"അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
better image
No edit summary
വരി 4: വരി 4:
'''അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം''' [[കാളിദാസൻ]] എഴുതിയ പ്രശസ്ത [[നാടകം|നാടകമാണ്]]. [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃതത്തിലുള്ള]] ഈ നാടകത്തിൽ സ്ത്രീകഥാപാത്രങ്ങൾ, വിദൂഷകർ, മറ്റു സേവകർ തുടങ്ങിയവർ പ്രാകൃതമാണ് സംസാരിക്കുന്നത് (ഈ രീതി സംസ്കൃതനാടകത്തിന്റെ ഒരു സങ്കേതമാണ്). ഈ നാടകം രചിച്ച വർഷം തീർച്ചപ്പെടുത്താനായിട്ടില്ലെങ്കിലും കാളിദാസന്റെ കാലം ക്രി.മു. ഒന്നാം നൂറ്റണ്ടിനും ക്രി.വ. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയ്ക്കാണ് എന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
'''അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം''' [[കാളിദാസൻ]] എഴുതിയ പ്രശസ്ത [[നാടകം|നാടകമാണ്]]. [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃതത്തിലുള്ള]] ഈ നാടകത്തിൽ സ്ത്രീകഥാപാത്രങ്ങൾ, വിദൂഷകർ, മറ്റു സേവകർ തുടങ്ങിയവർ പ്രാകൃതമാണ് സംസാരിക്കുന്നത് (ഈ രീതി സംസ്കൃതനാടകത്തിന്റെ ഒരു സങ്കേതമാണ്). ഈ നാടകം രചിച്ച വർഷം തീർച്ചപ്പെടുത്താനായിട്ടില്ലെങ്കിലും കാളിദാസന്റെ കാലം ക്രി.മു. ഒന്നാം നൂറ്റണ്ടിനും ക്രി.വ. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയ്ക്കാണ് എന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.


== സംഗ്രഹം ==

[[File:Crying of Shakuntala.jpg|thumb|upright=1.1| ശകുന്തളയുടെ കരച്ചിൽ]]
[[വിശ്വാമിത്രൻ|വിശ്വാമിത്ര]]മഹർഷിയുടെയും, [[അപ്സരസ്സ്]]ആയ [[മേനക]]യുടേയും മകളാണ് [[ശകുന്തള]]. ജനിച്ചപ്പോഴേ മാതാപിതാക്കൾ ഉപേക്ഷിച്ച ശകുന്തള മുനിയുടെ [[കണ്വമഹർഷി]]യുടേ ആളൊഴിഞ്ഞ സന്യാസിആശ്രമത്തിൽ വളർത്തപ്പെടുന്നു, ഒപ്പം സുന്ദരിയും നിഷ്കളങ്കയുമായ ഒരു കന്യകയായി വളരുന്നു.

ഒരിക്കൽ കണ്വനും സന്യാസിമഠത്തിലെ മറ്റ് മൂപ്പന്മാരും തീർത്ഥാടനത്തിനിറങ്ങുമ്പോൾ, [[ഹസ്തിനപുര]] രാജാവായ [[ദുശ്യന്ത]] കാട്ടിൽ വേട്ടയാടുന്നു. എന്ന മാനിനെ കൊല്ലാൻ പോകുന്നതിനിടയിൽ, ഒരു മുനി [[വൈഖാനസ്]] അവനെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, മാൻ സന്യാസിമഠത്തിൽ നിന്നാണെന്നും കൊല്ലപ്പെടരുതെന്നും പറയുന്നു. അമ്പ് തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ അദ്ദേഹം രാജാവിനോട് മാന്യമായി അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. മുനി പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ രാജാവ് പിന്തുടരുന്നു. യജ്ഞാവശ്യത്തിന് വിറക് ശേഖരിക്കാൻ പോകുന്നുവെന്ന് മുനി അറിയിക്കുകയും അവരോടൊപ്പം ചേരാൻ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. തുടർന്ന് അവർ [[മുനി യുടെ സന്യാസിമഠം സന്ദർശിക്കാൻ തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എന്നിരുന്നാലും ഒരു സാധാരണക്കാരനായി വേഷമിട്ട ഈ തപസ്നിലയത്തിലേക്ക് പോകാൻ രാജാവ് തീരുമാനിക്കുന്നു. സന്യാസിമാരെ ശല്യപ്പെടുത്താതിരിക്കാൻ അദ്ദെഹം രഥത്തെ അകലെ നിർത്തുന്നു. അയാൾ ആശ്രമത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ച നിമിഷം [[ശകുന്തള]]യെ കാണുകയും ആകൃഷ്ടനാകുന്നു. അദ്ദേഹം രാജകീയ രീതിയിൽ ഗാന്ധർവ്വവിധിയിൽ വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉടൻ തന്നെ തലസ്ഥാനത്തെ കാര്യങ്ങൾ പരിപാലിക്കാൻ അദ്ദേഹം പോകണം. അവൾക്ക് രാജാവ് ഒരു മോതിരം നൽകുന്നു, ഒടുവിൽ രാജ്ഞിയായി തന്റെ സ്ഥാനം അവകാശപ്പെടാൻ രാജധാനിയിൽ ഹാജരാകുമ്പോൾ അത് അദ്ദേഹത്തിന് സമർപ്പിക്കേണ്ടിവരും.

ഒരു ദിവസം,ശകുന്തള ദുഷ്യന്തചിന്തയിലിരിക്കെ മുനി ദുർവ്വാസാവ് വരുന്നു. അവൾ മുനി വന്നത് അറിയുന്നില്ല. മുനിയെ അവഗണിച്ചതിൽ കോപാകുലനായ മുനി [[ദുർവാസാവ്]] '''നീ ആരെ ഓർക്കുന്നുവോ അവൻ നിന്നെ ഓർക്കാതെ പോട്ടെ''' എന്ന് ശപിക്കുന്നു. തോഴിമാർ വിളിച്ച്വ ഉണർന്ന ശകുന്തള മുനിയുടെ കാൽക്കൽ വീഴുന്നു. അടയാളചിഹ്നം കാണിച്ചാൽ ഓർക്കും എന്ന് ശാപമോക്ഷവും നൽകുന്നു

അവൾ പിന്നീട് അവനെ കാണാൻ യാത്രചെയ്യുന്നു, ഒരു നദി മുറിച്ചുകടക്കണം. കളിയാക്കി വെള്ളത്തിൽ മുക്കിയപ്പോൾ അവളുടെ കൈ വഴുതി മോതിരം നഷ്ടപ്പെടും. അവിടെയെത്തിയ രാജാവിന് താൻ വിവാഹം കഴിച്ച വ്യക്തിയെ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ അവളെ അംഗീകരിക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുന്നു. ഭർത്താവിനൊപ്പം തുടരണമെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന കൂട്ടാളികൾ ശകുന്തളയെ ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. തുടർന്ന് അവർ സന്യാസിമഠത്തിലേക്ക് മടങ്ങുന്നു.

ഭാഗ്യവശാൽ, ഒരു മത്സ്യത്തൊഴിലാളിയാണ് ഈ മോതിരം കണ്ടെത്തിയത്, അത് രാജാവിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. [[ദുഷ്യന്തൻ]] തന്റെ തെറ്റ് മനസ്സിലാക്കി - വളരെ വൈകി. [[അസുരന്മാരുടെ] ഒരു സൈന്യത്തെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ നിയുക്തനായ ദുഷ്യന്തൻ വിജയിച്ച് സ്വർഗ്ഗത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ച വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങിയ ശേഷം ദുഷ്യന്തൻ ശകുന്തളയെയും അവരുടെ മകനെയും യാദൃശ്ചികമായി കണ്ടെത്തി അവരെ തിരിച്ചറിയുന്നു.

മറ്റ് പതിപ്പുകളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് '[മഹാഭാരതത്തിൽ]' കാണപ്പെടുന്നവയിൽ, മകൾ ഭരതൻ ജനിക്കുന്നതുവരെ ശകുന്തള വീണ്ടും ഒന്നിക്കപ്പെടുന്നില്ല, രാജാവ് സിംഹക്കുട്ടികളുമായി കളിക്കുന്നത് കണ്ടെത്തി. ദുശ്യന്ത ചെറുപ്പക്കാരനായ ഭരതനെ കണ്ടുമുട്ടുകയും മാതാപിതാക്കളെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ഭരതൻ തീർച്ചയായും തന്റെ മകനാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കുന്നു. മഹാഭാരതത്തിലെ ഇതിഹാസയുദ്ധം നടത്തിയ [[കൗരവർ]], [[പാണ്ഡവർ]] എന്നിവരുടെ വംശപരമ്പരയുടെ പൂർവ്വികനാണ് ഭാരതൻ. ഈ ഭരതന്റെ ഓർമ്മയിലാണ് ഇന്ത്യക്ക് 'ഭരതന്റെ നാട്'എന്ന അർത്ഥത്തിൽ'ഭാരതവർഷം' എന്ന പേര് ലഭിച്ചത്.<ref name=Apte>{{cite book|last1=Apte|first1=Vaman Shivaram|title=Revised and enlarged edition of Prin. V. S. Apte's The practical Sanskrit-English dictionary|year=1959|publisher=Prasad Prakashan|location=Poona|url=http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.4:1:2619.apte|chapter=भरतः}}</ref>
== ശാകുന്തള തർജ്ജമകൾ ==
== ശാകുന്തള തർജ്ജമകൾ ==
1789-ൽ സർ വില്യം ജോൺസ് ആണ് ആദ്യമായി ശാകുന്തളം ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് തർജ്ജമ (Sacontalá or The Fatal Ring: an Indian drama) ചെയ്യുന്നത്. ഒരു പാശ്ചാത്യഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനംചെയ്യപ്പെടുന്ന ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ നാടകവും ഇതാണ്. ജോൺസിന്റെ ശാകുന്തളതർജ്ജുമ ജർമ്മനിയിൽ കാല്പനികവിപ്ലവത്തിന് ഊർജ്ജം പകർന്നു. <ref>[[റൊമില ഥാപ്പർ]], ''‍Sakuntala: Texts, Readings, Histories'',</ref>
1789-ൽ സർ വില്യം ജോൺസ് ആണ് ആദ്യമായി ശാകുന്തളം ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് തർജ്ജമ (Sacontalá or The Fatal Ring: an Indian drama) ചെയ്യുന്നത്. ഒരു പാശ്ചാത്യഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനംചെയ്യപ്പെടുന്ന ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ നാടകവും ഇതാണ്. ജോൺസിന്റെ ശാകുന്തളതർജ്ജുമ ജർമ്മനിയിൽ കാല്പനികവിപ്ലവത്തിന് ഊർജ്ജം പകർന്നു. <ref>[[റൊമില ഥാപ്പർ]], ''‍Sakuntala: Texts, Readings, Histories'',</ref>

07:15, 18 നവംബർ 2020-നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന രൂപം

ശകുന്തള. രാജാ രവി വർമ്മ വരച്ച ചിത്രം.
ശകുന്തള ദുഷ്യന്തനു കത്തെഴുതുന്നു.
രാജാ രവി വർമ്മ വരച്ച ചിത്രം.
ദുഃഖാർത്തയായ ശകുന്തള.
രാജാ രവി വർമ്മ വരച്ച ചിത്രം.

അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം കാളിദാസൻ എഴുതിയ പ്രശസ്ത നാടകമാണ്. സംസ്കൃതത്തിലുള്ള ഈ നാടകത്തിൽ സ്ത്രീകഥാപാത്രങ്ങൾ, വിദൂഷകർ, മറ്റു സേവകർ തുടങ്ങിയവർ പ്രാകൃതമാണ് സംസാരിക്കുന്നത് (ഈ രീതി സംസ്കൃതനാടകത്തിന്റെ ഒരു സങ്കേതമാണ്). ഈ നാടകം രചിച്ച വർഷം തീർച്ചപ്പെടുത്താനായിട്ടില്ലെങ്കിലും കാളിദാസന്റെ കാലം ക്രി.മു. ഒന്നാം നൂറ്റണ്ടിനും ക്രി.വ. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയ്ക്കാണ് എന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

സംഗ്രഹം

ശകുന്തളയുടെ കരച്ചിൽ
വിശ്വാമിത്രമഹർഷിയുടെയും, അപ്സരസ്സ്ആയ മേനകയുടേയും  മകളാണ് ശകുന്തള.   ജനിച്ചപ്പോഴേ മാതാപിതാക്കൾ ഉപേക്ഷിച്ച ശകുന്തള മുനിയുടെ കണ്വമഹർഷിയുടേ ആളൊഴിഞ്ഞ സന്യാസിആശ്രമത്തിൽ വളർത്തപ്പെടുന്നു, ഒപ്പം സുന്ദരിയും നിഷ്കളങ്കയുമായ  ഒരു കന്യകയായി വളരുന്നു.

ഒരിക്കൽ കണ്വനും സന്യാസിമഠത്തിലെ മറ്റ് മൂപ്പന്മാരും തീർത്ഥാടനത്തിനിറങ്ങുമ്പോൾ, ഹസ്തിനപുര രാജാവായ ദുശ്യന്ത കാട്ടിൽ വേട്ടയാടുന്നു. എന്ന മാനിനെ കൊല്ലാൻ പോകുന്നതിനിടയിൽ, ഒരു മുനി വൈഖാനസ് അവനെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, മാൻ സന്യാസിമഠത്തിൽ നിന്നാണെന്നും കൊല്ലപ്പെടരുതെന്നും പറയുന്നു. അമ്പ് തിരിച്ചുപിടിക്കാൻ അദ്ദേഹം രാജാവിനോട് മാന്യമായി അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. മുനി പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ രാജാവ് പിന്തുടരുന്നു. യജ്ഞാവശ്യത്തിന് വിറക് ശേഖരിക്കാൻ പോകുന്നുവെന്ന് മുനി അറിയിക്കുകയും അവരോടൊപ്പം ചേരാൻ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. തുടർന്ന് അവർ [[മുനി യുടെ സന്യാസിമഠം സന്ദർശിക്കാൻ തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എന്നിരുന്നാലും ഒരു സാധാരണക്കാരനായി വേഷമിട്ട ഈ തപസ്നിലയത്തിലേക്ക് പോകാൻ രാജാവ് തീരുമാനിക്കുന്നു. സന്യാസിമാരെ ശല്യപ്പെടുത്താതിരിക്കാൻ അദ്ദെഹം രഥത്തെ അകലെ നിർത്തുന്നു. അയാൾ ആശ്രമത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ച നിമിഷം ശകുന്തളയെ കാണുകയും ആകൃഷ്ടനാകുന്നു. അദ്ദേഹം രാജകീയ രീതിയിൽ ഗാന്ധർവ്വവിധിയിൽ വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉടൻ തന്നെ തലസ്ഥാനത്തെ കാര്യങ്ങൾ പരിപാലിക്കാൻ അദ്ദേഹം പോകണം. അവൾക്ക് രാജാവ് ഒരു മോതിരം നൽകുന്നു, ഒടുവിൽ രാജ്ഞിയായി തന്റെ സ്ഥാനം അവകാശപ്പെടാൻ രാജധാനിയിൽ ഹാജരാകുമ്പോൾ അത് അദ്ദേഹത്തിന് സമർപ്പിക്കേണ്ടിവരും.

ഒരു ദിവസം,ശകുന്തള ദുഷ്യന്തചിന്തയിലിരിക്കെ മുനി ദുർവ്വാസാവ് വരുന്നു. അവൾ മുനി വന്നത് അറിയുന്നില്ല. മുനിയെ അവഗണിച്ചതിൽ കോപാകുലനായ മുനി ദുർവാസാവ് നീ ആരെ ഓർക്കുന്നുവോ അവൻ നിന്നെ ഓർക്കാതെ പോട്ടെ എന്ന് ശപിക്കുന്നു. തോഴിമാർ വിളിച്ച്വ ഉണർന്ന ശകുന്തള മുനിയുടെ കാൽക്കൽ വീഴുന്നു. അടയാളചിഹ്നം കാണിച്ചാൽ ഓർക്കും എന്ന് ശാപമോക്ഷവും നൽകുന്നു

അവൾ പിന്നീട് അവനെ കാണാൻ യാത്രചെയ്യുന്നു, ഒരു നദി മുറിച്ചുകടക്കണം. കളിയാക്കി വെള്ളത്തിൽ മുക്കിയപ്പോൾ അവളുടെ കൈ വഴുതി മോതിരം നഷ്ടപ്പെടും. അവിടെയെത്തിയ രാജാവിന് താൻ വിവാഹം കഴിച്ച വ്യക്തിയെ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ അവളെ അംഗീകരിക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുന്നു. ഭർത്താവിനൊപ്പം തുടരണമെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന കൂട്ടാളികൾ ശകുന്തളയെ ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. തുടർന്ന് അവർ സന്യാസിമഠത്തിലേക്ക് മടങ്ങുന്നു.

ഭാഗ്യവശാൽ, ഒരു മത്സ്യത്തൊഴിലാളിയാണ് ഈ മോതിരം കണ്ടെത്തിയത്, അത് രാജാവിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ദുഷ്യന്തൻ തന്റെ തെറ്റ് മനസ്സിലാക്കി - വളരെ വൈകി. [[അസുരന്മാരുടെ] ഒരു സൈന്യത്തെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ നിയുക്തനായ ദുഷ്യന്തൻ വിജയിച്ച് സ്വർഗ്ഗത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ച വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങിയ ശേഷം ദുഷ്യന്തൻ ശകുന്തളയെയും അവരുടെ മകനെയും യാദൃശ്ചികമായി കണ്ടെത്തി അവരെ തിരിച്ചറിയുന്നു.

മറ്റ് പതിപ്പുകളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് '[മഹാഭാരതത്തിൽ]' കാണപ്പെടുന്നവയിൽ, മകൾ ഭരതൻ ജനിക്കുന്നതുവരെ ശകുന്തള വീണ്ടും ഒന്നിക്കപ്പെടുന്നില്ല, രാജാവ് സിംഹക്കുട്ടികളുമായി കളിക്കുന്നത് കണ്ടെത്തി. ദുശ്യന്ത ചെറുപ്പക്കാരനായ ഭരതനെ കണ്ടുമുട്ടുകയും മാതാപിതാക്കളെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ഭരതൻ തീർച്ചയായും തന്റെ മകനാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കുന്നു. മഹാഭാരതത്തിലെ ഇതിഹാസയുദ്ധം നടത്തിയ കൗരവർ, പാണ്ഡവർ എന്നിവരുടെ വംശപരമ്പരയുടെ പൂർവ്വികനാണ് ഭാരതൻ. ഈ ഭരതന്റെ ഓർമ്മയിലാണ് ഇന്ത്യക്ക് 'ഭരതന്റെ നാട്'എന്ന അർത്ഥത്തിൽ'ഭാരതവർഷം' എന്ന പേര് ലഭിച്ചത്.[1]

ശാകുന്തള തർജ്ജമകൾ

1789-ൽ സർ വില്യം ജോൺസ് ആണ് ആദ്യമായി ശാകുന്തളം ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് തർജ്ജമ (Sacontalá or The Fatal Ring: an Indian drama) ചെയ്യുന്നത്. ഒരു പാശ്ചാത്യഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനംചെയ്യപ്പെടുന്ന ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ നാടകവും ഇതാണ്. ജോൺസിന്റെ ശാകുന്തളതർജ്ജുമ ജർമ്മനിയിൽ കാല്പനികവിപ്ലവത്തിന് ഊർജ്ജം പകർന്നു. [2]

1803 ൽ എ.ബ്രുഗുരെ ഫ്രഞ്ചിലേക്കും 1815ൽ എൽഡോറിയ ഇറ്റലിയിലേക്കും ഇംഗ്ലീഷിൽ നിന്ന് ഈ കൃതി തർജ്ജമ ചെയ്തു. ഏറ്റവും പ്രശസ്തി ലഭിച്ച പരിഭാഷ, 1853ലെ സർ മോണിയർ വില്യംസ് ചെയ്ത പരിഭാഷയാണ്.[3]

കരയുന്ന ശകുന്തള[4]

മലയാളത്തിൽ

മലയാളത്തിലേക്കു ആദ്യമായി ശാകുന്തളം തർജ്ജമ ചെയ്തത് കേരളവർമ്മ വലിയ കോയിത്തമ്പുരാൻ ആണ്‌‍. അതിനാ‍ൽ അദ്ദേഹം ‘കേരളകാളിദാസൻ’ എന്നറിയപ്പെട്ടു. മണിപ്രവാളശാകുന്തളം എന്നുപേരിട്ട ഈ തർജ്ജമയിൽ സംസ്കൃതം വാക്കുകൾ ധാരാളമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനന്തരവനായിരുന്ന എ.ആർ. രാജരാജവർമ്മ മലയാളശാകുന്തളം എന്നപേരിൽ അതു കുറച്ചുകൂടി സരളമായ മലയാളത്തിൽ തർജ്ജമ ചെയ്തു.

പിന്നീട് പല സാഹിത്യകാരന്മാരും ശാകുന്തളത്തിൽ ആകർഷിതരാകുകയും അതിന്റെ തർജ്ജമയ്ക്കു ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ആറ്റൂർ കൃഷ്ണപിഷാരടി (കേരളശാകുന്തളം), കുട്ടികൃഷ്ണമാരാർ‍‍, വള്ളത്തോൾ, തിരുനല്ലൂർ കരുണാകരൻ തുടങ്ങിയവരുടെ തർജ്ജുമകൾ ശ്രദ്ധേയമാണ്. മലയാളത്തിൽ 25-ൽക്കൂടുതൽ തർജ്ജമകൾ ഉണ്ടായി എന്നുള്ളതു എത്രമാത്രം ഈ കൃതി കവികളെ ആകർഷിച്ചു എന്നുള്ളതിനു തെളിവാണ്‌‍.

അവലംബം

  1. Apte, Vaman Shivaram (1959). "भरतः". Revised and enlarged edition of Prin. V. S. Apte's The practical Sanskrit-English dictionary. Poona: Prasad Prakashan.
  2. റൊമില ഥാപ്പർ, ‍Sakuntala: Texts, Readings, Histories,
  3. ഡോ. രാജാ വാര്യർ-പേജ്32 , ആദ്യ മലയാള നാടകം ശാകുന്തളമല്ല, ജനപഥം, ഫെബ്രുവരി1, 2014 ലക്കം
  4. മഹാറാണി സുനീതി ദേവി (1919). Nine ideal Indian women (in ഇംഗ്ലീഷ്). Thacker, Spink & Co. Calcutta. p. 69. Retrieved 5 മേയ് 2020.

പുറംകണ്ണികൾ

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം&oldid=3473719" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്