Jump to content

ദൗസ ജില്ല

Coordinates: 26°32′N 76°11′E / 26.54°N 76.19°E / 26.54; 76.19
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Dausa district
Location of Dausa district in Rajasthan
Location of Dausa district in Rajasthan
Coordinates (Dausa): 26°32′N 76°11′E / 26.54°N 76.19°E / 26.54; 76.19
CountryIndia
StateRajasthan
DivisionJaipur Division
HeadquartersDausa
വിസ്തീർണ്ണം
 • Total3,432 ച.കി.മീ.(1,325 ച മൈ)
ജനസംഖ്യ
 (2011)
 • Total1,634,409[1]
Demographics
 • Literacy68.16
 • Sex ratio905
സമയമേഖലUTC+05:30 (IST)
Major highwaysNational Highway 11 (NH-11)
Average annual precipitation459.8 mm
വെബ്സൈറ്റ്dausa.rajasthan.gov.in
ദൗസ ജില്ല

രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനത്തിലെ ഒരു ജില്ലയാണ് ദൗസ ജില്ല. 1991-ൽ ജില്ല രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടു. ജില്ലയുടെ ആസ്ഥാനം ദൗസ പട്ടണമാണ്.

  • വിസ്തീർണം - 3,432 ച.കി.മീ.
  • ജനസംഖ്യ: 13,16, 790 (2001);
  • ജനസാന്ദ്രത: 384/ച.കി.മീ. (2001).

അതിരുകൾ:

  • വടക്ക് ആൽവാർ ജില്ല
  • കിഴക്കും തെക്കും സവായ് ജില്ലയും മാധോപൂർ ജില്ലയും
  • പടിഞ്ഞാറ് ജയ്പൂർ ജില്ല.

ഭൂമിശാസ്ത്രം

[തിരുത്തുക]

ആരവല്ലി നിരകളുടെ തുടർച്ചയായ മലനിരകൾ (ഉയരം സു. 200 മീ.) ഈ ജില്ലയിലുണ്ട്. മണലും കാറ്റിനാൽ നിക്ഷേപിക്കപ്പെടുന്ന മണൽ മണ്ണും എക്കൽ മണ്ണും സമൃദ്ധമായി കാണപ്പെടുന്ന ഇവിടെ വനങ്ങൾ പൊതുവേ കുറവാണ്. ബൻഗംഗയും മോറെലുമാണ് പ്രധാന നദികൾ. ജയ്പൂർ നഗരത്തിന്റെ പ്രധാന ശുദ്ധജല സ്രോതസ്സാണ് ബൻഗംഗ നദി.

കൃഷിയും വ്യവസായവും

[തിരുത്തുക]

മുഖ്യമായും മഴയെ ആശ്രയിച്ചുള്ള കൃഷിയാണ് ജില്ലയിലേത്. ജലസേചനത്തിനുവേണ്ടി കുഴൽക്കിണറുകളെയും കനാലുകളെയും ആശ്രയിക്കുന്നതും വിരളമല്ല. ഗോതമ്പ്, ബാർലി, നിലക്കടല, ചോളം, പയറുവർഗങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ദൗസയിലെ മുഖ്യ വിളകളാണ്. കന്നുകാലി-കോഴി-പന്നി വളർത്തലിനും ജില്ലയുടെ ധനാഗമ മാർഗ്ഗത്തിൽ പ്രധാന സ്ഥാനമുണ്ട്. വ്യവസായ മേഖല വികസിതമല്ല. എന്നാൽ മാർബിൾ പ്രതിമകൾ, തുകൽ പാദരക്ഷകൾ, കാർപെറ്റുകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ നിർമ്മാണം, ബീഡി തെറുപ്പ് എന്നിവയെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ചില ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങൾ ജില്ലയിലുണ്ട്.

വിദ്യാഭ്യാസം

[തിരുത്തുക]

2001-ലെ കണക്കനുസരിച്ച് 62.75% ആയിരുന്നു ജില്ലയിലെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക്. ജനങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഹിന്ദി, രാജസ്ഥാനി എന്നീ ഭാഷകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

  • രാജകീയ സംസ്കൃത കോളജ്
  • സഞ്ജയ റ്റി.റ്റി. കോളജ്

എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ ഏതാനും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ ജില്ലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.

ജില്ലയിലെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
  • ദൗസകോട്ട
  • നീൽകണ്ഠ മഹാദിയോ ക്ഷേത്രം
  • മെഹന്തിപൂർ ബാലാജി ക്ഷേത്രം (ബിനോറി)
  • സോമനാഥ ക്ഷേത്രം
  • സഹജ്നാഥ ക്ഷേത്രം
  • ഗുപ്തേശ്വർ ക്ഷേത്രം
  • രഘുനാഥ്ജി ക്ഷേത്രം
  • ദുർഗാമാതാ ക്ഷേത്രം
  • പൌതാമാന ക്ഷേത്രം
  • സൂഫിവര്യനായ ഹസറത് ജമാൽ സാഹിബിന്റെ ദർഗ

എന്നിവയാണ് ജില്ലയിലെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങൾ. ഈ പ്രദേശത്തുനിന്ന് മധ്യകാലഘട്ടത്തിലേതെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ഗതാഗതം

[തിരുത്തുക]

പശ്ചിമ റെയിൽവേയിലെ മീറ്റർഗേജ് റെയിൽ ശൃംഖല ജില്ലയിൽ വിപുലമായ ഗതാഗത സൗകര്യങ്ങളൊരുക്കുന്നു. ഡൽഹി-അഹമ്മദാബാദ്, ആഗ്രാ-ജോധ്പൂർ പാതകളിലെ ഒരു മുഖ്യ പട്ടണമാണ് ദൗസ. ജില്ലയിലെ റോഡ് ഗതാഗത ശൃംഖലയും താരതമ്യേന വികസിതമാണ്. ദേശീയപാത -1 ദൗസയെ ജയ്പൂർ, ബിക്കാനീർ, ആഗ്ര എന്നീ നഗരങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. ജയ്പൂരാണ് ഏറ്റവും സമീപത്തുള്ള വിമാനത്താവളം.

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]
കടപ്പാട്: കേരള സർക്കാർ ഗ്നൂ സ്വതന്ത്ര പ്രസിദ്ധീകരണാനുമതി പ്രകാരം ഓൺലൈനിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മലയാളം സർ‌വ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിലെ ദൗസ എന്ന ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഈ ലേഖനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക് പകർത്തിയതിന് ശേഷം പ്രസ്തുത ഉള്ളടക്കത്തിന് സാരമായ മാറ്റങ്ങൾ വന്നിട്ടുണ്ടാകാം.
  1. "Name Census 2011, Dausa Handbook data" (PDF). censusindia.gov.in. 2016. Retrieved 28 February 2016.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ദൗസ_ജില്ല&oldid=3711286" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്