മൗര്യസാമ്രാജ്യത്തിനുശേഷം പടിഞ്ഞാറന്‍ ഇന്ത്യയിലും ഡക്കാനിലും മദ്ധ്യേന്ത്യയിലും ഉയര്‍ന്നുവന്ന ശക്തിയാണ്‌ ശതവാഹന സാമ്രാജ്യം. പുരാണങ്ങളില്‍ പരാമര്‍ശിക്കപ്പെടുന്ന ആന്ധ്രര്‍ തന്നെയാണ്‌ ശതവാഹനര്‍ എന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു. ശതവാഹനര്‍ (മറാത്തി:सातवाहन തെലുഗു:శాతవాహనులు), (ആന്ധ്രര്‍ എന്നും അറിയപ്പെട്ടു) മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ജുന്നാര്‍ (പൂനെ), പ്രതിസ്ഥാപന (പൈത്താന്‍) മുതല്‍ ആന്ധ്രയിലെഅമരാവതി (ധരണീകോട) എന്നിവയടക്കം തെക്കേ ഇന്ത്യ, മദ്ധ്യ ഇന്ത്യ, എന്നിവ ഭരിച്ചിരുന്ന രാജാക്കന്മാര്‍ ആയിരുന്നു. അവരുടേതായ ആദ്യത്തെ ലിഖിതങ്ങള്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് ബി.സി. ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ്‌. മദ്ധ്യേന്ത്യയിലെ കണ്വരെ തോല്പിക്കുകയും തങ്ങളുടെ അധികാരം സ്ഥാപികുകയും ചെയ്തു. ക്രി.മു. 239 ന് ആണ് ഇവരുടെ ഭരണം തുടങ്ങിയത്. പുരാണങ്ങള്‍ പ്രകാരം 300 വര്‍ഷം അവര്‍ ഭരിച്ചു എന്നു കരുതുന്നു. ഉത്തര മഹാരാഷ്ടയിലാണ്‌ ആദ്യത്തെ രാജ്യം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. എന്നാണ് ഈ സാമ്രാജ്യം അവസാനിച്ചത് എന്നതിനെ കുറിച്ച് തര്‍ക്കങ്ങള്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നു. എങ്കിലും ചില കണക്കുകള്‍ അനുസരിച്ച് ഈ സാമ്രാജ്യം 450 വര്‍ഷം നിലനിന്നു - ക്രിസ്തുവിനു ശേഷം 220 വരെ. മൌര്യസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധഃപതനത്തിനും വൈദേശിക ആക്രമണത്തില്‍ നിന്ന് രാജ്യത്തെ രക്ഷിച്ച് സമാധാനം സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും ശതവാഹനര്‍ ആണ് കാ‍രണം എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
ശതവാഹനര്‍ ദക്ഷിണപഥത്തിലെ പ്രഭുക്കള്‍ എന്ന് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ദക്ഷിണേന്ത്യയിലേക്കുള്ള പാതയുടെ നിയന്ത്രണം കൈയാളിയിരുന്നതിനാലാണ്‌ ഇത്. ശതവാഹനരില്‍ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഭരണാധികാരിയാണ്‌ ഗൗതമീപുത്ര ശ്രീ ശതകര്‍ണി[1].
