കിങ്ക്രി ദേവി
ഒരു ഇന്ത്യൻ ആക്ടിവിസ്റ്റും പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയുമായിരുന്നു കിങ്ക്രി ദേവി (30 ജനുവരി 1925 - 30 ഡിസംബർ 2007), അവരുടെ ജന്മനാടായ ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ അനധികൃത ഖനനത്തിനും ക്വാറിക്കുമെതിരായ യുദ്ധത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ്. അവർക്ക് എഴുതാനും വായിക്കാനും അറിയില്ലായിരുന്നു. കൂടാതെ മരണത്തിന് ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് അവരുടെ പേരിൽ ഒപ്പിടാൻ അവർ പഠിച്ചു.[1]
അവരുടെ ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ പേരിൽ അവർ പ്രശസ്തയായി. പിന്നീട് ഒരു പഞ്ചാബി പത്രത്തിൽ നിന്ന് അവരുടെ ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണം വായിച്ചതിന് ശേഷം പിന്നീട് ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ യുഎസ് ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു ചാരിറ്റി സംഘടനയാണ് ഇത് ഒടുവിൽ ലഘൂകരിച്ചത്.[2]
ശൈശവത്തിന്റെ പ്രാരംഭദശയിൽ[തിരുത്തുക]
1925-ൽ സിർമൗർ ജില്ലയിലെ ഘടോൺ ഗ്രാമത്തിലാണ് ദേവി ജനിച്ചത്.[1][2] അവരുടെ പിതാവ് ദളിത് അല്ലെങ്കിൽ തൊട്ടുകൂടാത്ത ജാതിയിൽ പെട്ട ഒരു ഉപജീവന കർഷകനായിരുന്നു.[1] കുട്ടിക്കാലത്ത് തന്നെ ഒരു വേലക്കാരിയായി ജോലി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയ അവർ 14-ആം വയസ്സിൽ കൂലിപ്പണിക്കാരനായ ഷാമു റാമിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു.[1] അവർക്ക് 22 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ റാം ടൈഫോയ്ഡ് ബാധിച്ച് മരിച്ചു. അവർ ഒരു ഗോത്രത്തിലാണ് ജനിച്ചത്.[1]
തന്റെ പുതിയ ജോലിയിൽ തൂപ്പുകാരിയായി ജോലി ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ, ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ മലനിരകളുടെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ വൻതോതിൽ ഖനനം നടക്കുന്നതും ജലവിതരണം തകരാറിലാക്കുകയും നെൽവയലുകൾ നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് ദേവിയുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടു.[1]ഈ ഘട്ടത്തിൽ ദേവി ഖനനം സ്വയം ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു.[1]
ആക്ടിവിസം[തിരുത്തുക]
പീപ്പിൾസ് ആക്ഷൻ ഫോർ പീപ്പിൾ ഇൻ നീഡ് എന്ന പ്രാദേശിക സന്നദ്ധ സംഘടന, 48 ഖനി ഉടമകൾക്കെതിരെ [ഷിംല] ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപര്യ കേസ് ഫയൽ ചെയ്തപ്പോൾ ദേവിയെ പിന്തുണച്ചു.[1] ചുണ്ണാമ്പുകല്ല് ഖനനത്തിൽ ഖനനക്കാർ അശ്രദ്ധ കാണിക്കുന്നുവെന്ന് അവർ ആരോപിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും അവർക്കെതിരായ എല്ലാ ആരോപണങ്ങളും സംഘം നിഷേധിച്ചു. അവർ അവരെ ബ്ലാക്ക് മെയിൽ ചെയ്യുകയാണെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു.[1]
അവരുടെ സ്യൂട്ടിന് ഫലത്തിൽ യാതൊരു പ്രതികരണവും ലഭിച്ചില്ല, അതിനാൽ ദേവി കോടതിക്ക് പുറത്ത് 19 ദിവസത്തെ നിരാഹാര സമരം നടത്തി.[1] കോടതി ഈ പ്രശ്നം ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിച്ചപ്പോൾ ദേവി ഒരു ദേശീയ സെലിബ്രിറ്റിയായി മാറിയിരുന്നു.[1] 1987-ൽ കോടതി ഖനനം നിർത്തിവയ്ക്കാൻ ഉത്തരവിടുകയും അവരുടെ പ്രിയപ്പെട്ട കുന്നുകളിൽ സ്ഫോടനം നടത്തുന്നതിന് നിരോധനം ഏർപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.[1] ഖനി ഉടമകൾ സുപ്രീം കോടതിയിൽ അപ്പീൽ നൽകി. 1995 ജൂലൈയിൽ അവർ അവരുടെ അപ്പീൽ നിരസിച്ചു.[1] അന്നത്തെ പ്രഥമ വനിത ഹിലാരി ക്ലിന്റൺ അവരുടെ താൽപ്പര്യം സ്വീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ ബീജിംഗിൽ നടന്ന അന്താരാഷ്ട്ര വനിതാ സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ദേവിയെ ക്ഷണിച്ചു.[1]ചടങ്ങുകളുടെ തുടക്കത്തിൽ നിലവിളക്ക് കൊളുത്താൻ അവളോട് ആവശ്യപ്പെടുകയും താൻ പോരാടുന്ന കാരണത്തെക്കുറിച്ചും സാധാരണക്കാർക്ക് എങ്ങനെ സ്വാധീനം ചെലുത്താമെന്നും സംസാരിച്ചു.[1]
സുപ്രീം കോടതിയുടെ വിധി ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും കുറഞ്ഞ തോതിൽ ആണെങ്കിലും, കുന്നുകളിലും വനസംരക്ഷണ മേഖലകളിലും അനധികൃത ഖനനം തുടർന്നുകൊണ്ടിരുന്നു.[1] പാരിസ്ഥിതികവാദത്തിനുപുറമെ, ദേവിയുടെ മറ്റൊരു ഉദ്യമമായിരുന്നു സംഗ്രയിൽ ഒരു ഡിഗ്രി ഗ്രാന്റിങ് കോളേജ് സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രചാരണം.[1] താൻ പഠിക്കുന്നത് ശരിയല്ലെങ്കിലും, "വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ അഭാവം മൂലം ഞാൻ അനുഭവിച്ചതുപോലെ മറ്റുള്ളവർ അനുഭവിക്കണമെന്ന്" അവൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ലെന്ന് അവർ അവകാശപ്പെട്ടു.[1][3]
മരണം[തിരുത്തുക]
ദേവി 2007 ഡിസംബർ 30-ന് 82-ആം വയസ്സിൽ ഇന്ത്യയിലെ ചണ്ഡീഗഢിൽ അന്തരിച്ചു.[1]
അവാർഡുകൾ[തിരുത്തുക]
- 1999-ൽ ദേവിക്ക് ഭാരത സർക്കാർ സ്ത്രീ ശക്തി പുരസ്‌കാരം നൽകി ആദരിച്ചു.[2]
അവലംബം[തിരുത്തുക]
- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 Pandya, Haresh (2008-01-06). "Kinkri Devi, 82, battled illegal mining in India". International Herald Tribune. Retrieved 2008-02-21.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Kinkri Devi: Impoverished Dalit woman who became an unlikely celebrity after campaigning against mining in her home region". The Times. 2008-01-03. Retrieved 2008-02-22.
- ↑ "She Was Not Literate. Yet the Brave Kinkri Devi Educated the World about the Environment". Retrieved 7 February 2016.