പത്മശ്രീ

പത്മ അവാർഡുകൾ

റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തോടനുബന്ധിച്ച് വർഷം തോറും പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന സിവിലിയൻ ബഹുമതികളിലൊന്നാണ് പത്മ അവാർഡുകൾ. പദ്മ വിഭുഷൻ (അസാധാരണവും വിശിഷ്ടവുമായ സേവനത്തിന്), പദ്മ ഭൂഷൺ (ഉയർന്ന ക്രമത്തിലെ വിശിഷ്ട സേവനം), പത്മശ്രീ (വിശിഷ്ട സേവനം) എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളിലാണ് അവാർഡുകൾ നൽകുന്നത്. പൊതുസേവനത്തിന്റെ ഒരു ഘടകം ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുള്ള എല്ലാ പ്രവർത്തന മേഖലകളിലെയും മേഖലകളിലെയും നേട്ടങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാൻ അവാർഡ് ആഗ്രഹിക്കുന്നു.

എല്ലാ വർഷവും പ്രധാനമന്ത്രി രൂപീകരിക്കുന്ന പത്മ അവാർഡ് കമ്മിറ്റി നൽകുന്ന ശുപാർശകൾക്കാണ് പത്മ അവാർഡുകൾ നൽകുന്നത്. നാമനിർദ്ദേശ പ്രക്രിയ പൊതുജനങ്ങൾക്കായി തുറന്നിരിക്കുന്നു. സ്വയം നാമനിർദ്ദേശം പോലും നടത്താം.

ചരിത്രവും പ്രസക്തിയും

ഭാരത് രത്‌ന, പത്മവിഭുഷൻ എന്നീ രണ്ട് സിവിലിയൻ അവാർഡുകൾ 1954 ൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് ആരംഭിച്ചു. പഹേല വർഗ്, ദുസ്ര വർഗ്, തിസ്ര വർഗ് എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് ക്ലാസുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇവയെ പിന്നീട് പദ്മ വിഭുഷൻ, പത്മഭൂഷൻ, പത്മശ്രീ വീഡ് രാഷ്ട്രപതി വിജ്ഞാപനം എന്നിങ്ങനെ 1955 ജനുവരി 8 ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു.

ഭരത് രത്ന

രാജ്യത്തെ പരമോന്നത സിവിലിയൻ അവാർഡാണ് ഭാരത് രത്‌ന. മാനുഷിക പരിശ്രമത്തിന്റെ ഏത് മേഖലയിലും ഉയർന്ന സേവനത്തിന്റെ അസാധാരണമായ സേവനം / പ്രകടനം എന്നിവയ്ക്കുള്ള അംഗീകാരമായാണ് ഇത് നൽകുന്നത്. പത്മ അവാർഡിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പരിഗണിക്കുന്നത്. ഭാരത് രത്‌നയ്ക്കുള്ള ശുപാർശകൾ പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതിക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നു. ഭാരതരത്നയ്ക്ക് formal ദ്യോഗിക ശുപാർശകളൊന്നും ആവശ്യമില്ല. ഭാരത് രത്‌ന അവാർഡുകളുടെ എണ്ണം ഒരു പ്രത്യേക വർഷത്തിൽ പരമാവധി മൂന്ന് ആയി പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഇതുവരെ 45 പേർക്ക് ഭാരത് രത്ന അവാർഡ് സർക്കാർ നൽകി.

പത്മ അവാർഡുകൾ

1978, 1979, 1993 മുതൽ 1997 വരെയുള്ള കാലയളവിൽ ഹ്രസ്വമായ തടസ്സങ്ങൾ ഒഴികെ എല്ലാ വർഷവും റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തോടനുബന്ധിച്ച് 1954 ൽ സ്ഥാപിതമായ പത്മ അവാർഡുകൾ എല്ലാ വർഷവും പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെടുന്നു.

മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളിലായാണ് അവാർഡ് നൽകുന്നത്,

കല (സംഗീതം, പെയിന്റിംഗ്, ശിൽപം, ഫോട്ടോഗ്രാഫി, സിനിമ, തിയേറ്റർ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

സാമൂഹിക പ്രവർത്തനം (സാമൂഹിക സേവനം, ജീവകാരുണ്യ സേവനം, കമ്മ്യൂണിറ്റി പ്രോജക്റ്റുകളിലെ സംഭാവന മുതലായവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

പബ്ലിക് അഫയേഴ്സ് (നിയമം, പൊതുജീവിതം, രാഷ്ട്രീയം മുതലായവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

സയൻസ് & എഞ്ചിനീയറിംഗ് (സ്പേസ് എഞ്ചിനീയറിംഗ്, ന്യൂക്ലിയർ സയൻസ്, ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്നോളജി, സയൻസിലെ ഗവേഷണവും വികസനവും അനുബന്ധ വിഷയങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു)

വ്യാപാരവും വ്യവസായവും (ബാങ്കിംഗ്, സാമ്പത്തിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ, മാനേജ്മെന്റ്, ടൂറിസത്തിന്റെ ഉന്നമനം, ബിസിനസ് മുതലായവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

വൈദ്യശാസ്ത്രം (മെഡിക്കൽ ഗവേഷണം, ആയുർവേദം, ഹോമിയോപ്പതി, സിദ്ധ, അലോപ്പതി, പ്രകൃതിചികിത്സ എന്നിവയിൽ പ്രത്യേകത / സ്പെഷ്യലൈസേഷൻ ഉൾപ്പെടുന്നു)

സാഹിത്യവും വിദ്യാഭ്യാസവും (ജേണലിസം, അദ്ധ്യാപനം, പുസ്തക രചിക്കൽ, സാഹിത്യം, കവിത, വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഉന്നമനം, സാക്ഷരതാ പ്രോത്സാഹനം, വിദ്യാഭ്യാസ പരിഷ്കാരങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

സിവിൽ സർവീസ് (സർക്കാർ ജീവനക്കാരുടെ വ്യതിരിക്തത / ഭരണത്തിലെ മികവ് മുതലായവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

സ്‌പോർട്‌സ് (ജനപ്രിയ സ്‌പോർട്‌സ്, അത്‌ലറ്റിക്‌സ്, സാഹസികത, പർവതാരോഹണം, കായിക പ്രോത്സാഹനം, യോഗ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു)

മറ്റുള്ളവ (മുകളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത മേഖലകളിൽ ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തിന്റെ പ്രചരണം, മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണം, വന്യജീവി സംരക്ഷണം / സംരക്ഷണം തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടാം)

അവാർഡ് സാധാരണയായി മരണാനന്തരം നൽകില്ല. എന്നിരുന്നാലും, വളരെ അർഹമായ കേസുകളിൽ, മരണാനന്തരം ഒരു അവാർഡ് നൽകുന്നത് സർക്കാരിന് പരിഗണിക്കാം.

മുമ്പത്തെ പത്മ അവാർഡ് ലഭിച്ചതിന് ശേഷം കുറഞ്ഞത് അഞ്ച് വർഷമെങ്കിലും കഴിഞ്ഞ ഒരു വ്യക്തിക്ക് മാത്രമേ ഉയർന്ന വിഭാഗത്തിലുള്ള പത്മ അവാർഡ് നൽകാനാവൂ. എന്നിരുന്നാലും, വളരെ അർഹമായ കേസുകളിൽ, അവാർഡ് കമ്മിറ്റിക്ക് ഒരു ഇളവ് നൽകാം.

എല്ലാ വർഷവും മാർച്ച് / ഏപ്രിൽ മാസങ്ങളിലാണ് അവാർഡ് സമ്മാനിക്കുന്നത്. രാഷ്ട്രപതി ഒപ്പിട്ട സനദ് (സർട്ടിഫിക്കറ്റ്), ഒരു മെഡൽ.

സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് മെഡാലിയന്റെ ഒരു ചെറിയ തനിപ്പകർപ്പും നൽകിയിട്ടുണ്ട്, അവാർഡ് നൽകുന്നവർ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ ഏത് ആചാരപരമായ / സംസ്ഥാന ചടങ്ങുകളിലും ധരിക്കാൻ കഴിയും. അവതരണ ചടങ്ങിന്റെ ദിവസം അവാർഡ് നേടിയവരുടെ പേരുകൾ ഗസറ്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.

ഒരു വർഷത്തിൽ നൽകേണ്ട മൊത്തം അവാർഡുകളുടെ എണ്ണം (മരണാനന്തര അവാർഡുകളും എൻ‌ആർ‌ഐ / വിദേശികൾ / ഒ‌സി‌ഐകൾ ഒഴികെ) 120 ൽ കൂടരുത്.

അവാർഡ് ഒരു ശീർഷകത്തിന് തുല്യമല്ല, അവാർഡ് നൽകുന്നവരുടെ പേരിന്റെ സഫിക്‌സോ പ്രിഫിക്‌സോ ആയി ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയില്ല

ആരാണ് തീരുമാനിക്കുന്നത്

എല്ലാ വർഷവും പ്രധാനമന്ത്രി രൂപീകരിക്കുന്ന പത്മ അവാർഡ് കമ്മിറ്റിയുടെ മുമ്പിലാണ് പത്മ അവാർഡിനായി ലഭിക്കുന്ന എല്ലാ നാമനിർദ്ദേശങ്ങളും. മന്ത്രിസഭാ സെക്രട്ടറിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള പത്മ അവാർഡ് കമ്മിറ്റിയിൽ ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി, രാഷ്ട്രപതിയുടെ സെക്രട്ടറി, നാല് മുതൽ ആറ് വരെ പ്രമുഖർ എന്നിവരാണ് അംഗങ്ങൾ. സമിതിയുടെ ശുപാർശകൾ പ്രധാനമന്ത്രിക്കും രാഷ്ട്രപതിക്കും അംഗീകാരത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.

പത്മശ്രീ എന്നത് കല, വിദ്യാഭ്യാസം, സാഹിത്യം, ശാസ്ത്രം, കായികം, പൊതുസേവനം എന്നീ വിഷയങ്ങളിൽ മികവ് തെളിയിക്കുന്ന ഭാരതീയർക്ക് കേന്ദ്ര സർക്കാർ നൽകുന്ന ഒരു പുരസ്കാരമാണ്. പത്മം എന്ന സംസ്കൃതം വാക്കിന് താമര എന്നാണ് അർത്ഥം.

ഭാരതരത്നം, പത്മ വിഭൂഷൺ, പത്മഭൂഷൺ എന്നീ പുരസ്കാരങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ് ഭാരതീയർക്ക് കിട്ടാവുന്നതിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന പുരസ്കാരം ആണ് പത്മശ്രീ. ഒരു താമരയുടെ മുകളിലും താഴെയുമായി ദേവനാഗരി ലിപിയിൽ പത്മ എന്നും ശ്രീ എന്നും എഴുതിയ രീതിയിലാണ് ഈ പുരസ്കാരത്തിന്റെ രൂപകല്പന. ഈ പുരസ്കാരത്തിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലുമുള്ള ജ്യാമിതീയമായ രൂപങ്ങൾ വെങ്കലത്തിലാണ്. വെള്ള സ്വർണ്ണത്തിലാണ് മറ്റ് ഭാഗങ്ങൾ ചെയ്തിരിക്കുന്നത്.

1960-ൽ ഡോക്റ്റർ എം. ജി. രാമചന്ദ്രൻ ഈ പുരസ്കാരത്തിൽ ഉള്ള വാചകങ്ങൾ ഹിന്ദിയിൽ ആണെന്ന കാരണത്താൽ നിഷേധിച്ചിരുന്നു.

ഫെബ്രുവരി 2010 വരെ 2336 വ്യക്തികൾക്ക് ഈ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.