"പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Idioma-bot (സംവാദം | സംഭാവനകൾ) (ചെ.) യന്ത്രം ചേര്ക്കുന്നു: qu:Protaktinyu |
(ചെ.) യന്ത്രം ചേര്ക്കുന്നു: hak:Phù |
||
വരി 100: | വരി 100: | ||
[[gl:Protoactinio]] |
[[gl:Protoactinio]] |
||
[[gv:Protaghtinnium]] |
[[gv:Protaghtinnium]] |
||
[[hak:Phù]] |
|||
[[he:פרוטקטיניום]] |
[[he:פרוטקטיניום]] |
||
[[hr:Protaktinij]] |
[[hr:Protaktinij]] |
11:02, 15 മാർച്ച് 2009-നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന രൂപം
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
വിവരണം | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
പേര്, പ്രതീകം, അണുസംഖ്യ | protactinium, Pa, 91 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
കുടുംബം | actinides | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഗ്രൂപ്പ്, പിരീഡ്, ബ്ലോക്ക് | n/a, 7, f | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
രൂപം | bright, silvery metallic luster | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
സാധാരണ ആറ്റോമിക ഭാരം | 231.03588(2) g·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഇലക്ട്രോൺ വിന്യാസം | [Rn] 7s2 6d1 5f2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഓരോ ഷെല്ലിലേയും ഇലക്ട്രോണുകൾ |
2, 8, 18, 32, 20, 9, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഭൗതികസ്വഭാവങ്ങൾ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Phase | solid | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
സാന്ദ്രത (near r.t.) | 15.37 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ദ്രവണാങ്കം | 1841 K (1568 °C, 2854 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ക്വഥനാങ്കം | ? 4300 K (? 4027 °C, ? °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ദ്രവീകരണ ലീനതാപം | 12.34 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ബാഷ്പീകരണ ലീനതാപം | 481 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomic properties | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ക്രിസ്റ്റൽ ഘടന | orthorhombic | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഓക്സീകരണാവസ്ഥകൾ | 2, 3, 4, 5 (weakly basic oxide) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ഇലക്ട്രോനെഗറ്റീവിറ്റി | 1.5 (Pauling scale) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
അയോണീകരണ ഊർജ്ജം | 1st: 568 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomic radius | 180 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miscellaneous | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetic ordering | no data | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
വൈദ്യുത പ്രതിരോധം | (0 °C) 177 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
താപ ചാലകത | (300 K) 47 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS registry number | 7440-13-3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Selected isotopes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
അവലംബങ്ങൾ |
അണുസംഖ്യ 91 ആയ മൂലകമാണ് പ്രൊട്ടക്റ്റീനിയം. Pa ആണ് ആവര്ത്തനപ്പട്ടികയിലെ ഇതിന്റെ പ്രതീകം.
ശ്രദ്ധേയമായ സ്വഭാവസവിശേഷതകള്
വെള്ളിനിറമുള്ള ഒരു ലോഹമാണ് പ്രൊട്ടക്റ്റീനിയം. ആക്റ്റിനൈഡ് ഗ്രൂപ്പില് ഉള്പ്പെടുന്നു. ഇതിന് ഉജ്ജ്വലമായ വെള്ളിനിറത്തിലുള്ള തിളക്കമുണ്ട്. വായുവില് ഈ തിളക്കം അല്പനേരത്തേക്കേ നിലനില്ക്കുകയുള്ളൂ. 1.4 കെല്വിനലും താഴ്ന്ന താപനിലയില് ഈ ലോഹം സൂപ്പര്കണ്ടക്റ്റീവാണ്.
ഉപയോഗങ്ങള്
ശാസ്ത്രീയപരീക്ഷണങ്ങളിലാണ് പ്രൊട്ടക്റ്റീനിയം പ്രധാനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. സുലഭമല്ലാത്തതിനാലും ഉയര്ന്ന റേഡിയോ ആക്റ്റീവായതിനാലും വിഷവസ്തുവായതിനാലും മറ്റു മേഖലകളില് കാര്യമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നില്ല.
ചരിത്രം
1871ല് ദിമിത്രി മെന്ഡലീഫ് തോറിയത്തിനും യുറേനിയത്തിനും ഇടയില് ഒരു മൂലകമുണ്ടെന്ന് പ്രവചിച്ചു. 1900ത്തില് വില്യം ക്രൂക്ക്സ് യുറേനിയത്തില്നിന്ന് ഒരു റേഡിയോആക്ടീവ് വസ്തുവായി പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയത്തെ വേര്തിരിച്ചെടുത്തു. എന്നാല് അത് ഒരു പുതിയ മൂലകമാണെന്ന് അദ്ദേഹം മനസിലാക്കിയിരുന്നില്ല.
1913ല് കസിമിര് ഫജന്സ്, ഒ.എച്. ഗോഹ്രിങ് എന്നീ ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാര് പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയത്തെ ആദ്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു. ബ്രെവിയം എന്നാണ് അവര് ആ പുതിയ മൂലകത്തിന് പേരിട്ടത്. 1918ല് രണ്ട്കൂട്ടം ശാസ്ത്രജ്ഞര് (ജര്മന്കാരായ ഓട്ടോ ഹാന്, ലിസ് മെയ്റ്റ്നര്-ബ്രിട്ടീഷുകാരായ ഫ്രെഡറിക്ക് സോഡി, ജോണ് ക്രാന്സ്റ്റന്) സ്വതന്ത്രമായ പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ 231-Pa കണ്ടെത്തിയതോടെ പുതിയ മൂലകത്തിന്റെ പേര് പ്രോട്ടോആക്റ്റിനിയം എന്നായിമാറി. 1949ല് ഇത് പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയം എന്ന് ചുരുക്കപ്പെട്ടു.
സാന്നിദ്ധ്യം
പിച്ച്ബ്ലെന്ഡിലാണ് പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയം കാണപ്പെടുന്നത്. 10 മില്യണ് അയിരിന്റെ ഭാഗങ്ങളില് ഒരു ഭാഗം 231Pa (അതായത് 0.1 ppm)എന്ന അളവിലാണ് ഇതിന്റെ സാന്നിദ്ധ്യം. ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് കോംഗോയിലെ ചില അയിരുകളില് 3 ppm അളവിലും പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയം കാണപ്പെടുന്നു.
സംയുക്തങ്ങള്
പ്രൊട്ടക്റ്റിനിയത്തിന്റെ കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സംയുക്തങ്ങള്