഷനുകളിൽ പ്രതിഷേധിക്കുകയും റോഡുകൾ തടയുകയും ചെയ്തു. [136]
    • 18 കാരനായ പ്രതിഷേധക്കാരനായ അമീർ ഹൻസ്‌ലയെ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിന് ഹിന്ദു തീവ്രവാദികൾ തല്ലിക്കൊന്നു. [138] [139]
    • 22 ഡിസംബർ
    • രാജസ്ഥാൻ മുഖ്യമന്ത്രി അശോക് ഗെലോട്ട് " സംവിധാൻ ബച്ചാവോ റാലി" എന്ന പേരിൽ ഒരു പ്രതിഷേധ മാർച്ച് നടത്തി, അതിൽ ഏകദേശം 300,000 ആളുകൾ പങ്കെടുത്തു. [140]
    • ഡിസംബർ 19 ന് മംഗളൂരുവിൽ പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമത്തിനെതിരായ അക്രമാസക്തമായ പ്രതിഷേധത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട രണ്ട് പേരുടെ കുടുംബങ്ങൾക്ക് കർണാടക സർക്കാർ ₹ 10 ലക്ഷം വീതം നഷ്ടപരിഹാരം പ്രഖ്യാപിച്ചു. [141] എന്നിരുന്നാലും, ഡിസംബർ 26-ന് നഷ്ടപരിഹാരം തടഞ്ഞു, കൊല്ലപ്പെട്ടവരെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണം വരാനിരിക്കുന്നു.
    • ഉത്തർപ്രദേശ് സർക്കാർ വസ്തുവകകൾക്കുണ്ടായ നാശനഷ്ടങ്ങൾ വിലയിരുത്തുന്നതിനും പ്രതിഷേധക്കാരുടെ സ്വത്ത് കണ്ടുകെട്ടി നഷ്ടം നികത്തുന്നതിനുമായി ഒരു പാനൽ രൂപീകരിച്ചു.
    • 23 ഡിസംബർ
    • 80,000 പ്രതിഷേധക്കാർ പങ്കെടുത്ത പ്രതിഷേധം ബാംഗ്ലൂരിൽ സമാധാനപരമായി അവസാനിച്ചു.
    • ഭേദഗതിക്കെതിരായ പ്രതിഷേധത്തിനിടെ ജില്ലയിൽ അക്രമ സംഭവങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്ത 55 പേരെ ദിബ്രുഗഡ് പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.
    • സിഎഎ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തെന്നാരോപിച്ച് പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ നിന്നുള്ള മൂന്ന് കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികളെ അജ്ഞാതർ ആക്രമിച്ചു.
    • ആക്ടിനെതിരെ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ "ആക്ഷേപകരമായ ഒരു പോസ്റ്റ് ഷെയർ ചെയ്തു" എന്ന കുറ്റത്തിന് എഎപി എംഎൽഎ അമാനത്തുള്ള ഖാനെതിരെ എഫ്ഐആർ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു. [142]
    • ഉത്തർപ്രദേശിലെ രാംപൂരിൽ സിഎഎ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധത്തിനിടെ അക്രമം നടത്തിയതിന് 31 പേരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.
    • 24 ഡിസംബർ
    • വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കിടയിലും, ദേശീയ ജനസംഖ്യാ രജിസ്റ്ററിന്റെ (എൻ‌പി‌ആർ) അപ്‌ഡേറ്റിന് കേന്ദ്ര സർക്കാർ അംഗീകാരം നൽകുകയും ₹ 3,941.35 കോടി ) അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. അതിനായി.
    • മദ്രാസിലെ ഐഐടിയിലെ ജർമ്മൻ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച് വിദ്യാർത്ഥിയെ സിഎഎ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിന് ഇന്ത്യൻ അധികൃതർ നാടുകടത്തി.
    • ഉത്തർപ്രദേശിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് പോലീസ് വീടുകളും കടകളും കാറുകളും നശിപ്പിക്കുകയും നശീകരണ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്തതായി പ്രതിഷേധക്കാരെ ആരോപിക്കുകയും അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തതിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉയർന്നു. [143] [144] [145]
    • സെക്ഷൻ 144 ലംഘിച്ചതിന് അലിഗഡ് മുസ്ലീം സർവകലാശാലയിൽ മെഴുകുതിരി [146] സംഘടിപ്പിച്ചതിന് 1,000-1,200 പ്രതിഷേധക്കാർക്കെതിരെ കേസെടുത്തു.
    • 26 ഡിസംബർ
    • യുപിയിലെ സംഭാലിൽ, പ്രതിഷേധത്തിനിടെ വസ്തുവകകൾ നശിപ്പിച്ചതിൽ പങ്കുണ്ടെന്ന് ആരോപിച്ച് 26 പേർക്ക് സർക്കാർ നോട്ടീസ് അയച്ചു, അവരുടെ നിലപാട് വിശദീകരിക്കാനോ സ്വത്ത് നാശം മൂലമുള്ള നഷ്ടത്തിന് പണം നൽകാനോ ആവശ്യപ്പെട്ടു. വസ്തുവിന്റെ നഷ്ടം ₹ ലക്ഷം ആയി കണക്കാക്കുന്നു.
    • 27 ഡിസംബർ
    • സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെയും പോലീസ് അതിക്രമങ്ങൾക്കെതിരെയും പ്രതിഷേധിച്ച 75 സ്ത്രീകളടക്കം 357 പേരെ യുപി ഭവന് സമീപം ഡൽഹി പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു.
    • 28 ഡിസംബർ
    • ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് അതിന്റെ സ്ഥാപക ദിനത്തിൽ മുംബൈയിൽ ഫ്ലാഗ് മാർച്ച് നടത്തുകയും "സേവ് ഭാരത്-സേവ് കോൺസ്റ്റിറ്റ്യൂഷൻ" എന്ന മുദ്രാവാക്യം വിളിക്കുകയും ചെയ്തു. രാജ്യത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും സമാനമായ മാർച്ചുകൾ നടന്നു.
    • മീററ്റിൽ, UP സർക്കാർ 140-ലധികം ആളുകളിൽ നിന്ന് ₹ 25,000 , ഡിസംബർ 20-ന് നടന്ന പ്രതിഷേധത്തിനിടെ ഉണ്ടായ നാശനഷ്ടങ്ങൾക്ക് മൊത്തം ₹ 40 ലക്ഷം പിഴയായി ആവശ്യപ്പെട്ടു.
    • 29 ഡിസംബർ
    • ഡിസംബർ 15 ന് ആരംഭിച്ച ഷഹീൻ ബാഗ് പ്രതിഷേധം, പ്രധാനമായും വീട്ടമ്മമാരും പ്രായമായ സ്ത്രീകളും അവരുടെ കുട്ടികളുമായി പങ്കെടുത്തിരുന്നു, ഡിസംബർ 29 ന് മുഖ്യധാരാ മാധ്യമശ്രദ്ധ ആകർഷിച്ചു. കഴിഞ്ഞ 100 വർഷത്തിനിടയിലെ ഏറ്റവും തണുപ്പുള്ള രണ്ടാമത്തെ രാത്രി ഡൽഹിയിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, സ്ത്രീ പ്രതിഷേധക്കാർ ഷഹീൻ ബാഗിൽ അനിശ്ചിതകാല സമരത്തിൽ ഇരുന്നു.

     

    • കൊൽക്കത്ത പ്രൈഡ് പരേഡിൽ സിഎഎയ്ക്കും എൻആർസിക്കും എതിരെ എൽജിബിടി അവകാശ പ്രവർത്തകർ പ്രതിഷേധിച്ചു. [147] [148]
    • 30 ഡിസംബർ
    • ജാമിയ മിലിയ ഇസ്ലാമിയ ആക്രമണത്തിനിടെ കല്ലെറിയുകയും അക്രമത്തിന് പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്നാരോപിച്ച് ഡൽഹി പോലീസ് വഴിയോരക്കച്ചവടക്കാരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.
    • 31 ഡിസംബർ
    • ഡൽഹി, ഹൈദരാബാദ്, [149] ഭുവനേശ്വർ, [150] മുംബൈ, കൊൽക്കത്ത എന്നിവിടങ്ങളിൽ പുതുവത്സരാഘോഷത്തിനിടെ പ്രതിഷേധം നടന്നു. [151]
    • 1 ജനുവരി
    • കൊച്ചിയിൽ മുസ്ലീം സംഘടനകൾ [152] സംഘടിപ്പിച്ച CAA വിരുദ്ധ റാലിയിൽ ഏകദേശം 50,000–170,000 [153] ആളുകൾ പങ്കെടുത്തു. [154] [155] സംഖ്യ 500,000 ആയി ഉയർന്നു, [156] പ്രതിഷേധത്തിന്റെ അസാധാരണമായ വലിപ്പം നഗരത്തിലുടനീളമുള്ള ഗതാഗതം പൂർണ്ണമായും സ്തംഭിപ്പിച്ചു. [157]
    • 3 ജനുവരി
    • പാവപ്പെട്ട നിരപരാധികളെ തെറ്റായി പ്രതിയാക്കി അറസ്റ്റ് ചെയ്തതായി യുപി പോലീസ് സമ്മതിച്ചു; തെളിവുകളുടെ അഭാവത്തിൽ നാല് പ്രായപൂർത്തിയാകാത്തവരെ ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
    • 4 ജനുവരി
    • ഹൈദരാബാദിൽ നടന്ന പൗരത്വ ഭേദഗതി ബില്ലിനെതിരെ "മില്യൺ മാർച്ച്" എന്ന പേരിൽ നടന്ന പ്രതിഷേധ മാർച്ചിൽ ഒരു ലക്ഷത്തിലധികം പ്രതിഷേധക്കാർ പങ്കെടുത്തു.
    • ബാംഗ്ലൂരിൽ നൂറുകണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാർ പങ്കെടുത്ത റാലിയിൽ മോദി സർക്കാർ ഇന്ത്യയെ മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിഭജിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നുവെന്നും രാജ്യത്തെ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം, തൊഴിലില്ലായ്മ തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളിൽ നിന്ന് ജനങ്ങളെ വ്യതിചലിപ്പിക്കുകയാണെന്നും ആരോപിച്ചു. [158]
    • 24 ഫെബ്രുവരി
    വടക്ക് കിഴക്കൻ ഡൽഹി കലാപത്തിൽ ശിവ് വിഹാറിലെ കടകൾ കത്തിച്ചു.

    പ്രമേയങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

    ഇതുവരെ, എട്ട് സംസ്ഥാനങ്ങളെങ്കിലും നിയമമോ ദേശീയ പൗരത്വ രജിസ്റ്ററോ (എൻആർസി) നടപ്പാക്കില്ലെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു സംസ്ഥാനവും രണ്ട് കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും CAA നടപ്പിലാക്കാൻ വിസമ്മതിച്ചപ്പോൾ, മറ്റ് മൂന്ന് സംസ്ഥാനങ്ങൾ NRC നടപ്പാക്കുന്നത് നിരസിക്കുക മാത്രമാണ് ചെയ്തത്. എന്നാൽ, പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം നടപ്പാക്കുന്നത് തടയാൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് നിയമപരമായ അധികാരമില്ലെന്ന് കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം പറഞ്ഞു.

    സിഎഎയ്‌ക്കെതിരായ പ്രമേയങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

    • കേരള മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയനാണ് സിഎഎ റദ്ദാക്കാനുള്ള പ്രമേയം കേരള നിയമസഭയിൽ അവതരിപ്പിച്ചത്. ഒടുവിൽ കേവല ഭൂരിപക്ഷത്തിൽ അത് പാസായി, ഏക ബി.ജെ.പി എം.എൽ.എ മാത്രം എതിർത്ത് വോട്ട് ചെയ്തു.
    • ബിജെപി നേതൃത്വത്തിലുള്ള ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യത്തിലെ അംഗമായ പട്ടാളി മക്കൾ കച്ചി എൻആർസിക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി. സമൂഹത്തിൽ സംഘർഷവും ഭീതിയും സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി എൻആർസി സംസ്ഥാനത്ത് നീട്ടരുതെന്ന് കേന്ദ്ര സർക്കാരിനോടും തമിഴ്‌നാട് സംസ്ഥാന സർക്കാരിനോടും ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു.
    • ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന് ഭൂരിപക്ഷമുള്ള പഞ്ചാബ് ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി ഈ നിയമത്തിനെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കുകയും പുതിയ നിയമത്തിലൂടെ മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള വിവേചനം ഒഴിവാക്കണമെന്ന് മോദി സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. കോൺഗ്രസിന്റെ പഞ്ചാബ് പാർലമെന്ററി കാര്യ മന്ത്രി ബ്രഹ്മ മൊഹീന്ദ്രയാണ് പ്രമേയം അവതരിപ്പിച്ചത്, ആം ആദ്മി പാർട്ടിയും ലോക് ഇൻസാഫ് പാർട്ടിയും പിന്തുണച്ചു.
    • ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന് ഭൂരിപക്ഷമുള്ള രാജസ്ഥാൻ നിയമസഭ, CAA റദ്ദാക്കാൻ കേന്ദ്ര സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെടുന്ന പ്രമേയം പാസാക്കി, കേരളത്തിനും പഞ്ചാബിനും ശേഷം അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന മൂന്നാമത്തെ സംസ്ഥാനമായി രാജസ്ഥാന് മാറി.
    • സിഎഎ റദ്ദാക്കാനുള്ള പ്രമേയം പശ്ചിമ ബംഗാൾ നിയമസഭയിൽ മുഖ്യമന്ത്രി മമത ബാനർജിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള അഖിലേന്ത്യാ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസ് അവതരിപ്പിച്ചു, ഒടുവിൽ 2020 ജനുവരി 27-ന് പാസാക്കി, അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന നാലാമത്തെ സംസ്ഥാന നിയമസഭയായി. പശ്ചിമ ബംഗാൾ അസംബ്ലിയും മുമ്പ് 2019 സെപ്റ്റംബറിൽ എൻആർസിക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കിയിരുന്നു, കൂടാതെ നിർദ്ദിഷ്ട എൻആർസിക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കിയ ആദ്യ സംസ്ഥാന നിയമസഭയും.
    • സി‌എ‌എയ്‌ക്കെതിരായ അഞ്ച് പേജുള്ള പ്രമേയം യൂറോപ്യൻ പാർലമെന്റിലെ 154 അംഗങ്ങൾ തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്, [159] ഇത് "ഇന്ത്യയിലെ പൗരത്വം നിർണ്ണയിക്കുന്ന രീതിയിൽ അപകടകരമായ മാറ്റത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു, ഇത് ഏറ്റവും വലിയ സ്‌റ്റേറ്റ്‌ലെസ്‌നെസ് പ്രതിസന്ധി സൃഷ്ടിക്കാൻ ഒരുങ്ങുകയാണ്. ലോകവും മനുഷ്യരുടെ വലിയ കഷ്ടപ്പാടുകളും ഉണ്ടാക്കുന്നു."
    • മധ്യപ്രദേശ് നിയമസഭ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി, രാജസ്ഥാൻ, പശ്ചിമ ബംഗാൾ, കേരളം, പഞ്ചാബ് എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന അഞ്ചാമത്തെ സംസ്ഥാനമായി. [160]
    • 2020 ഫെബ്രുവരി 25-ന് ബിഹാർ നിയമസഭ സംസ്ഥാനത്ത് എൻആർസി നടപ്പാക്കേണ്ടതില്ലെന്ന പ്രമേയം ഏകകണ്ഠമായി പാസാക്കി. എൻപിആർ പഴയ 2010 ഫോർമാറ്റിൽ തന്നെ ബീഹാറിൽ നടപ്പാക്കുമെന്നും പറയുന്നു.
    • ഈ നിയമത്തെ "വിവേചനപരമായ നിയമം" എന്ന് ലേബൽ ചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രമേയം പാക്കിസ്ഥാൻ നാഷണൽ അസംബ്ലി പാസാക്കി, അത് "ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള ഉഭയകക്ഷി കരാറുകളും ധാരണകളും, പ്രത്യേകിച്ച് അതത് രാജ്യങ്ങളിലെ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ സുരക്ഷയും അവകാശങ്ങളും" ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് വാദിച്ചു. [161]
    • 2020 ഫെബ്രുവരി 12-ന്, പുതുച്ചേരി നിയമസഭ ഭേദഗതി ചെയ്ത പൗരത്വ നിയമത്തിനെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി, പുതിയ നിയമം വേണ്ടെന്ന് പറയുന്ന രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശമായി. പുതുച്ചേരിയിലെ കോൺഗ്രസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള സർക്കാർ പാസാക്കിയ പ്രമേയവും എൻആർസിക്കും എൻപിആറിനും എതിരായിരുന്നു.
    • മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അഹമ്മദ്‌നഗറിലെ ഇസ്‌ലാക്കിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് 2020 ജനുവരിയിൽ CAA, NRC, NPR എന്നിവയ്‌ക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി, അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തായി. ഇസ്‌ലാക്ക്, അംബജോഗയിലെ ഘട്‌നന്ദൂർ, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗോവയിലെ ലൗടോലിം, ബീഡിലെ പത്രൂഡ് ഗ്രാമത്തിലെ പഞ്ചായത്ത് എന്നിവ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി.
    • 2020 മാർച്ച് 13-ന് ഡൽഹി നിയമസഭ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെ പ്രമേയം പാസാക്കി, പുതുച്ചേരിക്ക് ശേഷം അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന രണ്ടാമത്തെ കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശമായി. [162]
    • മുഖ്യമന്ത്രി കെ. ചന്ദ്രശേഖർ റാവുവിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള തെലങ്കാന രാഷ്ട്ര സമിതി കൊണ്ടുവന്ന സിഎഎ, എൻപിആർ, എൻആർസി എന്നിവയ്‌ക്കെതിരെ തെലങ്കാന നിയമസഭ പ്രമേയം പാസാക്കി. സി‌എ‌എ, എൻ‌പി‌ആർ, എൻ‌സി‌ആർ എന്നിവയ്‌ക്കെതിരെ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്ന ഏഴാമത്തെ സംസ്ഥാനമായി ഇത് ഉയർന്നു. നിയമം ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണെന്നും മതത്തേയും ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേക രാജ്യത്തേയും കുറിച്ചുള്ള എല്ലാ പരാമർശങ്ങളും നീക്കം ചെയ്യണമെന്നും പ്രമേയം കേന്ദ്ര സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
    • സിയാറ്റിൽ, അൽബാനി, സെന്റ് പോൾ, ഹാംട്രാംക്ക്, കേംബ്രിഡ്ജ്, സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോ, റിവർഡെയ്ൽ, അലമേഡ കൗണ്ടി എന്നീ നിരവധി യുഎസ് നഗരങ്ങളും കൗണ്ടികളും സിഎഎയ്ക്കും എൻആർസിക്കും എതിരെ പ്രമേയങ്ങൾ പാസാക്കി. [163] [164] [165] [166]
    • 2020 ജൂലൈ 13 ന്, കാനഡയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് കൊളംബിയ പ്രവിശ്യയിലെ ന്യൂ വെസ്റ്റ്മിൻസ്റ്റർ CAA യ്‌ക്കെതിരെ ഒരു പ്രമേയം പാസാക്കുകയും കനേഡിയൻ ഗവൺമെന്റിനെ "പ്രതിപക്ഷ നിലപാടെടുക്കാൻ" പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. [167] [168]
    • കേരളത്തിലെ കാലടിയിലുള്ള ശ്രീ ശങ്കരാചാര്യ സംസ്‌കൃത സർവ്വകലാശാല (SSUS) 2020 ജനുവരിയിൽ പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമത്തിനെതിരെ അതിന്റെ സിൻഡിക്കേറ്റ് പ്രമേയം പാസാക്കുന്ന രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ സർവ്വകലാശാലയായി മാറി [169] ഇതേത്തുടർന്നാണ് അതേ മാസം കാലിക്കറ്റ് സർവകലാശാലയും രംഗത്തെത്തിയത്. [170]

    പ്രതിഷേധങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

    2019 ഡിസംബർ 4 ന് ബില്ലിന് അംഗീകാരം ലഭിച്ചതിന് ശേഷം, അസമിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗുവാഹത്തിയിലും സംസ്ഥാനത്തെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലും അക്രമാസക്തമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു. ഡൽഹി, ബാംഗ്ലൂർ, [171] അഹമ്മദാബാദ്, ഹൈദരാബാദ്, [172] ജയ്പൂർ, കൊൽക്കത്ത, മുംബൈ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഇന്ത്യയിലെ പല മെട്രോപൊളിറ്റൻ നഗരങ്ങളിലും പ്രതിലോമപരമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾ നടന്നു. [173] [174]

    കോട്ടൺ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, ഗുവാഹത്തി യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, [175] ഐഐടി ബോംബെ, [173] മദ്രാസ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, [176] പ്രസിഡൻസി യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, കൊൽക്കത്ത, [177] ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്‌ലാമിയ, [178] എന്നിവയുൾപ്പെടെ രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള സർവകലാശാലകളിലും പ്രതിലോമപരമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾ നടന്നു. [179] ഒസ്മാനിയ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, [180] ഹൈദരാബാദ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി, യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ഡൽഹി, പഞ്ചാബ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി [181] അലിഗഡ് മുസ്ലിം യൂണിവേഴ്സിറ്റി . ഡിസംബർ 16 ഓടെ, ചെന്നൈ, ജയ്പൂർ, ഭോപ്പാൽ, ലഖ്‌നൗ, പുതുച്ചേരി എന്നിവയുൾപ്പെടെ 17 നഗരങ്ങളിലെങ്കിലും പ്രകടനങ്ങളോടെ പ്രതിഷേധം ഇന്ത്യയിലുടനീളം വ്യാപിച്ചു.

    ഡിസംബർ 16 നും 18 നും ഇടയിൽ, "ജാമിയ മില്ലിയ സർവകലാശാലയിലെയും അലിഗഡ് മുസ്ലീം സർവ്വകലാശാലയിലെയും സമീപകാല പോലീസ് നടപടിയെയും വിദ്യാർത്ഥികളുടെ ക്രൂരതയെയും അപലപിക്കുന്ന" ഐക്യദാർഢ്യ പ്രസ്താവനയിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 1,100 സർവ്വകലാശാലകൾ, കോളേജുകൾ, അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് 10,293 ഒപ്പുവെച്ചിട്ടുണ്ട്. ജെഎൻയു, ഡൽഹി യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി, എല്ലാ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്‌നോളജി, ഇന്ത്യൻ സ്റ്റാറ്റിസ്റ്റിക്കൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്, ടാറ്റ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഫണ്ടമെന്റൽ റിസർച്ച് തുടങ്ങി ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങളിലെ പണ്ഡിതർ ഐക്യദാർഢ്യ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പുവച്ചിരുന്നു. [85] ഡിസംബർ 16-ന് ഐഐഎം-അഹമ്മദാബാദിലെ പ്രൊഫസർമാരെയും വിദ്യാർത്ഥികളെയും നിയമത്തിനെതിരായ പ്രതിഷേധം നിയമവിരുദ്ധമാണെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു.

    ഡിസംബർ 19 ന്, തലസ്ഥാനമായ ന്യൂഡൽഹി, ഉത്തർപ്രദേശ്, കർണാടക എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഒരു പൊതുസ്ഥലത്ത് 4 ൽ കൂടുതൽ ആളുകൾ ഒത്തുകൂടുന്നത് നിയമവിരുദ്ധമാണെന്ന് കരുതുന്ന സെക്ഷൻ 144 ചുമത്തി ഇന്ത്യയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിലും പോലീസ് പ്രതിഷേധം നിരോധിച്ചു. ബാംഗ്ലൂർ. സെക്ഷൻ 144 ചുമത്തിയതിനാൽ, ഐഐഎം-ബാംഗ്ലൂരിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഗേറ്റിന് മുന്നിൽ ഷൂസുകളും പ്ലക്കാർഡുകളും വെച്ച് സമാധാനപരമായി പ്രതിഷേധം പ്രകടിപ്പിച്ചു, അതിനെ അവർ ഷൂ സത്യാഗ്രഹ എന്ന് വിളിച്ചു. ഐഐഎം-അഹമ്മദാബാദ്, ബാംഗ്ലൂർ എന്നിവയ്ക്ക് പിന്നാലെ, ഐഐഎം-കൽക്കട്ടയും നിയമത്തിനെതിരെ ഐക്യദാർഢ്യം പ്രകടിപ്പിച്ച് സമാധാനപരമായി ശബ്ദമുയർത്തി, രാജ്യത്തുടനീളം പ്രതിഷേധിച്ച വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെ പോലീസ് നടത്തിയ ക്രൂരമായ പെരുമാറ്റം. ഐഐഎം-കോഴിക്കോട്, എൻഐടി-കാലിക്കറ്റ്, ഗവൺമെന്റ് മെഡിക്കൽ കോളേജ്, കോഴിക്കോട്, ഫറോക്ക് കോളേജ് തുടങ്ങി കോഴിക്കോട്ടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ ഡിസംബർ 19 മുതൽ 20 വരെ പ്രതിഷേധം അറിയിച്ചു. മാർച്ചുകൾക്കും റാലികൾക്കും മറ്റ് പ്രകടനങ്ങൾക്കും ചെന്നൈയിൽ പോലീസ് അനുമതി നിഷേധിച്ചു. [182] ഡൽഹിയുടെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ ഇന്റർനെറ്റ് സേവനങ്ങളും നിർത്തിവച്ചു. നിരോധനം ലംഘിച്ചതിന്റെ ഫലമായി, രാമചന്ദ്ര ഗുഹ, സീതാറാം യെച്ചൂരി, യോഗേന്ദ്ര യാദവ്, ഉമർ ഖാലിദ്, സന്ദീപ് ദീക്ഷിത്, ഡി രാജ തുടങ്ങിയ പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളും പ്രവർത്തകരും ഉൾപ്പെടെ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാരെ പ്രാഥമികമായി ഡൽഹിയിൽ തടഞ്ഞുവച്ചു. [183] [184] തടങ്കലിലുണ്ടാകുമെന്ന ഭയം വകവയ്ക്കാതെ, പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ ഹൈദരാബാദ്, പട്‌ന, ചണ്ഡീഗഡ്, മുംബൈ, മറ്റ് നഗരങ്ങളിൽ പ്രതിഷേധിച്ചു. സിവിൽ സൊസൈറ്റി ഗ്രൂപ്പുകളും രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളും വിദ്യാർത്ഥികളും ആക്ടിവിസ്റ്റുകളും സാധാരണ പൗരന്മാരും സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ആളുകളോട് സമാധാനപരമായി പ്രതിഷേധിക്കാനും പ്രതിഷേധിക്കാനും ആവശ്യപ്പെട്ടു. മുംബൈയിലെ ഓഗസ്റ്റ് ക്രാന്തി മൈതാനിയിൽ 20,000 പ്രതിഷേധക്കാർ പങ്കെടുത്ത പ്രതിഷേധം സമാധാനപരമായി സമാപിച്ചു.

    അസം[തിരുത്തുക]

    അസമിലെ ഗുവാഹത്തിയിലെ ചന്ദ്മാരിയിൽ പൗരത്വ നിയമ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ ബഹുജന സമ്മേളനം
    അസമിലെ ഗുവാഹത്തിയിലെ ചന്ദ്മാരിയിൽ 2019 ലെ പൗരത്വ വിരുദ്ധ നിയമത്തിനെതിരായ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഒരു രംഗോലി സൃഷ്ടിച്ചു.

    വിവാദ ബിൽ ലോക്‌സഭയിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് ഏതാനും ദിവസം മുമ്പാണ് കോട്ടൺ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെ പ്രതിഷേധം ആരംഭിച്ചത്. നവംബർ 29 ന് യൂണിവേഴ്സിറ്റി കാമ്പസിന് പുറത്ത് വിദ്യാർത്ഥികൾ നിശബ്ദ പ്രതിഷേധം നടത്തി. [185] [186] 2019 ഡിസംബർ 4-ന് ബിൽ പാസാക്കിയതിന് ശേഷം, അസമിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗുവാഹത്തിയിലും സംസ്ഥാനത്തെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലും അക്രമാസക്തമായ പ്രതിഷേധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു. സംസ്ഥാനത്ത് പ്രതിഷേധം അക്രമാസക്തമായെന്നും ഡിസംബർ 16 വരെ രണ്ട് പേരെങ്കിലും കൊല്ലപ്പെട്ടതായും റോയിട്ടേഴ്‌സ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. കെട്ടിടങ്ങൾക്കും റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനുകൾക്കും തീയിട്ടു.

    നിയമവിരുദ്ധമായ വിദേശികളെ നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനുള്ള കട്ട് ഓഫ് ഡേറ്റായി 2014-നെ സിഎഎ ആക്കിയിരുന്നു, എന്നാൽ ഈ നിയമത്തെ എതിർക്കുന്ന ആളുകൾ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, 1951 മുതൽ 1971 വരെ കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ആഘാതം അസം വഹിച്ചു, മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങൾ അങ്ങനെ ചെയ്തില്ല. [187] ബംഗ്ലാദേശിൽ നിന്നുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് ബംഗാളി സംസാരിക്കുന്ന മുസ്‌ലിം ഇതര കുടിയേറ്റക്കാർക്ക് ഇന്ത്യയിലെ നിയമപരമായ പൗരന്മാരാകാൻ പുതിയ നിയമം അനുവദിക്കുമെന്നും അതുവഴി ആസാമിന്റെ രാഷ്ട്രീയ സാംസ്കാരിക അന്തരീക്ഷത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നതിൽ പ്രതിഷേധക്കാർ രോഷാകുലരായി. ഡിസംബർ 16, 17, 18 തീയതികളിൽ ഈ നിയമത്തിനെതിരെ സത്യാഗ്രഹം നടത്താൻ ഓൾ അസം സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയന്റെയും (എഎഎസ്യു) ആയിരക്കണക്കിന് അംഗങ്ങളും പ്രവർത്തകരും സംസ്ഥാനത്തെ മറ്റ് 30 തദ്ദേശീയ സംഘടനകളും കലാകാരന്മാരും സാംസ്കാരിക പ്രവർത്തകരും ദിസ്പൂരിലെ ലതാസിൽ ഗ്രൗണ്ടിൽ ഒത്തുകൂടി. [188] [123] ഡിസംബർ 18 ന് നടന്ന പ്രതിഷേധ റാലിയിൽ ഗുവാഹത്തിയിൽ നടന്ന പ്രതിഷേധ റാലിയിൽ AASU വിന്റെ ജനറൽ സെക്രട്ടറിയെയും ഉപദേശകനെയും 2,000-ത്തിലധികം പ്രതിഷേധക്കാരെയും അസം പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. [189] [190]

    ഡിസംബർ 12 ന്, സിആർപിഎഫ് ജവാൻമാർ ഉൾപ്പെടെയുള്ള സുരക്ഷാ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ബാറ്റണുകളും ഷീൽഡുകളുമായി അസമിലെ ഒരു സ്വകാര്യ ടിവി ചാനലായ ഗുവാഹത്തിയിലെ പ്രാഗ് ന്യൂസിന്റെ ഓഫീസിലേക്ക് അതിക്രമിച്ച് കയറുകയും പ്രതിഷേധത്തിനിടെ അതിന്റെ ജീവനക്കാരെ ബാറ്റൺ ഉപയോഗിച്ച് ആക്രമിക്കുകയും ചെയ്തു. [191] ഡിസംബർ 20 ന് അസമീസ് ഭാഷാ പത്രങ്ങൾ സംസ്ഥാനത്തുടനീളമുള്ള പ്രതിഷേധത്തിനിടെ അക്രമ സംഭവങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. പോലീസിന്റെ അമിത ബലപ്രയോഗവും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [192] ദിബ്രുഗഡിൽ, ഭരണസഖ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായി നിയമത്തിന് അനുകൂലമായി വോട്ട് ചെയ്ത അസം ഗണ പരിഷത്തിന്റെ ജില്ലാ ഓഫീസ് ഓൾ അസം സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയൻ അംഗങ്ങൾ തകർത്തു. [193] [194]

    കർഷക നേതാവായ അഖിൽ ഗൊഗോയിയെ ജോർഹട്ടിൽ വെച്ച് പ്രതിഷേധങ്ങൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയുന്നതിനുള്ള പ്രതിരോധ നടപടിയുടെ ഭാഗമായി ഡിസംബർ 12 ന് അദ്ദേഹത്തെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. ഗുവാഹത്തിയിലെ ദേശീയ അന്വേഷണ ഏജൻസിയുടെ (എൻഐഎ) പ്രത്യേക കോടതി ചൊവ്വാഴ്ച " മാവോയിസ്റ്റ് ബന്ധത്തിന്" രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റം ചുമത്തി 10 ദിവസത്തെ എൻഐഎ കസ്റ്റഡിയിൽ വിട്ടു. അഖിൽ ഗൊഗോയിക്കെതിരെയുള്ള പീഡന റിപ്പോർട്ടുകൾ സ്വമേധയാ എടുക്കാൻ അസം മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ തീരുമാനിച്ചു. [195] [196] അസം സർക്കാർ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഡിസംബർ 17 വരെ സംസ്ഥാനത്തുടനീളമുള്ള സി‌എ‌എ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധത്തിനിടെ അക്രമ സംഭവങ്ങളിൽ പങ്കുണ്ടെന്ന് ആരോപിച്ച് ആളുകളെ അസം പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. [115] [197]

    ദിസ്പൂരിൽ ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാർ അസം നിയമസഭാ മന്ദിരത്തിന് മുന്നിൽ പ്രതിഷേധിക്കാൻ പോലീസ് ബാരിക്കേഡുകൾ തകർത്തു. [198] അഗർത്തലയിലും പ്രകടനങ്ങൾ നടന്നു. [199] 2019 ഡിസംബർ 15 ന്, സി‌എ‌എയ്‌ക്കെതിരായ പ്രതിഷേധമായി അസമിലെ കലാകാരന്മാർ ഒരു കച്ചേരി നടത്തി. 'സിഎഎ ഇല്ല, സമാധാനത്തിനും ഐക്യത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള കച്ചേരി' എന്നായിരുന്നു കച്ചേരിയുടെ പ്രമേയം. സംഗീതത്തോടൊപ്പം ചിത്രങ്ങളുടെ പ്രദർശനവും ചടങ്ങിൽ നടന്നു. [200] [201]

    ഇൻറർനെറ്റിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം അസമിൽ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് അധികാരികൾ നിയന്ത്രിച്ചിരിക്കുന്നു. [92] പ്രതിഷേധത്തെത്തുടർന്ന് അസമിലും ത്രിപുരയിലും കർഫ്യൂ പ്രഖ്യാപിച്ചു, പ്രതിഷേധക്കാർ കർഫ്യൂ ലംഘിച്ചതിനാൽ സൈനിക വിന്യാസത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. റെയിൽവേ സർവീസുകൾ താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ചു, ചില വിമാനക്കമ്പനികൾ ആ പ്രദേശങ്ങളിലെ റീഷെഡ്യൂളിംഗ് അല്ലെങ്കിൽ റദ്ദാക്കൽ ഫീസ് ഒഴിവാക്കിത്തുടങ്ങി. ഗുവാഹത്തിയിൽ പോലീസുമായുള്ള ഏറ്റുമുട്ടലിൽ നാല് പേരെങ്കിലും മരിച്ചതായി അധികൃതർ അറിയിച്ചു. [202] [88] ഡിസംബർ 12 ന് പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ ദിപാഞ്ജൽ ദാസ്, സാം സ്റ്റാഫോർഡ് എന്നീ രണ്ട് പേർ മരിച്ചു. [203] ഡിസംബർ 15 ന് ഗുവാഹത്തി മെഡിക്കൽ കോളേജ് ആശുപത്രി അധികൃതർ പറഞ്ഞു, ഈശ്വർ നായക് ഡിസംബർ 14 ന് രാത്രിയും അബ്ദുൾ അലിം ഡിസംബർ 15 ന് രാവിലെയും മരിച്ചു. വെടിയേറ്റ ഇരുവരെയും ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചിരിക്കുകയായിരുന്നു. [117] ഡിസംബർ 15 വരെ, പ്രതിഷേധത്തിനിടെ പോലീസ് വെടിവയ്പിൽ കുറഞ്ഞത് 6 പേരെങ്കിലും മരിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്. [204] പത്ത് ദിവസത്തെ നിയന്ത്രണത്തിന് ശേഷം, ഡിസംബർ 20 മുതൽ സംസ്ഥാനത്ത് മൊബൈൽ ഇന്റർനെറ്റ് സേവനങ്ങൾ പുനഃസ്ഥാപിച്ചു, എന്നാൽ ഡിസംബർ 19 ന് വൈകുന്നേരം 5 മണിക്ക് സേവനം പുനഃസ്ഥാപിക്കാൻ ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതി അസം സർക്കാരിനോട് ഉത്തരവിട്ടിരുന്നു. ഡിസംബർ 22 ആയപ്പോഴേക്കും അറസ്റ്റിലായവരുടെ എണ്ണം 393 ആയി ഉയർന്നു, സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ കുറ്റകരവും പ്രകോപനപരവുമായ പോസ്റ്റുകൾ ഇട്ടതിന് 28 കേസുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു. [205]

    ഡിസംബർ 21 ന് സംസ്ഥാനത്തുടനീളം മുഴുവൻ സ്ത്രീകളും പ്രതിഷേധം സംഘടിപ്പിച്ചു. ഡിസംബർ 23ന് സംസ്ഥാനത്തുടനീളം മുതിർന്ന പൗരന്മാർ പ്രതിഷേധിച്ചു. [206] ഡിസംബർ 24 ന് ഓൾ അസം സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയൻ സംഘടിപ്പിച്ച അസമിലെ സിഎഎ പ്രതിഷേധങ്ങളുടെ ഏറ്റവും വലിയ ബഹുജന സമ്മേളനങ്ങളിലൊന്നാണ് ദിബ്രുഗഡിലെ ചൗക്കിഡിംഗി കളിസ്ഥലം കണ്ടത്. [207]

    സംസ്ഥാനത്ത് പ്രതിഷേധം തുടരുന്നതിനിടെ ജനുവരി 8 ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദി അസം സന്ദർശനം റദ്ദാക്കി. മോദിയുടെ സന്ദർശന വേളയിൽ വൻ പ്രതിഷേധങ്ങളാണ് എഎഎസ്‌യു ആസൂത്രണം ചെയ്തിരുന്നത്. ദിബ്രുഗഢിലും ഗുവാഹത്തിയിലും അസമിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിലും നടന്ന സിഎഎ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധങ്ങളിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ ചേർന്നു. പ്രദേശത്തെ പരമ്പരാഗത വസ്ത്രങ്ങൾ അണിഞ്ഞ് ഭക്തിഗാനങ്ങൾ ആലപിച്ചായിരുന്നു പ്രതിഷേധം. അഖിൽ ഗൊഗോയിയെ മോചിപ്പിക്കണമെന്നും മോദി സർക്കാരിനെ ഏകാധിപത്യ ഭരണമാണെന്നും പ്രതിഷേധക്കാർ ആവശ്യപ്പെട്ടു. ജനുവരി 9 ന്, AASU മറ്റ് 30 സംഘടനകളും കലാകാരൻ കമ്മ്യൂണിറ്റികളും ചേർന്ന് അസമിലെ ഗുവാഹത്തി ക്ലബ്ബിൽ സംഗീത പ്രതിഷേധം ആസൂത്രണം ചെയ്തു. [208]

    ജനുവരി 22 ന്, വടക്കു കിഴക്കൻ ഇന്ത്യയിലെ 9 സർവകലാശാലകളിൽ നിന്നുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് വിദ്യാർത്ഥികൾ ക്ലാസുകൾ ബഹിഷ്‌കരിച്ച് അസം, നാഗാലാൻഡ്, മേഘാലയ, അരുണാചൽ പ്രദേശ് സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ പ്രതിഷേധ മാർച്ചിൽ ചേർന്നു.

    ത്രിപുര[തിരുത്തുക]

    ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിഷേധക്കാരുമായി നിരവധി പ്രതിഷേധ മാർച്ചുകൾ ത്രിപുരയിൽ നടന്നു. സംസ്ഥാനത്ത് സൈന്യത്തെ വിന്യസിച്ചതായും 1800 ഓളം പേരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തതായും ഡിസംബർ 12 ന് ബിബിസി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. തലസ്ഥാന നഗരിയായ അഗർത്തലയിൽ നടന്ന പ്രതിഷേധത്തിനിടെ 200 ഓളം പ്രതിഷേധക്കാരെ പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. ഡിസംബർ 11 ന്, ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ അടങ്ങുന്ന ത്രിപുരയിൽ ഇതുവരെ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രതിഷേധത്തിന് രാജകുടുംബമായ പ്രദ്യോത് മാണിക്യ ദേബ്ബർമ്മ നേതൃത്വം നൽകി. സിഎഎയുടെ ഗുണഭോക്താക്കളെ ത്രിപുരയിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കാൻ അനുവദിക്കില്ലെന്ന് ദേബ്ബർമ വ്യക്തമാക്കി. കിഴക്കൻ പാകിസ്ഥാനിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി കുടിയേറ്റക്കാരെ സംസ്ഥാനം ഇതിനകം പാർപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും സിഎഎ കാരണം കൂടുതൽ കുടിയേറ്റം സംസ്ഥാനത്തെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തുന്ന തദ്ദേശവാസികളെ അപകടത്തിലാക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു. [209]

    ഈ നിയമം ബംഗാളികളും റിയാങ് അഭയാർത്ഥികളും തമ്മിലുള്ള പഴയ സംഘട്ടനങ്ങൾക്ക് തിരികൊളുത്തി. വടക്കൻ ജില്ലയായ കാഞ്ചൻപൂരിൽ രണ്ട് സമുദായങ്ങൾ തമ്മിൽ പുതിയ ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. റിയാങ് അഭയാർത്ഥികൾ CAA യ്‌ക്കെതിരെ പ്രതിഷേധിക്കുമ്പോൾ ഹിന്ദു ബംഗാളികൾ അതിനെ പിന്തുണയ്‌ക്കുകയായിരുന്നു. പ്രതിഷേധക്കാർ കല്ലെറിയുകയും കടകളും ചന്തയും തകർക്കുകയും ചെയ്തതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.

    സർവ്വകലാശാലകൾക്കെതിരെ അടിച്ചമർത്തൽ[തിരുത്തുക]

    ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയ[തിരുത്തുക]

    2019 ഡിസംബർ 13 ന് ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയ സർവകലാശാലയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ച് പാർലമെന്റിലേക്ക് മാർച്ച് നടത്തി. പ്രതിഷേധക്കാരെ പിരിച്ചുവിടാൻ ലാത്തിയും കണ്ണീർ വാതകവും പ്രയോഗിച്ച പോലീസ് അവരെ മുന്നോട്ട് പോകുന്നത് തടഞ്ഞത് അവരുമായി സംഘർഷത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. സംഘർഷത്തെ തുടർന്ന് അൻപതോളം വിദ്യാർത്ഥികളെ പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്തു. സമാധാനപരമായി പ്രതിഷേധിച്ചവരെ പോലീസ് കല്ലും വടിയും ഉപയോഗിച്ച് ആക്രമിക്കുകയും നിരവധി വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും ചെയ്തതായി വിദ്യാർത്ഥികൾ പറയുന്നു. തുടർന്ന് വിദ്യാർത്ഥികൾ തിരിച്ചടിക്കുകയും സംഘർഷം ഉണ്ടാവുകയും ചെയ്തു. പോലീസ് ആരോപണങ്ങൾ നിഷേധിച്ചു, പ്രതിഷേധക്കാർ പോലീസുകാരെ മാർച്ചിൽ നിന്ന് തടഞ്ഞതിന് ശേഷം കല്ലെറിഞ്ഞ് ആക്രമിച്ചുവെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. തുടർന്ന് ഇവരെ പിരിച്ചുവിടാൻ പൊലീസ് കണ്ണീർ വാതകം പ്രയോഗിച്ചു. 2019 ഡിസംബർ 15ന് രാവിലെ ജാമിയയിലെ രണ്ടായിരത്തിലധികം വിദ്യാർത്ഥികൾ സിഎഎയ്‌ക്കെതിരായ പ്രതിഷേധത്തിൽ ഡൽഹിയിൽ ചേർന്നു. ജാമിയ മില്ലിയ സ്റ്റുഡന്റ് ബോഡിയും ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്‌ലാമിയ ടീച്ചേഴ്‌സ് അസോസിയേഷനും (ജെടിഎ) ഡൽഹിയിൽ അതേ ദിവസം നടന്ന അക്രമത്തെ അപലപിക്കുകയും അക്രമത്തിൽ വിദ്യാർത്ഥിയോ അധ്യാപകനോ പങ്കില്ലെന്നും പ്രസ്താവിച്ചു. [117]

    2019 ഡിസംബർ 15 ന് വൈകുന്നേരം 6:46 ന് നൂറുകണക്കിന് പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ കോളേജ് അധികാരിയുടെ അനുമതിയില്ലാതെ ജാമിയ കാമ്പസിലേക്ക് ബലമായി പ്രവേശിച്ചു. [117] പ്രതിഷേധിച്ച വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെ പോലീസ് ലാത്തിയും കണ്ണീർ വാതകവും പ്രയോഗിച്ചു. നൂറോളം വിദ്യാർത്ഥികളെ ഡൽഹി പോലീസ് കസ്റ്റഡിയിലെടുത്ത് പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചെ 3:30 ന് വിട്ടയച്ചു. വിദ്യാർത്ഥികളെ പോലീസ് വലിച്ചിഴച്ച് മർദിക്കുന്നതിന്റെ ദൃശ്യങ്ങൾ വാർത്താ ചാനലുകൾ സംപ്രേഷണം ചെയ്തു. ഡൽഹിയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിദ്യാർഥികൾ സമരത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. [210] ഇരുന്നൂറോളം പേർക്ക് പരിക്കേറ്റു [211] അവരെ എയിംസിലും ഹോളി ഫാമിലി ആശുപത്രിയിലും പ്രവേശിപ്പിച്ചു .

    ഗുവാഹത്തിയിലെ ചന്ദ്മാരിയിലെ എഇഐ ഗ്രൗണ്ടിൽ അസമിലെ കലാകാരന്മാർ സംഘടിപ്പിച്ച സാംസ്കാരിക പ്രതിഷേധത്തിൽ സിഎഎ വിരുദ്ധ ബാനർ പ്രദർശിപ്പിച്ചു.

    2019 ഡിസംബർ 16 ന് ജാമിയയിലെ രണ്ട് വിദ്യാർത്ഥികളെ ഡിസംബർ 15 ന് പ്രതിഷേധത്തിനിടെ വെടിയേറ്റ് പരിക്കേറ്റ് സഫ്ദർജംഗ് ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചു. താൻ പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നില്ലെന്നും മോട്ടോർ സൈക്കിളിൽ പ്രദേശത്തുകൂടെ കടന്നുപോകുകയായിരുന്നെന്നും പോലീസ് പെട്ടെന്ന് പ്രതിഷേധക്കാരെ ചൂരൽ പ്രയോഗം നടത്തുകയും പോയിന്റ് ബ്ലാങ്ക് റേഞ്ചിൽ നിന്ന് പോലീസിന്റെ കാലിൽ വെടിയുതിർക്കുകയുമായിരുന്നുവെന്ന് ഇരകളിലൊരാളായ എം.തമിൻ പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തെ ചികിത്സിക്കുന്ന ഡോക്ടർമാരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ വെടിയേറ്റതാണ് മുറിവുകൾ. [212] [213][non-primary source needed] വെടിയുതിർത്തുവെന്ന ആരോപണങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്നതായി പോലീസ് അറിയിച്ചു. സർവ്വകലാശാലാ വളപ്പിൽ പോലീസ് അതിക്രമിച്ച് കയറി വിദ്യാർത്ഥികളെ മർദിച്ചതെങ്ങനെയെന്ന് അന്വേഷിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് പോലീസിനെതിരെ കോടതിയിൽ കേസ് ഫയൽ ചെയ്യുമെന്ന് വൈസ് ചാൻസലർ പറഞ്ഞു. ഡിസംബർ 15 ന് ന്യൂ ഫ്രണ്ട്സ് കോളനിയിൽ വെച്ച് ഡൽഹി പോലീസ് ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയയിലെ ഷഹീൻ അബ്ദുള്ള, ചന്ദാ യാദവ്, ലദീദ ഫർസാന, ആയിഷ റെന്ന തുടങ്ങിയ വിദ്യാർത്ഥികളെ ആക്രമിച്ചു. [214] 2020 ജനുവരി 5 വരെ സർവകലാശാല അടച്ചിടുകയും താമസക്കാരോട് കാമ്പസ് വിടാൻ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

    പ്രതികരണം

    പോലീസ് അക്രമത്തെ സിനിമാ നിർമ്മാതാവ് അനുരാഗ് കശ്യപും നടൻ ജോൺ കുസാക്കും രാജ്കുമാർ റാവുവും പോലീസ് അക്രമത്തെ അപലപിച്ചു, കുസാക്ക് അതിനെ ഫാസിസത്തെ പരാമർശിക്കുകയും കശ്യപ് സർക്കാരിനെ "വ്യക്തമായ ഫാസിസ്റ്റ്" എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു. [215] വർഗീയതയ്‌ക്കെതിരെ ശബ്ദം ഉയർത്തിയ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ പ്രതിഷേധത്തെ അഭിനന്ദിച്ച നടി സ്വര ഭാസ്‌കർ, പോലീസ് നടപടി സ്വേച്ഛാധിപത്യവും ക്രൂരവും ഞെട്ടിപ്പിക്കുന്നതും ലജ്ജാകരവുമാണെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. ഡൽഹിയിലും അലിഗഡിലും സ്വത്ത് നശിപ്പിച്ചത് പ്രതിഷേധക്കാരല്ല, പോലീസാണോ എന്നും അവർ ചോദിച്ചു.

    ആംനസ്റ്റി ഇന്റർനാഷണൽ ഇന്ത്യ, ജാമിയ, അലിഗഡ് സർവകലാശാലയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെയുണ്ടായ അക്രമത്തിൽ പോലീസിനെ വിമർശിക്കുകയും വിദ്യാർത്ഥികൾക്കെതിരായ പോലീസ് ക്രൂരത, ലൈംഗിക പീഡനം എന്നീ ആരോപണങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുകയും കുറ്റവാളികളെ ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യണമെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. പ്രതിഷേധിക്കാനുള്ള വിദ്യാർത്ഥികളുടെ അവകാശത്തെ സംരക്ഷിച്ചുകൊണ്ട്, അതിന്റെ ഡയറക്ടർ പ്രസ്താവിച്ചു, പ്രതിഷേധക്കാരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നത്, അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശത്തെ മാനിക്കാനും സംരക്ഷിക്കാനുമുള്ള സിവിൽ, പൊളിറ്റിക്കൽ റൈറ്റ്‌സ് (ICCPR) യുടെ (ICCPR) ആർട്ടിക്കിൾ 19, ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരമുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബാധ്യതകൾ ലംഘിക്കുന്നതായി പ്രസ്താവിച്ചു. സമാധാനപരമായ സമ്മേളനവും.

    ന്യൂഡൽഹിയിലെ മെട്രോ മതിലിൽ പോലീസ് ക്രൂരമായ ചുവരെഴുത്തുകൾ പാടില്ല

    ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്‌ലാമിയ സർവകലാശാലയിലും അലിഗഡ് മുസ്‌ലിം സർവകലാശാലയിലും പോലീസ് നടത്തിയ അടിച്ചമർത്തലിനെതിരെ പ്രതിഷേധവുമായി ഐഐടി കാൺപൂർ, ഐഐടി മദ്രാസ്, ജാദവ്പൂർ സർവകലാശാല, ടാറ്റ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സോഷ്യൽ സയൻസ്, ഐഐഎസ്‌സി, പോണ്ടിച്ചേരി സർവകലാശാല, ഐഐഎം അഹമ്മദാബാദ് തുടങ്ങിയ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ വിദ്യാർഥികളും പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്കെടുത്തു., അതുപോലെ പിഞ്ജര ടോഡ്, സ്റ്റുഡന്റ്സ് ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ തുടങ്ങിയ സംഘടനകളും. പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ ജാദവ്പൂർ സർവ്വകലാശാലയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ ഡിസംബർ 16 ന് "ജാമിയ മില്ലിയ ഇസ്ലാമിയ സർവ്വകലാശാലയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് നേരെയുള്ള ക്രൂരമായ ഭരണകൂട ഭീകരതയെ അപലപിച്ച്" പ്രതിഷേധ കൂട്ടായ്മയ്ക്ക് ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ഐഐടി കാൺപൂർ പരിപാടിയിൽ പ്രതിഷേധക്കാർ വർഗീയ മുദ്രാവാക്യങ്ങളും ഉയർത്തി. [216]

    ഷഹീൻ ബാഗിൽ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ 23-ാം ദിവസം പ്ലക്കാർഡ്; എഎംയു ജെഎംഐ ജെഎൻയുവിനോട് ഐക്യദാർഢ്യം പ്രഖ്യാപിച്ച് 2020 ജനുവരി 8 ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ.
    അനന്തരഫലം

    ഡിസംബർ 17 ന് ജാമിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഏറ്റുമുട്ടലുകളുടെ കേസിൽ പത്ത് പേരെ (അവരിൽ ചിലർക്ക് ക്രിമിനൽ ചരിത്രമുള്ളവർ) പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. അറസ്റ്റിലായവരിൽ ആരും ജാമിഅയിലെ വിദ്യാർത്ഥികളല്ല. ജനുവരി 13 ന്, പരീക്ഷാ തീയതികൾ പുനഃക്രമീകരിക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് നിരവധി വിദ്യാർത്ഥി ഗ്രൂപ്പുകൾ വൈസ് ചാൻസലറുടെ ഓഫീസിന് പുറത്ത് പ്രതിഷേധിച്ചു, ഡൽഹി പോലീസിനെതിരെ കേസെടുത്തു, വിദ്യാർത്ഥികളുടെ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കി. ജനുവരി 14 ന് പോലീസിനെതിരെ കേസെടുക്കുമെന്ന് വിസി ഉച്ചയ്ക്ക് ശേഷം അറിയിച്ചു. ജനുവരി 15 ന് വിസി അക്രമത്തെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യാൻ ഡൽഹി പോലീസ് കമ്മീഷണറെ കാണുകയും എഫ്‌ഐആർ ഫയൽ ചെയ്യാൻ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ജെഎംഐയിലെ അക്രമത്തിൽ എഫ്‌ഐആർ ഫയൽ ചെയ്യുന്നതിനായി ജെഎംഐ രജിസ്ട്രാർ ഡൽഹി കോടതിയിൽ ഹർജി നൽകി. ജെഎംഐ ഭരണകൂടത്തിന്റെ പരാതിയിൽ സ്വീകരിച്ച നടപടികളുടെ റിപ്പോർട്ട് മാർച്ച് 16നകം സമർപ്പിക്കാൻ ഡൽഹി പൊലീസിനോട് കോടതി നിർദേശിച്ചു.

    ജനുവരി 5 ന്, വൈകുന്നേരം 6:30 ന്, വടികളും വടികളുമായി 60-100-ലധികം ആളുകൾ അടങ്ങുന്ന മുഖംമൂടി ധരിച്ച ജനക്കൂട്ടം ഡൽഹിയിലെ ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു സർവകലാശാലയുടെ കാമ്പസ് ആക്രമിച്ചു. [217] ആക്രമണവും നശീകരണവും 3 മണിക്കൂർ നീണ്ടുനിന്നു, അവിടെ ജനക്കൂട്ടം ഇരകളെ "നക്‌സലൈറ്റുകളും" "ദേശവിരുദ്ധരും" എന്ന് ആക്രോശിച്ചുകൊണ്ട് മുദ്രാവാക്യം മുഴക്കി. സംഭവത്തിന്റെ വാർത്തയറിഞ്ഞ് കാമ്പസിലേക്ക് കടക്കാൻ ശ്രമിച്ച മാധ്യമപ്രവർത്തകരെയും സാമൂഹിക പ്രവർത്തകനായ യോഗേന്ദ്ര യാദവിനെയും ജനക്കൂട്ടം മാധ്യമങ്ങളുടെയും പോലീസിന്റെയും സാന്നിധ്യത്തിൽ ആക്രമിച്ചു. ആക്രമണത്തിൽ ഇരകളായവരെ പരിചരിക്കുന്ന ആംബുലൻസുകളുടെ ടയറുകളും ആൾക്കൂട്ടം പഞ്ചർ ചെയ്തു, ഇത് 42 ലധികം വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും അധ്യാപകർക്കും ഗുരുതരമായി പരിക്കേറ്റു. സംഭവത്തിൽ തെരുവുവിളക്കുകൾ അധികൃതർ അണച്ചു. ക്യാമ്പസിലേക്ക് അജ്ഞാത സംഘങ്ങൾ കടന്നുകയറുന്നത് സംബന്ധിച്ച് ആക്രമണത്തിന് മുമ്പ് പോലീസിനെ അറിയിച്ചിരുന്നതിനാൽ പോലീസ് മനഃപൂർവ്വം നിഷ്‌ക്രിയത്വം കാണിച്ചെന്ന് തലയ്ക്ക് ക്രൂരമായി ആക്രമണം നടത്തി ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ച ജെഎൻയുഎസ്‌യു പ്രസിഡന്റ് ഐഷി ഘോഷ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ക്യാമ്പസിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ ആരോപിച്ചു. [218] [219] 12 അദ്ധ്യാപകർക്കും ഇടതു പക്ഷ ഗ്രൂപ്പിലെ അംഗങ്ങളായ 30 ഓളം വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും പരിക്കേറ്റു. കാഴ്ച വൈകല്യമുള്ള വിദ്യാർത്ഥികളും ആക്രമണത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ടില്ല. ബിജെപിയുടെ വിദ്യാർത്ഥി വിഭാഗമായ അഖില ഭാരതീയ വിദ്യാർത്ഥി പരിഷത്ത് അംഗങ്ങളാണ് ആക്രമണത്തിന് പിന്നിലെന്ന് വിദ്യാർത്ഥികളും ഇടതുപക്ഷ സംഘടനകളും ആരോപിച്ചപ്പോൾ എബിവിപി ഇടതുപക്ഷ സംഘടനകളെ കുറ്റപ്പെടുത്തി. [220] ഇടപെട്ട് വിദ്യാർത്ഥികളെ രക്ഷിക്കാൻ ശ്രമിച്ച പ്രൊഫസർമാരും ആക്രമിക്കപ്പെട്ടു. കാമ്പസിനുള്ളിലെ പോലീസുകാർ ജനക്കൂട്ടത്തെ തടയാൻ ഒന്നും ചെയ്തില്ല. [220] "യൂണിറ്റി എഗൻറ്റ് ലെഫ്റ്റ്" എന്ന വാട്ട്‌സ്ആപ്പ് ഗ്രൂപ്പിലൂടെയാണ് ആക്രമണം നടത്തിയത്. ഗ്രൂപ്പിലെ എബിവിപി അംഗങ്ങളുടെ സന്ദേശങ്ങൾ വഴിയാണ് ആക്രമണം നടത്തിയത്. [221] [222] ആക്രമണത്തിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് മുംബൈയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ രാത്രി വൈകി "ഒക്യുപൈ ഗേറ്റ്‌വേ" എന്ന പേരിൽ പ്രതിഷേധം ആരംഭിച്ചു. [223] ആക്രമണത്തോടുള്ള പ്രതികരണമെന്ന നിലയിൽ രാജ്യത്തുടനീളവും പല നഗരങ്ങളിലും പ്രതിഷേധം നടന്നു.

    ഡൽഹി[തിരുത്തുക]

    സി‌എ‌എയ്‌ക്കെതിരെ ന്യൂഡൽഹിയിൽ പ്രദേശവാസികൾ പ്രതിഷേധിക്കുന്നു
    ഷഹീൻ ബാഗ് പ്രതിഷേധങ്ങളിൽ മൂന്നാഴ്ചയിലേറെയായി സിഎഎ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധങ്ങൾ മൂലം ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഒരു പ്രധാന റോഡ് തടസ്സപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ്. (2020 ജനുവരി 7-ന് എടുത്ത ചിത്രം).

    വടക്കുകിഴക്കൻ ഡൽഹി കലാപം[തിരുത്തുക]

    ശിവവിഹാറിൽ നിരവധി കാറുകൾ ജനക്കൂട്ടം കത്തിച്ചു
    ശിവ് വിഹാറിലെ ജിം കത്തിനശിച്ചു.

    ഫെബ്രുവരി 24 ന് ജാഫ്രാബാദിലും മൗജ്പൂരിലും നടന്ന അക്രമാസക്തമായ ഏറ്റുമുട്ടലുകളിൽ ഒരു പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥനും ഒരു പ്രതിഷേധക്കാരനും കൊല്ലപ്പെട്ടു. സി‌എ‌എ അനുകൂല പ്രകടനക്കാർ സി‌എ‌എ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധക്കാർക്ക് നേരെ കല്ലേറിലും വീടുകളും വാഹനങ്ങളും കടകളും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രതിഷേധക്കാർക്ക് നേരെ പോലീസ് കണ്ണീർ വാതകവും ലാത്തിച്ചാർജും പ്രയോഗിച്ചു. [224] അക്രമത്തിനിടെ നാല് പ്രതിഷേധക്കാരും മരിച്ചതായി പിന്നീട് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ ഇന്ത്യാ സന്ദർശനത്തെ തുടർന്നാണ് അക്രമം നടന്നതെന്ന് ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു. [225]

    ഷഹീൻ ബാഗ്[തിരുത്തുക]

    പുതുവർഷ രാവിൽ ഷഹീൻ ബാഗ്.
    1. ↑ "After Aligarh, protests in Hyderabad, Varanasi, Kolkata over Jamia clashes". Hindustan Times. 16 December 2019. Retrieved 16 December 2019.
    2. ↑ "After Jamia Protest, Students Across India Agitate Against Citizenship Act, Police Brutality". HuffPost India. 16 December 2019. Retrieved 16 December 2019.
    3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Serhan, Yasmeen (18 December 2019). "When Is a Protest Too Late?". The Atlantic. Retrieved 21 December 2019.
    4. ↑ "Jamia vice chancellor demands high level inquiry in police action". The Economic Times. 16 December 2019. Archived from the original on 2020-03-24. Retrieved 16 December 2019.
    5. ↑ "CAA protest: Two killed in police firing in Mangaluru, Congress demands judicial probe". The Economic Times. 19 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    6. ↑ "'UP CM must resign, give Rs 1 crore to kin of deceased': Jamia Coordination Committee". Latest Indian news, Top Breaking headlines, Today Headlines, Top Stories at Free Press Journal. Retrieved 6 January 2020.
    7. ↑ "CAA protests: Students demanding Yogi Adityanath's resignation over UP crackdown detained". The Statesman. 23 December 2019. Retrieved 6 January 2020.
    8. ↑ "UP in retaliatory mode to clamp down on CAA protests". Deccan Herald. 2 January 2020. Retrieved 6 January 2020.
    9. ↑ Desk, India com News (27 December 2019). "People Stage Protest in Jor Bagh, Demand Immediate Release of Bhim Army Chief Chandrashekhar Azad". India.com. Retrieved 14 January 2020.
    10. ↑ Kalita, Kangkan (24 December 2019). "Akhil Gogoi: Chorus grows for Akhil Gogoi's unconditional release". The Times of India. Retrieved 14 January 2020.
    11. ↑ MS, Nileena. "Police is operating at the behest of its political masters: Mehmood Pracha, Chandrashekhar Azad's lawyer". The Caravan. Retrieved 14 January 2020.
    12. ↑ Singh, Bikash (12 December 2019). "Assam burns over CAB, curfew in Guwahati, Army deployed". The Economic Times.
    13. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; The Hindu എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    14. ↑ "8 columns of the Army, Assam Rifles deployed in Assam". Deccan Herald. 13 December 2019.
    15. ↑ "Centre starts withdrawing paramilitary forces from J&K, troops moved to Assam: Report". India Today. Asian News International New. 11 December 2019.
    16. ↑ 16.0 16.1 "Citizenship Bill: 5,000 paramilitary personnel being sent to Northeast in wake of protests, say officials". The Hindu. 11 December 2019.(subscription required)
    17. ↑ "Delhi Police enters Jamia Millia campus, students allege excessive force". DNA India. 15 December 2019.
    18. ↑ Gaur, Vatsala (15 December 2019). "After Jamia, Police uses brute force to quell protests at AMU". The Economic Times.
    19. ↑ "Nagpur: BJP, RSS organise rally in support of Citizenship Amendment Act". The Economic Times. 22 December 2019. Archived from the original on 2020-03-10. Retrieved 2022-09-25.
    20. ↑ 20.0 20.1 7 December 2019. "VHP, Bajrang Dal to hold large-scale events across Uttar Pradesh and Uttarakhand to honour "kar sevaks"". The Times of India. Retrieved 24 December 2019.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
    21. ↑ Dec 17, PTI. "BJP takes out rallies in West Bengal in support of citizenship law". The Times of India. Retrieved 18 December 2019.{{cite news}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
    22. ↑ "Thousands take part in MSF's 'Desh Hamara' rally". The Times of India.
    23. ↑ "Anti-CAA protesters block airport in Kerala". maktoobmedia.com. 20 January 2020.
    24. ↑ "Anti-CAA Protests: Arrest warrants issued against students in Kerala's Kozhikode". english.madhyamam.com. 27 March 2021.
    25. ↑ "Muslim Youth League begins indefinite protest against CAA". The Hindu. 1 February 2020 – via www.thehindu.com.
    26. ↑ 26.0 26.1 "Chandigarh: Organisations to protest against CAA, NPR and NRC on January 1". The Indian Express. 30 December 2019. Retrieved 14 January 2020.
    27. ↑ "Bantwal: CAA is fight between 'Indianness' and 'Brahminism' – Former IAS officer Sasikanth Senthil". Daijiworld. Retrieved 14 January 2020.
    28. ↑ Wadhawan, Dev (14 January 2020). "UP Police electrocuted, arrested me for giving legal aid to anti-CAA protestors: Kota lawyer". India Today. Retrieved 14 January 2020.
    29. ↑ "Anti-CAA Protests Continue as Protesters Descend on Assam Streets, Govt Employees Observe Cease Work". news18. 18 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    30. ↑ "Massive protest against Citizenship Amendment Act at Fallangani". sentinelassam. 19 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    31. ↑ "UP Seeks Ban On Popular Front Of India Over Anti-Citizenship Act Violence". NDTV. 31 December 2019. Retrieved 3 January 2020.
    32. ↑ Das, Shaswati (2 January 2020). "Why the Popular Front of India may soon be a proscribed outfit". LiveMint. Retrieved 3 January 2020.
    33. ↑ Kuchay, Bilal. "India's LGBTQ community joins citizenship law protests". Aljazeera. Aljazeera. Retrieved 25 April 2021.
    34. ↑ Sarfaraz, Kainat (3 January 2020). "Transgender, queer groups march against CAA, NRC". Hindustan Times. Hindustan Times. Retrieved 25 April 2021.
    35. ↑ "Queer groups to lead anti-CAA protests across cities; Mamata slams Modi in Siliguri". Indian Express. Indian Express. 3 January 2020. Retrieved 25 April 2021.
    36. ↑ "Those indulging in arson 'can be identified by their clothes': Narendra Modi on anti-CAA protest". The Economic Times. 15 December 2019. Retrieved 20 December 2019.
    37. ↑ "Amit Shah at IEC: CAA, NRC not communal, opposition misleading people". The Economic Times. Retrieved 20 December 2019.
    38. ↑ "CAA not against Muslim community of India: Nitin Gadkari". India Today. 22 December 2019.
    39. ↑ "JP Nadda takes out BJP rally in Kolkata in support of CAA". The Times of India. PTI. 23 December 2020. Retrieved 4 March 2020.
    40. ↑ "Maximum 5.42 lakh people will benefit by amended Citizenship Act: Himanta Biswa Sarma". The Economic Times. 16 December 2019.
    41. ↑ "Citizenship Bill Not Only for Assam But for Entire Country, Says Assam CM Sarbananda Sonowal". News18. 10 December 2019.
    42. ↑ "Will implement CAA in Karnataka, says CM Yediyurappa". India Today.
    43. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; mamata rally എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    44. ↑ "Kanhaiya Kumar holds anti-CAA protest in Patna, slams BJP". news.abplive.com. 19 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
    45. ↑ Web Desk New, India Today (16 December 2019). "Gandhi wali azaadi: Kanhaiya Kumar brings back azaadi slogan to protest against Jamia violence". India Today. Retrieved 19 December 2019.
    46. ↑ Rana, Chahat (6 January 2020). "Chandigarh: CAA is essentially anti-poor, says former IAS officer Kannan Gopinathan". The Indian Express. Retrieved 7 January 2020.
    47. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Priyanka Gandhi എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    48. ↑ B., Nitin (22 December 2019). "At mammoth protest against CAA in Hyderabad, Owaisi says it's a fight to save India". The News Minute. Retrieved 24 December 2019.
    49. ↑ Osborne, Zoe; Petersen, Hannah (21 December 2019). "Gandhi's great-grandson joins wave of protest at law isolating India's Muslims". The Guardian. Retrieved 31 December 2019.
    50. ↑ "Modi has lost the battle: Khalid". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 14 January 2020.
    51. ↑ "Biryani, bankers and burqas: Inside a sit-in protest on an Indian highway". Reuters. 24 December 2019. Retrieved 26 December 2021.
    52. ↑ "CAA, NRC Protests: Congress and other allies to protest on January 24". Mumbai Live. Retrieved 14 January 2020.
    53. ↑ Jaisinghani, Bella (12 January 2020). "Mumbai: Women in purdah lead enormous anti-CAA dharna in Millat Nagar". The Times of India. Retrieved 14 January 2020.
    54. ↑ "India Coronavirus: Pregnant student Safoora Zargar at risk in jail". BBC News. 11 May 2020.
    55. ↑ "Face of anti-CAA protests, Aysha Renna, vows to continue the fight". 2 January 2020.
    56. ↑ "'Govt Scared of Our Intention to Question Them': Asif Iqbal Tanha". 18 June 2021.
    57. ↑ "Mumbai's face of anti-CAA protest Fahad Ahmad issued notice by TISS". mumbaimirror.indiatimes.com. Retrieved 2021-11-10.
    58. ↑ Pinto, Nolan (19 December 2019). "Historian Ramachandra Guha detained at anti-CAA protest in Bengaluru, says feel sorry for cops". India Today. Retrieved 24 December 2019.
    59. ↑ "CAA protests: Arundhati Roy asks people to give false names like Ranga-Billa for NPR". India Today. 25 December 2019. Retrieved 25 December 2019.
    60. ↑ "Anti-CAA protests: Reign of terror in Uttar Pradesh, assert activists". The Hindu. 26 December 2019. ISSN 0971-751X. Retrieved 26 December 2019.(subscription required)
    61. ↑ "Music, Art Tie Them as Zubeen Garg and a Host of Assamese Artistes Lead Anti-CAA Stir from the Front". news18. 21 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    62. ↑ Radhakrishnan, Manjusha (31 December 2019). "Swara Bhaskar slams CAA as 'anti-India' and 'sinister'". Gulf News. Retrieved 31 December 2019.
    63. ↑ "Everyone knows about it, says Zeeshan Ayyub on CAA". The Asian Age. 13 January 2020. Retrieved 13 January 2020.
    64. ↑ Joshi, Namrata (12 January 2020). "CAA: There is nobody to have a dialogue with, says Anurag Kashyap". The Hindu. Retrieved 13 January 2020.(subscription required)
    65. ↑ Pandey, Munish Chandra (16 December 2019). "Assam CAA protest: 4 dead in police firing, 175 arrested, more than 1400 detained". Retrieved 16 December 2019.
    66. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; aljazeera 27 Dead എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    67. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; India Today deaths എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    68. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; al jazeera എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    69. ↑ "Thirteen killed in worst Delhi violence in decades". BBC News. 25 February 2020. Retrieved 26 February 2020.
    70. ↑ "Death toll from Delhi's worst riots in decades rises to 38". The Guardian. 27 February 2020.
    71. ↑ 71.0 71.1 "Assam violence: Congress worker, 190 more arrested". India Today. 17 December 2019. Retrieved 18 December 2019.
    72. ↑ "Countrywide CAA & NRC protests: Secular unity". frontline.thehindu.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2020-01-01. Retrieved 2022-05-30.
    73. ↑ India, The Hans (16 December 2019). "Student unions back anti Citizenship Amendment Act protests". thehansindia.com. Retrieved 17 December 2019.
    74. ↑ "Citizenship Amendment Bill 2019: Anti-citizenship law protests: Latest developments and reactions". The Times of India. 16 December 2019. Retrieved 15 December 2019.
    75. ↑ "Violence Grips Assam, Meghalaya, Bengal & Delhi as Protests Escalate Across India; Oppn Plans Mega Rally". News18. 14 December 2019. Retrieved 15 December 2019.
    76. ↑ Citizenship Amendment Bill: India's new 'anti-Muslim' law explained, BBC News, 11 December 2019.
    77. ↑ 77.0 77.1 "Citizenship law, proposed nation-wide NRC will revise conception of group rights in India". The Indian Express. 12 December 2019. Retrieved 17 December 2019.
    78. ↑ Pokharel, Krishna (17 December 2019). "India Citizenship Protests Spread to Muslim Area of Capital". The Wall Street Journal. Retrieved 17 January 2020. Protests against a new citizenship law favoring non-Muslim immigrants erupted in violence in a Muslim-dominated part of the Indian capital [...] "People are opposing this law because it discriminates against Muslims [...]
    79. ↑ Samuel, Sigal (12 December 2019). "India just redefined its citizenship criteria to exclude Muslims". Vox. Retrieved 17 January 2020.
    80. ↑ "Will revoke anti-poor CAA-NRC if voted to power, says Priyanka Gandhi in Varanasi". National Herald. 10 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
    81. ↑ Deka, Kaushik (23 December 2019). "Everything you wanted to know about the CAA and NRC". India Today. Retrieved 23 December 2019.
    82. ↑ "Chandigarh: CAA is essentially anti-poor, says former IAS officer Kannan Gopinathan". The Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
    83. ↑ "It's Not Just About Muslims, All Indians Will Have to Queue Up to Prove They are Indians: Owaisi". News18. 22 December 2019. Retrieved 17 January 2020. "Why are we protesting? We are protesting because, in the country, in the name of religion, preparation is being made to make us not just second-class citizens but stateless," [Owaisi] claimed, adding it is a loss for everyone.
    84. ↑ Mathur, Nayanika. "The NRC is a bureaucratic paper-monster that will devour and divide India". Scroll.in. Retrieved 14 January 2020.
    85. ↑ 85.0 85.1 85.2 Singh, Amrita. "Not just CAA, it's a struggle against authoritarianism: Academics unite against police brutality". The Caravan. Retrieved 27 December 2019.
    86. ↑ 86.0 86.1 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; iexpressassam എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    87. ↑ 87.0 87.1 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; reuters1211 എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    88. ↑ 88.0 88.1 88.2 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; BBC 2 Dead എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    89. ↑ "CAA: Violence, arson in south Delhi as protesters torch four buses; two injured". Livemint. 15 December 2019. Retrieved 17 January 2020. Four buses were set ablaze by a mob and two fire officials were injured in stone pelting as the protests against the newly enacted Citizenship Act" (...) "The situation turned critical when a bus was burned by the protestors and police got into action
    90. ↑ "Violent protests over citizenship law continue in India". The Week. Retrieved 17 January 2020. Protesters set fire to buses and vandalized railroad stations
    91. ↑ "High courts can inquire, says Supreme Court on plea over police action against protesters". Hindustan Times. 17 December 2019. Retrieved 17 January 2020.
    92. ↑ 92.0 92.1 Hemanta Kumar Nath (11 December 2020). "1,000 detained as anti-Citizenship Amendment Bill protests intensify in Assam". India Today. Retrieved 27 February 2020.
    93. ↑ Kumar Nath, Hemanta (13 December 2019). "2 minor boys killed in police firing during anti-CAB protests in Guwahati". India Today. Retrieved 16 December 2019.
    94. ↑ "Indian police ban protests amid citizenship law outrage". CNBC (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2019-12-19. Retrieved 2022-06-06.
    95. ↑ Samrat (27 December 2019). "FOCUS: Assam's complicated tryst with CAA". Livemint. Retrieved 27 February 2020.
    96. ↑ "Parliament passes the Citizenship (Amendment) Bill 2019". pib.gov.in. Retrieved 21 December 2019.
    97. ↑ Regan, Helen; Gupta, Swati; Khan, Omar (11 December 2019). "India passes controversial citizenship bill that excludes Muslims". CNN. Retrieved 4 March 2020.
    98. ↑ 98.0 98.1 Samuel, Sigal (12 December 2019). "India just redefined its citizenship criteria to exclude Muslims". Vox. Retrieved 27 February 2020.
    99. ↑ "Assam's 'sons of the soil' cherish new protest symbol". Yahoo! News. Retrieved 18 December 2019.
    100. ↑ "Here's why people are protesting India's citizenship bill". Global News. Retrieved 27 February 2020.
    101. ↑ "Indian citizenship law discriminatory to Muslims passed". The Guardian. 11 December 2019.
    102. ↑ Dutta, Prabhash K. (16 December 2019). "Jamia violence, amended Citizenship Act and speculation over nationwide NRC". India Today. Retrieved 17 December 2019.
    103. ↑ Sreenivasa, Baawa Prasad Kunale and Vinay Korragayala (16 December 2019). "Orwellian nightmare: How CAB uses the law to discriminate". The Asian Age. Retrieved 17 December 2019.
    104. ↑ Varma, Anuja and Gyan (14 December 2019). "President gives assent to CAB, 5 states refuse to implement it". Livemint.com. Retrieved 16 December 2019.
    105. ↑ Kumar Nath, Hemanta (20 December 2019). "Cong govts in Punjab, MP, Rajasthan, Chhattisgarh, Puducherry won't implement CAA: Harish Rawat". India Today. Retrieved 21 December 2019.
    106. ↑ "From Bengal to Punjab: 10 states which have refuses to implement CAA-NRC". LaFree Press Journal. Retrieved 25 December 2019.
    107. ↑ "After West Bengal, Kerala too puts on hold NPR work". India Today. 20 December 2019. Retrieved 21 December 2019.
    108. ↑ "Controversial Citizenship (Amendment) Bill to Be Tabled in Lok Sabha on Monday". The Wire. Retrieved 8 December 2019.
    109. ↑ "In India's northeast, protesters rally against citizenship bill". Al Jazeera. Retrieved 12 December 2019.
    110. ↑ Bhattacharjee, Biswendu (11 December 2019). "Anti-CAB protests turn violent in Tripura". The Times of India. Retrieved 12 December 2019.
    111. ↑ "Citizenship Bill gets Lok Sabha nod, Rajya Sabha test next". Hindustan Times. 9 December 2019. Archived from the original on 11 December 2019. Retrieved 12 December 2019.
    112. ↑ "Citizenship Bill has smooth sail in Lok Sabha, will Amit Shah clear Rajya Sabha test?". India Today. 10 December 2019. Retrieved 10 December 2019.
    113. ↑ Das, Shaswati (9 December 2019). "Amit Shah to table Citizenship Amendment Bill in Lok Sabha today". Livemint. Retrieved 10 December 2019.
    114. ↑ "The Citizenship (Amendment) Act, 2019" (PDF). The Gazette of India. 12 December 2019. Retrieved 14 December 2019.
    115. ↑ 115.0 115.1 "Peasant leader Akhil Gogoi arrested in Assam's Jorhat". India Today. 12 December 2019. Retrieved 20 December 2019.
    116. ↑ "Travel Alert for U.S. Citizens: Protests in Northeastern States". U.S. Embassy & Consulates in India. 13 December 2019. Retrieved 14 December 2019.
    117. ↑ 117.0 117.1 117.2 117.3 117.4 "CAA Unrest: Dozens of Jamia Students Held, No Internet in Aligarh". The Quint. 15 December 2019. Retrieved 15 December 2019.
    118. ↑ "Different protest voices at Jantar Mantar". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 16 December 2019.
    119. ↑ "Kin of anti-Citizenship Amendment Act agitation 'martyr' awaits justice". Sentinelassam. 8 December 2020. Retrieved 8 February 2021.
    120. ↑ Delhi: Anti-CAA protest turns violent as 3 buses burnt in Jamia Nagar, 15 December 2019, retrieved 14 March 2020
    121. ↑ "Night of horrors, death on other side: Inside Jamia Millia when it was stormed by police". India Today. 18 December 2019. Retrieved 25 December 2019.
    122. ↑ Singh, Mausami (17 December 2019). "80 students undergo treatment at Delhi hospital after violence at Jamia". India Today. Retrieved 19 December 2019.
    123. ↑ 123.0 123.1 GuwahatiDecember 16, Hemanta Kumar Nath (16 December 2019). "AASU stages Satyagraha against CAA, over 1000 protesters detained in Guwahati". India Today. Retrieved 22 December 2019.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
    124. ↑ Modi, Narendra (16 December 2019). "I want to unequivocally assure my fellow Indians that CAA does not affect any citizen of India of any religion. No Indian has anything to worry regarding this Act. This Act is only for those who have faced years of persecution outside and have no other place to go except India". @narendramodi. Retrieved 16 December 2019.
    125. ↑ "Anti-CAA stir: KSRTC buses stoned, roads blocked during hartal against CAA in Kerala". India Today. 17 December 2019. Retrieved 17 January 2020.
    126. ↑ "Kerala hartal today: Anti-CAA protesters throw stones at KSRTC buses, block roads; nearly 120 held". Times Now. 17 December 2019. Retrieved 17 January 2020.
    127. ↑ 127.0 127.1 127.2 127.3 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Shah Meeting എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    128. ↑ 128.0 128.1 128.2 128.3 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Hindu Live 19 എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    129. ↑ "Internet Shutdown: Lucknow Till December 21, Dakshina Kannada for 48 Hours". The Wire. Retrieved 21 December 2019.
    130. ↑ "Anti-CAA Protests Live Updates: 1,200 people detained by Delhi Police today; 13,000 officials patrolled sensitive areas". businesstoday.in. 19 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
    131. ↑ Karunakaran, Binu (17 December 2019). "Malayali women turn icons of anti-CAA student protest". The Times of India. Retrieved 17 January 2020.
    132. ↑ "Mangaluru: Police barge into hospital, kick in ICU doors in pursuit of 'stone-pelters'". Daijiworld. Retrieved 20 December 2019.
    133. ↑ "Mangaluru police used teargas inside hospital, damaged ICU doors". The Week. Retrieved 20 December 2019.
    134. ↑ "Citizenship Act Protests LIVE: 7 Dead in 24 Hours in UP as Western Region Sees Violence; Protesters Surround Daryaganj Police Station to Demand Release of Detainees". News18. 20 December 2019. Retrieved 20 December 2019.
    135. ↑ "Bhim Army's Chandrashekhar Gives Cops The Slip At Delhi's Jama Masjid". NDTV. Retrieved 20 December 2019.
    136. ↑ 136.0 136.1 136.2 136.3 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Hindu 16 Killed എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    137. ↑ "Protest floodgates open, in a flash". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 21 December 2019.
    138. ↑ "Bihar Police Arrest Hindutva Activists for Killing Teenager Who Joined Anti-CAA Protest". The Wire. Retrieved 4 January 2020.
    139. ↑ "Bihar: Two Hindutva fringe outfit members charged for murder of teenager during CAA protests". Scroll.in. Retrieved 4 January 2020.
    140. ↑ "CAA, NRC protests in Rajasthan: Nearly 3 lakh carry out peaceful march". India Today. 22 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    141. ↑ "Karnataka Govt Announces ex-Gratia of Rs 10 Lakh to Next of Kin of 2 Killed in Mangaluru". News18. 22 December 2019. Retrieved 23 December 2019.
    142. ↑ "AAP's Amanatullah Khan booked for sharing objectionable posts against CAA". ANI News. Retrieved 23 December 2019.
    143. ↑ "Cops Barged Into Our Homes at Night, Smashed Everything, Snatched Cash and Jewellery, Say Muzaffarnagar's Muslim Families". News18. Retrieved 25 December 2019.
    144. ↑ "'Rakshak bane bhakshak' Army of UP police vandalize properties". The Siasat Daily. 25 December 2019. Retrieved 25 December 2019.
    145. ↑ "Video Shows Cops Vandalising Shops, Vehicles In UP's Kanpur Amid Protests". NDTV. Retrieved 25 December 2019.
    146. ↑ "UP: FIR against 1000–1200 AMU students for candle light protest on campus". The Indian Wire. 25 December 2019. Retrieved 25 December 2019.
    147. ↑ "At Kolkata's Rainbow pride walk, CAA and NRC take the frontline". Business Insider. Archived from the original on 2020-03-07. Retrieved 1 January 2020.
    148. ↑ 30 December 2019. "Protest against citizenship act finds a voice in Kolkata's Rainbow Pride Walk". The Times of India. Retrieved 1 January 2020.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
    149. ↑ "Flash protest in Hyderabad again CAA, NRC on New Year's eve: Six detained". The News Minute. 1 January 2020. Retrieved 1 January 2020.
    150. ↑ Suffian, Mohammad (1 January 2020). "Anti-CAA protesters in Odisha brave chilling cold, read Constitution as world celebrates New Year". India Today. Retrieved 1 January 2020.
    151. ↑ "India prepares for New Year's Eve with fresh protests against citizenship law". India Today. 31 December 2019. Retrieved 1 January 2020.
    152. ↑ "Kochi sees massive rally by Islamic organisations against CAA-NRC". The News Minute. 2 January 2020. Retrieved 2 January 2020.
    153. ↑ "Muslims unite for huge anti-CAA rally". The Times of India. 2 January 2020. Retrieved 2 January 2020.
    154. ↑ "'Lived In India, Will Die In India': Massive Anti-CAA Protest In Kochi On New Year Day". HuffPost India. 2 January 2020. Retrieved 2 January 2020.
    155. ↑ "Born in India, will die in India". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 2 January 2020.
    156. ↑ "Born in India, will die in India". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 14 January 2020.
    157. ↑ "Anti-CAA protest: Kochi comes to standstill; commuters stranded". The New Indian Express. Retrieved 2 January 2020.
    158. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Reuters 4 Jan Hyd എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    159. ↑ Jay, Mala (25 January 2020). "154 European Union lawmakers draft stunning anti-CAA resolution". National Herald. Retrieved 26 January 2020.
    160. ↑ Choudhury, Rabindra Nath (6 February 2020). "MP becomes 5th state to pass resolution against CAA". Deccan Chronicle. Retrieved 9 February 2020.
    161. ↑ "NA condemns India over controversial citizenship act", Dawn, 17 December 2019.
    162. ↑ Bhatnagar, Gaurav (13 March 2020). "Delhi Assembly Passes Resolution Against NPR in Present Form". The Wire. Retrieved 17 March 2020.
    163. ↑ "Another US city passes resolution against India's citizenship law". Al Jazeera. Retrieved 27 February 2020.
    164. ↑ "Cambridge City Council passes resolution against CAA, NRC a week after Seattle, becomes second US body to tread on similar path". Firstpost. 12 February 2020. Retrieved 27 February 2020.
    165. ↑ Fatima, Nikhat (12 December 2020). "Silicon Valley County passes resolution against draconian Indian laws". TwoCircles.net. Retrieved 12 December 2020.
    166. ↑ Hussain, Rummana (2021-03-17). "City Council resolution denouncing discrimination in India should be a no-brainer". Chicago Sun-Times (in ഇംഗ്ലീഷ്). Archived from the original on 2021-10-07. Retrieved 2021-12-20.
    167. ↑ Ellsworth, Barry (18 July 2020). "Canada, US cities critical of India citizenship change". Retrieved 26 November 2020.
    168. ↑ "Canada Denounces Indian Citizen Amendment Act; Calls It Discriminatory Against Muslims". EurAsian Times. 18 July 2020. Retrieved 26 November 2020.
    169. ↑ N, SMITHA (20 January 2020). "Sanskrit varsity becomes first univ to pass resolution against CAA". Deccan Chronicle. Retrieved 5 May 2021.
    170. ↑ Rajeev, K R. "Calicut University syndicate passes resolution against CAA - Times of India". Times of India. Retrieved 5 May 2021.
    171. ↑ "Bengaluru: Citizens protest against Citizenship Amendment Bill". Deccan Chronicle. 9 December 2019. Retrieved 12 December 2019.
    172. ↑ Moin, Ather (11 December 2019). "CAB triggers protests in Hyderabad". Deccan Chronicle. Retrieved 14 March 2020.
    173. ↑ 173.0 173.1 "Students of IIT-Bombay protest passage of CAB". The Indian Express. 12 December 2019. Retrieved 12 December 2019.
    174. ↑ Kumar Nath, Hemanta; Mishra, Ashutosh (11 December 2019). "Shutdown in Northeast, furore across nation as Citizenship Amendment Bill set for Rajya Sabha test today". India Today. Retrieved 12 December 2019.
    175. ↑ "PHOTOS: Massive Protest Against Citizenship Amendment Bill Across India". News18. 15 December 2019. Retrieved 17 December 2019.
    176. ↑ Nath, Akshaya (19 December 2019). "Madras University students protest against CAA for third consecutive day". India Today.
    177. ↑ "Presidency University students protest against citizenship bill". The Times of India. 12 December 2019. Retrieved 13 December 2019.
    178. ↑ "Delhi: 50 Jamia students detained after clash with cops during Citizenship Bill protests". The Indian Express. 13 December 2019. Retrieved 13 December 2019.
    179. ↑ Ibrar, Mohammad (13 December 2019). "Citizenship Amendment Act protests in Delhi: 50 Jamia Millia Islamia students detained after clash with cops". The Times of India. Retrieved 13 December 2019.
    180. ↑ "Hyderabad feels CAB protest heat, cops in full gear stand guard". The Times of India. 14 December 2019. Retrieved 14 December 2019.
    181. ↑ "Panjab University students protest, burn copies of citizenship bill". The Times of India. 12 December 2019. Retrieved 15 December 2019.
    182. ↑ "Section 144 in The Code Of Criminal Procedure, 1973". indiankanoon.org. Retrieved 19 December 2019.
    183. ↑ "Anti-CAA Protests Live Updates: 19 Delhi Metro stations shut; scores detained in multiple cities". businesstoday.in. 19 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
    184. ↑ "CAA protest LIVE: 18 Delhi metro stations shut, protestors defy Section 144". Business Standard. 19 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
    185. ↑ "Cotton University students stage silent protest against CAB". The Sentinel. 30 November 2019. Retrieved 22 December 2019.
    186. ↑ "Cotton University Students Stage Silent Protest Against Citizenship Bill". TIME8. 29 November 2019. Retrieved 22 December 2019.
    187. ↑ Midha, Tania (15 December 1986). "Citizenship Act: Govt changes criteria qualifying a person as a citizen of India". India Today. Retrieved 22 December 2019.
    188. ↑ "'Anything for Motherland': Thousands Held during Day 1 of AASU's Satyagraha, Assam Govt Defiant". News18. 16 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    189. ↑ Hemanta Kumar Nath (16 December 2019). "AASU stages Satyagraha against CAA, over 1000 protesters detained in Guwahati". India Today. Retrieved 16 December 2019.
    190. ↑ "Union leaders rally protesters". Nursing Standard. 26 (28): 5. 14 March 2012. doi:10.7748/ns.26.28.5.s2. ISSN 0029-6570. PMID 28071376.
    191. ↑ "CAB protest: Security forces entered office, beat up staffers, claims Assam TV channel officiala". India Today. 13 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    192. ↑ "'Assamese have come out trampling death': How Assam's local dailies covered protests against Citizenship Amendment Act". Firstpost. 13 December 2019. Retrieved 19 December 2019.
    193. ↑ PTI (19 December 2019). "Protests against Citizenship (Amendment) Act: Rail, road services affected in Bihar; Bengal, Assam, Meghalaya peaceful". @businessline. Retrieved 19 December 2019.
    194. ↑ "All Assam Students' Union members ransack AGP office". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 16 December 2019.
    195. ↑ "AHRC takes note of Akhil 'torture'". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 20 December 2019.
    196. ↑ "Akhil Gogoi rules out 'Maoist' links, calls arrest 'ploy to delegitimise movement' against citizenship law". The Indian Express. 18 December 2019. Retrieved 20 December 2019.
    197. ↑ Hemanta Kumar Nath (17 December 2019). "Special NIA court sends Akhil Gogoi to 10-day custody amid anti-Citizenship Amendment Act protests". India Today. Retrieved 20 December 2019.
    198. ↑ "In India's northeast, protesters rally against citizenship bill". Al Jazeera. Retrieved 12 December 2019.
    199. ↑ Bhattacharjee, Biswendu (11 December 2019). "Anti-CAB protests turn violent in Tripura". The Times of India. Retrieved 12 December 2019.
    200. ↑ "Music, Art Tie Them as Zubeen Garg and a Host of Assamese Artistes Lead Anti-CAA Stir from the Front". News18. 21 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
    201. ↑ "Artistes to stage musical protest". The Telegraph. Kolkota. Retrieved 22 December 2019.
    202. ↑ Chandra Pandey, Munish. "Assam CAA protest: 4 dead in police firing, 175 arrested, more than 1400 detained". India Today. Retrieved 21 December 2019.
    203. ↑ "CAB protest: 1 martyred in CRPF firing at Guwahati". NORTHEAST NOW. 12 December 2019. Retrieved 21 December 2019.
    204. ↑ "Anti-Citizenship Act protests: Toll rises to six in Assam; protesters block roads, railway tracks, torch vehicles in West Bengal". Firstpost. 15 December 2019. Retrieved 21 December 2019.
    205. ↑ Kumar Nath, Hemanta (23 December 2019). "Anti-CAA protests: 393 people arrested, 244 cases registered in Assam violence". India Today. Retrieved 24 December 2019.
    206. ↑ Kalita, Kangkan; Dutta, Anup (24 December 2019). "CAA Latest News: From Guwahati to Jorhat, state rocked by stir against new law". The Times of India. Retrieved 25 December 2019.
    207. ↑ "Protests against CAA across Assam". The Times of India. 24 December 2019. Retrieved 25 December 2019.
    208. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Telegraph 8 January എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    209. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; NDTV 12 Jan എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    210. ↑ "Protesting Against Jamia Crackdown, JNU Students Call for Overnight Stir; Thousands Gather at Delhi Police HQ". News18. Retrieved 15 December 2019.
    211. ↑ ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; Washington Post 16 എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    212. ↑ "Near Jamia Protest Site, 2 Men Get 'Gunshot Injury'; Police Say Wounds Could be Due to Tear Gas Shells". News18. 16 December 2019.
    213. ↑ Pandey, Tanushree (16 December 2019). "#EXCLUSIVE Medical report of Mohd Tamin,passer-by who was allegedly shot by Delhi Police during #JamiaProtests reads GUN SHOT INJURY ON LEFT LEG. Tamin told me "I was crossing the area,when chaos broke out. Told police I'm not a protestor, but they took a straight shot at my leg"". @TanushreePande. Retrieved 17 December 2019.
    214. ↑ ""Thought Cops Wouldn't Attack Women": Jamia Student Seen In Viral Video". NDTV.com.
    215. ↑ "Jamia: Anurag Kashyap calls govt fascist, Rajkummar Rao condemns police violence". India Today. 16 December 2019. Retrieved 16 December 2019.
    216. ↑ "IIT-Kanpur panel to probe 'communal statements' by students protesting CAA". The Indian Express. 22 December 2019. Retrieved 24 December 2019.
    217. ↑ Hakim, Sharmeen; Shaikh, Aftab (6 January 2020). "JNU attack: Over 200 people gather at Gateway of India to protest against brutal attack on students". Mumbai Mirror. Retrieved 6 January 2020.
    218. ↑ "JNU violence: Delhi Police watch as ambulances smashed, leaders heckled". The Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 6 January 2020.
    219. ↑ "JNU violence: Masked men run riot inside campus for 3 hours, 26 injured". The Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 6 January 2020.
    220. ↑ 220.0 220.1 ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <ref> ടാഗ്; NDTV Masked JNU എന്ന പേരിലെ അവലംബങ്ങൾക്ക് എഴുത്തൊന്നും നൽകിയിട്ടില്ല.
    221. ↑ "JNU: WhatsApp messages planning attack traced to ABVP activists". Scroll.in. Retrieved 6 January 2020.
    222. ↑ "JNU violence: Before mayhem, WhatsApp chatter suggests planning". The Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 6 January 2020.
    223. ↑ "Mumbai Students 'Occupy Gateway' To Protest Against JNU Mob Attack". NDTV. Retrieved 6 January 2020.
    224. ↑ "Cop Killed In Delhi Clashes Over CAA, Trump Due At 7:30 pm: 10 Points". NDTV.com. Retrieved 24 February 2020.
    225. ↑ "Anti CAA protests in Delhi: Entire violence appears to be orchestrated, says MHA". The Times of India. 24 February 2020. Retrieved 25 February 2020.
    "https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=പൗരത്വ_ഭേദഗതി_നിയമത്തിനെതിരായ_പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ&oldid=3813419" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്