"ശകർ" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
(ചെ.) യന്ത്രം അക്ഷരപിശകു നീക്കുന്നു.
(ചെ.) യന്ത്രം ചേര്‍ക്കുന്നു: az:Saklar
വരി 71: വരി 71:
[[Category:പാകിസ്താന്റെ ചരിത്രം]]
[[Category:പാകിസ്താന്റെ ചരിത്രം]]


[[az:Saklar]]
[[cs:Šakové]]
[[cs:Šakové]]
[[cv:Саккисем]]
[[cv:Саккисем]]

18:56, 25 ഡിസംബർ 2009-നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന രൂപം

ശകർ
കിഴക്കേ ഇറാനിയന്‍ ഭാഷകളുടെ ഏകദേശ വിസ്തൃതി. ക്രി.മു. 1-ആം നൂറ്റാണ്ട് ഓറഞ്ച് നിറത്തില്‍ കാണിച്ചിരിക്കുന്നു.
Regions with significant populations
കിഴക്കന്‍ യൂറോപ്പ്
മദ്ധ്യേഷ്യ
വടക്കേ ഇന്ത്യ
Languages
സിഥിയന്‍ ഭാഷ
Religion
അനീമിസം
ബന്ധപ്പെട്ട വംശീയ ഗണങ്ങൾ

കിഴക്കന്‍ ഇറാനിയന്‍ ഭാഷ സംസാരിച്ചിരുന്ന മദ്ധ്യേഷ്യന്‍ നാടോടി ഗോത്രങ്ങളായിരുന്നു ശകര്‍ അഥവാ സിഥിയർ.[1][2][3] പശ്ചിമേഷ്യയിൽ നിന്നുള്ള ലിഖിതരേഖകൾ പ്രകാരം സിഥിയര്‍ ബി.സി.ഇ. എട്ടം ശതകത്തിന്റെ മദ്ധ്യത്തോടെ മദ്ധ്യേഷ്യയിൽ നിന്നും വടക്കൻ അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലൂടെ ഇറാന്റെ പടിഞ്ഞാറൂം വടക്കുപടിഞ്ഞാറുമായുള്ള സമതലങ്ങളിൽ, അതായത് ഇന്നത്തെ അസർബായ്‌ജാൻ പ്രദേശത്ത് വാസമുറപ്പിച്ചു. ബി.സി.ഇ. ആറാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം തന്നെ, തങ്ങളുടെ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ വടക്കുള്ള വിശാലമായ മേഖലയിൽ സിഥിയരുടെ സാന്നിധ്യം പേർഷ്യൻ ഹഖമനീഷ്യൻ കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. പേർഷ്യക്കാർ ഇവരെ ശകർ എന്നായിരുന്നു വിളീച്ചിരുന്നത്. ബി.സി.ഇ. ഒന്നാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ ആദ്യ കാൽ ഭാഗങ്ങളില്‍ത്തന്നെ ഇന്നത്തെ ഇറാന്റേയും അഫ്ഘ്ഹാനിസ്ഥാന്റേയും വടക്കന്‍ പ്രദേശങ്ങളില്‍ ഇവരുടെ കാര്യമായ സാന്നിധ്യം ഉണ്ടായിരുന്നു. [4].

ബി.സി.ഇ. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യത്തോടെ മദ്ധ്യേഷ്യയിൽ നിന്നും ശകർ കൂട്ടത്തോടെ എത്തിച്ചേർന്നു ഇവർ ബാക്ട്രിയയിലെ ഗ്രീക്ക് ഭരണാധികാരികളെ തോല്‍പ്പിച്ച് അവിടം സ്വന്തമാക്കി. അവിടെ നിന്ന് ഹിന്ദുകുഷ് കടന്ന് തെക്കോട്ടും മറ്റു ചിലർ ഹെറത്ത് ഇടനാഴി വഴി ഇറാനിയൻ പീഠഭൂമിയിലേക്ക്കും പ്രവേശിച്ചു. 130-120 ബി.സി.ഇ. കാലഘട്ടത്തിൽ പാർത്തിയരുമായി ഏറ്റുമുട്ടിയ ശകർ, ഗ്രാറേറ്റ്സ് രണ്ടാമൻ അർട്ടാബാൻസ് രണ്ടാമൻ എന്നീ രണ്ട് പാർത്തിയൻ രാജാക്കന്മാരെ കൊലപ്പെടുത്തി. മിത്രാഡാട്ടസ് രണ്ടാമന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍ പാര്‍ത്തിയര്‍ ശകരെ തോല്‍പ്പിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും മേഖലയിലെ രാഷ്ട്രീയകാര്യങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ പങ്ക് വഹിക്കാന്‍ ശകര്‍ക്കായി[5].

പേര്, ഭാഷ, ചരിത്രപശ്ചാത്തലം

ശകര്‍ (പുരാതന ഇറാനിയന്‍ Sakā (സകാ), nominative പുല്ലിംഗം, ബഹുവചനംവ്യാകരണം; പുരാതന ഗ്രീക്ക് Σάκαι, ശക; സംസ്കൃതം शक) കിഴക്കന്‍ യൂറോപ്പിലെ യൂറേഷ്യന്‍ സമതലങ്ങളില്‍ നിന്നും ചൈനയിലെ ക്സിന്‍ജിയാങ്ങ് പ്രവിശ്യയിലേയ്ക്ക് കുടിയേറി. ഇവര്‍ പുരാതന ഇറാനിലെ പ്രവിശ്യകളിലും താമസിച്ചിരുന്നു.[6]

ബ്രിട്ടീഷ് ഭാഷാ വിദഗ്ദ്ധനായിരുന്ന ഹാരോൾഡ് ബെയ്ലിയുടെ[7] അഭിപ്രായപ്രകാരം ശക്തരാകുക എന്നർത്ഥമുള്ള ഇന്തോ ഇറാനിയൻ ഭാഷയിലെ ശക് എന്ന ക്രിയയെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയുള്ള നാമവിശേഷണരൂപമാണ് ശക എന്നത്[4].

പുരാതന ഗ്രീക്കുകാര്‍ ശകരെ സിഥിയര്‍ എന്ന് വിളിച്ചു, എന്നാല്‍ പേര്‍ഷ്യന്‍ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ഭാഷയില്‍ ഇവര്‍ ശകൈ എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടത് എന്ന് ഗ്രീക്കുകാര്‍ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു. ഗ്രീക്കുകാര്‍ ശകൈ എന്ന പദം കൊണ്ട് എല്ലാ സിഥിയരെയും, പ്രത്യേകിച്ച് മദ്ധ്യേഷ്യ, വിദൂര പൂര്‍വ്വ ദേശങ്ങള്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ളവരെ, ആണ് ഉദ്ദേശിച്ചത്. ഇവര്‍ പിന്നീട് ഖസാക്കിസ്ഥാന്‍, ഉസ്ബക്കിസ്ഥാന്‍, താജിക്കിസ്ഥാന്‍, അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്‍, പാകിസ്താന്‍, ഇന്ത്യയുടെയും ഇറാന്റെയും ഭാഗങ്ങള്‍, അല്‍ത്തായ് മലകള്‍, സൈബീരിയ, റഷ്യ, ചൈനയുടെ ക്സന്‍ജിയാങ്ങ് പ്രവിശ്യ, എന്നിവിടങ്ങളില്‍ ക്രി.മു. 300-നു മുന്‍പുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ (മദ്ധ്യ പേര്‍ഷ്യന്‍ കാലഘട്ടത്തിന്റെ ആരംഭത്തില്‍) ജീവിച്ചിരുന്നു. റോമക്കാര്‍ ശകരെയും (സകേ) സിഥിയരെയും (സിഥിയേ) തിരിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു. ബൈസാന്തിയത്തിലെ സ്റ്റെഫാനസ് എത്നിക്കയിലെ ശകരെ ശക സേന, അഥവാ ശകരൗകേ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. ചരാക്സിലെ ഇസിഡോറസ് ശകരെ തന്റെ കൃതിയില്‍ പാര്‍ഥിയന്‍ നിലയങ്ങള്‍ എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു.

അസിറിയക്കാര്‍ അശ്‌ഗുസായ് അല്ലെങ്കില്‍ ഇശ്‌ഗുസായ് എന്നാണ്‌ സിഥിയരെ വിളിച്ചിരുന്നത്. ബൈബിളിലാകട്ടെ അശ്‌കെനാസ് എന്നാണ്‌ ഇവര്‍ അറിയപ്പെടുന്നത്. അശ്കെനാസും അവരുടെ കുതിരകളേയും ബാബിലോണീയരുടെ ശത്രുക്കളായാണ് ബൈബിൾ ചിത്രീകരിക്കുന്നത്[4][8]. സിമേറിയരെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഗിമിറായ് എന്ന വാക്കും പലയിടങ്ങളില്‍ സിഥിയരെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതിന് പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്‌ പേർഷ്യൻ ഹഖാമനീഷ്യൻ ചക്രവർത്തിയായിരുന്ന ദാരിയസിന്റെ ത്രിഭാഷാലിഖിതമായ ബെഹിസ്തൂൻ ലിഖിതത്തിൽ പേർഷ്യൻ ഭാഷയിൽ സിഥിയരെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ശകർ എന്നതിന് നേർപരിഭാഷയായി ഗിമിറായ് എന്നാണ് അക്കാഡിയൻ ഭാഷയിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നത്. ഉല്‍പ്പത്തിപുസ്തകത്തിൽ (10. 2-3) ഗോമറിന്റെ (സിമേറിയർ) മക്കളായാണ് അശ്‌കെനാസിനെ (സിഥിയർ) സൂചിപ്പിക്കുന്നത്[4].

വിവിധ ശകവംശജര്‍

ഹഖാമനീഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ (യുറോപ്പിലുള്ള) ഭാഗങ്ങളിൽ കാണപ്പെട്ട ശകരെ, ശക പാരാദ്രയാ (കടലിനക്കരെയുള്ള ശകർ) എന്നും ദക്ഷിണമദ്ധ്യേഷ്യയിൽ കണ്ടു വന്നവരെ ശകാ ടിയാഗ്രാക്സാഡ് (കൂർത്ത തൊപ്പി ധരിച്ചിരുന്നവര്‍), ശക ഹവോമവർഗ (ഹവോമം അഥവാ സോമം ഉപയോഗിക്കുന്നവർ) എന്നുമൊക്കെയായിരുന്നു ഇവരെ പേര്‍ഷ്യക്കാര്‍ വിളിച്ചിരുന്നത്[4].

ബി.സി.ഇ. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ഗാന്ധാരം കേന്ദ്രീകരിച്ച് വടക്കുപടിഞ്ഞാറന്‍ ഇന്ത്യയില്‍ ശക്തി പ്രാപിച്ച ഇന്തോ സിഥിയര്‍, ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ശക്തിപ്പെട്ട കുശാനര്‍, ഇതേ സമയം ഇന്ത്യയിലെ ഗുജറാത്ത്പ്രദേശത്തേക്ക് കുടിയേറി ഏതാണ്ട് നാലാം നൂറ്റാണ്ടുവരെ അധികാരം സ്ഥാപിച്ചിരുന്ന പടിഞ്ഞാറന്‍ സത്രപര്‍ തുടങ്ങിയവയൊക്കെ ശ്രദ്ധേയരായ ശകവംശങ്ങളാണ്‌.

ആരിയസ്പോയി

അലക്സാണ്ടറുടെ ആക്രമണകാലത്ത് തെക്കുപടിഞ്ഞാറന്‍ അഫ്ഘാനിസ്താന്‍ പ്രദേശത്തെ ഒരു ജനവിഭാഗമായിരുന്നു അരിയസ്പോയി അഥവാ അരിയംസ്പോയി. യുവെര്‍ഗെതായി എന്നും ഇക്കൂട്ടര്‍ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ഒരു സിഥിയന്‍ ആക്രമണത്തില്‍ നിന്ന് തന്നെ രക്ഷിച്ച ഈ ജനവിഭാഗത്തിന്‌ മഹാനായ സൈറസ് ആണ്‌ ഈ പേര്‌ നല്‍കിയത് എന്ന് അലക്സാണ്ടറുടെ സംഘത്തിലെ ജീവചരിത്രകാരന്മാര്‍ പറയുന്നു. ഇവരുടെ സമൂഹത്തില്‍ കുതിരക്കുള്ള പ്രാധാന്യം എടുത്തുപറയേണ്ടതാണ്‌. കുതിര എന്നതിന്റെ ഇറാനിയന്‍ വാക്കായ ആസ്പ് എന്ന വാക്കു കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്താണ്‌ ഇവരുടെ പേരിട്ടിരിക്കുന്നത്. അലക്സാണ്ടറുടെ സംഘാംഘമായ ആരിയന്റെ അഭിപ്രായത്തില്‍ മേഖലയിലെ മറ്റു ജനങ്ങളില്‍ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഭരണരീതിയാണ്‌ ഇവര്‍ക്കിടയില്‍ നിലനിന്നിരുന്നത്. ബി.സി.ഇ. ഒന്നാം സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ വടക്കുനിന്ന് ഹെറാത്ത് ഇടനാഴി വഴി വന്ന സിഥിയന്മാരുടെ പിന്‍ഗാമികളാണ്‌ ഇവരെന്ന് കരുതപ്പെന്നു[9]‌.

അവലംബം

  1. Andrew Dalby, Dictionary of Languages: the definitive reference to more than 400 languages, Columbia University Press, 2004, p. 278
  2. Sarah Iles Johnston, Religions of the Ancient World: A Guide, Harvard University Press, 2004. pg 197
  3. Edward A. Allworth,Central Asia: A Historical Overview, Duke University Press, 1994. p 86.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Voglesang, Willem (2002). "6-Scythian Horsemen". The Afghans. LONDON: Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK. pp. 83–87. ISBN 978-1-4051-8243-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  5. Vogelsang, Willem (2002). "9-Northern Rulers". The Afghans. LONDON: Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK. pp. 136–138. ISBN 978-1-4051-8243-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  6. For the names and forms as well as occurrences in Old Persian inscriptions see Kent, Roland G. (1953). American Oriental Series: Volume 33: Old Persian. American Oriental Society. p. 209. {{cite book}}: Unknown parameter |city= ignored (|location= suggested) (help) However, almost any Old Persian textbook or lexicon will do. The Latin and Greek can be found in any Latin dictionary and Greek lexicon.
  7. Bailey 1958:133
  8. Jeremiah 1:13-14, 4:6;Ezekiel 38:6
  9. Voglesang, Willem (2002). "8 - The Greeks". The Afghans. LONDON: Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK. p. 120. ISBN 978-1-4051-8243-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)

പുസ്തകങ്ങളും ലേഖനങ്ങളും

  • Bailey, H. W. 1958. "Languages of the Saka." Handbuch der Orientalistik, I. Abt., 4. Bd., I. Absch., Leiden-Köln. 1958.
  • Davis-Kimball, Jeannine. 2002. Warrior Women: An Archaeologist's Search for History's Hidden Heroines. Warner Books, New York. 1st Trade printing, 2003. ISBN 0-446-67983-6 (pbk).
  • Bulletin of the Asia Institute: The Archaeology and Art of Central Asia. Studies From the Former Soviet Union. New Series. Edited by B. A. Litvinskii and Carol Altman Bromberg. Translation directed by Mary Fleming Zirin. Vol. 8, (1994), pp. 37-46.
  • Hill, John E. 2004. The Western Regions according to the Hou Hanshu. Draft annotated English translation.[1]
  • Hill, John E. 2004. The Peoples of the West from the Weilue 魏略 by Yu Huan 魚豢: A Third Century Chinese Account Composed between 239 and 265 CE. Draft annotated English translation. [2]
  • Lebedynsky, Iaroslav. (2006). Les Saces: Les <<Scythes>> d'Asie, VIIIe av. J.-C.-IVe siècle apr. J.-C. Editions Errance, Paris. ISBN 2-87772-337-2 (in French).
  • Pulleyblank, Edwin G. 1970. "The Wu-sun and Sakas and the Yüeh-chih Migration." Bulletin of the School of Oriental and African Studies 33 (1970), pp. 154-160.
  • Puri, B. N. 1994. "The Sakas and Indo-Parthians." In: History of civilizations of Central Asia, Volume II. The development of sedentary and nomadic civilizations: 700 B.C. to A.D. 250. Harmatta, János, ed., 1994. Paris: UNESCO Publishing, pp. 191-207.
  • Thomas, F. W. 1906. "Sakastana." Journal of the Royal Asiatic Society (1906), pp. 181-216.
  • Yu, Taishan. 1998. A Study of Saka History. Sino-Platonic Papers No. 80. July, 1998. Dept. of Asian and Middle Eastern Studies, University of Pennsylvania.
  • Yu, Taishan. 2000. A Hypothesis about the Source of the Sai Tribes. Sino-Platonic Papers No. 106. September, 2000. Dept. of Asian and Middle Eastern Studies, University of Pennsylvania.

പുറത്തുനിന്നുള്ള കണ്ണികള്‍

വര്‍ഗ്ഗം:പുരാതന ഇറാനിയന്‍ ജനത വര്‍ഗ്ഗം:സിഥിയര്‍ വര്‍ഗ്ഗം:യൂറേഷ്യന്‍ നാടോടികള്‍ വര്‍ഗ്ഗം:പുരാതന ഇന്ത്യ വര്‍ഗ്ഗം:ഇന്ത്യാചരിത്രം

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ശകർ&oldid=538229" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്