കൊയ്ലി ദേവി
കൊയ്ലി ദേവി कोइली देवी | |
|---|---|
| ജന്മനാമം | രാധ ബാസ്നെറ്റ് |
| ജനനം | സെപ്റ്റംബർ 1929 ചിസാപാനി ഗാഡി, മക്വാൻപൂർ, നേപ്പാൾ |
| മരണം | 2007 കാഠ്മണ്ഢു, നേപ്പാൾ |
| തൊഴിൽ(കൾ) | ഗായിക |
നേപ്പാളി സംഗീത വ്യവസായത്തിലെ ആദ്യത്തെ ഗാനരചയിതാവും ഗായികയും സംഗീതജ്ഞയുമാണ് കൊയ്ലി ദേവി മാത്തേമ (സി. 1929-2007). കുയിൽ എന്ന പേരിലും കൊയ്ലി അറിയപ്പെട്ടു. കൊയ്ലി എന്ന നേപ്പാളി പദത്തിന്റെ അർത്ഥത്തിൽ നിന്നാണ് ഈ പേര് വന്നത്. മധുരവും മൃദുലവുമായ ശബ്ദത്തിന് പേരുകേട്ട കുയിലിന്റെ ശബ്ദം പോലെയാണ് കൊയ്‍ലിയുടെ ശബ്ദം എന്നതും ഈ വിശേഷണത്തിന് കാരണമായി. അമ്മായിയുടെ സഹായത്തോടെ 11 വയസുള്ളപ്പോൾ സിംഗ് സംഷർ ജെബിആറിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ സഹായിയായി പ്രവേശിച്ചു. അവളുടെ സ്വരമാധുരമായ ശബ്ദം കേട്ടതിനുശേഷം അദ്ദേഹം അവളെ കൊയ്ലി എന്ന് വിളിച്ചു, അതിനുശേഷം അവൾ കൊയിലി ദേവി എന്നറിയപ്പെട്ടു. സിംഗ ദർബാറിൽ അവർ പാടുകയും നൃത്തം ചെയ്യുകയും ചെയ്തിരുന്നു. 2007 ൽ രാജ്യത്ത് ജനാധിപത്യം സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം റേഡിയോ നേപ്പാളിൽ ഒരു സ്വതന്ത്ര ഗായികയായി. പ്രൊഫഷണൽ ഗായകരായി മാറിയ നേപ്പാളി ഗായകരുടെ ആദ്യ തലമുറയിൽ പെട്ടയാളാണ് കൊയ്ലി. കൊയ്ലി ആലപിച്ച ഗാനങ്ങൾ രാജ്യത്തുടനീളം നിരവധി സിനിമകളിലും നാടകങ്ങളിലും ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. [1] [2]
സ്വകാര്യ ജീവിതം[തിരുത്തുക]
മക്വാൻപൂർ ജില്ലയിലെ ചിസാപാനി ഗാഡിയിലെ നിലം ബാസ്‌നെറ്റിന്റെയും രമ്പഹദൂർ ബസ്‌നെറ്റിന്റെയും മകളായ രാധ ബസ്‌നെറ്റ് ആണ് കൊയ്ലി ദേവിയായത്. ആദ്യകാലത്തെ പേര് രാധയാണെങ്കിലും, ചെറുതായിരിക്കുമ്പോൾ അവൾ പന്താരി എന്നറിയപ്പെട്ടു. കാഠ്മണ്ഡുവിലെ മഖാൻ ടോളിലെ ഒരു പ്രാദേശിക സ്കൂളിൽ ചേരുന്നതിന് അവൾ അതേ പേര് ഉപയോഗിച്ചു. ഒരു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അമ്മ മരിച്ചു. അഞ്ചാം വയസ്സിൽ അമ്മായി (പിതാവിന്റെ സഹോദരി) യോടൊപ്പം കാഠ്മണ്ഡുവിലേക്ക് പോയി. അവിടെ അവൾ സംഗീതവും പഠിച്ചു. അമ്മായിയുടെ സഹായത്തോടെ 11 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ സിംഗ് സംഷർ ജെബിആറിന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ സഹായിയായി പ്രവേശിച്ചു. അവളുടെ സ്വരമാധുരമായ ശബ്ദം കേട്ടതിനുശേഷം അദ്ദേഹം അവളെ കൊയ്ലി എന്ന് വിളിച്ചു, അതിനുശേഷം അവൾ കൊയിലി ദേവി എന്നറിയപ്പെട്ടു. [3]
പ്രൊഫഷണൽ ജീവിതവും പുരസ്കാരങ്ങളും[തിരുത്തുക]
സിംഗ ദർബാറിൽ അവർ പാടുകയും നൃത്തം ചെയ്യുകയും ചെയ്തിരുന്നുവെങ്കിലും 2007 ൽ ജനാധിപത്യം സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം റേഡിയോ നേപ്പാളിൽ ഒരു സ്വതന്ത്ര ഗായികയായി മാറി, അവിടെ കൊയ്‍ലിയുടെ സംഗീത ജീവിതം ആരംഭിച്ചു. 1950 ൽ റെക്കോർഡുചെയ്‌ത അവളുടെ ആദ്യ ഗാനമാണ് "സൻസാർകോ ജമേല ലഗ്ഡാചാ യോ മേള". ആധുനികവും ദേശസ്‌നേഹപരവുമായ ഗാനങ്ങൾ, സേവാ, സമർപാൻ തുടങ്ങിയ ആൽബങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 4,000-ത്തിലധികം ഗാനങ്ങൾക്ക് അവർ ശബ്ദം നൽകി.
റേഡിയോ നേപ്പാളിലെ മികച്ച സംഗീതജ്ഞ അവാർഡ്, സുഭ റയാഭിസെക് പടക്, ഗോർഖ ദക്ഷിണ ബാഹു വി, ചിന്നലത മ്യൂസിക് അവാർഡ് എന്നിവയും അവർക്ക് ലഭിച്ചു. കൊയ്ലി ഗാനരചയിതാവായും സംഗീതജ്ഞയായും അറിയപ്പെട്ടു. "ജാഹി റ ജൂഹി ഫുൾ മാല ഗാൻസി ഡുവൈലെ ലോഞ്ച", "ജിന്ദഗി ഭാരി നാച്ചുട്ടിൻ ഗാരി സൈനോ ജോഡൗൻല" തുടങ്ങിയ ജനപ്രിയ ഗാനങ്ങൾ അവർ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. [4]
2007 ഡിസംബർ 21 ന് 78 വയസ്സുള്ള കൊയ്ലി ദേവി മാത്തേമ കാഠ്മണ്ഡുവിൽ അന്തരിച്ചു. [2]
അവലംബങ്ങൾ[തിരുത്തുക]
- ↑ "Personality Of the Week: Koili Devi Mathema". Nepali Radio Texas. 18 January 2012. Retrieved 11 December 2016.
- ↑ 2.0 2.1 "Singing legend Koili Devi dies at 78". The Himalayan. 22 December 2007. Retrieved 11 December 2016.
- ↑ "Koili Devi, singer with the cuckoo voice". Archived from the original on 2018-12-06. Retrieved 6 December 2018.
- ↑ "Singing legend Koili Devi dies at 78". The Himalayan Times. 21 December 2007. Retrieved 6 December 2018.