ദാദായിസം

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Dada

ദാദാ പ്രസിദ്ധീകരണത്തിന്റെ ആദ്യലക്കത്തിന്റെ. ട്രിസ്റ്റൻ സ്സാരാ എഡിറ്റ് ചെയ്തത്. സൂറിച്ച്, 1917.

ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധകാലത്ത് സ്വിറ്റ്സർലാന്റിലെ സൂറിച്ചിൽ ആരംഭിച്ച് 1916 മുതൽ 1920 വരെ പ്രശസ്തമായ ഒരു കലാപ്രസ്ഥാനമായിരുന്നു ദാദാ അല്ലെങ്കിൽ ദാദായിസം. പ്രധാനമായും ഈ മുന്നേറ്റത്തിൽ സാഹിത്യം, കവിത, ദൃശ്യ കലകൾ, കലാസിദ്ധാന്തങ്ങൾ (aesthetics), കലാവിശ്വാസസംഹിതകൾ, നാടകം, ഗ്രാഫിക് ഡിസൈൻ തുടങ്ങിയവ ആയിരുന്നു ഭാഗമായിരുന്നത്. അന്ന് നിലനിന്ന കലയിലെ സങ്കേതങ്ങളെയും സമ്പ്രദായങ്ങളെയും ആന്റി-ആർട്ട് കൃതികളിലൂടെ നിരസിച്ച് യുദ്ധത്തിനെതിരായ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ദാദായിസം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. പൊതുസമ്മേളനങ്ങൾ, പ്രകടനങ്ങൾ, കലാ/സാഹിത്യ ആനുകാലികങ്ങളുടെ പ്രസിദ്ധീകരണം, തുടങ്ങിയവ ദാദാ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഭാഗമായിരുന്നു. ദാദാ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളിൽ കല, രാഷ്ട്രീയം, സംസ്കാരം തുടങ്ങിയവയുടെ ശക്തമായ ലേഖനങ്ങൾ ദാദാ ആനുകാലികങ്ങളിൽ നിറഞ്ഞു. സർ‌റിയലിസം, പോപ്പ് ആർട്ട്, ഫ്ലക്സസ് തുടങ്ങിയ പിൽക്കാല കലാശൈലികളെയും മുന്നേറ്റങ്ങളെയും ദാദായിസം സ്വാധീനിച്ചു.

ദാദയുടെ വേരുകൾ യുദ്ധത്തിനു മുമ്പുള്ള അവന്റ്-ഗാർഡിലാണ്. കലയുടെ സ്വീകാര്യമായ നിർവചനങ്ങളെ വെല്ലുവിളിക്കുന്ന കൃതികളുടെ സ്വഭാവത്തിനായി 1913 ൽ മാർസൽ ഡ്യൂചാംപ് ഡാഡയുടെ മുന്നോടിയായ ആന്റി ആർട്ട് എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചു. ക്യൂബിസവും കൊളാഷിന്റെയും അമൂർത്ത കലയുടെയും വികാസവും യാഥാർത്ഥ്യത്തിന്റെയും കൺവെൻഷന്റെയും പരിമിതികളിൽ നിന്ന് പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ അകൽച്ചയെ അറിയിക്കും. ഫ്രഞ്ച് കവികൾ, ഇറ്റാലിയൻ ഫ്യൂച്ചറിസ്റ്റുകൾ, ജർമ്മൻ എക്സ്പ്രഷനിസ്റ്റുകൾ എന്നിവരുടെ സൃഷ്ടികൾ വാക്കുകളും അർത്ഥവും തമ്മിലുള്ള കർശനമായ ബന്ധം ഡാഡ നിരസിക്കുന്നതിനെ സ്വാധീനിക്കും. ആൽഫ്രഡ് ജാരിയുടെ ഉബു റോയി (1896), എറിക് സാറ്റിയുടെ ബാലെ പരേഡ് (1916–17) തുടങ്ങിയ കൃതികളെ പ്രോട്ടോ-ഡാഡിസ്റ്റ് കൃതികളായി ചിത്രീകരിക്കും. 1916 ൽ ഹ്യൂഗോ ബോളിന്റെ ഡാ മാനിഫെസ്റ്റോയിലാണ് ദാദ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തത്ത്വങ്ങൾ ആദ്യമായി ശേഖരിച്ചത്.

ഡാഡിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിൽ പൊതുസമ്മേളനങ്ങൾ, പ്രകടനങ്ങൾ, കല / സാഹിത്യ ജേണലുകളുടെ പ്രസിദ്ധീകരണം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു;  കല, രാഷ്ട്രീയം, സംസ്കാരം എന്നിവയുടെ വികാരാധീനമായ കവറേജ് പലതരം മാധ്യമങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്ന വിഷയങ്ങളായിരുന്നു.  ജീൻ ആർപ്, ജോഹന്നാസ് ബാഡർ, ഹ്യൂഗോ ബോൾ, മാർസെൽ ഡച്ചാംപ്, മാക്സ് ഏണസ്റ്റ്, എൽസ വോൺ ഫ്രീടാഗ്-ലോറിംഗ്ഹോവൻ, ജോർജ്ജ് ഗ്രോസ്,  ജോൺ ഹാർട്ട്ഫീൽഡ്, എമ്മി ഹെന്നിംഗ്സ്, ഹന്ന ഹച്ച്, റിച്ചാർഡ് ഹുവൽസെൻബെക്ക്, ഫ്രാൻസിസ് പിക്കാബിയ, മാൻ റേ  , ഹാൻസ് റിക്ടർ, കുർട്ട് ഷ്വിറ്റേഴ്സ്, സോഫി ടൈബർ-ആർപ്, ട്രിസ്റ്റൻ സാര, ബിയാട്രിസ് വുഡ് തുടങ്ങിയവർ.  അവന്റ്-ഗാർഡ്, സംഗീത പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ, സർറിയലിസം, നൊവൊ റിയാലിസ്മെ, പോപ്പ് ആർട്ട്, ഫ്ലക്സസ് എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ഗ്രൂപ്പുകളെ ഈ പ്രസ്ഥാനം .