ജിമെയിൽ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
ജിമെയിൽ
Gmail icon (2020).svg
വിഭാഗം
വെബ് മെയിൽ
ലഭ്യമായ ഭാഷകൾ105 ഭാഷകൾ
ഉടമസ്ഥൻ(ർ)ഗൂഗിൾ
യുആർഎൽ
അലക്സ് റാങ്ക്Increase 2948 (ഓഗസ്റ്റ് 2019)[1]
അംഗത്വംആവശ്യമാണ്
ഉപയോക്താക്കൾ1 .4 ബില്ല്യൻ (ഏപ്രില്2018)
ആരംഭിച്ചത്ഏപ്രിൽ 1, 2004; 19 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് (2004-04-01)
നിജസ്ഥിതിഓൺലൈൻ
ഉള്ളടക്കത്തിൻ്റെ അനുമതിപത്രം
പ്രൊപ്രൈടെറി
പ്രോഗ്രാമിംഗ് ഭാഷജാവ , ജാവസ്ക്രിപ്റ്റ്, അജാക്സ് (യു ഐ)[2]

ഗൂഗിൾ നൽകുന്ന ഒരു സൗജന്യ ഇമെയിൽ സേവനമാണ് ജിമെയിൽ. 2019 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് ലോകത്താകമാനം 1.5 ബില്ല്യൺ സജീവ ഉപയോക്താക്കളുണ്ട്.[3] ഒരു ഉപയോക്താവ് സാധാരണയായി ഒരു വെബ് ബ്രൗസറിലോ ഔദ്യോഗിക മൊബൈൽ അപ്ലിക്കേഷനിലോ ജിമെയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുവാൻ സാധിക്കുന്നു. യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം, ജർമ്മനി എന്നീ രാജ്യങ്ങളിൽ ഗൂഗിൾ മെയിൽ എന്നാണ് ഈ സേവനം ഔദ്യോഗികമായി അറിയപ്പെടുന്നത്. വെബ് മെയിൽ ആയോ പോപ്പ് 3, ഐമാപ്പ്(IMAP) പ്രോട്ടോക്കോൾ ഉപയോഗിച്ചോ ജിമെയിൽ ഉപയോഗിക്കാം. ലോകത്ത് ഏറ്റവുമധികം ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഇ-മെയിൽ സേവനങ്ങളിലൊന്നാണ് ജിമെയിൽ.[4]

2004 ൽ സമാരംഭിച്ചപ്പോൾ, ജിമെയിൽ ഒരു ഉപയോക്താവിന് ഒരു ജിഗാബൈറ്റ് സംഭരണ ശേഷി നൽകി, അത് അക്കാലത്ത് എതിരാളികളേക്കാൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്തതിനെക്കാൾ വളരെ കൂടുതലാണ്. ഇന്ന്, 15 ജിഗാബൈറ്റ് സംഭരണവുമായാണ് ഈ സേവനം നൽകുന്നത്. ഉപയോക്താക്കൾക്ക് അറ്റാച്ചുമെന്റുകൾ ഉൾപ്പെടെ 50 മെഗാബൈറ്റ് വരെ വലുപ്പമുള്ള ഇമെയിലുകൾ സ്വീകരിക്കാൻ കഴിയും, അതേസമയം 25 മെഗാബൈറ്റ് വരെ ഇമെയിലുകൾ അയയ്ക്കാൻ കഴിയും. വലിയ ഫയലുകൾ അയയ്‌ക്കുന്നതിന്, ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഗൂഗിൾ ഡ്രൈവിൽ നിന്ന് ഫയലിലേക്ക് സന്ദേശത്തിലേക്ക് ചേർക്കാൻ കഴിയും. ജിമെയിലിന് ഒരു തിരയൽ-അധിഷ്‌ഠിത ഇന്റർഫേസും ഇന്റർനെറ്റ് ഫോറത്തിന് സമാനമായ "കോൺവർസേഷൻ വ്യൂ" ഉണ്ട്. അജാക്സിനെ നേരത്തേ സ്വീകരിച്ചതിലൂടെ വെബ്‌സൈറ്റ് ഡവലപ്പർമാർക്കിടയിൽ ഈ സേവനം ശ്രദ്ധേയമാണ്. 2004 ഏപ്രിൽ 1-ന്‌ ആണ്‌ ഇതിന്റെ ബീറ്റാ വേർഷൻ പുറത്തുവിട്ടത്. [5] നിലവിലുള്ള ഉപയോക്താക്കളുടെ ക്ഷണം മുഖേന മാത്രമേ ആദ്യകാലത്ത് പുതിയ അക്കൌണ്ട് തുറക്കാൻ പറ്റുമായിരുന്നുള്ളൂ. 2007 ഫെബ്രുവരി 7-ന്‌ ഇത് മാറ്റി ആർക്കും അക്കൌണ്ട് തുറക്കാം എന്ന രീതിയിലാക്കി.ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഐഒഎസ് അപ്പ്ലിക്കേഷനുകൾ വഴിയും ജിമെയിൽ സേവനങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കി.

സ്‌പാമും മാൽവെയറും ഫിൽട്ടർ ചെയ്യുന്നതും ഇമെയിലുകൾക്ക് അടുത്തായി കോൺടെക്സ്-സെൻസിറ്റീവ് പരസ്യങ്ങൾ ചേർക്കുന്നതും ഉൾപ്പെടെ ഒന്നിലധികം ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഗൂഗിൾ മെയിൽ സെർവറുകൾ സ്വപ്രേരിതമായി ഇമെയിലുകൾ സ്കാൻ ചെയ്യുന്നു. പരിധിയില്ലാത്ത ഡാറ്റ നിലനിർത്തൽ, മൂന്നാം കക്ഷികളുടെ നിരീക്ഷണ സൗകര്യം, മറ്റ് ഇമെയിൽ ദാതാക്കളുടെ ഉപയോക്താക്കൾ ജിമെയിൽ വിലാസങ്ങളിലേക്ക് ഇമെയിലുകൾ അയയ്ക്കുമ്പോൾ നയങ്ങളോട് യോജിക്കാത്ത രീതിയിൽ ഗൂഗിൾ മാറാനുള്ള സാധ്യത എന്നിവ കാരണം ഈ പരസ്യ പരിശീലനത്തെ സ്വകാര്യത അഭിഭാഷകർ(privacy advocates) ഗണ്യമായി വിമർശിച്ചു. മറ്റ് ഗൂഗിൾ ഡാറ്റ ഉപയോഗവുമായി വിവരങ്ങൾ സംയോജിപ്പിച്ച് സ്വകാര്യത കുറയ്ക്കുന്ന അതിന്റെ നയങ്ങൾ കാരണം കമ്പനിയുടെ പ്രശ്നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വ്യവഹാരങ്ങൾക്ക് വിധേയമാകുന്ന വിഷയമാണിത്. ഇമെയിൽ ഉപയോക്താക്കൾ അവരുടെ ഇമെയിലുകൾ യാന്ത്രിക പ്രോസസ്സിംഗിന് വിധേയമാകണമെന്ന് "നിർബന്ധമാണ്" എന്ന് ഗൂഗിൾ പ്രസ്താവിക്കുകയും വംശം, മതം, ലൈംഗിക ആഭിമുഖ്യം, ആരോഗ്യം അല്ലെങ്കിൽ സാമ്പത്തികമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രസ്താവനകൾ തുടങ്ങിയ സെൻസിറ്റീവ് സന്ദേശങ്ങൾക്ക് അടുത്തായി പരസ്യങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് സേവനം വിട്ടുനിൽക്കുന്നുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. പരസ്യ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സന്ദർഭോചിതമായ ജിമെയിൽ ഉള്ളടക്കം ഉപയോഗിക്കുന്നത് അവസാനിപ്പിക്കുന്നതായി 2017 ജൂണിൽ ഗൂഗിൾ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും, മാത്രമല്ല മറ്റ് സേവനങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ച ഡാറ്റയെ ആശ്രയിച്ച് മുന്നോട്ട് പോകുമെന്ന് അറിയിച്ചു.[6]

പ്രത്യേകതകൾ[തിരുത്തുക]

സംഭരണം[തിരുത്തുക]

  1. 2004 ഏപ്രിൽ ഒന്നിന്, ഒരു ജിഗാബൈറ്റ് (ജിബി) സംഭരണ ഇടം ഉപയോഗിച്ച് ജിമെയിൽ സമാരംഭിച്ചു, അക്കാലത്ത് ഈ സംഭരണ ശേഷി വാഗ്ദാനം ചെയ്ത ജിമെയിൽ എതിരാളികളേക്കാൾ ബഹുദൂരം മുന്നിലാണ്.[7]
  2. ജിമെയിലിന്റെ ഒന്നാം വാർഷികമായ 2005 ഏപ്രിൽ 1-ന് പരിധി രണ്ട് ജിഗാബൈറ്റ് സംഭരണവുമായി ഇരട്ടിയാക്കി. ഗൂഗിൾ "ആളുകൾക്ക് എന്നെന്നേക്കുമായി കൂടുതൽ ഇടം നൽകുന്നത് തുടരുമെന്ന്" ജിമെയിലിന്റെ പ്രൊഡക്റ്റ് മാനേജുമെന്റ് ഡയറക്ടർ ജോർജ്ജ് ഹാരിക്ക് പ്രസ്താവിച്ചു.[8]
  3. ഗൂഗിൾ ഡ്രൈവ് സമാരംഭിക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി ജിമെയിലിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള സംഭരണം 7.5 ൽ നിന്ന് 10 ജിഗാബൈറ്റായി 2012 ഏപ്രിൽ 24 ന് ഗൂഗിൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു.[9]
  4. 2013 മെയ് 13 ന്, ജിമെയിൽ, ഗൂഗിൾ ഡ്രൈവ്, ഗൂഗിൾ+ ഫോട്ടോസ് എന്നിവയിലുടനീളം സ്റ്റോറേജിന്റെ ലയനം ഗൂഗിൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു, മൂന്ന് സേവനങ്ങളിൽ 15 ജിഗാബൈറ്റ് സംഭരണം ഉപയോഗിക്കൂവാൻ ഉപയോക്താക്കളെ അനുവദിക്കുന്നു.[10][11]
  5. ഓഗസ്റ്റ് 15, 2018 ന് ഗൂഗിൾ പ്രതിമാസ സബ്സ്ക്രിപ്ഷൻ പ്ലാനിലൂടെ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് അധിക സംഭരണത്തിനായി പണമടയ്ക്കാവുന്ന രീതി ഗൂഗിൾ വൺ, ജിമെയിൽ, ഗൂഗിൾ ഡ്രൈവ്, ഗൂഗിൾ ഫോട്ടോസ് എന്നിവയിൽ നൽകിയിരിക്കുന്നു. 2021 വരെ, 15 ജിഗാബൈറ്റ് വരെ സംഭരണം ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്, കൂടാതെ വ്യക്തിഗത ഉപയോഗത്തിനായി 2 ടെറാബൈറ്റ് സംഭരണശേഷി വരെ കിട്ടാൻ പണമടച്ചുള്ള പ്ലാനുകൾ ലഭ്യമാണ്.[12]

ഇന്റർഫേസ്[തിരുത്തുക]

ലളിതമായ ഒരു വെബ് ഇന്റർഫേസ് ജിമെയിൽ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു, വോയ്സ് ചാറ്റ് വീഡിയോ ചാറ്റ്, ടെക്സ്റ്റ് ചാറ്റ് മുതലായവ ചെയ്യുന്നതിനും ഇതിൽ സൗകര്യമുണ്ട്. മലയാളം തുടങ്ങി കറെയേറെ ഭാഷകൾ അനായാസം കൈകാര്യം ചെയ്യാം, എല്ലാ മെയിലുകളും സെലക്ട് ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യം, വോയ്സ് മെയിൽ വായിക്കാനുള്ള സൗകര്യം, ചിത്രങ്ങൾ അടങ്ങിയ പരസ്യങ്ങൾ ഇല്ല തുടങ്ങിയ പല ഗുണങ്ങളും ഗൂഗിൾ മെയിലിനുണ്ട്. ഉപയോഗിക്കുന്ന ഇന്റർനെറ്റ് കണക്ഷൻ വേഗത ഉള്ളതല്ലെങ്കിൽ ചാറ്റ് സം‌വിധാനം ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിച്ചേക്കില്ല. നിലവിൽ 7 ഗിഗാബൈറ്റ്സിലേറെ സംഭരണസ്ഥലം ജിമെയിൽ സൗജന്യമായി നൽകുന്നുണ്ട്. ഇത് ദിവസേന വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[13]

പോപ്പ് 3, ഐമാപ്പ്(IMAP) പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനാലും ഇവ സൗജന്യമായി ഉപയോക്താക്കൾക്ക് നൽകുന്നതിനാലും തണ്ടർബേർഡ്, ഔട്ട്ലുക്ക്, തുടങ്ങിയ ഇ-മെയിൽ ക്ലൈയന്റ് സോഫ്റ്റ്‌വെയറുകൾ വഴി ജിമെയിൽ സേവനം ഉപയോഗിക്കുവാൻ സാധിക്കുന്നു.

ജിമെയിൽ ലാബ്സ്[തിരുത്തുക]

ജിമെയിൽ ലാബ്സ്

ജിമെയിൽ സേവനത്തിന്റെ ഒരു പരീക്ഷണശാലയാണ് ജിമെയിൽ ലാബ്സ്. പുതിയ സൗകര്യങ്ങൾ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ലാബ്സിൽ പരീക്ഷിച്ചു നോക്കാവുന്നതാണ്. ജൂൺ 5, 2008 മുതലാണ് ഇങ്ങനെ ഒരു വിഭാഗം ജിമെയിലിനുള്ളിൽ പ്രവർത്തിച്ചു തുടങ്ങിയത്.

സ്വതേയുള്ള കീബോർഡ് കുറുക്കുവഴികൾക്കു പുറമേ സ്വന്തമായി ഇവ ക്രമീകരിക്കുവാനുള്ള സൗകര്യം, ചില നേരമ്പോക്ക് കളികൾ, യൂറ്റ്യൂബിൽ ഉള്ള ചലച്ചിത്രങ്ങൾ, പിക്കാസ വെബ് ആൽബങ്ങളിലുള്ള ചിത്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയുടെ ലിങ്ക് ആരെങ്കിലും അയച്ചു തന്നാൽ അത് മെയിലിനുള്ളിൽ വച്ചു തന്നെ കാണുവാനുള്ള സൗകര്യം എന്നിങ്ങനെ കുറേയേറെ പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള പ്രയോഗങ്ങൾ ലാബ്സിൽ കാണാം. ഇവ പ്രശ്നങ്ങൾ കൂടാതെ പ്രവർത്തിക്കുകയും, ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഇഷ്ടമാവുകയും, കൂടുതൽ ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുവാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്താൽ ജിമെയിലിന്റെ സ്വതേയുള്ള സൗകര്യങ്ങളായി മാറും.

ജിമെയിൽ ലാബ്സിലുള്ള സൗകര്യങ്ങൾ എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും " മാറുകയോ,തകരുകയോ അല്ലെങ്കിൽ‌ അപ്രത്യക്ഷമാകുകയോ ചെയ്യാം " എന്ന മുന്നറിയിപ്പും ഉണ്ട്

ജിമെയിൽ മൊബൈൽ[തിരുത്തുക]

ജിമെയിൽ സേവനത്തിന്റെ മൊബൈൽ ഫോണുകൾക്കുവേണ്ടിയുള്ള പതിപ്പാണ് "ജിമെയിൽ മൊബൈൽ". ഇതും ഒരു സൗജന്യ സേവനമായി ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ലഭിക്കുന്നു. മൊബൈൽ ഉപകരണങ്ങളായ സെൽഫോണുകൾ, സ്മാർട്ട്ഫോണുകൾ തുടങ്ങിയവയിൽ നിന്നും ജിമെയിൽ സേവനം ഉപയോഗിക്കാൻ ജിമെയിൽ മൊബൈൽ സഹായിക്കുന്നു. ഡിസംബർ 16, 2005ലാണ് ഈ സേവനം ഗൂഗിൾ തുടങ്ങിയത്. മൊബൈൽ ഉപകരണങ്ങളുടെ ചെറിയ സ്‌ക്രീനുകളിൽ വളരെ എളുപ്പത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുവാൻ പാകത്തിലാണ് ഇതിന്റെ രൂപകല്പന.

ജിമെയിൽ മൊബൈൽ സേവനം ഉപയോഗിക്കുവാൻ ആവശ്യമായ കാര്യങ്ങൾ-

  • ഇന്റർനെറ്റ് ലഭ്യതയുള്ള മൊബൈൽ ഉപകരണം, വാപ് (WAP) പിന്തുണയ്ക്കുന്ന വെബ് ബ്രൗസർ.
  • ഈ ബ്രൗസർ എക്സ്.എച്.റ്റി.എം.എൽ (XHTML) കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ശേഷിയുള്ളതായിരിക്കണം.
  • കുക്കികൾ ഉപയോഗിക്കുവാനുള്ള സൗകര്യം ബ്രൗസറും, മൊബൈൽ ഇന്റർനെറ്റ് സേവനദാതാവും നൽകിയിരിക്കണം.
  • എസ്.എസ്.എൽ (SSL) വഴിയുള്ള വിനിമയം സാധ്യമായിരിക്കണം.

സാങ്കേതിക പ്രശ്നങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

ജിമെയിൽ സേവനം 2009 ഫെബ്രുവരി 24-ന്‌ ഏതാണ്ട് രണ്ട് മണിക്കൂറോളം തകരാറിലായി. ഇത് കൂടുതലായി ബാധിച്ചത് യൂറോപ്പിലും ഇന്ത്യയിലുമായിരുന്നു.[14] ഇതുമൂലം നിരവധി ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ജി മെയിൽ സേവനം ഉപയോഗിക്കുവാൻ കഴിയാതായി. ഇതേ മൂലം ഉപയോക്താകൾക്കുണ്ടായ അസൗകര്യങ്ങൾ പരിഗണിച്ച്, ജിമെയിലിന്റെ സൈറ്റ് റിയലബിലിറ്റി മാനേജർ അസാസിയോ ക്രൂസ് പിന്നീട് ക്ഷമാപണം നടത്തി[15]

2011 ഫെബ്രുവരി 28-നുണ്ടായ സാങ്കേതികപ്രശ്നം മൂലം നിരവധി ഉപയോക്താക്കളുടെ ഇൻബോക്സ് മൊത്തത്തിൽ ശൂന്യമായി. ഏതാണ്ട് ഒന്നരലക്ഷത്തോളം ഉപയോക്താക്കളെ ഈ പ്രശ്നം ബാധിച്ചു.[16]

പുറമെ നിന്നുള്ള കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

അവലംബം[തിരുത്തുക]

  1. "gmail.com Traffic Statistics". Alexa Internet. Amazon.com. മൂലതാളിൽ നിന്നും 2019-08-31-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് ഓഗസ്റ്റ് 31, 2019.
  2. Siegler, MG (March 14, 2010). "The Key To Gmail: Sh*t Umbrellas". TechCrunch. AOL. ശേഖരിച്ചത് November 25, 2016.
  3. Petrova (October 26, 2019). "Gmail dominates consumer email with 1.5 billion users". CNBC.com. മൂലതാളിൽ നിന്നും November 17, 2019-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് November 19, 2019.
  4. "Email and webmail statistics". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2007-03-16-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 9 ഒക്ടോബർ 2011.
  5. "ഗൂഗിൾ ഈമെയിൽ സേവനം തുടങ്ങിയതിനെപ്പറ്റി എംഎസ്‌എൻബിസി.കോമിൽ വന്ന വാർത്ത" (ഭാഷ: ഇംഗ്ലീഷ്). എംഎസ്‌എൻബിസി. ശേഖരിച്ചത് 17-11-2009. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  6. Bergen, Mark (June 23, 2017). "Google Will Stop Reading Your Emails for Gmail Ads". Bloomberg Technology. Bloomberg L.P. മൂലതാളിൽ നിന്നും June 23, 2017-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.(subscription required)
  7. Singer, Michael (March 31, 2004). "Google Testing Free Webmail". Internet News. മൂലതാളിൽ നിന്നും December 23, 2016-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  8. Kuchinskas, Susan (April 1, 2005). "Endless Gmail Storage". Internet News. മൂലതാളിൽ നിന്നും April 28, 2016-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  9. Behrens, Nicholas (April 24, 2012). "Gmail, now with 10 GB of storage (and counting)". Official Gmail Blog. മൂലതാളിൽ നിന്നും October 31, 2016-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  10. Bavor, Clay (May 13, 2013). "Bringing it all together: 15 GB now shared between Drive, Gmail, and Google+ Photos". Google Drive Blog. മൂലതാളിൽ നിന്നും December 30, 2017-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  11. Petkov, Jason (May 13, 2013). "15GB of Free Storage, Thanks Google!". W3Reports. മൂലതാളിൽ നിന്നും October 27, 2018-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  12. "Pricing guide". മൂലതാളിൽ നിന്നും September 16, 2018-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് October 27, 2018.
  13. "ജിമെയിൽ ഹോം പേജ്". ശേഖരിച്ചത് 9 ഒക്ടോബർ 2011.
  14. "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2009-02-27-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2009-02-25.
  15. "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". മൂലതാളിൽ നിന്നും 2009-02-27-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 2009-02-25.
  16. Andrew R Hickey (2011 ജൂലൈ 5). "Google Gmail". The 10 Biggest Cloud Outages Of 2011 (So Far) (ഭാഷ: ഇംഗ്ലീഷ്). സി.ആർ.എൻ. മൂലതാളിൽ നിന്നും 2016-03-05-ന് ആർക്കൈവ് ചെയ്തത്. ശേഖരിച്ചത് 9 ഒക്ടോബർ 2011. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help)
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ജിമെയിൽ&oldid=3775966" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്