ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം - ഇന്ത്യ
| ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം Ministry of Home Affairs (MHA) | |
| |
| മന്ത്രാലയം അവലോകനം | |
|---|---|
| രൂപപ്പെട്ടത് | 15 ഓഗസ്റ്റ് 1947 |
| അധികാരപരിധി |  റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ഇന്ത്യ
|
| ആസ്ഥാനം | നോർത്ത് ബ്ലോക്ക്, കാബിനറ്റ് സെക്രട്ടേറിയറ്റ്, റൈസിന ഹിൽ, ന്യൂ ഡൽഹി |
| വാർഷിക ബജറ്റ് | ₹1,85,776 കോടി (US$29 billion) (2022–23 est.)[1] |
| ഉത്തരവാദപ്പെട്ട മന്ത്രി | അമിത് ഷാ, കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രി |
| മേധാവി/തലവൻ | അജയ് കുമാർ ഭല്ല IAS, കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി |
| കീഴ് ഏജൻസികൾ | ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോ (IB) ഡൽഹി പോലീസ് (DP) കേന്ദ്ര സായുധ പോലീസ് സേനകൾ (CAPFs) ദേശീയ ദുരന്ത നിവാരണ സേന (NDRF) ദേശീയ അന്വേഷണ ഏജൻസി (NIA) നാർക്കോട്ടിക് കൺട്രോൾ ബ്യൂറോ (NCB) |
| വെബ്‌സൈറ്റ് | |
| Official Website | |
ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം ( IAST : Gṛha Maṃtrālaya ), ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ ഒരു മന്ത്രാലയമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം എന്ന നിലയിൽ, ആഭ്യന്തര സുരക്ഷയുടെയും ആഭ്യന്തര നയത്തിന്റെയും പരിപാലനത്തിന് പ്രധാനമായും ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രി അമിത് ഷായാണ് ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന്റെ തലവൻ. [2]
ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സർവീസ് (IPS), DANIPS , DANICS എന്നിവയുടെ കേഡർ നിയന്ത്രണ അതോറിറ്റി കൂടിയാണ് ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം. മന്ത്രാലയത്തിലെ പോലീസ്-I ഡിവിഷൻ ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സേവനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കേഡർ നിയന്ത്രിക്കുന്ന അതോറിറ്റിയാണ്; അതേസമയം, UT ഡിവിഷൻ DANIPS ന്റെ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് ഡിവിഷനാണ് .
മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർ[തിരുത്തുക]
പ്രധാന ലേഖനം: ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി - ഇന്ത്യ
ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറിയും മറ്റ് മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരും[തിരുത്തുക]
ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഭരണപരമായ തലവനാണ് ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി ( IAST : Gṛiha Sachiva गृह सचिव ) . ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ സെക്രട്ടറി റാങ്കിലുള്ള വളരെ മുതിർന്ന ഐഎഎസ് ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് ഈ പദവി വഹിക്കുന്നത്. അജയ് കുമാർ ഭല്ലയാണ് നിലവിലെ ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി. സിആർപിഎഫ്, സിഐഎസ്എഫ്, ബിഎസ്എഫ് തുടങ്ങിയ എല്ലാ കേന്ദ്ര സേനകളും സംസ്ഥാന പൊലീസ് സേനകളും കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറിയുടെ കീഴിലാണ്. നയരൂപീകരണതിതിലും ഭരണത്തിലും മറ്റ് എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര മന്ത്രിയുടെ മുഖ്യ ഉപദേഷ്ടാവാണ്. കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറിയുടെ തസ്തിക ചീഫ് സെക്രട്ടറിക്ക് തുല്യമാണ്. കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി ഏഴാം കേന്ദ്ര ശമ്പള കമ്മിഷന്റെ ശമ്പള തലം 17-ൽ ശമ്പളം വാങ്ങുന്നു. അതായത് ചീഫ് സെക്രട്ടറിയുടെ ശമ്പളത്തിന് തുല്യം, പ്രതിമാസം 2,25,000+മറ്റ് അലവൻസുകൾ.
ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന്റെ സംഘടനാ ഘടന[തിരുത്തുക]
https://www.mha.gov.in/sites/default/files/ORGANIZATIONAL_STRUCTURE_02122021_0.pdf[തിരുത്തുക]
കേന്ദ്ര സായുധ പോലീസ് സേനയും ആഭ്യന്തര രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസിയും[തിരുത്തുക]
സിഎപിഎഫ് , എൻഐഎ , ഐബി മേധാവികൾ ആഭ്യന്തരമന്ത്രിക്ക് നേരിട്ട് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു . സിഎപിഎഫുകളുടെ ഡിജിമാർക്ക് സ്‌പെഷ്യൽ സെക്രട്ടറി (ആഭ്യന്തര സുരക്ഷ), സ്‌പെഷ്യൽ സെക്രട്ടറി/ അഡീഷണൽ സെക്രട്ടറി (ബോർഡർ മാനേജ്മെന്റ്) എന്നിവർക്കും റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാം.
| പദവി | |
|---|---|
| അരവിന്ദ് കുമാർ , IPS | ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോ ഡയറക്ടർ |
| ശ്രീ. കുൽദീപ് സിംഗ്, ഐ.പി.എസ് | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , സെൻട്രൽ റിസർവ് പോലീസ് ഫോഴ്സ് |
| ശ്രീ. പങ്കജ് കുമാർ സിംഗ്, ഐ.പി.എസ് | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , അതിർത്തി സുരക്ഷാ സേന |
| ശ്രീ. ഷീൽ വർധൻ സിംഗ്, ഐ.പി.എസ് | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , സെൻട്രൽ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ സെക്യൂരിറ്റി ഫോഴ്സ് |
| ശ്രീ. കുമാർ രാജേഷ് ചന്ദ്ര, ഐ.പി.എസ് | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , സശാസ്ത്ര സീമ ബാൽ |
| ശ്രീ.സഞ്ജയ് അറോറ IPS | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , ഇന്തോ-ടിബറ്റൻ ബോർഡർ പോലീസ് |
| എം.എ.ഗണപതി , ഐ.പി.എസ് _ | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , നാഷണൽ സെക്യൂരിറ്റി ഗാർഡ് |
| ശ്രീ.കുൽദീപ് സിംഗ്, IPS | ഡയറക്ടർ ജനറൽ , ദേശീയ അന്വേഷണ ഏജൻസി |
ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് (സംസ്ഥാന മന്ത്രിമാർ)[തിരുത്തുക]
| നമ്പർ | സംസ്ഥാനം | പേര് | പാർട്ടി | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | ആന്ധ്രാപ്രദേശ് | മേക്കത്തൊടി സുചരിത | വൈഎസ്ആർസിപി | |
| 2. | അരുണാചൽ പ്രദേശ് | ബമാങ് ഫെലിക്സ് | ബി.ജെ.പി | |
| 3. | അസം | ഹിമന്ത ബിശ്വ ശർമ്മ | ബി.ജെ.പി | |
| 4. | ബീഹാർ | നിതീഷ് കുമാർ | ജെഡിയു | |
| 5. | ഛത്തീസ്ഗഡ് | താമ്രധ്വജ് സാഹു | INC | |
| 6. | ഡൽഹി | സത്യേന്ദ്ര കുമാർ ജെയിൻ | എ.എ.പി | |
| 7. | ഗോവ | പ്രമോദ് സാവന്ത് | ബി.ജെ.പി | |
| 8. | ഗുജറാത്ത് | ഭൂപേന്ദ്ര പട്ടേൽ | ബി.ജെ.പി | |
| 9. | ഹരിയാന | അനിൽ വിജ് | ബി.ജെ.പി | |
| 10. | ഹിമാചൽ പ്രദേശ് | ജയ് റാം താക്കൂർ | ബി.ജെ.പി | |
| 11. | ജാർഖണ്ഡ് | ഹേമന്ത് സോറൻ | ജെഎംഎം | |
| 12. | കർണാടക | അരഗ ജ്ഞാനേന്ദ്ര | ബി.ജെ.പി | |
| 13. | കേരളം | പിണറായി വിജയൻ | സി.പി.ഐ.എം. | |
| 14. | മധ്യപ്രദേശ് | നരോത്തം മിശ്ര ഡോ | ബി.ജെ.പി | |
| 15. | മഹാരാഷ്ട്ര | ടി.ബി.ഡി | ബി.ജെ.പി | |
| 16. | മണിപ്പൂർ | എൻ ബിരേൻ സിംഗ് | ബി.ജെ.പി | |
| 17. | മേഘാലയ | കോൺറാഡ് സാങ്മ | എൻ.പി.പി | |
| 18. | മിസോറാം | ലാൽചംലിയാന | എം.എൻ.എഫ് | |
| 19. | നാഗാലാൻഡ് | വൈ പാറ്റൺ | ബി.ജെ.പി | |
| 20. | ഒഡീഷ | നവീൻ പട്നായിക് | ബി.ജെ.ഡി | |
| 21. | പുതുച്ചേരി | എൻ.രംഗസാമി | എൻആർ .കോൺഗ്രസ് | |
| 22. | പഞ്ചാബ് | ഭഗവന്ത് മാൻ | എ.എ.പി | |
| 23. | രാജസ്ഥാൻ | അശോക് ഗെലോട്ട് | INC | |
| 24. | സിക്കിം | പ്രേം സിങ് തമാങ് | എസ്.കെ.എം | |
| 25. | തമിഴ്നാട് | എം കെ സ്റ്റാലിൻ | ഡിഎംകെ | |
| 26. | തെലങ്കാന | കെ ചന്ദ്രശേഖർ റാവു | തെലങ്കാന രാഷ്ട്ര സമിതി | |
| 27. | ത്രിപുര | ബിപ്ലബ് കുമാർ ദേബ് | ബി.ജെ.പി | |
| 28. | ഉത്തർപ്രദേശ് | യോഗി ആദിത്യനാഥ് | ബി.ജെ.പി | |
| 29. | പശ്ചിമ ബംഗാൾ | മമത ബാനർജി | എ.ഐ.ടി.സി | |
| 30. | ഉത്തരാഖണ്ഡ് | ടി.ബി.ഡി | ബി.ജെ.പി | |
സംഘടന[തിരുത്തുക]
വകുപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]
സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശങ്ങൾ ചവിട്ടിമെതിക്കാതെ സുരക്ഷ, സമാധാനം, ഐക്യം എന്നിവ നിലനിർത്തുന്നതിനായി ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയം സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾക്ക് മനുഷ്യശക്തിയും സാമ്പത്തിക പിന്തുണയും മാർഗനിർദേശവും വൈദഗ്ധ്യവും നൽകുന്നു.
ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന് ഇനിപ്പറയുന്ന ഘടക വകുപ്പുകളുണ്ട്:
ബോർഡർ മാനേജ്മെന്റ് വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
ബോർഡർ മാനേജ്മെന്റ് വകുപ്പ്, തീരദേശ അതിർത്തികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അതിർത്തികളുടെ മാനേജ്മെന്റ് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ വകുപ്പ്, പോലീസ് , ക്രമസമാധാനം , പുനരധിവാസം എന്നിവയുമായി ഇടപെടുന്നു .
ജമ്മു, കശ്മീർ, ലഡാക്ക് കാര്യങ്ങളുടെ വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
ജമ്മു, കാശ്മീർ, ലഡാക്ക് അഫയേഴ്സ് ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ്, കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളായ ജമ്മു, കാശ്മീർ, ലഡാക്ക് എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഭരണഘടനാ വ്യവസ്ഥകളും വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന് ബന്ധപ്പെട്ടവ ഒഴികെയുള്ള കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റെല്ലാ കാര്യങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു .
ആഭ്യന്തര വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
പ്രസിഡന്റും വൈസ് പ്രസിഡന്റും അധികാരമേറ്റതിനെക്കുറിച്ചുള്ള അറിയിപ്പ്, പ്രധാനമന്ത്രിയുടെയും മറ്റ് മന്ത്രിമാരുടെയും നിയമന വിജ്ഞാപനം മുതലായവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഭരണഘടനയിലെ വ്യവസ്ഥകളും 1963 ലെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകളും നടപ്പിലാക്കുന്നത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ഒരു സ്വതന്ത്ര വകുപ്പായി ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ വകുപ്പ് 1975 ജൂണിൽ രൂപീകരിച്ചു.
സംസ്ഥാന വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന ബന്ധങ്ങൾ, അന്തർ സംസ്ഥാന ബന്ധങ്ങൾ, കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങൾ , സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളുടെ പെൻഷൻ എന്നിവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
ഡിവിഷനുകൾ[തിരുത്തുക]
പ്രത്യേക വകുപ്പുകളായി വിഭജിക്കാതെ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ തന്നെ സംഘടനാ വിഭാഗങ്ങളാണിവ.
ഭരണ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
എല്ലാ ഭരണപരവും വിജിലൻസ് കാര്യങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്യൽ, മന്ത്രാലയത്തിന്റെ വിവിധ ഡിവിഷനുകൾക്കിടയിൽ ജോലി അനുവദിക്കൽ, വിവരാവകാശ നിയമം, 2005 പ്രകാരമുള്ള വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കുന്നത് നിരീക്ഷിക്കൽ, ഓർഡർ ഓഫ് പ്രിസിഡൻസ് , പത്മ അവാർഡുകൾ , ഗാലൻട്രി അവാർഡുകൾ, ജീവൻ രക്ഷാ പദക് അവാർഡുകൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ , ദേശീയ പതാക , ദേശീയ ഗാനം , ഇന്ത്യയുടെ സ്റ്റേറ്റ് എംബ്ലം , സെക്രട്ടേറിയറ്റ് സെക്യൂരിറ്റി ഓർഗനൈസേഷൻ.
ബോർഡർ മാനേജ്മെന്റ് ഡിവിഷൻ[തിരുത്തുക]
രാജ്യാന്തര അതിർത്തികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഭരണ, നയതന്ത്ര, സുരക്ഷ, രഹസ്യാന്വേഷണ, നിയമ, നിയന്ത്രണ, സാമ്പത്തിക ഏജൻസികളുടെ ഏകോപനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ, റോഡുകൾ/വേലികൾ, അതിർത്തികളുടെ ഫ്ലഡ്‌ലൈറ്റിംഗ് തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കൽ, അതിർത്തി പ്രദേശങ്ങളുടെ വികസന പദ്ധതി പൈലറ്റ് പ്രോജക്ട്. ദേശീയ തിരിച്ചറിയൽ കാർഡും തീരദേശ സുരക്ഷയും.
കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന വിഭജനം[തിരുത്തുക]
അത്തരം ബന്ധങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ഭരണഘടനാ വ്യവസ്ഥകളുടെ പ്രവർത്തനം, ഗവർണർമാരുടെ നിയമനം, പുതിയ സംസ്ഥാനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കൽ, രാജ്യസഭ/ലോക്‌സഭകളിലേക്കുള്ള നാമനിർദ്ദേശങ്ങൾ, അന്തർസംസ്ഥാന അതിർത്തി തർക്കങ്ങൾ, സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ മേൽനോട്ടം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന ബന്ധങ്ങൾ ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. , രാഷ്ട്രപതി ഭരണം ഏർപ്പെടുത്തലും ക്രൈം ആൻഡ് ക്രിമിനൽ ട്രാക്കിംഗ് നെറ്റ്‌വർക്ക് സിസ്റ്റം (സിസിടിഎൻഎസ്) തുടങ്ങിയവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങളും.
ഏകോപന വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
മന്ത്രാലയത്തിനുള്ളിലെ ഏകോപന പ്രവർത്തനങ്ങൾ, പാർലമെന്ററി കാര്യങ്ങൾ, പൊതു പരാതികൾ (പിജികൾ), മന്ത്രാലയത്തിന്റെ വാർഷിക റിപ്പോർട്ടിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണം, റെക്കോർഡ് നിലനിർത്തൽ ഷെഡ്യൂൾ, മന്ത്രാലയത്തിന്റെ വാർഷിക പ്രവർത്തന പദ്ധതി, മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ക്ലാസിഫൈഡ്, അൺക്ലാസിഫൈഡ് രേഖകളുടെ കസ്റ്റഡി, ആന്തരിക ജോലി പഠനം, ഫർണിഷിംഗ് പട്ടികജാതി / പട്ടികവർഗക്കാർ , വികലാംഗർ തുടങ്ങിയവരുടെ വിവിധ റിപ്പോർട്ടുകൾ.
ദുരന്തനിവാരണ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
പ്രകൃതിദുരന്തങ്ങൾക്കും മനുഷ്യനിർമിത ദുരന്തങ്ങൾക്കും ( വരൾച്ചയും പകർച്ചവ്യാധികളും ഒഴികെ) പ്രതികരണത്തിനും ദുരിതാശ്വാസത്തിനും തയ്യാറെടുപ്പിനും ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട് . നിയമനിർമ്മാണം, നയം, ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, പ്രതിരോധം, ലഘൂകരണം, ദീർഘകാല പുനരധിവാസം എന്നിവയുടെ ഉത്തരവാദിത്തവും ഈ ഡിവിഷനാണ്.
സാമ്പത്തിക വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് ഫിനാൻസ് സ്‌കീമിന് കീഴിൽ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ബജറ്റ് രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിനും പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം ഡിവിഷനാണ്.
വിദേശികളുടെ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
വിസ , ഇമിഗ്രേഷൻ , പൗരത്വം , ഇന്ത്യയുടെ വിദേശ പൗരത്വം , വിദേശ സംഭാവന സ്വീകരിക്കൽ, ആതിഥ്യമര്യാദ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ കാര്യങ്ങളും ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു .
സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളുടെയും പുനരധിവാസ വിഭാഗത്തിന്റെയും വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളുടെ പെൻഷൻ പദ്ധതിയും മുൻ പടിഞ്ഞാറൻ പാകിസ്ഥാൻ/കിഴക്കൻ പാക്കിസ്ഥാനിൽ നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാരുടെ പുനരധിവാസവും ശ്രീലങ്കൻ, ടിബറ്റൻ അഭയാർഥികൾക്ക് ആശ്വാസം നൽകുന്ന പദ്ധതികളും ഈ ഡിവിഷൻ രൂപപ്പെടുത്തുകയും നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ശത്രു സ്വത്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളും ഇവാക്യൂ പ്രോപ്പർട്ടീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ശേഷിക്കുന്ന ജോലികളും ഇത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
മനുഷ്യാവകാശ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും ദേശീയ ഉദ്ഗ്രഥനവും സാമുദായിക സൗഹാർദ്ദവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ വിഭാഗം-I[തിരുത്തുക]
വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ/തീവ്രവാദ സംഘടനകളുടെ ദേശവിരുദ്ധവും അട്ടിമറിക്കുന്നതുമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആഭ്യന്തര സുരക്ഷയും ക്രമസമാധാനപാലനവും, തീവ്രവാദത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നയവും പ്രവർത്തനപരവുമായ പ്രശ്നങ്ങൾ, സുരക്ഷാ അനുമതികൾ, ഐഎസ്‌ഐ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണം, തീവ്രവാദത്തെക്കുറിച്ചും മയക്കുമരുന്ന് കടത്തലിനെക്കുറിച്ചും പാകിസ്ഥാനുമായി ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി തലത്തിലുള്ള ചർച്ചകൾ. സംയോജിത സംഭാഷണ പ്രക്രിയയുടെ ഭാഗം.
അടുത്തിടെ ആരംഭിച്ച സൈബർ കോർഡിനേഷൻ സെന്റർ (CYCORD) ഈ ഡിവിഷനു കീഴിലുള്ള സൈബർ-ക്രൈം, സൈബർ-ചാരപ്രവർത്തനം, സൈബർ-ഭീകരവാദം എന്നിവയുടെ എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും LEA-കൾക്ക് സഹായം നൽകുന്നതിന് ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്.
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ വിഭാഗം-II[തിരുത്തുക]
ഡിവിഷൻ ആയുധങ്ങളും സ്ഫോടകവസ്തുക്കളും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു; ക്രിമിനൽ കാര്യങ്ങളിൽ പരസ്പര നിയമ സഹായത്തിനുള്ള അഭ്യർത്ഥന കത്തുകൾ; ദേശീയ സുരക്ഷാ നിയമം, 1980, അതിനു കീഴിലുള്ള പ്രാതിനിധ്യങ്ങൾ; നാർക്കോട്ടിക് കൺട്രോൾ ബ്യൂറോയുടെ ഭരണം ; തീവ്രവാദ, വർഗീയ, നക്സൽ അക്രമങ്ങൾക്ക് ഇരയായവർക്ക് കേന്ദ്ര സഹായം നൽകുക ; എംപിമാരുടെ പ്രത്യേകാവകാശ ലംഘനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ മുതലായവ.
ജുഡീഷ്യൽ ഡിവിഷൻ[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യൻ പീനൽ കോഡ് (IPC), ക്രിമിനൽ നടപടി ചട്ടം (CrPC), കൂടാതെ കമ്മീഷൻ ഓഫ് എൻക്വയറി ആക്ട് എന്നിവയുടെ നിയമനിർമ്മാണ വശങ്ങൾ . ഭരണഘടന പ്രകാരം രാഷ്ട്രപതിയുടെ അനുമതി, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് മുമ്പ് മുൻ ഭരണാധികാരികൾക്ക് രാഷ്ട്രീയ പെൻഷൻ, ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 72 പ്രകാരമുള്ള ദയാഹരജികൾ എന്നിവ ആവശ്യമായ സംസ്ഥാന നിയമനിർമ്മാണങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും ഇത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു .
ഇടതുപക്ഷ തീവ്രവാദ വിഭാഗം.[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യയിലെ ഇടതുപക്ഷ നക്‌സലൈറ്റ്-മാവോയിസ്റ്റ് തീവ്രവാദത്തെ പ്രതിരോധിക്കുക.
നോർത്ത് ഈസ്റ്റ് ഡിവിഷൻ[തിരുത്തുക]
കലാപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും ആ മേഖലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന വിവിധ തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകളുമായുള്ള ചർച്ചകളും ഉൾപ്പെടെ വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ആഭ്യന്തര സുരക്ഷയും ക്രമസമാധാന നിലയും ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു .
പോലീസ് ഡിവിഷൻ - I[തിരുത്തുക]
ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സർവീസ് (ഐപിഎസ്) സംബന്ധിച്ച കേഡർ കൺട്രോളിംഗ് അതോറിറ്റിയായി ഡിവിഷൻ പ്രവർത്തിക്കുന്നു , കൂടാതെ മെറിറ്റോറിയസ്/വിശിഷ്‌ട സേവനത്തിനും ധീരതയ്ക്കും വേണ്ടിയുള്ള രാഷ്ട്രപതിമാരുടെ പോലീസ് മെഡലുകളുടെ അവാർഡും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
പോലീസ് ഡിവിഷൻ - II[തിരുത്തുക]
ഈ ഡിവിഷൻ എല്ലാ കേന്ദ്ര സായുധ പോലീസ് സേനകളുമായും (CAPFs) നയം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ, പ്രവർത്തന (വിന്യാസം ഉൾപ്പെടെ), സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങൾ എന്നിവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു . സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്നവരുടെയും വിരമിച്ച സിഎപിഎഫ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും ക്ഷേമം, യുഎൻ സമാധാന സേനയിലെ വിന്യാസം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും ഇത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു .
പോലീസ് നവീകരണ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
സംസ്ഥാന പോലീസ് സേനകളുടെ നവീകരണം, കേന്ദ്ര പോലീസ് സേനകളുടെ നവീകരണത്തിനായി വിവിധ ഇനങ്ങളുടെ പ്രൊവിഷൻ/സംഭരണം, പോലീസ് പരിഷ്‌കരണങ്ങൾ, പോലീസ് ദൗത്യം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ ജോലികളും ഈ ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
നയ ആസൂത്രണ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ പ്രശ്നങ്ങൾ, തീവ്രവാദത്തിനെതിരായ അന്താരാഷ്ട്ര സഹകരണം, അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടികൾ, ഉഭയകക്ഷി സഹായ ഉടമ്പടികൾ, അനുബന്ധ ജോലികൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നയ രൂപീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെ വിഭാഗം[തിരുത്തുക]
ദേശീയ തലസ്ഥാന പ്രദേശമായ ഡൽഹി ഉൾപ്പെടെയുള്ള കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ നിയമനിർമ്മാണപരവും ഭരണഘടനാപരവുമായ കാര്യങ്ങളും ഡിവിഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു . ഇന്ത്യൻ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് സർവീസ് (ഐഎഎസ്), ഇന്ത്യൻ ഫോറസ്റ്റ് സർവീസ് (ഐഎഫ്എസ്/ഐഎഫ്ഒഎസ്), ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സർവീസ് (ഐപിഎസ്) എന്നിവയുടെ അരുണാചൽ പ്രദേശ് - ഗോവ - മിസോറം - യൂണിയൻ ടെറിട്ടറികളുടെ (എജിഎംയുടി) കേഡറിന്റെ കേഡർ കൺട്രോളിംഗ് അതോറിറ്റിയായും ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നു. അതുപോലെ ഡൽഹി, ആൻഡമാൻ നിക്കോബാർ ദ്വീപുകൾ സിവിൽ സർവീസ് (DANICS)/ ഡൽഹി, ആൻഡമാൻ നിക്കോബാർ ദ്വീപുകൾ പോലീസ് സേവനം(ഡാനിപ്സ്). കൂടാതെ, യുടികളിലെ കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെയും ക്രമസമാധാന നിലയുടെയും മേൽനോട്ടം വഹിക്കാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം ഇതിന് ഉണ്ട്.
ആഭ്യന്തര മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള ഏജൻസികൾ[തിരുത്തുക]
വകുപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]
ആഭ്യന്തര സുരക്ഷാ വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
- ഇന്ത്യൻ പോലീസ് സർവീസ്
- ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോ
- സെൻട്രൽ റിസർവ് പോലീസ് സേന
- ബ്യൂറോ ഓഫ് പോലീസ് റിസർച്ച് ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ്
- സെൻട്രൽ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ സെക്യൂരിറ്റി ഫോഴ്സ്
- ഡൽഹി പോലീസ്
- ദേശീയ സുരക്ഷാ ഗാർഡ്
- നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ക്രിമിനോളജി ആൻഡ് ഫോറൻസിക് സയൻസസ്
- നാഷണൽ ക്രൈം റെക്കോർഡ്സ് ബ്യൂറോ
- നാഷണൽ സിവിൽ ഡിഫൻസ് കോളേജ്
- ദേശീയ അന്വേഷണ ഏജൻസി (എൻഐഎ)
- നാഷണൽ ക്രൈം ഇൻവെസ്റ്റിഗേഷൻ ബ്യൂറോ (ഇന്ത്യ ഗവ. ഓഫ് ഇന്ത്യക്ക് കീഴിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തത്)
- നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ കൗൺസിൽ
- നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ പോലീസ് അക്കാദമി
- രജിസ്ട്രാർ ജനറലിന്റെയും സെൻസസ് കമ്മീഷണറുടെയും ഓഫീസ്, സെൻസസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ
- സർദാർ വല്ലഭായ് പട്ടേൽ നാഷണൽ പോലീസ് അക്കാദമി
- നാർക്കോട്ടിക് കൺട്രോൾ ബ്യൂറോ
ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
- സെൻട്രൽ ട്രാൻസ്ലേഷൻ ബ്യൂറോ
- സെൻട്രൽ ഹിന്ദി ട്രെയിനിംഗ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്
- സെൻസസ് പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഡയറക്ടർ
ജമ്മു ആൻഡ് കാശ്മീർ കാര്യ വകുപ്പ്; ജമ്മു, കാശ്മീർ, ലഡാക്ക് അഫയേഴ്സ് ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ജമ്മു, കാശ്മീർ, ലഡാക്ക്, സായുധ സേനയുടെ (ജെ&കെ) പ്രത്യേക അധികാര നിയമം, 1990 (1990 ലെ 21) യുടെ ഭരണവും (1990 ലെ 21) എല്ലാ കാര്യങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. ജമ്മു കശ്മീരിനുള്ളിലെ തീവ്രവാദ വിരുദ്ധത ഉൾപ്പെടെ ജമ്മു, കശ്മീരിലെയും ലഡാക്കിലെയും കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും നിയന്ത്രണരേഖ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയവുമായുള്ള ഏകോപനം പോലെ മറ്റേതെങ്കിലും മന്ത്രാലയത്തിനും/വകുപ്പിനും പ്രത്യേകമായി അനുവദിച്ചിട്ടുള്ള വിഷയങ്ങൾ/കാര്യങ്ങളുടെ ഏകോപനവും. ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും, എന്നാൽ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന് ബന്ധപ്പെട്ടവ ഒഴികെ. ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് വിവിധ മന്ത്രാലയങ്ങൾ/വകുപ്പുകളുമായി ഏകോപിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, പ്രധാനമായും ജമ്മു, കശ്മീരിലെയും ലഡാക്കിലെയും വികസന, ക്ഷേമ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[3]
ആഭ്യന്തര വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
സംസ്ഥാന വകുപ്പ്[തിരുത്തുക]
കേന്ദ്ര സായുധ പോലീസ് സേന
- അതിർത്തി സുരക്ഷാ സേന
- ഇന്തോ-ടിബറ്റൻ ബോർഡർ പോലീസ്
- സശാസ്ത്ര സീമ ബാല്
- സെൻട്രൽ റിസർവ് പോലീസ് സേന
- സെൻട്രൽ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ സെക്യൂരിറ്റി ഫോഴ്സ്
- ദേശീയ സുരക്ഷാ ഗാർഡുകൾ
- പ്രത്യേക അതിർത്തി സേന
ബ്യൂറോകൾ[തിരുത്തുക]
- ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇമിഗ്രേഷൻ, ഇന്ത്യ
- ബ്യൂറോ ഓഫ് പോലീസ് റിസർച്ച് ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ്, ലൈബ്രറി നെറ്റ്‌വർക്ക്
- നാർക്കോട്ടിക് കൺട്രോൾ ബ്യൂറോ (എൻസിബി)
- നാഷണൽ ക്രൈം റെക്കോർഡ്സ് ബ്യൂറോ (NCRB)
സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ, ബോർഡുകൾ & കോർപ്പറേഷനുകൾ[തിരുത്തുക]
- നാഷണൽ ഫൗണ്ടേഷൻ ഫോർ കമ്മ്യൂണൽ ഹാർമണി (NFCH)
- റിപാട്രിയേറ്റ്സ് കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ് ഫിനാൻസ് ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ് ബാങ്ക് ലിമിറ്റഡ്
ബോർഡുകൾ / അക്കാദമികൾ / സ്ഥാപനങ്ങൾ (ഗ്രാന്റ് ഇൻ എയ്ഡ്)[തിരുത്തുക]
- പുതിയ പെൻഷൻ സംവിധാനത്തിനായുള്ള സെൻട്രൽ റെക്കോർഡ് കീപ്പിംഗ് ഏജൻസി (CRA), NSDL
- നാഷണൽ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ സെക്യൂരിറ്റി അക്കാദമി (NISA), CISF, ഹൈദരാബാദ്
- റീഹാബിലിറ്റേഷൻ പ്ലാന്റേഷൻസ് ലിമിറ്റഡ് (RPL)
- പട്ടികവർഗക്കാരും മറ്റ് പരമ്പരാഗത വനവാസികളും
- വെൽഫെയർ ആൻഡ് റീഹാബിലിറ്റേഷൻ ബോർഡ് (WARB), ന്യൂഡൽഹി
- നാഷണൽ സെക്യൂരിറ്റീസ് ഡിപ്പോസിറ്ററി ലിമിറ്റഡ് (NSDL)
- സെന്റർ ഫോർ ഡിസാസ്റ്റർ മാനേജ്മെന്റ്, LBSNAA, മുസ്സൂറി
- നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഡിസാസ്റ്റർ മാനേജ്മെന്റ് (NIDM)
- ഓഫീസേഴ്സ് ട്രെയിനിംഗ് അക്കാദമി
- റീജിയണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് കറക്ഷണൽ അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ (RICA)
റെഗുലേറ്ററി അതോറിറ്റികൾ[തിരുത്തുക]
- ദേശീയ ദുരന്ത നിവാരണ അതോറിറ്റി എൻ.ഡി.എം.എ
കമ്മീഷനുകൾ/കമ്മിറ്റികൾ/മിഷനുകൾ
- ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ സ്ഥിതിഗതികൾക്കായുള്ള കൺസൾട്ടേഷൻ കമ്മിറ്റി (CCSAP)
- ഔദ്യോഗിക ഭാഷ സംബന്ധിച്ച പാർലമെന്റിന്റെ സമിതി
കൗൺസിലുകൾ
- അന്തർ സംസ്ഥാന കൗൺസിൽ
റീജിയണൽ/ഫീൽഡ് ഓഫീസുകൾ (കേന്ദ്ര സർക്കാർ )
- കേരളത്തിലെ സെൻസസ്
- ഒറീസയിലെ സെൻസസ്
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻ, രാജസ്ഥാൻ
- സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻ ഡയറക്ടറേറ്റ്, മധ്യപ്രദേശ്
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻസ്, ചണ്ഡീഗഡ്
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻസ്, ഗുജറാത്ത്
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻസ്, കർണാടക
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻസ്, പഞ്ചാബ്, ചണ്ഡീഗഡ്
- ഡയറക്ടറേറ്റ് ഓഫ് സെൻസസ് ഓപ്പറേഷൻസ് തമിഴ്നാട്
- സെൻട്രൽ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ സെക്യൂരിറ്റി ഫോഴ്സ് (CSIF), സൗത്ത് സോൺ, ചെന്നൈ
- ഫ്രോണ്ടിയർ ഹെഡ്ക്വാർട്ടേഴ്സ് ബോർഡർ സെക്യൂരിറ്റി ഫോഴ്സ്, ത്രിപുര
- ഇന്ത്യ ഡിസാസ്റ്റർ റിസോഴ്‌സ് നെറ്റ്‌വർക്ക്, IDRN
- മൾട്ടി പർപ്പസ് നാഷണൽ ഐഡന്റിറ്റി കാർഡ്
- വടക്കൻ ബംഗാൾ അതിർത്തി, അതിർത്തി സുരക്ഷാ സേന
- പഞ്ചാബ് ഫ്രോണ്ടിയർ, അതിർത്തി സുരക്ഷാ സേന
- റുസ്തംജി ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി (RJIT)
- ദക്ഷിണ ബംഗാൾ അതിർത്തി, അതിർത്തി സുരക്ഷാ സേന
- ടൗൺ ഔദ്യോഗിക ഭാഷാ നിർവഹണ സമിതി, അഹമ്മദാബാദ്
റഫറൻസുകൾ[തിരുത്തുക]
- ↑ "Rs 1.85 lakh crore allocation to MHA in budget". The Economic Times. Retrieved 2022-02-01.
- ↑ "About the ministry | Ministry of Home Affairs | GoI". Retrieved 2022-06-30.
- ↑ "Jammu, Kashmir and Ladakh Affairs | Ministry of Home Affairs | GoI". Retrieved 2022-06-30.