ഡോ. സഞ്ജയ രാജാറാം
Sanjaya Rajaram | |
|---|---|
 | |
| ജനനം | 1943 |
| മരണം | 17 February 2021 |
| ദേശീയത | Mexican |
| കലാലയം | |
| അറിയപ്പെടുന്നത് |
|
| പുരസ്കാരങ്ങൾ |
|
| ശാസ്ത്രീയ ജീവിതം | |
| പ്രവർത്തനതലം | Agronomy |
| സ്ഥാപനങ്ങൾ | |
| ഡോക്ടർ ബിരുദ ഉപദേശകൻ | Dr. Irvine Watson |
ഒരു ഇന്ത്യൻ വംശജനായ മെക്സിക്കൻ ശാസ്ത്രജ്ഞനും 2014-ലെ വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രൈസ് ജേതാവുമായിരുന്നു ഡോ. സഞ്ജയ രാജാറാം (1943–2021).[1][2] 51 രാജ്യങ്ങളിലായി പുറത്തിറക്കിയ 480 ഗോതമ്പ് ഇനങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നതിൽ നടത്തിയ ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണത്തിനാണ് അദ്ദേഹത്തിന് ഈ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചത്. ഹരിതവിപ്ലവത്തിന്റെ വിജയത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക ഗോതമ്പ് ഉൽപ്പാദനത്തിൽ 200 ദശലക്ഷം ടണ്ണിലധികം വർദ്ധനവിന് ഈ നവീകരണം കാരണമായി.[1] ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അദ്ദേഹത്തിന് പരമോന്നത സിവിലിയൻ ബഹുമതികളായ പത്മശ്രീ (2001)[3], പത്മഭൂഷൺ (2022) എന്നിവ നൽകി ആദരിച്ചു.[4]
ആദ്യകാല ജീവിതം, വിദ്യാഭ്യാസം, കുടുംബം[തിരുത്തുക]
സഞ്ജയ രാജാറാം 1943-ൽ ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ഉത്തർപ്രദേശിലെ വാരണാസി ജില്ലയിലെ റായ്പൂർ എന്ന ഒരു ചെറിയ കാർഷിക ഗ്രാമത്തിനടുത്താണ് ജനിച്ചത്. മാതാപിതാക്കളും ജ്യേഷ്ഠനും അനുജത്തിയും ഉൾപ്പെടെയുള്ള കുടുംബം അവരുടെ അഞ്ച് ഹെക്ടറിലെ ഗോതമ്പും അരിയും ചോളവും കൃഷിചെയ്ത് തുച്ഛമായ ഉപജീവനം നടത്തി. തന്റെ സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക സ്ഥാനത്തുള്ള മിക്ക കുട്ടികളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി, വിദ്യാഭ്യാസം തുടരാൻ മാതാപിതാക്കൾ അദ്ദേഹത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു, കൂടാതെ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടി മുഴുവൻ വാരണാസി ജില്ലയിലും ഒന്നാം റാങ്കുള്ള വിദ്യാർത്ഥിയായി.[5]
രാജാറാം ഗോരഖ്പൂർ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് കൃഷിയിൽ ബി.എസ്.സി. ന്യൂ ഡൽഹിയിലെ ഇന്ത്യൻ അഗ്രികൾച്ചറൽ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ (IARI) നിന്നുള്ള സസ്യപ്രജനനത്തിൽ എം.എസ്.സി. സിഡ്നി സർവകലാശാലയിൽ നിന്നും സസ്യപ്രജനനത്തിലും പിഎച്ച്.ഡി. എന്നിവ നേടി. 1964-ൽ ഐഎആർഐയിലായിരിക്കെ, പ്രൊഫ. എം എസ് സ്വാമിനാഥന്റെ കീഴിൽ സസ്യപ്രജനനത്തിലും ജനിതകശാസ്ത്രത്തിലും പഠനം നടത്തി.[5]
കരിയർ[തിരുത്തുക]
1969-ൽ രാജാറാം മെക്സിക്കോയിൽ ഗോതമ്പ് ബ്രീഡറായി ഇന്റർനാഷണൽ മൈസ് ആൻഡ് ഗോതമ്പ് ഇംപ്രൂവ്മെന്റ് സെന്ററിൽ (CIMMYT) ജോലി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. ശാസ്ത്രജ്ഞരായ നോർമൻ ബോർലോഗ്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഡെപ്യൂട്ടി കനേഡിയൻ ഗ്ലെൻ ആൻഡേഴ്‌സൺ എന്നിവരോടൊപ്പം എൽ ബറ്റാനിലെ (ടെക്‌സ്‌കോകോ ) പരീക്ഷണ ഗോതമ്പ് വയലുകളിലും മെക്സിക്കൻ നഗരങ്ങളായ ടോലൂക്ക, സിയുഡാഡ് ഒബ്രെഗൺ, സോനോറ എന്നിവിടങ്ങളിലും അദ്ദേഹം റിക്രൂട്ട് ചെയ്യപ്പെടുകയും ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. 1972-ൽ, 29-ആം വയസ്സിൽ അദ്ദേഹം CIMMYT-യുടെ ഡയറക്ടറായി.[5][6]
ഗ്ലോബൽ ഗോതമ്പ് പ്രോഗ്രാമിൽ 33 വർഷത്തിനുശേഷം, അതിൽ ഏഴുവർഷം ഡയറക്ടറായി രാജാറാം ഇന്റർനാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ അഗ്രികൾച്ചറൽ റിസർച്ച് ഇൻ ഡ്രൈ ഏരിയസിൽ (ICARDA) ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് ജീൻ മാനേജ്‌മെന്റ് ഡയറക്ടറായി ചേർന്നു, 2008-ൽ ഔദ്യോഗികമായി വിരമിച്ചു. തന്റെ വിശിഷ്ടമായ കരിയറിൽ, രാജാറാമിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഫലമായി 51 രാജ്യങ്ങളിലായി 480 ലധികം ഇനം ബ്രെഡ് ഗോതമ്പ് പുറത്തിറങ്ങി, അവ ലോകമെമ്പാടും 58 ദശലക്ഷം ഹെക്ടറിൽ കൂടുതൽ വളരുന്നു.[5]
നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് അഗ്രികൾച്ചറൽ സയൻസസിന്റെ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഫെലോ ആയ രാജാറാം,[7] ഗോതമ്പ് വികസനത്തിലും പ്രമോഷനിലും സ്പെഷ്യലൈസ് ചെയ്യുന്ന ഒരു ചെറിയ സ്വകാര്യ കമ്പനിയായ റിസോഴ്സ് സീഡ് മെക്സിക്കാനയുടെ ഉടമയും ഡയറക്ടറുമായിരുന്നു.[8]
2021 ഫെബ്രുവരി 17 ന് മെക്സിക്കോയിലെ സിയുഡാഡ് ഒബ്രെഗനിൽ വെച്ച് രാജാറാം കൊവിഡ്-19 ബാധിച്ച് മരിച്ചു.[9]
അവാർഡുകളും അംഗീകാരവും[തിരുത്തുക]
2022-ൽ സഞ്ജയ് രാജാറാമിന് ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിൽ നിന്ന് പത്മഭൂഷൺ ലഭിച്ചു, ഇത് ഇന്ത്യയിലെ മൂന്നാമത്തെ ഉയർന്ന സിവിലിയൻ ബഹുമതിയാണ്[4][10]
രചിച്ച കൃതികൾ[തിരുത്തുക]
- Singh, Ravi P.; Rajaram, Sanjaya (1992-02-01). "Genetics of adult-plant resistance of leaf rust in 'Frontana' and three CIMMYT wheats". Genome. Canadian Society for Molecular Biosciences (NRC). 35 (1): 24–31. doi:10.1139/g92-004. ISSN 0831-2796.
- Singh, Ravi P.; Ma, Hong; Rajaram, Sanjaya (1995). "Genetic Analysis of Resistance to Scab in Spring Wheat Cultivar Frontana". Plant Disease. American Phytopathological Society. 79 (3): 238. doi:10.1094/pd-79-0238. ISSN 0191-2917.
- 10 refs. CABD 20001009163.
- Rajaram, Sanjaya (2011-09-08). "Norman Borlaug: The Man I Worked With and Knew". Annual Review of Phytopathology. Annual Reviews. 49 (1): 17–30. doi:10.1146/annurev-phyto-072910-095308. ISSN 0066-4286.
- നോർമൻ ബോർലോഗിൽ ഉദ്ധരിച്ചത്
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.0 1.1 "2014 World Food Prize". worldfoodprize.org. Archived from the original on 1 July 2014. Retrieved 18 October 2014.
- ↑ World Food Prize https://www.worldfoodprize.org/index.cfm/87428/48273/the_world_food_prize_foundation_offers_tribute_to_2014_laureate_dr_sanjaya_rajaram
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 2017-10-19. Retrieved 21 July 2015.
- ↑ 4.0 4.1 "Padma Awards 2022: Complete list of recipients". mint (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2022-01-26. Retrieved 2022-01-26.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Shindler, Miriam (26 June 2014). "Former CIMMYT Global Wheat Program Director Wins 2014 World Food Prize". CIMMYT. Retrieved February 16, 2021.
- ↑ Mollins, Julie (30 October 2014). "Food security successes earn Sanjaya Rajaram World Food Prize". Thomson Reuters Foundation News.
- ↑ "NAAS Fellow". National Academy of Agricultural Sciences. 2016. Retrieved 6 May 2016.
- ↑ "Feeding the World: Profile of a World Food Prize Winner". American Society of Agronomy. Archived from the original on 2014-11-07. Retrieved 7 November 2014.
- ↑ Trethowan, Richard (2021-03-03). "Scientist boosted global wheat yield with disease-resistant varieties". The Sydney Morning Herald (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-03-05.
- ↑ Service, Tribune News. "10 foreigners among Padma awardees". Tribuneindia News Service (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2022-01-26.